1
00:00:01,424 --> 00:00:04,582
2005 sonbaharında 
bir oğleden sonraydı.

2
00:00:05,325 --> 00:00:08,924
ACLU'de kurumun
bilim danışmanı olarak çalışıyordum.

3
00:00:09,388 --> 00:00:11,995
İşimi gerçekten çok çok seviyordum

4
00:00:12,019 --> 00:00:13,655
fakat biraz

5
00:00:13,679 --> 00:00:16,248
hevesi kırılmış hissettiğim
günlerden biriydi.

6
00:00:17,265 --> 00:00:21,369
İş arkadaşım Chris Hansen'in
ofisine gittim.

7
00:00:22,367 --> 00:00:26,021
Chris 30 yılı aşkın bir süredir
ACLU'de çalışıyordu,

8
00:00:26,045 --> 00:00:29,120
bu nedenle 
güçlü bilgi ve öngörüleri vardı.

9
00:00:29,640 --> 00:00:32,613
Chris'e biraz tıkanmış 
hissettiğimi anlattım.

10
00:00:33,512 --> 00:00:35,694
Bilim ve sivil hakların
çatışmasındaki


11
00:00:35,718 --> 00:00:41,019
bir dizi konuyu araştırıyordum
-- çok ilgi çekiciydi.

12
00:00:41,043 --> 00:00:44,953
Fakat ACLU'nun bu konularla
daha geniş bir şekilde,

13
00:00:44,977 --> 00:00:47,992
gerçekten fark yaratabilecek 
şekilde ilgilenmesini istiyordum.

14
00:00:49,603 --> 00:00:51,703
Chris hemen konuya girdi
ve dedi ki;

15
00:00:51,727 --> 00:00:55,187
''İncelediğin tüm konular içerisinde
ilk beş sırada ne var?''

16
00:00:55,524 --> 00:00:58,180
''Genetik ayrım,

17
00:00:58,204 --> 00:01:00,629
üreme teknolojileri,

18
00:01:00,653 --> 00:01:02,794
biyobanka ve

19
00:01:02,818 --> 00:01:04,660
bir de şu havalı konu,

20
00:01:04,684 --> 00:01:07,333
Fonksiyonel MR ve
yalanı saptamada kullanılması var.

21
00:01:07,357 --> 00:01:09,478
ah tabi, bir de gen patentleri var.''

22
00:01:09,502 --> 00:01:11,131
''Gen patentleri?''

23
00:01:11,967 --> 00:01:14,049
''Bilirsin,
insan genleri patentleri.''

24
00:01:14,073 --> 00:01:15,579
''Olamaz!

25
00:01:15,603 --> 00:01:18,064
Bana Amerikan hükümetinin


26
00:01:18,088 --> 00:01:21,012
insan vücudunun parçaları için
patent verdiğini mi söylüyorsun?

27
00:01:21,543 --> 00:01:23,226
Bu doğru olamaz.''

28
00:01:23,861 --> 00:01:27,320
Ofisime geri döndüm ve
Chris'e ilgili makaleleri gönderdim.

29
00:01:27,954 --> 00:01:31,281
20 dakika sonra aceleyle
odama girdi.

30
00:01:31,305 --> 00:01:34,921
''Aman Allahım! Kime dava açabiliriz?''

31
00:01:35,330 --> 00:01:36,839
(Gülüşmeler)

32
00:01:37,713 --> 00:01:40,087
Evet Chris muhteşem bir avukattır,

33
00:01:40,111 --> 00:01:43,020
ancak patent kanunu ve
genetikler hakkında

34
00:01:43,044 --> 00:01:45,480
kesinlikle hiçbir şey bilmez.

35
00:01:45,504 --> 00:01:48,382
Ben genetik hakkında bir şeyler 
biliyordum ama,

36
00:01:48,406 --> 00:01:50,067
hukukla hiçbir ilgim yoktu.

37
00:01:50,091 --> 00:01:53,557
Açık bir şekilde dava açmadan önce
öğrenmemiz gereken çok şey vardı.

38
00:01:54,036 --> 00:01:56,894
Öncelikle gen
patentlendiğinde tam olarak

39
00:01:56,918 --> 00:01:58,599
neyin patentlediğini
anlamalıydık.

40
00:01:59,679 --> 00:02:03,501
Gen patentleri genel olarak
düzinelerce hak içerirler,

41
00:02:03,525 --> 00:02:08,302
ancak en tartışmalı olanı
ayrıştırılmış DNA olarak adlandırılan

42
00:02:08,699 --> 00:02:13,140
hücreden ayrılan
bir DNA parçasıdır.

43
00:02:14,073 --> 00:02:16,162
Gen patenti savunucuları;
''Gördüğünüz gibi,

44
00:02:16,162 --> 00:02:18,570
vücüdunuzdaki bir geni değil,
ayrıştırılmış bir gen

45
00:02:18,594 --> 00:02:20,529
patentledik'' derler.

46
00:02:21,148 --> 00:02:22,349
Bu doğrudur da ancak,


47
00:02:22,373 --> 00:02:29,106
genin her şekilde kullanımı
ayrıştırılmasını gerektirir.

48
00:02:30,510 --> 00:02:34,915
Patentler de sadece ayrıştırılmış
bu özel gene değil,

49
00:02:34,939 --> 00:02:37,826
bu genin tüm olası
versiyonlarına alınır.

50
00:02:38,183 --> 00:02:39,520
Bu ne demek?

51
00:02:39,981 --> 00:02:43,043
Bu, patent sahibinin izni olmadan 
geninizi doktorunuza verip

52
00:02:43,067 --> 00:02:45,363
buna bakıp 
herhangi bir mutasyon

53
00:02:45,387 --> 00:02:47,487
olup olmadığını

54
00:02:47,511 --> 00:02:49,587
söylemesini isteyemezsiniz.

55
00:02:50,363 --> 00:02:54,556
Patent sahibi aynı zamanda
genin herhangi bir araştırma

56
00:02:54,580 --> 00:02:58,062
ya da klinik testte kullanımını
durdurma hakkına sahiptir.

57
00:02:58,871 --> 00:03:00,569
Çoğunlukla özel şirketler olan


58
00:03:00,593 --> 00:03:02,827
patent sahiplerine,
genlerin araştırılmasını

59
00:03:02,827 --> 00:03:06,387
bloke etme hakkı vererek
hastalara zarar verebiliyordu.

60
00:03:06,958 --> 00:03:08,110
Abigai'i düşününün,

61
00:03:08,134 --> 00:03:10,527
10 yaşında,

62
00:03:10,551 --> 00:03:13,975
tedavi edilmediğinde
ani ölümle sonuçlanabilecek

63
00:03:13,999 --> 00:03:15,777
QT sendromu var.

64
00:03:16,911 --> 00:03:20,833
Bu hastalıkla bağlantılı
iki gen üzerinde patente sahip şirket,

65
00:03:20,857 --> 00:03:23,339
bu sendromu teşhis edebilecek
bir test geliştirdi.

66
00:03:23,363 --> 00:03:26,187
Ancak iflas ettiler ve
piyasaya hiç sunamadılar.

67
00:03:27,060 --> 00:03:28,988
Başka bir laboratuvar
bu testi yapacakken

68
00:03:29,012 --> 00:03:32,000
şirket patent ihlali nedeniyle
laboatuvarı dava etmekle

69
00:03:32,024 --> 00:03:33,206
tehdit etti.

70
00:03:33,230 --> 00:03:34,389
Sonuç olarak,

71
00:03:34,413 --> 00:03:37,275
2 yıl boyunca
hiçbir test olmadı.

72
00:03:38,291 --> 00:03:39,441
Bu sürede de,

73
00:03:39,465 --> 00:03:42,715
teşhis edilemeyen QT sendromu
nedeniyle Abigail hayatını kaybetti.

74
00:03:43,776 --> 00:03:47,013
Gen patentleri sorunu
yaşamları tehdit ediyordu.


75
00:03:47,467 --> 00:03:49,873
Ama bunu değiştirecek
bir yol bulamaz mıydık?

76
00:03:50,266 --> 00:03:51,998
Farkettik ki, Yüksek Mahkeme

77
00:03:52,022 --> 00:03:55,136
bazı şeylerin patent
kapsamında olmadığını

78
00:03:55,160 --> 00:03:57,946
açıklığa kavuşturmuştu.

79
00:03:58,925 --> 00:04:01,299
Doğanın ürettiklerini--
havayı, suyu, mineralleri,

80
00:04:02,148 --> 00:04:06,357
periyodik tablo elementlerini
patent altına alamazsınız.

81
00:04:07,170 --> 00:04:09,282
Aynı şekilde doğa kanunlarını,

82
00:04:10,193 --> 00:04:12,472
yerçekimini, E=mc2 kuralını da.

83
00:04:12,909 --> 00:04:17,715
Bütün bunlar çok önemlidir
ve herkese açık olmalıdır

84
00:04:17,739 --> 00:04:19,562
ve hiç kimsenin
tekelinde olamazlar.

85
00:04:20,348 --> 00:04:22,495
Proteinlerimizin
üretimini sağlayan

86
00:04:22,519 --> 00:04:25,035
hayatın en temel yapısı olan DNA,

87
00:04:25,059 --> 00:04:27,715
hem doğanın üretimidir,


88
00:04:27,739 --> 00:04:30,965
hem de doğa kanunudur.

89
00:04:30,989 --> 00:04:33,691
Vücudumuzda 
ya da deney tüpünde

90
00:04:33,715 --> 00:04:35,753
olmasının bir farkı yoktur.

91
00:04:36,523 --> 00:04:39,538
Konuyu derinleştirdikçe,
tüm ülkeyi dolaşarak,

92
00:04:39,538 --> 00:04:41,910
bir çok farklı uzman,
bilim adamı, tıp profesörü,

93
00:04:42,588 --> 00:04:46,301
avukat, patent avukatı
ile görüştük.

94
00:04:46,753 --> 00:04:50,663
Kanun, prensip
en azından teoride

95
00:04:50,687 --> 00:04:53,472
haklı olduğumuz konusunda
bir çoğu hemfikirdi.

96
00:04:54,313 --> 00:04:55,468
Ancak hepsi 


97
00:04:55,492 --> 00:04:58,062
gen patenti savaşını
kazanma şansımızın

98
00:04:58,086 --> 00:04:59,953
sıfır olduğunu düşünüyorlardı.

99
00:05:01,628 --> 00:05:02,991
Neden?

100
00:05:03,015 --> 00:05:06,102
Patent bürosu bu patenleri

101
00:05:06,126 --> 00:05:07,827
20 yılı aşkın süredir veriyordu.

102
00:05:08,686 --> 00:05:11,566
İnsan geni üzerinde
abartısız binlerce patent vardı.

103
00:05:12,843 --> 00:05:15,784
Patent kısıtlaması kemikleşmişti,

104
00:05:16,581 --> 00:05:20,204
bioteknoloji bu uygulama
etrafında gelişmişti ve

105
00:05:20,228 --> 00:05:23,347
yıllar boyunca Kongre'ye 
gen patentlerinin yasaklanması için

106
00:05:23,371 --> 00:05:24,769
sunulan tasarılar


107
00:05:24,793 --> 00:05:26,584
hiçbir yere varamamıştı.

108
00:05:27,401 --> 00:05:28,615
Sonuç olarak:

109
00:05:29,027 --> 00:05:32,202
Mahkemeler bu patenleri
kaldırmaya yanaşmamışlardı.

110
00:05:32,916 --> 00:05:37,511
Ne ben, ne de Chris
kolay kolay pes etmedik.

111
00:05:37,535 --> 00:05:40,679
''Sadece haklı olmak yetmez.''
sözünü duymak bile

112
00:05:40,703 --> 00:05:43,233
savaşmak için yeterli nedendi.

113
00:05:44,311 --> 00:05:46,246
Dava dosyasını oluşturduk.

114
00:05:47,494 --> 00:05:50,984
Halihazırda dava örnekleri;
oldukça dar teknik konularda


115
00:05:51,008 --> 00:05:54,191
A Şirketi B Şirketini
dava ediyor şeklindeydi.

116
00:05:54,822 --> 00:05:57,187
Bu şekilde davalarla
ilgilenmiyorduk ve konunun

117
00:05:57,211 --> 00:05:59,600
bundan çok daha büyük
olduğunu düşünüyorduk.

118
00:05:59,624 --> 00:06:02,112
Sözkonusu olan
bilimsel özgürlük, tıpta ilerleme

119
00:06:02,136 --> 00:06:03,595
hasta haklarıydı.

120
00:06:03,619 --> 00:06:06,722
Sonuç olarak alışılagelmiş
dava örneklerinden farklı olarak

121
00:06:06,746 --> 00:06:09,264
insan hakları savunmasına


122
00:06:09,645 --> 00:06:11,527
benzer bir dava dosyası yarattık.

123
00:06:12,756 --> 00:06:15,598
Aktif olarak patent hakkını
dayatan bir firma bulduk,

124
00:06:15,622 --> 00:06:18,407
daha sonra mahkemeye,
patent haklarının

125
00:06:18,431 --> 00:06:21,725
hastalara ve yeni buluşlara
zarar verdiğini anlatabilecek

126
00:06:21,749 --> 00:06:23,639
mağdur ve uzmanlardan
oluşan

127
00:06:23,663 --> 00:06:28,052
büyük bir takım oluşturduk.

128
00:06:29,404 --> 00:06:32,526
Ana adayımızı Salt Lake City
Utah'da bulunan

129
00:06:32,550 --> 00:06:35,405
Myriad Genetics olarak belirledik.

130
00:06:36,718 --> 00:06:38,968
Myriad iki genin patentini
elinde tutuyordu,

131
00:06:38,992 --> 00:06:42,313
BRCA1 ve BRCA2 genleri.

132
00:06:43,150 --> 00:06:45,884
Bu genin mutasyonunu barındıran
kadınlar, yüksek oranda

133
00:06:45,908 --> 00:06:48,534
meme ve yumurtalık kanseri

134
00:06:48,558 --> 00:06:50,503
riski taşıyorlardı.

135
00:06:51,834 --> 00:06:53,714
Myriad bu patentleri

136
00:06:53,738 --> 00:06:57,947
ABD'de BRCA taraması tekelini
elinde tutmak için kullanıyordu.

137
00:06:58,544 --> 00:07:02,732
Bu testi yapan bir çok laboratuvar
bu nedenle engellendiler.

138
00:07:02,756 --> 00:07:04,915
Test için 3000 dolar gibi

139
00:07:04,939 --> 00:07:07,082
yüksek bir meblağ fatura ediyorlardı.

140
00:07:07,089 --> 00:07:08,298
Kilinik verilerini

141
00:07:08,298 --> 00:07:11,735
uluslararası bilim topluluklarıyla
paylaşmayı kestiler.

142
00:07:12,522 --> 00:07:14,425
Daha da kötüsü,

143
00:07:14,449 --> 00:07:16,885
Myriad yıllarca,

144
00:07:16,909 --> 00:07:20,622
Fransız araştırmacıların belirlediği
ek mutasyonlar için

145
00:07:20,646 --> 00:07:24,267
testini güncellemeyi reddetti.

146
00:07:24,974 --> 00:07:27,482
Tahminlere göre,
bu süre boyunca

147
00:07:27,506 --> 00:07:28,879
yıllarca,


148
00:07:28,903 --> 00:07:32,655
testi yaptıran kadınlardan
en az yüzde 12'si

149
00:07:32,679 --> 00:07:35,081
yanlış sonuç aldılar,

150
00:07:36,377 --> 00:07:40,146
pozitif olması gereken sonuçlar
negatif çıktı.

151
00:07:41,485 --> 00:07:43,226
İşte Kathleen Maxian.

152
00:07:44,172 --> 00:07:47,429
Kathleen'in kardeşi Eileen
40 yaşında meme kanserine yakalandı.

153
00:07:47,453 --> 00:07:49,293
O da testi yaptırdı.

154
00:07:50,032 --> 00:07:51,758
Test negatif çıktı.

155
00:07:51,782 --> 00:07:53,308
Aile rahatladı.

156
00:07:53,332 --> 00:07:57,120
Bu Eileen'ın kanseri
ailede görülmeyecek demekti,

157
00:07:57,144 --> 00:08:00,159
diğer aile üyeleri de test olmadı.

158
00:08:00,843 --> 00:08:02,073
Fakat iki yıl sonra,

159
00:08:02,097 --> 00:08:06,157
Kathleen'de ileri evrede
yumurtalık kanseri teşhis edildi.

160
00:08:06,927 --> 00:08:10,799
Anlaşıldı ki, 
test sonucu negatif çıkan

161
00:08:10,823 --> 00:08:13,692
kardeşi Eileen da
hatalı test edilen yüzde 12 içindeydi.

162
00:08:14,347 --> 00:08:17,436
Eileen doğru sonucu alsaydı

163
00:08:17,460 --> 00:08:19,833
Kathleen de test edilecek

164
00:08:19,857 --> 00:08:22,770
ve yumurtalık kanseri önlenebilecekti.

165
00:08:24,818 --> 00:08:26,082
Myriad'ı davası açılınca,

166
00:08:26,106 --> 00:08:29,991
bu sorunları aydınlatabilecek


167
00:08:30,015 --> 00:08:32,103
mağdur ve uzmanlar bulmalıydık.

168
00:08:32,127 --> 00:08:34,699
20 kararlı mağdur,

169
00:08:35,325 --> 00:08:36,863
genetik danışmanlar,

170
00:08:36,887 --> 00:08:40,246
ihtarname alan genetikçiler,

171
00:08:40,905 --> 00:08:42,754
aktivist organizasyonlar,

172
00:08:43,532 --> 00:08:46,597
ortak olarak temsil edilen
dört büyük bilim kurumu,

173
00:08:46,621 --> 00:08:50,151
150.000'den fazla
bilimadamı ve profesyonel,

174
00:08:50,755 --> 00:08:54,052
Myriad'ın testini ödeyemeyecek
durumda olan kadınlar

175
00:08:54,076 --> 00:08:57,080
ya da ikinci bir görüş isteyen


176
00:08:57,104 --> 00:08:58,848
ama patent nedeniyle alamayanlar.

177
00:09:00,315 --> 00:09:03,755
Davaya hazırlanırken
en önemli sorulardan biri

178
00:09:03,779 --> 00:09:06,645
bilimi nasıl anlatacağımızı bulmaktı.

179
00:09:07,079 --> 00:09:10,910
Bu nedenle, Myriad'ın yaptığının
bir buluş olmadığını ve

180
00:09:10,934 --> 00:09:14,211
izole edilmiş BRCA genlerinin
doğanın bir ürünü olduğunu

181
00:09:15,124 --> 00:09:17,837
anlatmak için bazı basit
kavramları açıklamalıydık:


182
00:09:17,861 --> 00:09:20,005
Gen nedir? DNA Nedir?

183
00:09:20,029 --> 00:09:23,745
DNA nasıl izole edilir ve
bu neden bir icat değildir?

184
00:09:25,168 --> 00:09:29,030
Mağdur ve uzmanlarımızla
bu kavramları

185
00:09:29,054 --> 00:09:31,990
basit ama doğru şekilde
anlatacak yolları bulmak için

186
00:09:32,014 --> 00:09:33,557
uzun saatler geçirdik.

187
00:09:34,306 --> 00:09:37,638
Sonuçta ağırlıklı olarak
meteforlar kullandık

188
00:09:37,662 --> 00:09:38,818
mesela altın gibi.

189
00:09:39,789 --> 00:09:42,073
Yani DNA ayrıştırmak

190
00:09:42,097 --> 00:09:44,597
bir dağdan ya da
nehir yatağından

191
00:09:45,105 --> 00:09:47,121
altın çıkarmaya benzer.

192
00:09:47,145 --> 00:09:50,819
Altın çıkarma yönteminin
patentini alabilirsiniz

193
00:09:50,843 --> 00:09:52,924
ama altını patent altına
alamazsınız.

194
00:09:53,929 --> 00:09:56,672
Dağdan altını çıkarmak
çok çaba ve

195
00:09:56,696 --> 00:09:58,556
sıkı çalışma gerektirebilir;

196
00:09:59,127 --> 00:10:01,408
ama patent altına alamazsınız
o hala altındır.

197
00:10:01,432 --> 00:10:03,188
Ve altın bir kere çıkarıldığında

198
00:10:03,212 --> 00:10:05,300
dağın içindeyken 
kullanılamayacak

199
00:10:05,324 --> 00:10:08,060
birçok farklı alanda kullanılabilir.

200
00:10:08,084 --> 00:10:10,266
Örneğin mücevher yapabilirsiniz

201
00:10:10,290 --> 00:10:12,455
ama patentini alamazsınız,
hâlâ altındır.

202
00:10:13,364 --> 00:10:17,218
Ve 2009 yılında
davayı açmaya hazırdık.

203
00:10:18,286 --> 00:10:21,781
New York Güney Bölgesi
federal mahkemede davayı açtık.

204
00:10:22,355 --> 00:10:25,721
Dava için tesadüfen
Hakim Robert Sweet atandı.

205
00:10:26,599 --> 00:10:29,799
Mart 2010'da Hakim Sweet
kararı açıkladı--

206
00:10:30,569 --> 00:10:32,427
152 sayfa--

207
00:10:32,834 --> 00:10:35,086
sonuç bizim zaferimizdi.

208
00:10:35,964 --> 00:10:37,395
Kararı okurken


209
00:10:37,419 --> 00:10:42,134
bilimi bu kadar güzel açıklaması
bizi şaşırttı.

210
00:10:42,504 --> 00:10:45,275
Yani evet, bizim dosyamız iyiydi

211
00:10:45,299 --> 00:10:46,866
ama o kadar da iyi değildi.

212
00:10:47,778 --> 00:10:50,429
Bu kadar kısa zamanda
nasıl olur da

213
00:10:50,429 --> 00:10:52,339
böyle iyi bir şekilde
konuyu kavrardı.

214
00:10:52,363 --> 00:10:55,971
Bunun nasıl olduğuna
anlam veremedik.

215
00:10:55,995 --> 00:10:57,259
Sonradan ortaya çıktı ki

216
00:10:57,283 --> 00:11:00,593
Hakim'in o dönemde
yanındaki personeli

217
00:11:00,617 --> 00:11:02,097
sadece bir avukat değildi,

218
00:11:02,121 --> 00:11:03,835
aynı zamanda
bir bilim adamıydı.

219
00:11:03,859 --> 00:11:05,457
Sadece bilimadamı da değildii

220
00:11:05,481 --> 00:11:08,627
Moleküler Biyoloji alanında
doktora yapmıştı.

221
00:11:08,651 --> 00:11:10,402
(Gülüşmeler)

222
00:11:10,426 --> 00:11:13,001
İnanılmaz bir şans!

223
00:11:14,058 --> 00:11:15,358
Myriad temyiz için

224
00:11:15,382 --> 00:11:17,877
bölge istinaf
mahkemesine başvurdu.

225
00:11:18,496 --> 00:11:20,512
Böylece iş ilginç
bir hal almaya başladı.

226
00:11:21,465 --> 00:11:24,525
Önce davanın
çok önemli bir anında

227
00:11:25,187 --> 00:11:27,818
ABD hükümeti tarafları değiştirdi.

228
00:11:28,739 --> 00:11:32,488
Bölge mahkemesi Myriad'ın lehine
bir dava özeti çıkardı.

229
00:11:32,512 --> 00:11:37,640
Ancak kendi patent bürosunun
tam aksine

230
00:11:37,664 --> 00:11:40,372
ABD hükümeti konuyu 
bölge mahkemesi kararı ışığında

231
00:11:40,396 --> 00:11:44,084
tekrar ele aldığını ve
ayrıştırılmış DNA'nın

232
00:11:44,108 --> 00:11:47,294
patente tabi olamayacağı
kararını açıkladı.


233
00:11:47,818 --> 00:11:49,629
Bu gerçekten
hiç tahmin edilemeyen

234
00:11:49,653 --> 00:11:51,215
bir olaydı.

235
00:11:52,773 --> 00:11:54,853
Yargıtay Bölge Mahkemesi

236
00:11:54,877 --> 00:11:56,560
bütün patent davalarına
bakardı ve

237
00:11:56,584 --> 00:11:59,742
oldukça patent taraftarı
olmakla ünlüydü.

238
00:12:00,305 --> 00:12:02,731
Bu çarpıcı gelişmeyle birlikte

239
00:12:02,755 --> 00:12:04,434
kaybedeceğimizi düşündük.

240
00:12:04,458 --> 00:12:05,805
Öyle de oldu.

241
00:12:06,389 --> 00:12:07,541
Bir bakıma.

242
00:12:08,357 --> 00:12:10,944
2 ye karşı 1 oyla.

243
00:12:11,743 --> 00:12:14,239
Ancak bize karşı olan
2 hakimin gerekçeleri

244
00:12:14,263 --> 00:12:16,504
birbirlerinden oldukça farklıydı.

245
00:12:17,275 --> 00:12:19,101
İlki, Hakim Lourie,

246
00:12:19,125 --> 00:12:22,140
kendi oluşturduğu basit biyolojik teorisi

247
00:12:22,164 --> 00:12:23,332
tamamen yanlıştı.

248
00:12:23,356 --> 00:12:24,367
(Gülüşmeler)

249
00:12:24,391 --> 00:12:26,609
Myriad'ın yeni bir
kimyasal yarattığını

250
00:12:26,633 --> 00:12:28,498
düşünüyordu
ki bu hiç mantıkı değildi.

251
00:12:28,522 --> 00:12:31,308
Myriad bunu hiç
savunmamıştı bile.

252
00:12:31,632 --> 00:12:33,609
Diğeri, Hakim Moore,

253
00:12:33,633 --> 00:12:37,511
DNA'nın doğanın ürünü olduğu
konusunda hemfikirdi ancak

254
00:12:37,987 --> 00:12:41,320
''Biyoteknoloji endüstrisini altüst etmek 
istemem.'' der gibiydi.

255
00:12:42,248 --> 00:12:44,820
Üçüncüsü, Hakim Bryson,

256
00:12:45,233 --> 00:12:46,449
bizimle hemfikirdi.

257
00:12:47,750 --> 00:12:50,281
Anayasa Mahkemesi'ne
gitme sırası bize geldi.

258
00:12:50,305 --> 00:12:53,008
Anayasa Mahkemesine
başvurduğunuzda

259
00:12:53,032 --> 00:12:56,154
Mahkemenin cevaplamasını
istediğiniz bir soru sorarsınız.

260
00:12:56,534 --> 00:13:00,261
Genellikle bu soru,
bir sayfa uzunluğunda

261
00:13:00,285 --> 00:13:03,308
bir paragraf ve birbirine bağlanmış

262
00:13:03,332 --> 00:13:05,789
birçok cümleciklerden oluşurdu.

263
00:13:06,294 --> 00:13:10,201
Biz olabilecek
en kısa soruyu sorduk.

264
00:13:11,312 --> 00:13:12,525
Dört kelime:

265
00:13:14,220 --> 00:13:16,271
İnsan geni patent altına
alınabilir mi?

266
00:13:16,922 --> 00:13:19,746
Bu soru bana ilk Chris
tarafından sorulduğunda

267
00:13:19,770 --> 00:13:22,004
''Bilmiyorum'' demiştim.
Sanırım sorman gereken

268
00:13:22,004 --> 00:13:24,335
''Ayrıştırılmış DNA
patent altına alınabilir mi?''

269
00:13:24,968 --> 00:13:26,137
"Hayır.

270
00:13:26,487 --> 00:13:31,108
İşte hakimlerin de
konuyu bana yedi yıl önce

271
00:13:31,132 --> 00:13:34,219
ilk getirdiğinde verdiğim
bu tepkiyi vermelerini istiyorum."

272
00:13:34,896 --> 00:13:37,053
Kesinlikle buna
karşı çıkamazdım.

273
00:13:37,981 --> 00:13:40,864
Anayasa Mahkemesi
iletilen davaların ancak

274
00:13:40,888 --> 00:13:42,554
yüzde birini ele alır ve

275
00:13:42,578 --> 00:13:44,169
bizimkini görüşmeyi kabul etti.

276
00:13:45,772 --> 00:13:49,899
Sözlü savunma günü
geldi ve gerçekten

277
00:13:49,923 --> 00:13:51,358
çok çok heyecan vericiydi.

278
00:13:51,382 --> 00:13:54,146
Dışarıda uzun sıralarda
insalar gece 2:30'dan beri

279
00:13:54,170 --> 00:13:55,904
mahkeme salonuna
girmek istiyorlardı.

280
00:13:55,928 --> 00:13:57,899
Meme Kanseri Hareketi ve
FORCE isimli

281
00:13:57,923 --> 00:13:59,591
iki meme kanseri organizasyonu

282
00:13:59,615 --> 00:14:02,316
adliye binası merdivenlerinde
gösteri yapıyorlardı.

283
00:14:03,232 --> 00:14:06,752
Chris ile birlikte koridorda
sessizce oturduk.

284
00:14:06,776 --> 00:14:09,930
Kariyerinin en önemli davasını savunmasına

285
00:14:09,930 --> 00:14:12,130
çok az kalmıştı.

286
00:14:12,765 --> 00:14:15,144
Bariz olarak ben
ondan daha gergindim.

287
00:14:16,096 --> 00:14:20,856
Ancak salondan içeri girince
panikten eser kalmadı,

288
00:14:20,880 --> 00:14:23,693
etrafımız tanıdık yüzlerle
çevriliydi.

289
00:14:24,059 --> 00:14:25,824
Kendi derin kişisel

290
00:14:25,848 --> 00:14:28,289
hikayelerini paylaşan
kadın müvekkilerimiz,

291
00:14:29,210 --> 00:14:32,836
kendilerini yoğun çalışmaları arasında

292
00:14:32,860 --> 00:14:34,685
bu savaşa adayan genetik bilimciler,

293
00:14:35,122 --> 00:14:37,701
kendi tanıdık
avukatlarını devreye sokan

294
00:14:37,725 --> 00:14:39,612
çok geniş bir kesimin temsilcileri;


295
00:14:39,636 --> 00:14:41,712
tıp ve hasta hakları aktivistleri


296
00:14:41,736 --> 00:14:45,268
çevre koruma ve din kurumları.

297
00:14:46,609 --> 00:14:49,634
İnsan Geni Projesi'nin üç
lideri de oradaydı.

298
00:14:49,658 --> 00:14:52,330
Onlardan biri olan James Watson
DNA mucitlerindendi ve

299
00:14:52,354 --> 00:14:53,644
genlerin patentlenmesini


300
00:14:53,668 --> 00:14:55,814
''delilik'' olarak niteleyen


301
00:14:55,838 --> 00:14:59,349
bir dosyayı da mahkemeye
sunmuştu.

302
00:14:59,373 --> 00:15:01,221
(Gülüşmeler)

303
00:15:01,245 --> 00:15:04,882
Salonda temsil edilen
grupların çeşitliliği ve

304
00:15:04,906 --> 00:15:08,347
her birinin bugünün
gerçek olmasındaki katkıları,

305
00:15:08,371 --> 00:15:10,668
mevzubahis konunun
önemini açıkça anlatıyordu.

306
00:15:11,386 --> 00:15:13,599
Konu başlı başına ilgi çekiciydi.

307
00:15:14,205 --> 00:15:15,868
Chris ustaca anlattı.

308
00:15:15,892 --> 00:15:17,137
Ancak benim için

309
00:15:17,161 --> 00:15:20,925
en heyecan verici yanı
Anayasa Mahkemesi hakimlerinin

310
00:15:20,949 --> 00:15:23,118
renkli benzetme ve
eğlenceli diyaloglarla

311
00:15:23,118 --> 00:15:25,768
izole edilmiş DNA hakkındaki
yorumlarıydı.

312
00:15:25,792 --> 00:15:29,132
Neredeyse, son yedi yıldır
bizim yasal ekibimizin

313
00:15:29,156 --> 00:15:30,846
yaptığı gibi.

314
00:15:31,666 --> 00:15:34,322
Hakim Kagan yalıtılmış DNA'yı

315
00:15:34,346 --> 00:15:37,122
Amazon'dan çıkarılmış
şifalı bir bitkiye benzetti.

316
00:15:38,516 --> 00:15:42,526
Hakim Roberts ağaçtan oyulmuş bir
beyzbol sopasıyla özdeşleştirdi.

317
00:15:43,995 --> 00:15:46,477
En favori anım da
Hakim Sotomayor'un

318
00:15:46,501 --> 00:15:51,770
ayrıştırılmış DNA için
''orada duran sadece doğa'' açıklamasıydı.

319
00:15:51,794 --> 00:15:52,894
(Gülüşmeler)

320
00:15:53,318 --> 00:15:56,193
Her ne kadar o gün salondan
çıkarken güvenimiz tam olsa da

321
00:15:56,217 --> 00:15:59,223
sonuç tam bir sürpriz oldu:

322
00:16:00,574 --> 00:16:02,081
dokuza sıfır.

323
00:16:03,025 --> 00:16:06,747
''Doğal olarak oluşmuş
DNA parçası doğa üretimidir ve

324
00:16:06,771 --> 00:16:09,818
ayrıştırılmış olsa da patent
hakkı alınamaz.

325
00:16:10,394 --> 00:16:11,741
Ayrıca

326
00:16:11,765 --> 00:16:14,310
Myriad hiçbir şey üretmemiştir.''

327
00:16:16,160 --> 00:16:18,156
Karardan sonraki 24 saat içinde

328
00:16:18,180 --> 00:16:19,572
beş laboratuvar

329
00:16:19,596 --> 00:16:22,610
BRCA genleri için test yapmaya
başlayacaklarını açıkladılar.

330
00:16:23,149 --> 00:16:26,632
Bazıları Myriad'dan daha düşük
ücretlere sunacaklarını açıkladılar.

331
00:16:27,142 --> 00:16:30,062
Bazıları Myriad'ınkinden
daha kapsamlı


332
00:16:30,086 --> 00:16:31,769
bir test sunmayı vaad ettiler.

333
00:16:32,490 --> 00:16:35,328
Tabii ki karar Myriad'dan daha
daha büyüktü.

334
00:16:35,352 --> 00:16:39,748
ABD'de 25 yıl boyunca süren

335
00:16:39,772 --> 00:16:40,979
bir uygulamanın sonuydu.

336
00:16:41,383 --> 00:16:46,076
Biyomedikal alandaki keşif ve icatların
önündeki bir engel kalktı.

337
00:16:46,484 --> 00:16:51,385
Abigail, Kathleen ve Eileen gibi
hastaların ihtiyaçları olan

338
00:16:51,409 --> 00:16:53,565
testlere ulaşmalarına yardım etti.

339
00:16:54,991 --> 00:16:58,206
Kararın açıklanmasından
birkaç hafta sonra

340
00:16:58,230 --> 00:17:00,490
postadan küçük bir paket aldım.

341
00:17:01,246 --> 00:17:02,853
Chris ile birlikte

342
00:17:02,877 --> 00:17:05,146
davayı açmaya karar verdiğimizde

343
00:17:05,170 --> 00:17:08,394
ilk ziyaret ettiğimiz kişilerden biri olan
Duke Universitesi'nden

344
00:17:08,418 --> 00:17:11,117
Bob Cook Deegan'dan gelmişti.

345
00:17:12,033 --> 00:17:14,842
Paketten küçük bir
peluş oyuncak çıktı.

346
00:17:16,344 --> 00:17:19,303
(Gülüşmeler)

347
00:17:21,568 --> 00:17:23,896
Bu davada büyük bir
risk almıştık.

348
00:17:24,722 --> 00:17:27,232
Cesaretimizde doğru olanı
yaptığımızı bilmenin

349
00:17:27,256 --> 00:17:29,694
etkisi büyüktü.

350
00:17:30,079 --> 00:17:33,809
Tüm süreç, yol boyunca engel ve
dönemeçlerle

351
00:17:33,833 --> 00:17:36,054
başlangıcından
sonuna yaklaşık 8 yıl sürdü.

352
00:17:36,578 --> 00:17:38,879
Şansın küçük bir payı
mutlaka olmuştur ancak

353
00:17:38,888 --> 00:17:41,700
asıl mucizeyi yaratan,
birleştirdiğimiz topluluklar

354
00:17:41,724 --> 00:17:43,815
tek güç haline getirdiğimiz

355
00:17:43,839 --> 00:17:45,259
stratejik birlikteliklerdir.

356
00:17:45,802 --> 00:17:46,958
Teşekkürler.

357
00:17:46,982 --> 00:17:52,496
(Alkışlar)