WEBVTT

00:00:02.097 --> 00:00:03.994
Adabot

00:00:03.994 --> 00:00:05.772
Billy

00:00:05.772 --> 00:00:07.786
Connie

00:00:07.786 --> 00:00:09.941
Ruby

00:00:09.941 --> 00:00:11.940
Flo

00:00:11.940 --> 00:00:13.952
Gus

00:00:13.952 --> 00:00:16.203
Cappy

00:00:16.203 --> 00:00:18.286
Circuit Playground

00:00:48.701 --> 00:00:51.041
Uh-oh...

00:00:51.041 --> 00:00:54.954
Bir şeyi mi bozdum acaba?

00:00:54.954 --> 00:00:56.293
Şalteri indirmişin, Adabot.

00:00:56.293 --> 00:00:58.290
Bekle. Kimi indirmişim?

00:00:58.290 --> 00:00:59.620
Hayır, hayır. Şalder bir kişi değil.

00:00:59.620 --> 00:01:01.411
Şalter şuradaki kutunun içindeki bir cihaz sadece.

00:01:01.411 --> 00:01:03.451
Şalter, bir devreye fazla elektrik yüklendiğinde

00:01:03.451 --> 00:01:05.997
devreye giden bütün elektriği keser.

00:01:05.997 --> 00:01:07.282
Ohhh!

00:01:07.282 --> 00:01:09.281
Ve bir şalter sadece yetişkin insanların dokunması gereken bir şeydir.

00:01:09.281 --> 00:01:12.786
Hafızaya eklendi, wow! Parçalarımın tamamı çalışmak için

00:01:12.786 --> 00:01:15.158
fazlaca akıma ihtiyaç duyuyor olmalı.

00:01:15.158 --> 00:01:18.036
Tabi ki. Ve biz bu akımı amper olarak ölçüyoruz.

00:01:18.036 --> 00:01:19.868
Peki neden ismi amper?

00:01:19.868 --> 00:01:21.912
Amper, ismini André-Marie Ampère

00:01:21.912 --> 00:01:23.703
adlı bilim adamından alır.

00:01:23.703 --> 00:01:27.288
Veri tabanına erişiliyor...

00:01:29.952 --> 00:01:33.450
André-Marie Ampère. 1800'lerde yaşamış Fransız bir bilim adamı.

00:01:33.450 --> 00:01:35.787
Doğru. Ve Bay Ampere elektrik akımının nasıl

00:01:35.787 --> 00:01:37.706
oluştuğu hakkında epey meraklı bir kişiymiş.

00:01:37.706 --> 00:01:39.202
Meraklı, tıpkı benim gibi?

00:01:39.202 --> 00:01:40.325
Evet kesinlikle.

00:01:40.325 --> 00:01:41.822
Elektrik akımı hakkında daha fazla şey öğrenmek için

00:01:41.822 --> 00:01:43.834
bir çok deneye gerçekleştirdi.

00:01:49.108 --> 00:01:51.122
Deney sonuçları Bay Ampere'ye elektrik akımının küçük ve çok fazla

00:01:51.122 --> 00:01:53.912
sayıda objelerin hareketleri sonucu oluştuğunu gösterdi.

00:01:53.912 --> 00:02:01.120
O kadar küçükler ki onları göremeyiz bile.

00:02:01.120 --> 00:02:04.327
Elektrodinamik moleküller?

00:02:04.327 --> 00:02:07.744
Bu küçük objeleri ''elektronlar'' olarak adlandırıyoruz.

00:02:07.744 --> 00:02:16.036
Ve bu elektronların hareketlerine ise elektrik akımı diyoruz.

00:02:16.036 --> 00:02:23.702
Bana da mantıklı geldi.

00:02:23.702 --> 00:02:25.872
Oh. Şimdi anlıyorum, Ladyada.

00:02:25.872 --> 00:02:27.868
Peki, amperi nasıl ölçüyoruz?

00:02:27.868 --> 00:02:29.994
Çok kolay. Bir multimetre kullanarak.

00:02:29.994 --> 00:02:33.369
Oh! Bunlardan bir tane bende de olsun isterdim.

00:02:36.468 --> 00:02:38.662
Bu devrede, elektronlar bir pilin ucundan

00:02:38.662 --> 00:02:40.957
LEDe doğru akıyor ve oradan tekrar

00:02:40.957 --> 00:02:44.635
diğer pilin sonuna geliyor.

00:02:44.635 --> 00:02:46.743
Bu akımı bir multimetreye aktararak

00:02:46.743 --> 00:02:48.302
ne kadar elektronun devrede aktığını

00:02:48.302 --> 00:02:49.368
ölçme imkanı sağlamış oluyoruz.

00:02:54.951 --> 00:02:56.485
Yani bu LEDin kullandığı...?

00:02:56.485 --> 00:02:59.942
0.05 amper.

00:02:59.942 --> 00:03:02.818
Doğru!

00:03:02.818 --> 00:03:04.661
Elektron hareketlerini görebilmek isterdim.

00:03:04.661 --> 00:03:07.284
Şey, bütün elektronların tek tek hareketlerini göremeyebilirsin

00:03:07.284 --> 00:03:10.276
fakat elektrik akımının etkisini görebilmen mümkün.

00:03:10.276 --> 00:03:12.115
Gerçekten mi? Peki nasıl?

00:03:12.115 --> 00:03:14.693
Hmm,radyon ses çıkardığı zaman görebilirsin.

00:03:14.693 --> 00:03:17.070
Veya tost makinen ısındığı zaman.

00:03:17.070 --> 00:03:18.659
Saç kurutma makinen sana sıcak hava

00:03:18.659 --> 00:03:19.934
üflediği zaman bunu hissedebilirsin.

00:03:19.934 --> 00:03:22.736
Anladım! Elektriksel akım elektriği hareketli kılıyor.

00:03:22.736 --> 00:03:26.235
Bu elektronlar bir harika!

00:03:26.235 --> 00:03:27.558
Kesinlikle doğru, Adabot.

00:03:27.558 --> 00:03:29.695
Hey, hiç saçın olmadığının farkındasın, değil mi?

00:03:29.695 --> 00:03:31.819
Ne?!!

00:03:31.819 --> 00:03:33.902
Zut alors! (Tüh be!)