0:00:00.632,0:00:03.737
Chciałabym przedstawić pewien organizm:
0:00:03.737,0:00:07.193
śluzowca Physarum polycephalum.
0:00:07.193,0:00:10.015
To pleśń z kryzysem tożsamości,[br]bo nie jest pleśnią,
0:00:10.015,0:00:11.945
więc zacznijmy od początku.
0:00:11.945,0:00:14.481
To jeden z 700 znanych śluzowców,
0:00:14.481,0:00:16.618
który należy do przedstawicieli Amoebozoa.
0:00:16.618,0:00:19.241
Jest to organizm jednokomórkowy, komórka,[br]
0:00:19.241,0:00:21.481
który łączy się z innymi komórkami,
0:00:21.481,0:00:23.713
tworząc olbrzymią komórkę,
0:00:23.713,0:00:25.953
aby zwiększyć swoje zasoby.
0:00:25.953,0:00:28.113
W śluźni można znaleźć
0:00:28.113,0:00:30.310
tysiące, a nawet miliony jąder,
0:00:30.310,0:00:32.121
które dzielą ze sobą ścianę komórkową,
0:00:32.121,0:00:35.229
i działają jak jeden organizm.
0:00:35.229,0:00:37.033
W środowisku naturalnym
0:00:37.045,0:00:39.629
śluzowce żerują w lasach,
0:00:39.629,0:00:43.330
gdzie żywią się gnijącą roślinnością,
0:00:43.330,0:00:44.870
ale można je również spotkać
0:00:44.870,0:00:46.412
w laboratoriach badawczych,
0:00:46.412,0:00:50.614
klasach, a nawet w pracowniach artystów.
0:00:50.614,0:00:53.549
Zetknęłam się z tym śluzowcem[br]około 5 lat temu.
0:00:53.549,0:00:55.106
Mój znajomy, mikrobiolog,
0:00:55.106,0:00:58.230
dał mi szalkę Petriego z żółtą plamką,
0:00:58.230,0:01:01.238
mówiąc, bym zabrała ją do domu[br]i zaobserwowała, co może zrobić.
0:01:01.238,0:01:03.245
Zostałam poinstuowana,
0:01:03.245,0:01:05.029
że śluzowiec lubi ciemność i wilgoć,
0:01:05.029,0:01:09.360
a jego przysmakiem są płatki owsiane.
0:01:09.360,0:01:11.378
Jestem artystką, która od lat ma styczność
0:01:11.378,0:01:14.225
z biologią, badaniami naukowymi,
0:01:14.225,0:01:17.236
więc żywy organizm nie jest mi obcy.
0:01:17.236,0:01:19.341
Miałam styczność z roślinami, bakteriami,
0:01:19.341,0:01:20.860
mątwami, muszkami owocówkami.
0:01:20.860,0:01:23.462
Bardzo chciałam zabrać do domu[br]nowego współpracownika,
0:01:23.462,0:01:24.838
aby zobaczyć, co potrafi.
0:01:24.838,0:01:28.040
Zabrałam go do domu i obserwowałam.
0:01:28.040,0:01:30.810
Karmiłam go różnorodnym pożywieniem.
0:01:30.810,0:01:32.734
Obserwowałam, jak rozrasta się w sieć.
0:01:32.734,0:01:35.010
Utworzył połączanie[br]między źródłami pożywienia.
0:01:35.010,0:01:37.848
Zobaczyłam, jak postawia za sobą ślady,
0:01:37.848,0:01:39.607
zaznaczając, gdzie był.
0:01:39.607,0:01:42.555
Gdy znudziła go jedna szalka Petriego,
0:01:42.555,0:01:45.534
to uciekał, aby znaleźć lepszy dom.
0:01:45.534,0:01:47.262
Obserwacje utrwaliłam
0:01:47.262,0:01:49.022
na filmie poklatkowym.
0:01:49.022,0:01:51.860
Śluzowiec rośnie około jednego centymetra[br]w ciągu godziny,
0:01:51.860,0:01:54.441
więc nie da się go obserwować "na żywo"
0:01:54.441,0:01:57.294
może za wyjątkiem[br]stanu głębokiej medytacji,
0:01:57.294,0:01:59.822
ale po pewnym czasie
0:01:59.822,0:02:02.918
zaobserwowałam ciekawe zachowania.
0:02:02.918,0:02:06.418
Na przykład, kiedy śluzowiec [br]nasycił się owsem,
0:02:06.418,0:02:10.862
wyruszał na poszukiwania nowych obszarów
0:02:10.862,0:02:13.594
w różnych kierunkach jednocześnie.
0:02:13.594,0:02:15.833
Kiedy napotyka samego siebie
0:02:15.833,0:02:17.700
wie, że tam już jest.
0:02:17.700,0:02:19.654
Rozpoznaje, gdzie jest,
0:02:19.654,0:02:21.201
zawraca
0:02:21.201,0:02:24.881
i rozrasta się w innych kierunkach.
0:02:24.881,0:02:27.205
Byłam zaskoczona tym wyczynem,
0:02:27.205,0:02:30.755
biorąc pod uwagę,[br]że to tylko zbiór komórkowego śluzu,
0:02:30.755,0:02:33.985
który w niewyjaśniony sposób[br]sporządził mapę terenu,
0:02:33.985,0:02:37.457
rozpoznał siebie i poruszał się[br]z pozorną intencją.
0:02:37.457,0:02:41.110
Znalazłam mnóstwo badań naukowych,
0:02:41.110,0:02:43.155
prac badawczych, artykułów prasowych,
0:02:43.155,0:02:47.379
które przytaczają niesamowite osiągnięcia[br]tego właśnie organizmu,
0:02:47.379,0:02:49.343
i opowiem o kilku z nich.
0:02:49.343,0:02:52.303
Zesół z Uniwersytetu Hokkaido w Japonii
0:02:52.303,0:02:54.335
umieścił śluzowca w labiryncie.
0:02:54.335,0:02:56.431
Złączył się i utworzył wielką komórkę.
0:02:56.431,0:02:58.783
W dwóch miejscach umieszczono jedzenie,
0:02:58.783,0:02:59.981
oczywiście owies,
0:02:59.981,0:03:01.627
a śluzowiec utworzył połączenie
0:03:01.627,0:03:03.041
pomiędzy jedzeniem.
0:03:03.041,0:03:05.525
Wycofał się z pustych obszarów[br]i ślepych uliczek.
0:03:05.525,0:03:08.335
Istnieją cztery przejścia przez labirynt,
0:03:08.335,0:03:10.440
a za każdym razem
0:03:10.440,0:03:12.607
śluzowiec znajdował najkrótszą
0:03:12.607,0:03:15.060
i najskuteczniejszą drogę.
0:03:15.060,0:03:16.311
Całkiem sprytnie.
0:03:16.311,0:03:18.050
Wynik tego eksperymentu:
0:03:18.050,0:03:20.967
śluzowiec posiada[br]prostą formę inteligencji.
0:03:20.967,0:03:22.677
W innym badaniu wystawiono go[br]
0:03:22.677,0:03:25.507
na działanie zimnego powietrza[br]w równych odstępach czasu.
0:03:25.507,0:03:27.255
Nie lubił tego. Nie lubi zimna.
0:03:27.255,0:03:28.448
Nie lubi suchości.
0:03:28.448,0:03:30.653
Doświadczał tego[br]w cyklicznych odstępach czasu
0:03:30.653,0:03:32.221
i za każdym razem,
0:03:32.221,0:03:35.351
w odpowiedzi, spowalniał rozwój.
0:03:35.351,0:03:37.195
Jednakże, przy następnej próbie,
0:03:37.195,0:03:40.019
naukowcy nie włączyli zimnego nawiewu,
0:03:40.019,0:03:42.913
a mimo to, śluzowiec spowalniał rozwój,
0:03:42.913,0:03:44.889
oczekując tego, co miało się wydarzyć.
0:03:44.889,0:03:47.175
W niewyjaśniony sposób wiedział,
0:03:47.175,0:03:49.131
że czeka go powiew chłodnego powietrza.
0:03:49.131,0:03:50.820
Wniosek jest taki,
0:03:50.820,0:03:54.090
że śluzowiec potrafi się uczyć.
0:03:54.090,0:03:55.321
Trzeci eksperyment:
0:03:55.321,0:03:57.088
śluzowiec został zachęcony
0:03:57.088,0:04:01.280
do zbadania obszaru pokrytego owsem.
0:04:01.280,0:04:04.327
Rozgałęził się w każdym kierunku.
0:04:04.327,0:04:06.975
I za każdym razem, gdy znalazł żywnosć
0:04:06.975,0:04:09.675
formował sieć, połącznia,
0:04:09.675,0:04:11.423
i szukał dalej.
0:04:11.423,0:04:13.864
Po 26 godzinach stworzył
0:04:13.864,0:04:15.481
bardzo solidną sieć
0:04:15.481,0:04:17.271
pomiędzy różnymi ziarnami owsa.
0:04:17.271,0:04:18.958
Nie ma w tym nic nadzyczajnego,[br]
0:04:18.958,0:04:20.435
dopóki nie odkryje się,
0:04:20.435,0:04:22.563
że środkowy owies,[br]gdzie zaczął poszukiwanie,
0:04:22.563,0:04:24.087
przedstawia Tokio,
0:04:24.087,0:04:27.583
a otaczające je ziarna przedstawiają[br]podmiejskie stacje kolejowe.
0:04:27.583,0:04:30.064
Śluzowiec odtworzył
0:04:30.064,0:04:32.480
sień transportową Tokio,
0:04:32.480,0:04:34.135
— (Śmiech) —
0:04:34.135,0:04:37.130
złożony system tworzony latami
0:04:37.130,0:04:41.030
przez deweloperów,[br]inżynierów, urbanistów.
0:04:41.030,0:04:43.303
To, co zajęło nam ponad 100 lat,
0:04:43.303,0:04:46.469
śluzowiec dokonał w ciągu jednego dnia.
0:04:46.469,0:04:48.552
Wniosek z tego eksperymentu:
0:04:48.552,0:04:50.752
śluzowiec potrafi tworzyć[br]skuteczne połączenia
0:04:50.752,0:04:53.255
i rozwiązać problem komiwojażera.
0:04:53.255,0:04:55.519
Przypomina biologiczny komputer.
0:04:55.519,0:04:58.103
Dlatego stworzono jego model matematyczny
0:04:58.103,0:05:00.074
i przeanalizowano go algorytmicznie.
0:05:00.074,0:05:02.509
Był sonifikowany, powielany i naśladowany.
0:05:02.509,0:05:05.479
Zespoły badaczy na całym świecie
0:05:05.479,0:05:08.449
próbują rozszyfrować procesy biologiczne,
0:05:08.449,0:05:10.590
aby zrozumieć jego zasady obliczeniowe
0:05:10.590,0:05:12.844
i zastosować je w dziedzinie elektroniki,
0:05:12.844,0:05:15.080
programowania i robotyki.
0:05:15.080,0:05:17.234
Pytanie brzmi,
0:05:17.234,0:05:19.254
jak to coś działa.
0:05:19.254,0:05:21.414
Nie ma systemu nerwowego.
0:05:21.414,0:05:23.112
Nie ma mózgu,
0:05:23.112,0:05:24.940
a może zachowywać się w sposób,
0:05:24.940,0:05:26.928
który kojarzymy z pracą mózgu.
0:05:26.928,0:05:28.836
Uczy się. Pamięta.
0:05:28.836,0:05:31.593
Rozwiązuje problemy. Podejmuje decyzje.
0:05:31.593,0:05:34.308
Skąd bierze się ta inteligencja?
0:05:34.308,0:05:36.800
To fim mikroskopowy, który nakręciłam,
0:05:36.800,0:05:39.453
powiększony stukrotnie
0:05:39.453,0:05:42.320
i przyspieszony dwudziestokrotnie.
0:05:42.320,0:05:44.106
W śluźni
0:05:44.106,0:05:47.548
widać rytmiczny puls,
0:05:47.548,0:05:49.716
strukturę przypominającą żyłę,[br]która przenosi
0:05:49.716,0:05:53.488
materiał komórkowy, składniki odżywcze,[br]informacje chemiczne,
0:05:53.488,0:05:55.346
w komórce,
0:05:55.346,0:05:58.964
raz w jedną stronę,[br]a potem w drugą stronę.
0:05:58.964,0:06:02.781
Te stałe, synchroniczne drgania
0:06:02.781,0:06:05.037
w komórce pozwalają stworzyć
0:06:05.037,0:06:08.019
złożoną wiedzę na temat otoczenia,
0:06:08.019,0:06:11.388
i to bez żadnego centrum kontroli.
0:06:11.388,0:06:13.969
W tym tkwi jego inteligencja.
0:06:13.969,0:06:17.213
Nie tylko badacze akademiccy
0:06:17.213,0:06:19.857
interesują się tym organizmem.
0:06:19.857,0:06:22.730
Kilka lat temu stworzyłam SliMoCo,
0:06:22.730,0:06:25.070
"Slime Mould Collective".
0:06:25.070,0:06:28.293
Jest to internetowa, otwarta[br]i demokratyczna społeczność
0:06:28.293,0:06:30.389
dla badaczy i entuzjastów śluzowca,
0:06:30.389,0:06:33.118
którzy dzielą się wiedzą i eksperymentami,
0:06:33.118,0:06:36.086
ponad podziałami dyscyplinarnymi
0:06:36.086,0:06:39.781
oraz akademickimi.
0:06:39.781,0:06:43.221
Członkostwo w "Slime Mould Collective"[br]jest dobrowolne.
0:06:43.221,0:06:46.017
Ludzie znajdują ją w taki sam sposób
0:06:46.017,0:06:49.715
jak śluzowiec znajduje owies.
0:06:49.715,0:06:51.408
Należą do niego naukowcy,
0:06:51.408,0:06:52.967
informatycy, badacze,
0:06:52.967,0:06:55.254
a także artyści, tacy jak ja,
0:06:55.254,0:07:00.346
architekci, projektanci, pisarze,[br]aktywiści itp.
0:07:00.346,0:07:04.529
To bardzo interesująca[br]i zróżnicowana grupa członków.
0:07:04.529,0:07:05.866
Kilka przykładów:
0:07:05.866,0:07:08.991
artysta, który używa do malowania[br]fluorescencyjnego Physarum;
0:07:08.991,0:07:10.563
wspólny zespół
0:07:10.563,0:07:14.341
łączący wzornictwo biologiczne[br]i elektroniczne
0:07:14.341,0:07:17.486
z technologiami drukarki 3D[br]na warsztatach;
0:07:17.486,0:07:19.620
inny artysta, który używa śluzowca
0:07:19.620,0:07:21.720
do zaangażowania społeczności
0:07:21.720,0:07:24.724
w sporządzenie mapy okolicy.
0:07:24.724,0:07:26.886
Śluzowiec jest tutaj używany bezpośrednio
0:07:26.886,0:07:29.764
jako narzędzie biologiczne i metaforycznie
0:07:29.764,0:07:31.748
jako symbol prowadzenia rozmowy
0:07:31.748,0:07:35.602
o społecznej jedości, komunikacji
0:07:35.602,0:07:37.466
i współpracy.
0:07:37.466,0:07:39.976
Inne przyklady z dzialności publicznej.
0:07:39.976,0:07:41.994
Prowadzę wiele warsztatów[br]na temat śluzowca,
0:07:41.994,0:07:44.456
kreatywnego sposobu[br]badania tego organizmu.
0:07:44.456,0:07:46.140
Ludzie są zachęceni do przyjścia
0:07:46.140,0:07:48.166
i odkrycia jego niezwykłych umiejętności[br][br]
0:07:48.166,0:07:50.912
poprzez zaprojektowanie eksperymentu[br]na szalce Petriego,
0:07:50.912,0:07:54.148
aby sprawdzić jego właściwości.
0:07:54.636,0:07:57.080
Każdy wraca do domu z nowym pupilem
0:07:57.080,0:08:00.020
i zachęcany jest do zamieszczania wyników
0:08:00.020,0:08:02.438
na stronie "Slime Mould Collective".
0:08:02.438,0:08:03.886
Stowarzyszenie umożliwiło mi
0:08:03.886,0:08:06.248
współpracę
0:08:06.248,0:08:08.841
z całym szeregiem ciekawych ludzi.
0:08:08.841,0:08:10.434
Pracuję z filmowcami
0:08:10.434,0:08:13.844
nad stworzeniem pełnometrażowego[br]filmu dokumentalnego,
0:08:14.654,0:08:16.570
z akcentem na pełnometrażowy,
0:08:16.570,0:08:18.547
który jest na ostatnim etapie edycji.
0:08:18.547,0:08:21.293
Już niedługo pojawi się w kinach.
0:08:21.293,0:08:22.773
(Śmiech)
0:08:22.773,0:08:26.108
Pozwolono mi także przeprowadzić
0:08:26.108,0:08:28.981
pierwszy ludzki eksperyment[br]na temat śluzowca.
0:08:28.981,0:08:31.953
To część zeszłorocznej wystawy[br]w Rotterdamie.
0:08:31.953,0:08:36.644
Zachęciliśmy ludzi do przemiany[br]w śluzowca na pół godziny.
0:08:36.644,0:08:39.985
Związaliśmy ich ze sobą,
0:08:39.985,0:08:42.309
tak aby stali się jedną wielką komórką,
0:08:42.309,0:08:45.153
i zachęciliśmy do zachowania się[br]jak przystało na śluzowca.
0:08:45.153,0:08:48.584
Musieli porozumiewać się poprzez drgania,
0:08:48.584,0:08:49.880
bez używania mowy.
0:08:49.880,0:08:54.813
Musieli działać jak jedna całość,[br]jedna duża komórka,
0:08:54.813,0:08:56.397
bez egoizmu.
0:08:56.397,0:08:58.982
Motywacją do ruchu
0:08:58.982,0:09:00.890
i poznawania otoczenia
0:09:00.890,0:09:02.789
było poszukiwanie jedzenia.
0:09:02.789,0:09:06.420
Chaotyczne przemieszczanie się[br]grupy nieznajomych
0:09:06.420,0:09:08.020
związanych żółtymi linami,
0:09:08.020,0:09:11.258
ubranych w koszulki z napisem[br]"Być jak śluzowiec",
0:09:11.258,0:09:13.284
przemierzała Museumpark.
0:09:13.284,0:09:16.610
Kiedy natrafiali na drzewa,[br]musieli zmienić połączenia,
0:09:16.610,0:09:19.742
aby uformować jedną komórkę,
0:09:19.742,0:09:23.729
nie wypowiadając ani słowa.
0:09:23.729,0:09:27.087
To był absurdalny eksperyment[br]pod wieloma względami.
0:09:27.087,0:09:29.036
Nie był oparty na żadnej hipotezie.
0:09:29.036,0:09:31.479
Nie staraliśmy się niczego udowodnić.
0:09:31.479,0:09:33.613
Jednak mieliśmy szansę
0:09:33.613,0:09:35.961
zaangażować szerszą grupę ludzi,
0:09:35.961,0:09:37.392
w próbę zrozumienia,[br]
0:09:37.392,0:09:40.392
czym jest inteligencja,[br]sprawczość, autonomia,
0:09:40.392,0:09:42.721
i stworzyć zabawny sposób
0:09:42.721,0:09:46.453
do dyskusji
0:09:46.453,0:09:48.837
o tym, co się wydarzyło.
0:09:48.837,0:09:51.170
Jedną z najciekawszych rzeczy
0:09:51.170,0:09:54.030
w tym eksperymencie
0:09:54.030,0:09:56.217
była dyskusja, która odbyła się później.
0:09:56.217,0:10:00.040
W parku odbyło się spontaniczne sympozium.
0:10:00.040,0:10:02.069
Ludzie rozmawiali o ludzkiej psychice,
0:10:02.069,0:10:03.726
o trudności
0:10:03.726,0:10:07.035
w wyzbyciu się własnej osobowości i ego.
0:10:07.035,0:10:10.218
Inni rozmawiali o komunikacji[br]między bakteriami.
0:10:10.218,0:10:12.197
Każdy wniósł swoją własną,
0:10:12.197,0:10:15.054
osobistą interpretację,
0:10:15.054,0:10:16.959
a wniosek był taki,
0:10:16.959,0:10:20.865
że ludzie w Rotterdamie[br]byli niezmiernie pomocni,
0:10:20.865,0:10:23.661
zwłaszcza wtedy, gdy dostali piwo.
0:10:23.661,0:10:25.627
Nie tylko daliśmy im ziarna owsa.
0:10:25.627,0:10:27.189
Dostali również piwo.
0:10:27.189,0:10:29.383
Nie byli tak skuteczni jak śluzowiec,
0:10:29.383,0:10:31.367
który jest dla mnie
0:10:31.367,0:10:33.736
niezwykle interesującym przedmiotem badań.
0:10:33.736,0:10:35.593
Jest interesujący jako organizm,
0:10:35.593,0:10:37.177
biologiczny komputer,
0:10:37.177,0:10:39.251
a także jako symbol,
0:10:39.251,0:10:42.909
sposób zrozumienia idei wspólnoty
0:10:42.909,0:10:46.563
zbiorowego zachowania, współpracy.
0:10:46.563,0:10:48.689
Wiele z moich prac[br]czerpie z badań naukowych,
0:10:48.689,0:10:51.873
czym składam hołd[br]eksperymentowi z labiryntem,
0:10:51.873,0:10:53.773
ale w innym znaczeniu.
0:10:53.773,0:10:56.183
Śluzowiec jest także materiałem,[br]na którym pracuję.
0:10:56.183,0:11:01.030
Jest współproducentem[br]fotografii, grafik, animacji,
0:11:01.030,0:11:02.629
wydarzeń z udziałem uczestników.
0:11:02.629,0:11:04.977
Chociaż śluzowiec nie wybrał mnie
0:11:04.977,0:11:06.883
na swojego współpracownika,
0:11:06.883,0:11:09.485
to jesteśmy w pewnym sensie partnerami.
0:11:09.485,0:11:11.577
Potrafię przewidzieć pewne zachowania,
0:11:11.577,0:11:13.633
wiedząc, jak funkcjonuje,
0:11:13.633,0:11:15.363
ale nie potrafię go kontrolować.
0:11:15.363,0:11:16.947
Ostatnie słowo należy do śluzowca
0:11:16.947,0:11:19.078
w procesie twórczym.
0:11:19.078,0:11:22.567
Poza tym ma on swoje wewnętrzne piękno.
0:11:22.567,0:11:24.371
Te rozgałęziające się wzory
0:11:24.371,0:11:26.921
odnajdywane w każdych formach,[br]wielkościach natury:
0:11:26.921,0:11:29.721
od delt rzek po błyskawice,
0:11:29.721,0:11:33.757
naczynia krwionośne,[br]aż do sieci neuronowych.
0:11:33.757,0:11:36.220
W grę wchodzą znaczące prawa
0:11:36.220,0:11:38.825
w tym prostym i jednocześnie[br]skomplikowanym organiźmie.
0:11:38.825,0:11:42.277
Bez względu na dyscyplinę naukową[br]czy sposób badań,
0:11:42.277,0:11:44.060
wiele można się nauczyć,
0:11:44.060,0:11:45.829
obserwując i zajmując się
0:11:45.829,0:11:48.950
tą piękną plamką pozbawioną mózgu.
0:11:48.950,0:11:52.165
Oto Physarum polycephalum.
0:11:52.165,0:11:53.918
Dziękuję.
0:11:53.918,0:11:55.037
(Brawa)