1
00:00:00,632 --> 00:00:03,737
Chciałabym przedstawić pewien organizm:
2
00:00:03,737 --> 00:00:07,193
śluzowca Physarum polycephalum.
3
00:00:07,193 --> 00:00:10,015
To pleśń z kryzysem tożsamości,
bo nie jest pleśnią,
4
00:00:10,015 --> 00:00:11,945
więc zacznijmy od początku.
5
00:00:11,945 --> 00:00:14,481
To jeden z 700 znanych śluzowców,
6
00:00:14,481 --> 00:00:16,618
który należy do przedstawicieli Amoebozoa.
7
00:00:16,618 --> 00:00:19,241
Jest to organizm jednokomórkowy, komórka,
8
00:00:19,241 --> 00:00:21,481
który łączy się z innymi komórkami,
9
00:00:21,481 --> 00:00:23,713
tworząc olbrzymią komórkę,
10
00:00:23,713 --> 00:00:25,953
aby zwiększyć swoje zasoby.
11
00:00:25,953 --> 00:00:28,113
W śluźni można znaleźć
12
00:00:28,113 --> 00:00:30,310
tysiące, a nawet miliony jąder,
13
00:00:30,310 --> 00:00:32,121
które dzielą ze sobą ścianę komórkową,
14
00:00:32,121 --> 00:00:35,229
i działają jak jeden organizm.
15
00:00:35,229 --> 00:00:37,033
W środowisku naturalnym
16
00:00:37,045 --> 00:00:39,629
śluzowce żerują w lasach,
17
00:00:39,629 --> 00:00:43,330
gdzie żywią się gnijącą roślinnością,
18
00:00:43,330 --> 00:00:44,870
ale można je również spotkać
19
00:00:44,870 --> 00:00:46,412
w laboratoriach badawczych,
20
00:00:46,412 --> 00:00:50,614
klasach, a nawet w pracowniach artystów.
21
00:00:50,614 --> 00:00:53,549
Zetknęłam się z tym śluzowcem
około 5 lat temu.
22
00:00:53,549 --> 00:00:55,106
Mój znajomy, mikrobiolog,
23
00:00:55,106 --> 00:00:58,230
dał mi szalkę Petriego z żółtą plamką,
24
00:00:58,230 --> 00:01:01,238
mówiąc, bym zabrała ją do domu
i zaobserwowała, co może zrobić.
25
00:01:01,238 --> 00:01:03,245
Zostałam poinstuowana,
26
00:01:03,245 --> 00:01:05,029
że śluzowiec lubi ciemność i wilgoć,
27
00:01:05,029 --> 00:01:09,360
a jego przysmakiem są płatki owsiane.
28
00:01:09,360 --> 00:01:11,378
Jestem artystką, która od lat ma styczność
29
00:01:11,378 --> 00:01:14,225
z biologią, badaniami naukowymi,
30
00:01:14,225 --> 00:01:17,236
więc żywy organizm nie jest mi obcy.
31
00:01:17,236 --> 00:01:19,341
Miałam styczność z roślinami, bakteriami,
32
00:01:19,341 --> 00:01:20,860
mątwami, muszkami owocówkami.
33
00:01:20,860 --> 00:01:23,462
Bardzo chciałam zabrać do domu
nowego współpracownika,
34
00:01:23,462 --> 00:01:24,838
aby zobaczyć, co potrafi.
35
00:01:24,838 --> 00:01:28,040
Zabrałam go do domu i obserwowałam.
36
00:01:28,040 --> 00:01:30,810
Karmiłam go różnorodnym pożywieniem.
37
00:01:30,810 --> 00:01:32,734
Obserwowałam, jak rozrasta się w sieć.
38
00:01:32,734 --> 00:01:35,010
Utworzył połączanie
między źródłami pożywienia.
39
00:01:35,010 --> 00:01:37,848
Zobaczyłam, jak postawia za sobą ślady,
40
00:01:37,848 --> 00:01:39,607
zaznaczając, gdzie był.
41
00:01:39,607 --> 00:01:42,555
Gdy znudziła go jedna szalka Petriego,
42
00:01:42,555 --> 00:01:45,534
to uciekał, aby znaleźć lepszy dom.
43
00:01:45,534 --> 00:01:47,262
Obserwacje utrwaliłam
44
00:01:47,262 --> 00:01:49,022
na filmie poklatkowym.
45
00:01:49,022 --> 00:01:51,860
Śluzowiec rośnie około jednego centymetra
w ciągu godziny,
46
00:01:51,860 --> 00:01:54,441
więc nie da się go obserwować "na żywo"
47
00:01:54,441 --> 00:01:57,294
może za wyjątkiem
stanu głębokiej medytacji,
48
00:01:57,294 --> 00:01:59,822
ale po pewnym czasie
49
00:01:59,822 --> 00:02:02,918
zaobserwowałam ciekawe zachowania.
50
00:02:02,918 --> 00:02:06,418
Na przykład, kiedy śluzowiec
nasycił się owsem,
51
00:02:06,418 --> 00:02:10,862
wyruszał na poszukiwania nowych obszarów
52
00:02:10,862 --> 00:02:13,594
w różnych kierunkach jednocześnie.
53
00:02:13,594 --> 00:02:15,833
Kiedy napotyka samego siebie
54
00:02:15,833 --> 00:02:17,700
wie, że tam już jest.
55
00:02:17,700 --> 00:02:19,654
Rozpoznaje, gdzie jest,
56
00:02:19,654 --> 00:02:21,201
zawraca
57
00:02:21,201 --> 00:02:24,881
i rozrasta się w innych kierunkach.
58
00:02:24,881 --> 00:02:27,205
Byłam zaskoczona tym wyczynem,
59
00:02:27,205 --> 00:02:30,755
biorąc pod uwagę,
że to tylko zbiór komórkowego śluzu,
60
00:02:30,755 --> 00:02:33,985
który w niewyjaśniony sposób
sporządził mapę terenu,
61
00:02:33,985 --> 00:02:37,457
rozpoznał siebie i poruszał się
z pozorną intencją.
62
00:02:37,457 --> 00:02:41,110
Znalazłam mnóstwo badań naukowych,
63
00:02:41,110 --> 00:02:43,155
prac badawczych, artykułów prasowych,
64
00:02:43,155 --> 00:02:47,379
które przytaczają niesamowite osiągnięcia
tego właśnie organizmu,
65
00:02:47,379 --> 00:02:49,343
i opowiem o kilku z nich.
66
00:02:49,343 --> 00:02:52,303
Zesół z Uniwersytetu Hokkaido w Japonii
67
00:02:52,303 --> 00:02:54,335
umieścił śluzowca w labiryncie.
68
00:02:54,335 --> 00:02:56,431
Złączył się i utworzył wielką komórkę.
69
00:02:56,431 --> 00:02:58,783
W dwóch miejscach umieszczono jedzenie,
70
00:02:58,783 --> 00:02:59,981
oczywiście owies,
71
00:02:59,981 --> 00:03:01,627
a śluzowiec utworzył połączenie
72
00:03:01,627 --> 00:03:03,041
pomiędzy jedzeniem.
73
00:03:03,041 --> 00:03:05,525
Wycofał się z pustych obszarów
i ślepych uliczek.
74
00:03:05,525 --> 00:03:08,335
Istnieją cztery przejścia przez labirynt,
75
00:03:08,335 --> 00:03:10,440
a za każdym razem
76
00:03:10,440 --> 00:03:12,607
śluzowiec znajdował najkrótszą
77
00:03:12,607 --> 00:03:15,060
i najskuteczniejszą drogę.
78
00:03:15,060 --> 00:03:16,311
Całkiem sprytnie.
79
00:03:16,311 --> 00:03:18,050
Wynik tego eksperymentu:
80
00:03:18,050 --> 00:03:20,967
śluzowiec posiada
prostą formę inteligencji.
81
00:03:20,967 --> 00:03:22,677
W innym badaniu wystawiono go
82
00:03:22,677 --> 00:03:25,507
na działanie zimnego powietrza
w równych odstępach czasu.
83
00:03:25,507 --> 00:03:27,255
Nie lubił tego. Nie lubi zimna.
84
00:03:27,255 --> 00:03:28,448
Nie lubi suchości.
85
00:03:28,448 --> 00:03:30,653
Doświadczał tego
w cyklicznych odstępach czasu
86
00:03:30,653 --> 00:03:32,221
i za każdym razem,
87
00:03:32,221 --> 00:03:35,351
w odpowiedzi, spowalniał rozwój.
88
00:03:35,351 --> 00:03:37,195
Jednakże, przy następnej próbie,
89
00:03:37,195 --> 00:03:40,019
naukowcy nie włączyli zimnego nawiewu,
90
00:03:40,019 --> 00:03:42,913
a mimo to, śluzowiec spowalniał rozwój,
91
00:03:42,913 --> 00:03:44,889
oczekując tego, co miało się wydarzyć.
92
00:03:44,889 --> 00:03:47,175
W niewyjaśniony sposób wiedział,
93
00:03:47,175 --> 00:03:49,131
że czeka go powiew chłodnego powietrza.
94
00:03:49,131 --> 00:03:50,820
Wniosek jest taki,
95
00:03:50,820 --> 00:03:54,090
że śluzowiec potrafi się uczyć.
96
00:03:54,090 --> 00:03:55,321
Trzeci eksperyment:
97
00:03:55,321 --> 00:03:57,088
śluzowiec został zachęcony
98
00:03:57,088 --> 00:04:01,280
do zbadania obszaru pokrytego owsem.
99
00:04:01,280 --> 00:04:04,327
Rozgałęził się w każdym kierunku.
100
00:04:04,327 --> 00:04:06,975
I za każdym razem, gdy znalazł żywnosć
101
00:04:06,975 --> 00:04:09,675
formował sieć, połącznia,
102
00:04:09,675 --> 00:04:11,423
i szukał dalej.
103
00:04:11,423 --> 00:04:13,864
Po 26 godzinach stworzył
104
00:04:13,864 --> 00:04:15,481
bardzo solidną sieć
105
00:04:15,481 --> 00:04:17,271
pomiędzy różnymi ziarnami owsa.
106
00:04:17,271 --> 00:04:18,958
Nie ma w tym nic nadzyczajnego,
107
00:04:18,958 --> 00:04:20,435
dopóki nie odkryje się,
108
00:04:20,435 --> 00:04:22,563
że środkowy owies,
gdzie zaczął poszukiwanie,
109
00:04:22,563 --> 00:04:24,087
przedstawia Tokio,
110
00:04:24,087 --> 00:04:27,583
a otaczające je ziarna przedstawiają
podmiejskie stacje kolejowe.
111
00:04:27,583 --> 00:04:30,064
Śluzowiec odtworzył
112
00:04:30,064 --> 00:04:32,480
sień transportową Tokio,
113
00:04:32,480 --> 00:04:34,135
— (Śmiech) —
114
00:04:34,135 --> 00:04:37,130
złożony system tworzony latami
115
00:04:37,130 --> 00:04:41,030
przez deweloperów,
inżynierów, urbanistów.
116
00:04:41,030 --> 00:04:43,303
To, co zajęło nam ponad 100 lat,
117
00:04:43,303 --> 00:04:46,469
śluzowiec dokonał w ciągu jednego dnia.
118
00:04:46,469 --> 00:04:48,552
Wniosek z tego eksperymentu:
119
00:04:48,552 --> 00:04:50,752
śluzowiec potrafi tworzyć
skuteczne połączenia
120
00:04:50,752 --> 00:04:53,255
i rozwiązać problem komiwojażera.
121
00:04:53,255 --> 00:04:55,519
Przypomina biologiczny komputer.
122
00:04:55,519 --> 00:04:58,103
Dlatego stworzono jego model matematyczny
123
00:04:58,103 --> 00:05:00,074
i przeanalizowano go algorytmicznie.
124
00:05:00,074 --> 00:05:02,509
Był sonifikowany, powielany i naśladowany.
125
00:05:02,509 --> 00:05:05,479
Zespoły badaczy na całym świecie
126
00:05:05,479 --> 00:05:08,449
próbują rozszyfrować procesy biologiczne,
127
00:05:08,449 --> 00:05:10,590
aby zrozumieć jego zasady obliczeniowe
128
00:05:10,590 --> 00:05:12,844
i zastosować je w dziedzinie elektroniki,
129
00:05:12,844 --> 00:05:15,080
programowania i robotyki.
130
00:05:15,080 --> 00:05:17,234
Pytanie brzmi,
131
00:05:17,234 --> 00:05:19,254
jak to coś działa.
132
00:05:19,254 --> 00:05:21,414
Nie ma systemu nerwowego.
133
00:05:21,414 --> 00:05:23,112
Nie ma mózgu,
134
00:05:23,112 --> 00:05:24,940
a może zachowywać się w sposób,
135
00:05:24,940 --> 00:05:26,928
który kojarzymy z pracą mózgu.
136
00:05:26,928 --> 00:05:28,836
Uczy się. Pamięta.
137
00:05:28,836 --> 00:05:31,593
Rozwiązuje problemy. Podejmuje decyzje.
138
00:05:31,593 --> 00:05:34,308
Skąd bierze się ta inteligencja?
139
00:05:34,308 --> 00:05:36,800
To fim mikroskopowy, który nakręciłam,
140
00:05:36,800 --> 00:05:39,453
powiększony stukrotnie
141
00:05:39,453 --> 00:05:42,320
i przyspieszony dwudziestokrotnie.
142
00:05:42,320 --> 00:05:44,106
W śluźni
143
00:05:44,106 --> 00:05:47,548
widać rytmiczny puls,
144
00:05:47,548 --> 00:05:49,716
strukturę przypominającą żyłę,
która przenosi
145
00:05:49,716 --> 00:05:53,488
materiał komórkowy, składniki odżywcze,
informacje chemiczne,
146
00:05:53,488 --> 00:05:55,346
w komórce,
147
00:05:55,346 --> 00:05:58,964
raz w jedną stronę,
a potem w drugą stronę.
148
00:05:58,964 --> 00:06:02,781
Te stałe, synchroniczne drgania
149
00:06:02,781 --> 00:06:05,037
w komórce pozwalają stworzyć
150
00:06:05,037 --> 00:06:08,019
złożoną wiedzę na temat otoczenia,
151
00:06:08,019 --> 00:06:11,388
i to bez żadnego centrum kontroli.
152
00:06:11,388 --> 00:06:13,969
W tym tkwi jego inteligencja.
153
00:06:13,969 --> 00:06:17,213
Nie tylko badacze akademiccy
154
00:06:17,213 --> 00:06:19,857
interesują się tym organizmem.
155
00:06:19,857 --> 00:06:22,730
Kilka lat temu stworzyłam SliMoCo,
156
00:06:22,730 --> 00:06:25,070
"Slime Mould Collective".
157
00:06:25,070 --> 00:06:28,293
Jest to internetowa, otwarta
i demokratyczna społeczność
158
00:06:28,293 --> 00:06:30,389
dla badaczy i entuzjastów śluzowca,
159
00:06:30,389 --> 00:06:33,118
którzy dzielą się wiedzą i eksperymentami,
160
00:06:33,118 --> 00:06:36,086
ponad podziałami dyscyplinarnymi
161
00:06:36,086 --> 00:06:39,781
oraz akademickimi.
162
00:06:39,781 --> 00:06:43,221
Członkostwo w "Slime Mould Collective"
jest dobrowolne.
163
00:06:43,221 --> 00:06:46,017
Ludzie znajdują ją w taki sam sposób
164
00:06:46,017 --> 00:06:49,715
jak śluzowiec znajduje owies.
165
00:06:49,715 --> 00:06:51,408
Należą do niego naukowcy,
166
00:06:51,408 --> 00:06:52,967
informatycy, badacze,
167
00:06:52,967 --> 00:06:55,254
a także artyści, tacy jak ja,
168
00:06:55,254 --> 00:07:00,346
architekci, projektanci, pisarze,
aktywiści itp.
169
00:07:00,346 --> 00:07:04,529
To bardzo interesująca
i zróżnicowana grupa członków.
170
00:07:04,529 --> 00:07:05,866
Kilka przykładów:
171
00:07:05,866 --> 00:07:08,991
artysta, który używa do malowania
fluorescencyjnego Physarum;
172
00:07:08,991 --> 00:07:10,563
wspólny zespół
173
00:07:10,563 --> 00:07:14,341
łączący wzornictwo biologiczne
i elektroniczne
174
00:07:14,341 --> 00:07:17,486
z technologiami drukarki 3D
na warsztatach;
175
00:07:17,486 --> 00:07:19,620
inny artysta, który używa śluzowca
176
00:07:19,620 --> 00:07:21,720
do zaangażowania społeczności
177
00:07:21,720 --> 00:07:24,724
w sporządzenie mapy okolicy.
178
00:07:24,724 --> 00:07:26,886
Śluzowiec jest tutaj używany bezpośrednio
179
00:07:26,886 --> 00:07:29,764
jako narzędzie biologiczne i metaforycznie
180
00:07:29,764 --> 00:07:31,748
jako symbol prowadzenia rozmowy
181
00:07:31,748 --> 00:07:35,602
o społecznej jedości, komunikacji
182
00:07:35,602 --> 00:07:37,466
i współpracy.
183
00:07:37,466 --> 00:07:39,976
Inne przyklady z dzialności publicznej.
184
00:07:39,976 --> 00:07:41,994
Prowadzę wiele warsztatów
na temat śluzowca,
185
00:07:41,994 --> 00:07:44,456
kreatywnego sposobu
badania tego organizmu.
186
00:07:44,456 --> 00:07:46,140
Ludzie są zachęceni do przyjścia
187
00:07:46,140 --> 00:07:48,166
i odkrycia jego niezwykłych umiejętności
188
00:07:48,166 --> 00:07:50,912
poprzez zaprojektowanie eksperymentu
na szalce Petriego,
189
00:07:50,912 --> 00:07:54,148
aby sprawdzić jego właściwości.
190
00:07:54,636 --> 00:07:57,080
Każdy wraca do domu z nowym pupilem
191
00:07:57,080 --> 00:08:00,020
i zachęcany jest do zamieszczania wyników
192
00:08:00,020 --> 00:08:02,438
na stronie "Slime Mould Collective".
193
00:08:02,438 --> 00:08:03,886
Stowarzyszenie umożliwiło mi
194
00:08:03,886 --> 00:08:06,248
współpracę
195
00:08:06,248 --> 00:08:08,841
z całym szeregiem ciekawych ludzi.
196
00:08:08,841 --> 00:08:10,434
Pracuję z filmowcami
197
00:08:10,434 --> 00:08:13,844
nad stworzeniem pełnometrażowego
filmu dokumentalnego,
198
00:08:14,654 --> 00:08:16,570
z akcentem na pełnometrażowy,
199
00:08:16,570 --> 00:08:18,547
który jest na ostatnim etapie edycji.
200
00:08:18,547 --> 00:08:21,293
Już niedługo pojawi się w kinach.
201
00:08:21,293 --> 00:08:22,773
(Śmiech)
202
00:08:22,773 --> 00:08:26,108
Pozwolono mi także przeprowadzić
203
00:08:26,108 --> 00:08:28,981
pierwszy ludzki eksperyment
na temat śluzowca.
204
00:08:28,981 --> 00:08:31,953
To część zeszłorocznej wystawy
w Rotterdamie.
205
00:08:31,953 --> 00:08:36,644
Zachęciliśmy ludzi do przemiany
w śluzowca na pół godziny.
206
00:08:36,644 --> 00:08:39,985
Związaliśmy ich ze sobą,
207
00:08:39,985 --> 00:08:42,309
tak aby stali się jedną wielką komórką,
208
00:08:42,309 --> 00:08:45,153
i zachęciliśmy do zachowania się
jak przystało na śluzowca.
209
00:08:45,153 --> 00:08:48,584
Musieli porozumiewać się poprzez drgania,
210
00:08:48,584 --> 00:08:49,880
bez używania mowy.
211
00:08:49,880 --> 00:08:54,813
Musieli działać jak jedna całość,
jedna duża komórka,
212
00:08:54,813 --> 00:08:56,397
bez egoizmu.
213
00:08:56,397 --> 00:08:58,982
Motywacją do ruchu
214
00:08:58,982 --> 00:09:00,890
i poznawania otoczenia
215
00:09:00,890 --> 00:09:02,789
było poszukiwanie jedzenia.
216
00:09:02,789 --> 00:09:06,420
Chaotyczne przemieszczanie się
grupy nieznajomych
217
00:09:06,420 --> 00:09:08,020
związanych żółtymi linami,
218
00:09:08,020 --> 00:09:11,258
ubranych w koszulki z napisem
"Być jak śluzowiec",
219
00:09:11,258 --> 00:09:13,284
przemierzała Museumpark.
220
00:09:13,284 --> 00:09:16,610
Kiedy natrafiali na drzewa,
musieli zmienić połączenia,
221
00:09:16,610 --> 00:09:19,742
aby uformować jedną komórkę,
222
00:09:19,742 --> 00:09:23,729
nie wypowiadając ani słowa.
223
00:09:23,729 --> 00:09:27,087
To był absurdalny eksperyment
pod wieloma względami.
224
00:09:27,087 --> 00:09:29,036
Nie był oparty na żadnej hipotezie.
225
00:09:29,036 --> 00:09:31,479
Nie staraliśmy się niczego udowodnić.
226
00:09:31,479 --> 00:09:33,613
Jednak mieliśmy szansę
227
00:09:33,613 --> 00:09:35,961
zaangażować szerszą grupę ludzi,
228
00:09:35,961 --> 00:09:37,392
w próbę zrozumienia,
229
00:09:37,392 --> 00:09:40,392
czym jest inteligencja,
sprawczość, autonomia,
230
00:09:40,392 --> 00:09:42,721
i stworzyć zabawny sposób
231
00:09:42,721 --> 00:09:46,453
do dyskusji
232
00:09:46,453 --> 00:09:48,837
o tym, co się wydarzyło.
233
00:09:48,837 --> 00:09:51,170
Jedną z najciekawszych rzeczy
234
00:09:51,170 --> 00:09:54,030
w tym eksperymencie
235
00:09:54,030 --> 00:09:56,217
była dyskusja, która odbyła się później.
236
00:09:56,217 --> 00:10:00,040
W parku odbyło się spontaniczne sympozium.
237
00:10:00,040 --> 00:10:02,069
Ludzie rozmawiali o ludzkiej psychice,
238
00:10:02,069 --> 00:10:03,726
o trudności
239
00:10:03,726 --> 00:10:07,035
w wyzbyciu się własnej osobowości i ego.
240
00:10:07,035 --> 00:10:10,218
Inni rozmawiali o komunikacji
między bakteriami.
241
00:10:10,218 --> 00:10:12,197
Każdy wniósł swoją własną,
242
00:10:12,197 --> 00:10:15,054
osobistą interpretację,
243
00:10:15,054 --> 00:10:16,959
a wniosek był taki,
244
00:10:16,959 --> 00:10:20,865
że ludzie w Rotterdamie
byli niezmiernie pomocni,
245
00:10:20,865 --> 00:10:23,661
zwłaszcza wtedy, gdy dostali piwo.
246
00:10:23,661 --> 00:10:25,627
Nie tylko daliśmy im ziarna owsa.
247
00:10:25,627 --> 00:10:27,189
Dostali również piwo.
248
00:10:27,189 --> 00:10:29,383
Nie byli tak skuteczni jak śluzowiec,
249
00:10:29,383 --> 00:10:31,367
który jest dla mnie
250
00:10:31,367 --> 00:10:33,736
niezwykle interesującym przedmiotem badań.
251
00:10:33,736 --> 00:10:35,593
Jest interesujący jako organizm,
252
00:10:35,593 --> 00:10:37,177
biologiczny komputer,
253
00:10:37,177 --> 00:10:39,251
a także jako symbol,
254
00:10:39,251 --> 00:10:42,909
sposób zrozumienia idei wspólnoty
255
00:10:42,909 --> 00:10:46,563
zbiorowego zachowania, współpracy.
256
00:10:46,563 --> 00:10:48,689
Wiele z moich prac
czerpie z badań naukowych,
257
00:10:48,689 --> 00:10:51,873
czym składam hołd
eksperymentowi z labiryntem,
258
00:10:51,873 --> 00:10:53,773
ale w innym znaczeniu.
259
00:10:53,773 --> 00:10:56,183
Śluzowiec jest także materiałem,
na którym pracuję.
260
00:10:56,183 --> 00:11:01,030
Jest współproducentem
fotografii, grafik, animacji,
261
00:11:01,030 --> 00:11:02,629
wydarzeń z udziałem uczestników.
262
00:11:02,629 --> 00:11:04,977
Chociaż śluzowiec nie wybrał mnie
263
00:11:04,977 --> 00:11:06,883
na swojego współpracownika,
264
00:11:06,883 --> 00:11:09,485
to jesteśmy w pewnym sensie partnerami.
265
00:11:09,485 --> 00:11:11,577
Potrafię przewidzieć pewne zachowania,
266
00:11:11,577 --> 00:11:13,633
wiedząc, jak funkcjonuje,
267
00:11:13,633 --> 00:11:15,363
ale nie potrafię go kontrolować.
268
00:11:15,363 --> 00:11:16,947
Ostatnie słowo należy do śluzowca
269
00:11:16,947 --> 00:11:19,078
w procesie twórczym.
270
00:11:19,078 --> 00:11:22,567
Poza tym ma on swoje wewnętrzne piękno.
271
00:11:22,567 --> 00:11:24,371
Te rozgałęziające się wzory
272
00:11:24,371 --> 00:11:26,921
odnajdywane w każdych formach,
wielkościach natury:
273
00:11:26,921 --> 00:11:29,721
od delt rzek po błyskawice,
274
00:11:29,721 --> 00:11:33,757
naczynia krwionośne,
aż do sieci neuronowych.
275
00:11:33,757 --> 00:11:36,220
W grę wchodzą znaczące prawa
276
00:11:36,220 --> 00:11:38,825
w tym prostym i jednocześnie
skomplikowanym organiźmie.
277
00:11:38,825 --> 00:11:42,277
Bez względu na dyscyplinę naukową
czy sposób badań,
278
00:11:42,277 --> 00:11:44,060
wiele można się nauczyć,
279
00:11:44,060 --> 00:11:45,829
obserwując i zajmując się
280
00:11:45,829 --> 00:11:48,950
tą piękną plamką pozbawioną mózgu.
281
00:11:48,950 --> 00:11:52,165
Oto Physarum polycephalum.
282
00:11:52,165 --> 00:11:53,918
Dziękuję.
283
00:11:53,918 --> 00:11:55,037
(Brawa)