WEBVTT

00:00:05.961 --> 00:00:08.002
Στα τέλη του 17ου αιώνα,

00:00:08.002 --> 00:00:11.762
ο φοιτητής της Ιατρικής Γιοχάνες Χόφερ
παρατήρησε μια περίεργη ασθένεια

00:00:11.762 --> 00:00:15.513
που επηρέαζε τους Ελβετούς μισθοφόρους
που υπηρετούσαν στο εξωτερικό.

00:00:15.513 --> 00:00:16.922
Τα συμπτώματα περιελάμβαναν

00:00:16.922 --> 00:00:17.954
κόπωση,

00:00:17.954 --> 00:00:18.853
αϋπνία,

00:00:18.853 --> 00:00:19.902
αρρυθμία,

00:00:19.902 --> 00:00:21.223
δυσπεψία,

00:00:21.223 --> 00:00:23.134
και τόσο υψηλό πυρετό

00:00:23.134 --> 00:00:26.513
που οι στρατιώτες χρειαζόταν
να απαλλαχθούν από τα καθήκοντά τους.

00:00:26.513 --> 00:00:30.445
Όπως ανακάλυψε ο Χόφερ η αιτία
δεν ήταν κάποια σωματική διαταραχή,

00:00:30.445 --> 00:00:33.914
αλλά μια έντονη λαχτάρα
επιστροφής στην πατρίδα τους.

00:00:34.124 --> 00:00:36.484
Ονόμασε την κατάσταση αυτή Νοσταλγία

00:00:36.484 --> 00:00:39.023
από την ελληνική λέξη «Νόστος»
που σημαίνει επιστροφή

00:00:39.023 --> 00:00:41.573
και τη λέξη «Άλγος» που σημαίνει
πόνος ή προσμονή.

00:00:41.693 --> 00:00:46.545
Στην αρχή η νοσταλγία θεωρήθηκε
ότι επηρεάζει μόνο τους Ελβετούς.

00:00:46.845 --> 00:00:51.182
Μερικοί γιατροί έλεγαν ότι ο συνεχής ήχος
από τα κουδούνια των αγελάδων στις Άλπεις

00:00:51.182 --> 00:00:55.134
προκαλούσε τραύμα στο τύμπανο
του αυτιού και στον εγκέφαλο.

00:00:55.244 --> 00:00:59.763
Οι διοικητές απαγόρευαν στους στρατιώτες 
ακόμα και να τραγουδούν ελβετικά τραγούδια

00:00:59.763 --> 00:01:03.384
φοβούμενοι ότι κάτι τέτοιο
θα οδηγούσε σε λιποταξία ή αυτοκτονία.

00:01:03.874 --> 00:01:06.544
Αλλά με την παγκόσμια αύξηση
της μετανάστευσης

00:01:06.544 --> 00:01:09.484
παρατηρήθηκε νοσταλγία 
και σε άλλες ομάδες.

00:01:09.814 --> 00:01:14.265
Τελικά φάνηκε πως όποιος απομακρυνόταν
για πολύ καιρό από την πατρίδα του

00:01:14.265 --> 00:01:16.385
ήταν ευάλωτος στη νοσταλγία.

00:01:16.645 --> 00:01:18.505
Και έως τις αρχές του 20ού αιώνα,

00:01:18.505 --> 00:01:22.315
οι ειδικοί δεν τη θεωρούσαν πλέον
νευρική διαταραχή

00:01:22.315 --> 00:01:25.624
αλλά ως ψυχική κατάσταση
παρόμοια με αυτή της κατάθλιψης.

00:01:25.624 --> 00:01:27.755
Οι ψυχολόγοι της εποχής πιθανολόγησαν

00:01:27.755 --> 00:01:31.366
ότι η νοσταλγία σχετιζόταν με δυσκολίες
αποκοπής από την παιδική ηλικία

00:01:31.366 --> 00:01:34.875
ή ακόμα και μια λαχτάρα επιστροφής
σε εμβρυική κατάσταση.

00:01:35.115 --> 00:01:36.725
Αλλά μέσα στις επόμενες δεκαετίες

00:01:36.725 --> 00:01:40.795
ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τη νοσταλγία
άλλαξε ριζικά σε δύο επίπεδα.

00:01:40.795 --> 00:01:44.535
Η σημασία της διευρύνθηκε έτσι ώστε,
εκτός από λαχτάρα για επιστροφή στο σπίτι,

00:01:44.535 --> 00:01:47.345
να σημαίνει μια γενικότερη τάση
αναβίωσης του παρελθόντος.

00:01:47.345 --> 00:01:49.297
Και σταμάτησε να θεωρείται ασθένεια

00:01:49.297 --> 00:01:53.315
καθώς πλέον αποτελούσε
μια οδυνηρή και ευχάριστη εμπειρία.

00:01:53.585 --> 00:01:58.969
Ίσως το πιο γνωστό παράδειγμα δόθηκε
από τον Γάλλο συγγραφέα Μαρσέλ Προυστ.

00:01:58.969 --> 00:02:03.446
Είπε ότι καθώς έτρωγε ένα κέικ
που είχε να δοκιμάσει από παιδί,

00:02:03.446 --> 00:02:09.016
βίωσε μια αλληλουχία ευχάριστων
και έντονων αισθητικών αναμνήσεων.

00:02:09.786 --> 00:02:14.226
Οπότε τι προκάλεσε τέτοια ριζική ανατροπή
στο πώς αντιλαμβανόμαστε τη νοσταλγία;

00:02:14.226 --> 00:02:16.465
Ένας από τους λόγους
σχετίζεται με την επιστήμη.

00:02:16.585 --> 00:02:19.756
Υπήρξε μια μετακίνηση της ψυχολογίας
από την καθαρή θεωρία

00:02:19.756 --> 00:02:24.176
προς πιο προσεκτική και συστηματική
εμπειρική παρατήρηση.

00:02:24.516 --> 00:02:27.906
Οπότε οι ειδικοί αντιλήφθηκαν ότι
πολλά από τα αρνητικά συμπτώματα

00:02:27.906 --> 00:02:30.677
μπορεί απλώς να συσχετίζονταν
με τη νοσταλγία

00:02:30.677 --> 00:02:32.751
αλλά δεν προκαλούνταν από αυτήν.

00:02:32.751 --> 00:02:36.681
Στην πραγματικότητα, παρά το ότι είναι
μια περίπλοκη συναισθηματική κατάσταση

00:02:36.681 --> 00:02:39.863
που ίσως περιλαμβάνει 
αισθήματα απώλειας και θλίψης,

00:02:39.863 --> 00:02:44.022
η νοσταλγία δεν μεταβάλλει υποχρεωτικά
τη διάθεση τους προς το χειρότερο.

00:02:44.322 --> 00:02:47.193
Αντίθετα, επιτρέποντας στο άτομο
να θυμάται

00:02:47.193 --> 00:02:51.702
προσωπικά σημαντικές και ευχάριστες
εμπειρίες που μοιράστηκε μαζί με άλλους

00:02:51.702 --> 00:02:54.772
η νοσταλγία μπορεί να ενισχύσει
τη συναισθηματική ευεξία.

00:02:55.352 --> 00:02:57.912
Έρευνες έχουν επίσης δείξει
ότι η νοσταλγία

00:02:57.912 --> 00:03:02.492
μπορεί να αυξήσει τόσο την αυτοεκτίμηση
όσο και το αίσθημα κοινωνικής συμμετοχής,

00:03:02.492 --> 00:03:04.862
να ενισχύσει την
ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη,

00:03:04.862 --> 00:03:07.299
αλλά ακόμα και να μας κάνει
πιο φιλάνθρωπους.

00:03:07.839 --> 00:03:11.033
Οπότε, από αιτία πρόκλησης
μιας ψυχολογικής διαταραχής,

00:03:11.033 --> 00:03:15.173
η νοσταλγία μπορεί να αποτελέσει
τρόπο καταπολέμησης του άγχους.

00:03:15.623 --> 00:03:19.143
Για παράδειγμα, όταν οι άνθρωποι
αντιμετωπίζουν αρνητικά συναισθήματα

00:03:19.143 --> 00:03:23.063
τείνουν να χρησιμοποιούν τη νοσταλγία
προκειμένου να μειώσουν την αγωνία

00:03:23.063 --> 00:03:25.514
και να αποκαταστήσουν
την ψυχολογική τους ευεξία.

00:03:25.664 --> 00:03:28.932
Σήμερα φαίνεται πως η νοσταλγία
βρίσκεται παντού,

00:03:28.932 --> 00:03:32.582
εν μέρει γιατί οι διαφημιστές
έχουν αντιληφθεί πόσο δυνατή είναι

00:03:32.582 --> 00:03:34.674
ως μέσο προώθησης προϊόντων.

00:03:34.944 --> 00:03:39.001
Είναι δελεαστικό να τη θεωρούμε
σημάδι προσκόλλησής μας στο παρελθόν

00:03:39.001 --> 00:03:41.953
όμως η νοσταλγία δεν δουλεύει έτσι.

00:03:42.203 --> 00:03:47.354
Αντίθετα, μας βοηθά να θυμηθούμε 
ότι η ζωή μπορεί να έχει νόημα και αξία,

00:03:47.354 --> 00:03:50.634
και μας ωθεί να βρούμε
την αυτοπεποίθηση και το κίνητρο

00:03:50.634 --> 00:03:53.733
για να αντιμετωπίσουμε
τις μελλοντικές προκλήσεις.