Tôi muốn giới thiệu cho các bạn một loài sinh vật: đó là một loại nấm nhầy, Physarum polycephalum. Nó là loại nấm với sự khác biệt, bởi nó lại không là nấm, hãy đi thẳng vào vấn đề. Nó là một trong 700 loài nấm mốc nhờn đã được biết, thuộc giới amoeba. Đây là một loài cá thể đơn bào, chỉ một tế bào, và liên kết với các tế bào khác để hình thành nên một siêu tế bào và để tối đa hóa nguồn tài nguyên của chúng. Vì vậy, trong mỗi nấm mốc chứa hàng nghìn đến hàng triệu nhân, tất cả đều chung một thành tế bào, tất cả hoạt động như một thực thể Ở nơi cư ngụ tự nhiên của chúng, bạn có thể thấy nấm mốc nhờn kiếm ăn ở các vùng rừng cây, ăn rau cỏ đã thối rữa, nhưng bạn có thể cũng thấy nó trong các phòng nghiên cứu, phòng học, và thậm chí các xưởng nghệ thuật. Lần đầu tôi tình cờ thấy nấm nhờn là khoảng 5 năm trước Tôi có bạn là nhà vi sinh học đã cho tôi một chiếc đĩa petri với một đốm vàng nhỏ trên đó và bảo tôi về nhà, chơi với nó. Những lời chỉ dẫn duy nhất tôi có được, là nó thích nơi tối ẩm và thức ăn ưa thích của nó là cháo yến mạch. Tôi là một nghệ sĩ đã làm việc nhiều năm với sinh học, với những phương pháp khoa học, vì thế vật thể sống không hề lạ lùng với tôi. Tôi đã làm việc với thực vật, vi khuẩn, với cá mực, ruồi giấm. Nên tôi khá vui khi đem người cộng tác mới về nhà để xem nó có thể làm gì. Tôi đã mang nó về nhà và quan sát. Tôi cho nó ăn theo một chế độ phong phú. và quan sát nó kết lưới. Nó tạo một kết nối giữa các nguồn thức ăn. Tôi đã thấy nó để lại một vệt đằng sau nó, để chỉ ra nơi mà nó đã đi qua. Và tôi chú ý rằng khi nó đã quá ngán đĩa petri, nó sẽ thoát ra và tìm một ngôi nhà tốt hơn. Tôi thu thập lại quan sát của mình bằng cách sử dụng kĩ thuật chụp "tua nhanh". Nấm mốc nhờn tăng trưởng khoảng một cm mỗi giờ nên việc quan sát trực tiếp không thực sự lý tưởng lắm trừ khi sử dụng một số hình thức thiền định rất cực đoan, nhưng qua kĩ thuật "tua nhanh", tôi đã có thể quan sát một số hành vi rất thú vị. Ví dụ, sau khi ăn xong một khối yến mạch ngon lành, nấm mốc nhờn đã đi khám phá những lãnh thổ mới đồng thời theo những hướng khác nhau. Khi nó gặp chính mình, nó biết nó đã từng ở đó rồi. nó nhận ra nó đang ở chính nơi này, thay vào đó nó quay ngược lại. rồi phát triển theo những hướng khác. Tôi đã khá ấn tượng bởi sự tài ba này, bởi cái cách mà sinh vật về bản chất chỉ là một túi chất nhầy tế bào không hiểu sao có thể vạch ra lãnh thổ của nó, nhận biết chính mình, và di chuyển với vẻ có chủ đích. Tôi tìm được nhiều nghiên cứu, tài liệu nghiên cứu, tạp chí, ghi chép nghiên cứu về loại sinh vật này, tôi sẽ chia sẻ một chút với các bạn. Lấy ví dụ, một nhóm ở đại học Hokkaido tại Nhật Bản đã lấp đầy 1 mê cung bằng nấm nhầy. Chúng đã tập hợp với nhau và tạo nên 1 siêu tế bào. Họ đặt thức ăn tại 2 điểm, và đương nhiên đó là yến mạch, và nó đã hình thành một mối liên kết giữa 2 điểm thức ăn ấy. Nó ra khỏi vùng trống và các khu vực chết. Có 4 đường có thể qua mê cung, nhưng thời gian trôi qua, nấm nhầy đã hình thành tuyến đường ngắn nhất và hiệu quả nhất. Khá thông minh. Kết luận từ thí nghiệm của họ là nấm nhầy có trí tuệ. Nghiên cứu khác về khí lạnh hé lộ nấm nhầy không hề thích lạnh. Nó cũng không thích khô. Họ đã tiến hành vào các khoảng thời gian lặp lại, và mỗi lần, nấm nhầy đều phản ứng bằng cách phát triển chậm lại. Tuy nhiên, ở quãng tiếp theo, những người nghiên cứu đã không cho khí lạnh vào nữa, nhưng nấm nhầy đã chậm lại như dự đoán về sự xảy ra của nó. Bằng cách nào đó nó biết rằng đã đến lúc có không khí lạnh mà nó không thích. Kết luận từ thí nghiệm của họ là nấm nhầy có khả năng học hỏi. Một thí nghiệm thứ ba: nấm nhầy được đưa vào để khám phá vùng yến mạch. Nó tạo ra một mô hình phân nhánh. Khi nó qua mỗi nút thực phẩm nó tìm thấy, nó lại kết nối và tạo ra một mạng lưới và tiếp tục kiếm ăn. Sau 26 giờ, nó đã tạo ra được một mạng lưới khá vững chắc giữa những hạt yến mạch. Giờ thì không còn gì đáng chú ý đến khi bạn nhận ra trung tâm của hạt yến mạch được bắt đầu từ nơi là đại diện cho thành phố Tokyo, và xung quanh nó là các trạm đường sắt ngoại ô. Nấm nhờn đã nhân rộng mạng lưới giao thông của Tokyo ( Cười) một hệ thống phức tạp phát triển theo thời gian với nhà ở cộng đồng, xây dựng dân dụng, kế hoạch hóa đô thị. Điều gì đã làm chúng ta mất hơn 100 năm thì nấm nhầy chỉ làm trong một ngày. Kết luận đến từ thực nghiệm của họ rằng nấm nhầy có thể hình thành một mạng lưới hiệu quả và giải quyết việc người bán hàng đi du lịch. Đây là một chiếc máy tính sinh học. Nghĩa là, nó được xây dựng dựa trên mô đun toán học, được phân tích theo thuật toán. Nó được nhân rộng, được mô phỏng. Trên toàn thế giới, nhóm những nhà nghiên cứu đang giải mã tính chất sinh học đặc trưng của nó để hiểu quy luật tính toán của nó và áp dụng kiến thức đó trong lĩnh vực điện tử, lập trình và rô bốt. Câu hỏi ở đây là, Cái máy tính này làm việc như thế nào? Nó không có hệ thống thần kinh trung ương. Nó không có não, nhưng nó có thể thể hiện thái độ khi chúng ta kết nối nó với hoạt động của não bộ. Nó có thể học, có thể ghi nhớ, có thể giải quyết vấn đề có thể đưa ra quyết định. Vậy trí thông minh nằm ở đâu? Đây là kính hiển vi, đây là một đoạn video tôi quay lại, và đây là khoảng 100 lần phóng đại, tăng lên khoảng 20 lần, và đây là bên trong nấm nhầy, có một dòng chảy nhịp nhàng ở đây, giống như cấu trúc tĩnh mạch cấu trúc tế bào, chất dinh dưỡng, thông tin hóa học thông qua tế bào, chảy đầu tiên theo một hướng và sau đó quay trở lại theo hướng khác. Và đó là sự tiếp diễn, đồng bộ hóa dao động bên trong tế bào cho phép nó thực hiện sự hiểu biết phức tạp của môi trường của nó, nhưng không có bất kì một trung tâm kiểm soát quy mô lớn nào Đây chính là nơi hình thành trí thông minh của nó. Không chỉ những nhà nghiên cứu học thuật ở đại học mới có hứng thú với sinh vật này. Vài năm trước, tôi lập nên SliMoCo, Slime Mould Collective. Đó là một mạng lưới online, rộng mở, và dân chủ dành cho những nhà nghiên cứu nấm nhầy và những người nhiệt tình chia sẻ kiến thức và các thí nghiệm vượt qua sự khác biệt về tính kỷ luật và vượt qua cả sự khác biệt về học thuật. Thành viên của hội này là tự chọn. Mọi người đã tìm ra tập thể như nầm nhầy tìm thấy yến mạch. Bao gồm các nhà khoa học và những nhà khoa học máy tính và những nhà nghiên cứu cũng có cả những nghệ sĩ như tôi, kiến trúc sư, thiết kế thời trang, nhà văn, nhà hoạt động xã hội. Đó thực sự là những thành viên thú vị và nhiều ý tưởng. Ví dụ như: một họa sĩ vẽ Physarum huỳnh quang; một đội ngũ cộng tác người đang kết hợp thiết kế sinh học và điện tử với công nghệ in 3D tại xưởng; một nghệ sĩ khác đang dùng nấm nhầy như là một cách kết nối cộng đồng để định vị khu vực của họ. Còn đây, nầm nhầy được sử dụng trực tiếp như một công cụ sinh học, một cách ẩn dụ như là một biểu tượng của cách nói về sự gắn kết xã hội, giao tiếp và hợp tác. Ở những hoạt động xã hội khác. tôi đã lập nên rất nhiều xưởng làm việc với nấm nhầy. theo một cách sáng tạo để tham gia với sinh vật này. Vì vậy mọi người được mời đến và học tập về những điều tuyệt vời mà nó có thể làm và thiết kế thí nghiệm riêng của họ môi trường để nấm nhầy sống từ đó họ có thể kiểm tra tính chất của nó. Mọi người về nhà với một con vật nuôi mới và được mời để đăng tải những kết quả họ thu được lên trang Slime Mould Collective. Và tập thể này đã cho phép tôi để hình thành sự kết nối với rất nhiều người thú vị. Tôi đang làm việc với những nhà làm phim về một bộ phim tài liệu dài về nấm nhầy, và tôi đang bị áp lực bởi độ dài của phim khi đang trong những bước cuối cùng của việc biên tập và sẽ được chiếu trên màn ảnh rộng rất sớm thôi. (Cười) Việc này cũng cho phép tôi hình thành suy nghĩ về thí nghiệm nấm nhầy đầu tiên trên thế giới. Đây là một phần của triển lãm ở Rotterdam năm ngoái Chúng tôi mời mọi người và biến thành nấm nhầy trong 30 phút. Chúng tôi trói mọi người lại với nhau vì vậy họ trở thành một tế báo khổng lồ, và mời họ làm theo quy luật của nấm nhầy. Bạn phải giao tiếp thông qua chuyển động, không được nói. Bạn phải hoạt động như một thực thể, một tế bào khổng lồ, không có cái tôi nào cả, và động lực để di chuyển và sau đó là khám phá ra nơi để tìm kiếm thức ăn. Sẽ có một chút hỗ loạn giữa những người lạ được trói với nhau bằng một sợi dây màu vàng,mặc áo "Hãy trở thành nầm nhấy" đi lang thang qua khắp công viên bảo tàng. Khi họ gặp những cái cây, họ phải định hình lại sự kết nối của họ và cái thiện lại như một tế bào khổng lồ mà không được phép nói. Đây là một thí nghiệm rất buồn cười. Nhưng đây không phải là giả thuyết. Chúng tôi không cố gắng chứng minh điều gì cả. Nhưng nó đã cho chúng tôi thấy một cách để kết nối một nhóm cộng đồng với những ý tưởng thông minh, tổng thể, tự động và cung cấp một sân chơi vui vẻ để bàn luận về những gì xảy ra tiếp theo. Một trong những điều thú vị nhất về thí nghiệm này đó là những cuộc đối thoại xảy ra sau đó. Một chuyên đề hoàn toàn tự phát xảy ra trong công viên. Mọi người nói về tâm lý con người, về việc khó khăn như thế nào để bỏ qua tính cá nhân và cái tôi của họ. Những người khác thì nói về cách giao tiếp của vi khuẩn. Mỗi người mang đến một cách giải thích riêng, và chúng tôi kết luận lại từ thí nghiệm này rằng người dân Rotterdam có khả năng phối hợp rất cao, đặc biệt là khi đưa bia cho họ. Chúng tôi không chỉ đưa họ yến mạch. Chúng tôi cũng đưa bia nữa. Nhưng họ không thực sự tạo ra hiệu quả như nấm nhầy, và nấm nhầy, đối với tôi, là một chủ đề thực sự hấp dẫn. Một sự hấp dẫn về mặt sinh học, sự thú vị về tính toán, và đó cũng là một biểu tượng, cách tham gia cộng đồng với những ý tưởng, hành vi tập thể, sự hợp tác. Phần lớn công việc của tôi dựa trên việc nghiên cứu khoa học, vì vậy đây là cách bày tỏ sự tôn kính đối với những thí nghiệm về mê cung nhưng theo một cách khác. Và nấm nhầy cũng là một đối tượng làm việc của tôi. Đó là việc đồng sản xuất những bức ảnh bản in, hình động, tham gia các sự kiện. Trong khi nấm nhầy không chọn làm việc với tôi, chính xác là vậy. Đó chỉ là một kiểu hợp tác. Tôi có thể dự đoán một số hành vi nhất định bằng việc hiểu nó hoạt động như thế nào, nhưng tôi không kiểm soát được. Nấm nhầy có tiếng nói cuối cùng trong quá trình sáng tạo. Và sau cùng, chúng có tính thẩm mỹ riêng. Những mô hình phân nhánh mà chúng ta thấy ở đây xuyên qua tất cả các hình dáng, quy mô tự nhiên, từ đồng bằng châu thổ đến những tia sét, từ các mạch máu đến các dây thần kinh. Quy luật đáng chú ý bên trong sinh vật đơn bào nhưng phức tạp này, và mặc kệ quan điểm đạo dức hoặc các hình thức dò xét đó là một cơ hội tuyệt vời để chúng ta có thể học hỏi từ việc quan sát và tham gia với thứ tế bào đẹp đẽ và vô não này. Tôi trao cho các bạn Physarum polycephalum (Một dạng nấm nhầy) Cám ơn các bạn. (Vỗ tay)