0:00:07.014,0:00:10.777
Hendrix, Cobain và Page

0:00:10.777,0:00:12.354
Họ đều chơi guitar rất đỉnh

0:00:12.354,0:00:16.235
nhưng làm thế nào những nhạc cụ
[br]tuyệt vời trong tay họ

0:00:16.235,0:00:21.694
phát ra nốt, nhịp, giai điệu và âm nhạc?

0:00:21.694,0:00:26.603
Khi gảy một dây đàn, ta 
tạo ra [br]dao động sóng dừng.

0:00:26.603,0:00:30.530
Một số điểm trên dây đàn, gọi là các[br]nút sóng,
 không hề di chuyển,

0:00:30.530,0:00:35.180
còn các điểm khác, các bụng sóng,[br]dao động qua lại.

0:00:35.180,0:00:39.584
Sự rung động truyền qua cần đàn[br]và ngựa đàn đến thân guitar,

0:00:39.584,0:00:42.432
nơi thùng gỗ mỏng và linh hoạt
[br]rung động,

0:00:42.432,0:00:46.625
xô đẩy những phân tử khí xung quanh
[br]vào nhau và tách ra.

0:00:46.625,0:00:49.730
Những lực nén liên tục này [br]tạo nên sóng âm,

0:00:49.730,0:00:53.932
và những sóng âm trong thân đàn
[br]hầu hết thoát qua lỗ thoát âm.

0:00:53.932,0:00:56.221
Sóng âm cuối cùng truyền [br]đến tai người nghe,

0:00:56.221,0:00:58.790
trở thành các tín hiệu điện

0:00:58.790,0:01:01.925
mà não diễn giải như âm thanh.

0:01:01.925,0:01:06.482
Độ cao của âm thanh phụ thuộc vào[br]tần số của những lực nén.

0:01:06.482,0:01:10.980
Một sợi dây rung động nhanh sẽ [br]tạo ra 
rất nhiều lực nén sát nhau,

0:01:10.980,0:01:12.553
tạo thành một âm bổng,

0:01:12.553,0:01:16.418
và rung động chậm tạo thành âm trầm.

0:01:16.418,0:01:19.682
Bốn yếu tố ảnh hưởng đến tần số[br]dây đàn rung động:

0:01:19.682,0:01:24.210
Độ dài, sức căng, độ đặc và độ dày.

0:01:24.210,0:01:27.030
Dây đàn guitar điển hình [br]đều có độ dài giống nhau,

0:01:27.030,0:01:31.524
và có sức căng như nhau,[br]nhưng khác biệt ở độ dày và độ đặc.

0:01:31.524,0:01:35.991
Dây dày dày hơn rung chậm hơn,[br]tạo ra nốt trầm.

0:01:35.991,0:01:37.992
Mỗi lần gảy đàn,

0:01:37.992,0:01:40.747
bạn thực chất ta tạo ra [br]một vài 
sóng dừng.

0:01:40.747,0:01:44.981
Đầu tiên là sóng căn bản,
[br]quyết định độ cao của nốt nhạc,

0:01:44.981,0:01:47.528
Nhưng cũng có những sóng [br]gọi là âm bội,

0:01:47.528,0:01:51.339
với tần số là bội số[br]của sóng căn bản.

0:01:51.339,0:01:57.055
Tất cả sóng dừng này kết hợp để tạo thành 
một[br]sóng phức tạp với âm thanh phong phú.

0:01:57.055,0:02:01.448
Thay đổi cách gảy dây đàn[br]sẽ ảnh hưởng đến những âm bội bạn tạo ra.

0:02:01.448,0:02:03.185
Nếu gảy ở gần giữa,

0:02:03.185,0:02:07.103
Ta thu được chủ yếu sóng căn bản 
[br]và các hòa âm là bội số lẻ

0:02:07.103,0:02:10.076
với các bụng sóng ở giữa dây đàn.

0:02:10.076,0:02:14.358
Khi gảy đàn gần phần ngựa đàn,[br]ta thu được các hòa âm chẵn là chủ yếu

0:02:14.358,0:02:16.410
với âm thanh chói tai hơn.

0:02:16.410,0:02:22.257
Thang âm quen thuộc của phương Tây,
[br]được xây dựng từ dãy hòa âm của dây đàn.

0:02:22.257,0:02:27.261
Khi nghe đồng thời một nốt nhạc [br]và 
một nốt có tần số gấp đôi,

0:02:27.261,0:02:29.195
hòa âm đầu tiên của nốt,

0:02:29.195,0:02:33.203
âm thanh sẽ rất hài hòa[br]nên ta quy ước cho 2 nốt cùng 1 kí tự,

0:02:33.203,0:02:36.930
Và xác định khoảng cách giữa[br]2 nốt là một quãng 8

0:02:36.930,0:02:40.115
Phần còn lại của thang âm,[br]là phần giữa của quãng 8

0:02:40.115,0:02:42.102
được phân ra thành 12 nửa cung

0:02:42.102,0:02:48.039
tần số cách nhau 2^(1/12) lần

0:02:48.039,0:02:51.290
Yếu tố này quyết định [br]vị trí các phím đàn.

0:02:51.290,0:02:57.115
Mỗi phím chia độ dài dây đàn[br]thành các khoảng cách 2^(1/12),

0:02:57.115,0:03:00.581
Để tần số tăng lên mỗi nửa cung.

0:03:00.581,0:03:02.601
Những nhạc cụ không phím
 như violin,

0:03:02.601,0:03:06.926
có thể phát ra vô số tần số
[br]khác nhau giữa các nốt

0:03:06.926,0:03:10.519
Nhưng sẽ khó giữ đúng tông hơn.

0:03:10.519,0:03:12.581
Số dây và cách chỉnh dây

0:03:12.581,0:03:15.793
được điều chỉnh theo đúng
[br]những hợp âm ta muốn dùng

0:03:15.793,0:03:17.980
và kích cỡ hình dáng của bàn tay ta.

0:03:17.980,0:03:20.863
Hình dáng và vật liệu của 
đàn guitar cũng rất đa dạng,

0:03:20.863,0:03:24.527
và 2 yếu tố này ảnh hưởng đến
[br]bản chất và âm thanh của rung động.

0:03:24.527,0:03:27.206
Khi gảy 2 hay nhiều dây[br]cùng một lúc

0:03:27.206,0:03:32.205
ta tạo được những hợp âm
 [br]và hiệu ứng âm thanh mới.

0:03:32.205,0:03:36.279
Ví dụ, khi bạn chơi 2 nốt
[br]có tần số gần nhau,

0:03:36.279,0:03:41.605
chúng cộng hưởng và tạo ra sóng âm
[br]có độ lớn tăng và giảm,

0:03:41.605,0:03:46.500
tạo hiệu ứng âm thanh rộn ràng,
[br]mà nghệ sĩ guitar gọi là 'beat'.

0:03:46.500,0:03:49.506
Đàn guitar điện sẽ cho bạn
[br]nhiều hiệu ứng hơn nữa.

0:03:49.506,0:03:51.692
Những rung động vẫn đến từ dây đàn,

0:03:51.692,0:03:55.931
nhưng được biến đổi thành 
[br]tín hiệu điện qua bộ nhận tín hiệu.

0:03:55.931,0:03:59.084
Và truyền đến dàn loa
[br]và tạo ra sóng âm.

0:03:59.084,0:04:00.909
Giữa bộ nhận tín hiệu và loa,

0:04:00.909,0:04:04.675
Có nhiều cách xử lý sóng âm thô,

0:04:04.675,0:04:11.758
tạo ra những hiệu ứng distortion, overdrive, [br]wah-wah, delay và flanger.

0:04:11.758,0:04:16.139
Nếu bạn nghĩ rằng vật lý [br]của âm nhạc chỉ để giải trí,

0:04:16.139,0:04:18.059
hãy nghĩ về điều này.

0:04:18.059,0:04:20.822
Một số nhà vật lý học nghĩ rằng[br]mọi thứ trong vũ trụ

0:04:20.822,0:04:26.892
được tạo ra từ hòa âm của [br]những 
sợi siêu nhỏ và đặc.

0:04:26.892,0:04:29.468
Có lẽ nào cả thế giới ta biết

0:04:29.468,0:04:33.770
chỉ là đoạn solo của
[br]một Jimi Hendrix vũ trụ nào đó?

0:04:33.770,0:04:39.125
Quả là còn quá nhiều điều bí ẩn[br]ta chưa được 'nghe'.