Để thuần thục bất kì kĩ năng nào,
thực hiện động tác múa quay tròn,
chơi một nhạc cụ,
hay ném bóng vào rổ,
cần trải qua việc luyện tập.
Luyện tập là sự lặp lại một hành động
nhằm tiến bộ hơn,
và giúp ta thực hiện nó ngày một dễ dàng,
nhanh và tự tin hơn.
Vậy luyện tập đã làm gì trong não bộ
mà khiến chúng ta trở nên giỏi hơn?
Bộ não chúng ta có hai loại
mô thần kinh:
chất xám
và chất trắng.
Chất xám xử lí thông tin
trong não bộ,
điều khiển các tín hiệu và kích thích
cảm giác tới các tế bào thần kinh,
trong khi đó chất trắng chủ yếu được
tạo bởi mô mỡ và sợi thần kinh.
Để khiến cho cơ thể chúng ta
di chuyển,
thông tin cần được chuyển từ
chất xám của bộ não,
xuống tủy sống,
qua chuỗi sợi thần kinh
gọi là axon
tới cơ bắp của chúng ta.
Vậy làm sao luyện tập hay việc lặp lại
ảnh hưởng đến hoạt động
bên trong não của chúng ta?
Các sợi axon tồn tại ở trong chất trắng
được bọc bởi chất béo gọi là myelin.
Và chính cái vỏ bọc ấy dường như
thay đổi luyện tập.
Myelin giống như lớp cách điện
của dây cáp điện vậy.
Nó ngăn chặn sự hao phí năng lượng
từ tín hiệu điện mà bộ não sử dụng,
dịch chuyển chúng hiệu quả hơn
dọc theo đường thần kinh.
Một số nghiên cứu ở chuột cho thấy
sự lặp lại của chuyển động vật lý
làm tăng các lớp màng bọc myelin
cách li các sợi axon.
Lớp màng càng nhiều thì sự cách biệt
xung quanh các chuỗi sợi axon càng lớn,
tạo một siêu xa lộ cho thông tin
kết nối não bộ tới các cơ bắp của bạn.
Vì vậy trong khi nhiều vận động viên
và người biểu diễn
ghi nhận thành công của họ
vào bộ nhớ cơ,
bản thân cơ bắp chúng không hề
có bộ nhớ.
Ngược lại, đó có thể là do lớp myelin
của đường dây thần kinh
mới là yếu tố giúp họ có đc lợi thế
với đường dây thân kinh
nhanh và hiệu quả hơn.
Có nhiều những giả thuyết
về nỗ lực
định lượng số giờ, ngày, thậm chí là
năm tập luyện
để có thể trở nên thuần thục
kĩ năng nào đó.
Trong khi chúng ta chưa có
con số kì diệu nào cả
thì ta đều biết trở nên giỏi không chỉ
đơn giản là số giờ tập luyện.
Nó còn là chất lượng và hiệu quả
luyện tập nữa.
Luyện tập hiệu quả là
sự thích hợp,
tập trung cao độ,
và nhắm vào nội dung
hay điểm yếu
mà nằm ở rìa khả năng
hiện tại của một người.
Vậy nếu luyện tập hiệu quả
là chìa khóa
thì sao chúng ta có thể
tận dụng tối đa thời gian thực hành?
Hãy thử một số mẹo này.
Tập trung vào nhiệm vụ
trước mắt.
Hạn chế tối đa sự mất tập trung
bằng việc tắt máy tính hoặc TV
và đặt điện thoại ở
chế độ máy bay.
Ở một nghiên cứu, họ đã quan sát
260 học viên học tập.
Trung bình,
các sinh viên đó chỉ có thể tập trung
vào bài tập trong khoảng 6 phút.
Máy tính xách tay, điện thoại
và đặc biệt là Facebook
là nguồn dễ gây mất tập trung nhất.
Hãy bắt đầu thật chậm.
Sự phối hợp được dựng với sự lặp lại,
dù nó đúng hay sai.
Nếu bạn tăng dần dần tốc độ
của chất lượng sự lặp lại
thì bạn sẽ có cơ hội tốt hơn
để làm đúng.
Tiếp theo, việc lặp lại thường xuyên
với thời gian nghỉ phân bổ là thói quen
của các nghệ sĩ ưu tú.
Các nghiên cứu cho thấy nhiều
vận động viên, nhạc sĩ, vũ công giỏi
dành ra 50-60 tiếng mỗi tuần cho
hoạt động nghề nghiệp của họ.
Họ phân chia thời gian hợp lý
cho luyện tập hiệu quả
vào các buổi luyện tập hàng ngày
có thời hạn.
Và cuối cùng, thực hành não bộ của bạn
trong chi tiết sống động.
Khá là ngạc nhiên, nhưng nhiều
nghiên cứu cho rằng
một khi chuyển động vật lý
được tiến hành
thì nó có thể được tăng cường
bằng cách tưởng tượng.
Trong một nghiên cứu, 144 vận động viên
bóng rổ được chia làm hai đội.
Đội A luyện tập thể chất với
ném bóng một tay tự do
trong khi đó đội B chỉ tưởng tưởng
đang thực hành chúng.
Khi họ được kiểm tra trong
2 tuần cuối thử nghiệm,
người chơi trung bình và giỏi
ở cả 2 đội
đều tiến bộ gần như giống nhau.
Khi các nhà khoa học tiến gần hơn
sáng tỏ những bí mật trong bộ não
thì sự hiểu biết về luyện tập của ta
mới có thể tiến bộ.
Trong lúc ấy, luyện tập hiệu quả
là cách tốt nhất ta có
để đẩy lùi những giới hạn cá nhân,
vươn tới cao hơn,
và tối đa hóa tiềm năng của chúng ta.