1
00:00:01,103 --> 00:00:04,228
Jak społeczeństwo może dziś działać

2
00:00:04,253 --> 00:00:06,420
bez użycia paliw kopalnych?

3
00:00:06,944 --> 00:00:09,120
To wielkie wyzwanie,

4
00:00:09,920 --> 00:00:14,400
ale wierzę, że kraje rozwijające się
mogą być pionierami tej zmiany.

5
00:00:15,120 --> 00:00:17,680
Wiem, że to kontrowersyjna opinia,

6
00:00:18,440 --> 00:00:23,736
ale stawka jest ogromna,

7
00:00:23,760 --> 00:00:28,640
jeśli pozostawimy paliwa kopalne
podstawą naszego rozwoju.

8
00:00:29,240 --> 00:00:31,080
Jest inna droga.

9
00:00:32,200 --> 00:00:35,456
Już najwyższy czas

10
00:00:35,480 --> 00:00:38,176
obalić mit odnośnie wyboru

11
00:00:38,200 --> 00:00:43,256
pomiędzy rozwojem kraju

12
00:00:43,280 --> 00:00:48,680
a ochroną środowiska,
odnawialną energią i jakością życia.

13
00:00:49,800 --> 00:00:52,560
Pochodzę z Kostaryki,
gospodarki rozwijającej się.

14
00:00:52,680 --> 00:00:55,380
Jesteśmy pięciomilionowym narodem

15
00:00:56,200 --> 00:00:58,776
dokładnie pomiędzy dwoma Amerykami,

16
00:00:58,800 --> 00:01:01,660
więc łatwo zapamiętać, gdzie żyjemy.

17
00:01:03,080 --> 00:01:09,360
Niemal 100% naszej energii elektrycznej

18
00:01:10,400 --> 00:01:12,790
pochodzi z surowców odnawialnych,

19
00:01:12,790 --> 00:01:14,146
dokładnie z pięciu źródeł.

20
00:01:14,146 --> 00:01:16,240
(Brawa)

21
00:01:18,800 --> 00:01:22,656
Energia wodna, geotermalna,

22
00:01:22,680 --> 00:01:26,600
energia wiatru, słoneczna i z biomasy.

23
00:01:27,000 --> 00:01:29,136
Czy wiecie, że w zeszłym roku

24
00:01:29,160 --> 00:01:32,616
przez 299 dni

25
00:01:32,640 --> 00:01:35,856
nie użyliśmy żadnych paliw kopalnych

26
00:01:35,880 --> 00:01:39,360
do produkcji elektryczności?

27
00:01:40,240 --> 00:01:43,200
To fantastyczne osiągnięcie,

28
00:01:44,360 --> 00:01:48,440
ale kryje się w nim paradoks.

29
00:01:51,080 --> 00:01:54,136
Niemal 70%

30
00:01:54,160 --> 00:01:58,760
konsumpcji energii stanowi ropa.

31
00:01:59,880 --> 00:02:01,530
Dlaczego?

32
00:02:01,800 --> 00:02:04,536
Przyczyną jest system transportowy

33
00:02:04,560 --> 00:02:07,816
w pełni oparty na paliwach kopalnych,

34
00:02:07,840 --> 00:02:10,159
jak to ma miejsce w większości krajów.

35
00:02:10,479 --> 00:02:14,016
Spojrzymy na transformację
energetyczną jak na maraton.

36
00:02:14,040 --> 00:02:17,936
Pytanie brzmi, jak dotrzeć do mety?

37
00:02:17,960 --> 00:02:21,080
Jak pozbyć się węgla z całej gospodarki?

38
00:02:21,880 --> 00:02:24,776
Mogę powiedzieć, że jeśli nie nasz kraj,

39
00:02:24,800 --> 00:02:26,606
to trudno stwierdzić, kto tego dokona.

40
00:02:26,606 --> 00:02:29,720
Dlatego chcę wam opowiedzieć o Kostaryce,

41
00:02:30,160 --> 00:02:32,856
ponieważ wierzę, że jest wielkim pionierem

42
00:02:32,880 --> 00:02:37,280
wizji rozwoju nieopartego
na paliwach kopalnych.

43
00:02:39,200 --> 00:02:42,456
Jak wam zapewne wiadomo,

44
00:02:42,480 --> 00:02:45,090
Kostaryka nie ma własnej armii.

45
00:02:45,440 --> 00:02:48,930
Cofniemy się teraz do roku 1948.

46
00:02:49,400 --> 00:02:53,120
Wówczas kraj zbliżał się
do końca wojny domowej.

47
00:02:54,360 --> 00:02:57,936
Tysiące Kostarykan zginęło,

48
00:02:57,960 --> 00:03:00,670
rodziny brutalnie rozdzielono.

49
00:03:01,240 --> 00:03:06,256
Jednak pojawił się niecodzienny pomysł:

50
00:03:06,280 --> 00:03:08,936
zbudujmy nasz kraj od nowa, bez wojska,

51
00:03:08,936 --> 00:03:11,256
Drugą Republikę Kostaryki.

52
00:03:11,280 --> 00:03:12,980
Zlikwidowaliśmy wojsko.

53
00:03:13,360 --> 00:03:16,016
Ówczesny prezydent,

54
00:03:16,040 --> 00:03:18,216
José Figueres,

55
00:03:18,240 --> 00:03:23,560
dosłownie wyburzył mury bazy wojskowej.

56
00:03:25,010 --> 00:03:28,046
Rok później, w 1949 roku,

57
00:03:28,220 --> 00:03:32,046
decyzję uprawomocniliśmy konstytucją.

58
00:03:32,606 --> 00:03:37,350
Dziś, blisko 70 lat później, jestem tu,
żeby opowiedzieć naszą historię.

59
00:03:37,520 --> 00:03:39,536
Jestem wdzięczna,

60
00:03:39,560 --> 00:03:42,520
że ta decyzja zapadła
zanim się urodziłam,

61
00:03:43,170 --> 00:03:45,516
bo dzięki temu ja i miliony ludzi

62
00:03:45,516 --> 00:03:48,780
możemy żyć w tak stabilnym kraju.

63
00:03:49,200 --> 00:03:52,136
Ktoś mógłby powiedzieć, że to fart.

64
00:03:52,160 --> 00:03:53,656
Nic z tych rzeczy.

65
00:03:53,680 --> 00:03:56,720
To skutek świadomych wyborów.

66
00:03:58,080 --> 00:04:04,136
W latach 40. wprowadzono
darmową edukację i służbę zdrowia

67
00:04:04,160 --> 00:04:06,540
jako gwarancje socjalne.

68
00:04:06,760 --> 00:04:08,376
Likwidując wojsko,

69
00:04:08,400 --> 00:04:13,336
zyskaliśmy więcej środków
na pomoc socjalną,

70
00:04:13,360 --> 00:04:15,280
co doprowadziło do stabilizacji.

71
00:04:16,120 --> 00:04:17,375
W latach 50.

72
00:04:17,399 --> 00:04:19,480
(Brawa)

73
00:04:22,600 --> 00:04:25,976
W latach 50. zaczęliśmy
inwestować w energię wodną,

74
00:04:26,000 --> 00:04:28,656
i to uchroniło nas od pułapki

75
00:04:28,680 --> 00:04:31,736
wykorzystywania paliw kopalnych
do generowania energii,

76
00:04:31,760 --> 00:04:34,590
pułapki, z którą zmaga się dziś
większość państw.

77
00:04:35,160 --> 00:04:38,696
W latach 70. inwestowaliśmy
w parki narodowe.

78
00:04:39,170 --> 00:04:43,330
Dzięki temu uniknęliśmy spaczonej logiki

79
00:04:43,330 --> 00:04:46,296
nakazującej dążenie do wzrostu
niezależnie od kosztów,

80
00:04:46,320 --> 00:04:50,000
której tak często ulegają
kraje rozwijające się.

81
00:04:50,800 --> 00:04:54,896
W latach 90. jako pierwsi
wprowadziliśmy podatek ekologiczny,

82
00:04:54,920 --> 00:04:56,856
który pomógł odwrócić proces wylesiania

83
00:04:56,880 --> 00:05:00,640
i przyciągnąć ekoturystów,
którzy dziś napędzają gospodarkę.

84
00:05:01,000 --> 00:05:03,936
Inwestycje w ochronę środowiska

85
00:05:03,960 --> 00:05:06,176
nie zaszkodziły naszej gospodarce,

86
00:05:06,200 --> 00:05:07,456
a wręcz przeciwnie.

87
00:05:07,480 --> 00:05:09,496
Nie twierdzę, że jesteśmy idealni,

88
00:05:09,520 --> 00:05:11,856
ani że żyjemy w zupełnej harmonii.

89
00:05:11,880 --> 00:05:13,640
Nie o to tu chodzi.

90
00:05:13,720 --> 00:05:17,216
Chodzi o to, że podejmując
świadome wybory,

91
00:05:17,240 --> 00:05:22,200
rozwinęliśmy pewną odporność
wobec problemów rozwojowych.

92
00:05:24,080 --> 00:05:27,656
W podobnych państwach

93
00:05:27,680 --> 00:05:31,576
PKB wynosi około
11 tys. dolarów na mieszkańca,

94
00:05:31,600 --> 00:05:33,730
w zależności od przyjętej miary.

95
00:05:33,930 --> 00:05:35,980
Tymczasem według
Indeksu Rozwoju Społecznego

96
00:05:35,980 --> 00:05:38,080
Kostaryka wiedzie prym

97
00:05:38,080 --> 00:05:41,200
w przekuwaniu PKB w rozwój społeczny.

98
00:05:42,000 --> 00:05:43,536
Rezygnacja z wojska

99
00:05:43,560 --> 00:05:45,426
i inwestycje w ludzi i środowisko

100
00:05:45,426 --> 00:05:48,670
przyniosło coś bardzo ważnego.

101
00:05:49,120 --> 00:05:51,100
Dało podwaliny historii.

102
00:05:52,000 --> 00:05:54,616
Historii małego kraju o wielkich ideach.

103
00:05:54,640 --> 00:05:58,000
Dorastanie wśród tej historii
bardzo mnie wzmocniło.

104
00:05:59,520 --> 00:06:02,276
Pytanie brzmi, jaką kolejną ideę

105
00:06:02,330 --> 00:06:05,410
zrealizuje obecne pokolenie?

106
00:06:06,320 --> 00:06:08,696
Myślę, że teraz przyszedł czas

107
00:06:08,720 --> 00:06:14,260
na dobre pozbyć się paliw kopalnych,

108
00:06:15,470 --> 00:06:17,840
tak, jak zrobiliśmy to z wojskiem.

109
00:06:18,400 --> 00:06:20,696
Paliwa kopalne prowadzą do zmian klimatu.

110
00:06:20,720 --> 00:06:22,096
Wiemy to od dawna,

111
00:06:22,120 --> 00:06:26,616
tak jak wiemy, że jesteśmy
na te zmiany podatni.

112
00:06:26,640 --> 00:06:30,296
W naszym najlepszym interesie

113
00:06:30,320 --> 00:06:32,296
leży rozwój wolny od paliw kopalnych,

114
00:06:32,320 --> 00:06:35,290
które przede wszystkim szkodzą nam samym.

115
00:06:36,880 --> 00:06:38,690
Przede wszystkim

116
00:06:39,000 --> 00:06:41,840
po co nadal importować ropę

117
00:06:43,800 --> 00:06:45,536
na potrzeby transportu,

118
00:06:45,560 --> 00:06:48,070
skoro mamy napędy elektryczne?

119
00:06:48,720 --> 00:06:50,536
Pamiętajmy,

120
00:06:50,560 --> 00:06:52,456
że mówimy o kraju,

121
00:06:52,480 --> 00:06:58,536
w którym elektryczność
czerpie się z wody rzecznej,

122
00:06:58,560 --> 00:07:01,056
ciepła wulkanów,

123
00:07:01,080 --> 00:07:04,416
turbin wiatrowych, solarów,

124
00:07:04,440 --> 00:07:06,210
czy bioodpadów.

125
00:07:06,560 --> 00:07:12,856
Odejście od paliw kopalnych
wymaga transportowej rewolucji

126
00:07:12,880 --> 00:07:18,216
zasilania naszych samochodów,
autobusów i pociągów elektrycznością

127
00:07:18,240 --> 00:07:20,290
zamiast trujących paliw.

128
00:07:20,290 --> 00:07:22,816
Podkreślę, że kwestia transportu

129
00:07:22,840 --> 00:07:26,896
dla Kostarykan stała się wręcz kluczową,

130
00:07:26,920 --> 00:07:29,336
ponieważ obecny model się nie sprawdza.

131
00:07:29,360 --> 00:07:31,400
Jest szkodliwy dla ludzi,

132
00:07:31,480 --> 00:07:33,216
dla biznesu

133
00:07:33,240 --> 00:07:35,216
i dla naszego zdrowia.

134
00:07:35,240 --> 00:07:39,976
Kiedy polityka i infrastruktura zawodzą,

135
00:07:40,000 --> 00:07:43,240
dzień w dzień dzieje się to.

136
00:07:44,800 --> 00:07:46,376
Dwie godziny rano

137
00:07:46,400 --> 00:07:48,216
i dwie wieczorem.

138
00:07:48,240 --> 00:07:51,920
Nie rozumiem, dlaczego
mamy się na to godzić.

139
00:07:52,800 --> 00:07:54,740
To poniżej godności

140
00:07:55,040 --> 00:07:58,960
marnować czas w ten sposób
dzień w dzień.

141
00:07:59,920 --> 00:08:01,816
Ten zator nie jest najgorszy

142
00:08:01,840 --> 00:08:03,896
w porównaniu do korków w innych krajach,

143
00:08:03,920 --> 00:08:06,010
gdzie ruch wciąż nieopanowanie rośnie.

144
00:08:06,010 --> 00:08:08,900
Na Kostaryce nazywamy to "presa".

145
00:08:09,280 --> 00:08:12,330
"Presa", czyli "w więzieniu".

146
00:08:12,360 --> 00:08:15,336
I tak ludzie ulegają agresji

147
00:08:15,360 --> 00:08:19,730
w kraju, który w innych okolicznościach
kultywuje swoje pura vida.

148
00:08:20,040 --> 00:08:21,720
Tak właśnie jest.

149
00:08:21,880 --> 00:08:23,980
Stawka jest niebagatelna.

150
00:08:24,560 --> 00:08:27,356
Dobra wiadomość jest taka,

151
00:08:27,380 --> 00:08:29,456
że gdy mówimy o ekologicznym transporcie

152
00:08:29,480 --> 00:08:30,736
i nowej mobilności,

153
00:08:30,760 --> 00:08:35,775
nie rozważamy jedynie
wizji odległej utopii.

154
00:08:35,799 --> 00:08:39,558
Mowa o transporcie elektrycznym,
a to już się dzieje.

155
00:08:41,039 --> 00:08:46,496
Do 2022 roku samochody
elektryczne i konwencjonalne

156
00:08:46,520 --> 00:08:48,600
mają kosztować tyle samo,

157
00:08:49,520 --> 00:08:52,880
a miasta testują już autobusy elektryczne.

158
00:08:53,800 --> 00:08:55,840
Te świetne maszyny

159
00:08:56,760 --> 00:08:58,460
oszczędzają pieniądze,

160
00:08:59,000 --> 00:09:01,340
a przy tym są niskoemisyjne.

161
00:09:01,480 --> 00:09:05,456
Możemy więc uniezależnić
transport od ropy,

162
00:09:05,480 --> 00:09:08,096
mamy alternatywy, których dotąd nie było.

163
00:09:08,120 --> 00:09:09,940
To ekscytujące.

164
00:09:10,760 --> 00:09:12,890
Oczywiście znajdą się tacy,

165
00:09:13,280 --> 00:09:15,960
którym ten pomysł nie będzie na rękę,

166
00:09:17,760 --> 00:09:20,936
przyjdą was przekonać,

167
00:09:20,960 --> 00:09:25,776
że nie ma ucieczki od ropy,
nawet dla Kostaryki, więc szkoda zachodu.

168
00:09:25,800 --> 00:09:27,056
Tak mówią.

169
00:09:27,080 --> 00:09:29,416
Czy wiecie, jak brzmi
odpowiedź na ich argument?

170
00:09:29,440 --> 00:09:33,016
W 1948 roku nie powiedzieliśmy,
że nie ma ucieczki od zbrojeń,

171
00:09:33,040 --> 00:09:35,036
musimy mieć własną armię jak inni.

172
00:09:35,036 --> 00:09:37,960
Nie, dokonaliśmy wówczas
odważnego wyboru,

173
00:09:38,640 --> 00:09:41,280
i ten wybór zrobił wielką różnicę.

174
00:09:41,600 --> 00:09:45,976
Czas by obecne pokolenie
również podjęło wybór

175
00:09:46,000 --> 00:09:47,946
i pozbyło się paliw kopalnych na dobre.

176
00:09:47,946 --> 00:09:50,780
Są trzy powody,
dla których musimy się ich pozbyć.

177
00:09:51,240 --> 00:09:52,740
Po pierwsze,

178
00:09:53,120 --> 00:09:56,856
nasz model transportu
i urbanizacji się załamał,

179
00:09:56,880 --> 00:10:01,320
a więc to najlepszy moment,
żeby ukuć nową wizję na przyszłość.

180
00:10:02,520 --> 00:10:05,336
Nie chcemy miast dla samochodów.

181
00:10:05,360 --> 00:10:07,696
Chcemy miast dla ludzi.

182
00:10:07,720 --> 00:10:11,576
Chcemy spacerować i jeździć rowerem.

183
00:10:11,600 --> 00:10:13,736
Chcemy publicznego transportu,

184
00:10:13,760 --> 00:10:15,256
wielu połączeń,

185
00:10:15,280 --> 00:10:18,320
publicznego transportu
w formie czystej i godnej.

186
00:10:19,200 --> 00:10:23,120
Jeśli nie przestaniemy
powiększać liczby konwencjonalnych aut,

187
00:10:24,760 --> 00:10:27,670
nasze miasta staną się nieznośne.

188
00:10:28,000 --> 00:10:29,736
Po drugie, potrzebujemy zmian,

189
00:10:29,760 --> 00:10:33,240
ale stopniowe poprawki nie wystarczą.

190
00:10:34,720 --> 00:10:37,350
Potrzebujemy transformacji.

191
00:10:37,600 --> 00:10:40,456
Są w moim kraju takie stopniowe projekty

192
00:10:40,480 --> 00:10:43,340
i naprawdę mnie to cieszy.

193
00:10:43,800 --> 00:10:46,176
Ale nie oszukujmy się.

194
00:10:46,200 --> 00:10:50,096
Nie chodzi oto, żebyśmy mieli
piękne elektryczne samochody

195
00:10:50,120 --> 00:10:52,736
i kilka elektrycznie
zasilanych autobusów,

196
00:10:52,760 --> 00:10:56,136
a wciąż inwestowali
w tę samą infrastrukturę,

197
00:10:56,160 --> 00:10:58,656
więcej samochodów,
więcej dróg, więcej ropy.

198
00:10:58,680 --> 00:11:02,976
Mowa o uwolnieniu się od ropy,

199
00:11:03,000 --> 00:11:06,320
a tego nie dokonamy
metodą małych kroków.

200
00:11:08,360 --> 00:11:11,520
Po trzecie, jak pewnie już wiecie,

201
00:11:13,080 --> 00:11:16,680
świat łaknie inspiracji.

202
00:11:18,120 --> 00:11:21,216
Pragnie historii sukcesów

203
00:11:21,240 --> 00:11:23,016
w walce z trudnymi sprawami,

204
00:11:23,040 --> 00:11:26,160
zwłaszcza w krajach rozwijających się.

205
00:11:27,400 --> 00:11:30,680
Wierzę, że Kostaryka
może zainspirować inne państwa

206
00:11:31,720 --> 00:11:34,456
tak jak rok temu, gdy ogłosiliśmy,

207
00:11:34,480 --> 00:11:38,456
że przez tak wiele dni
nie użyliśmy paliw kopalnych

208
00:11:38,480 --> 00:11:43,336
do produkcji energii.

209
00:11:43,360 --> 00:11:46,720
Wiadomość szybko obiegła świat.

210
00:11:47,640 --> 00:11:50,756
Jestem też niezmiernie dumna,

211
00:11:50,760 --> 00:11:54,600
że Kostarykanka, Christina Figueres,

212
00:11:55,480 --> 00:12:01,280
odegrała decydującą rolę w negocjacjach
paryskiego porozumienia klimatycznego.

213
00:12:02,600 --> 00:12:06,320
Musimy chronić to dziedzictwo
i być przykładem.

214
00:12:07,400 --> 00:12:09,580
Co dalej?

215
00:12:10,240 --> 00:12:11,760
Ludzie.

216
00:12:12,280 --> 00:12:14,840
Jak tego dokonać?

217
00:12:15,760 --> 00:12:17,856
Jak przekonać ludzi,

218
00:12:17,880 --> 00:12:20,296
że możliwe jest funkcjonowanie

219
00:12:20,320 --> 00:12:22,960
społeczeństwa bez paliw kopalnych?

220
00:12:24,040 --> 00:12:27,360
Potrzeba dużo pracy u podstaw.

221
00:12:29,120 --> 00:12:32,640
Dlatego w 2014 roku
powołaliśmy Costa Rica Limpia.

222
00:12:33,720 --> 00:12:36,416
"Limpia" znaczy "czysta",

223
00:12:36,440 --> 00:12:40,080
i tym chcemy wzmocnić
i zainspirować mieszkańców miast.

224
00:12:40,760 --> 00:12:43,680
Bez ich zaangażowania

225
00:12:45,080 --> 00:12:49,736
decyzje o ekotransporcie
utkną na niekończących się

226
00:12:49,760 --> 00:12:52,736
technicznych dyskusjach,

227
00:12:52,760 --> 00:12:58,180
z lawiną nacisków ze strony
wszelkiego rodzaju lobbystów.

228
00:13:00,720 --> 00:13:04,576
Chęć zostania ekologicznym krajem

229
00:13:04,600 --> 00:13:07,176
ukształtowało naszą historię.

230
00:13:07,200 --> 00:13:10,670
Nie powinniśmy pozwolić jej sobie odebrać.

231
00:13:12,080 --> 00:13:16,536
W zeszłym roku zebraliśmy
przedstawicieli siedmiu prowincji,

232
00:13:16,560 --> 00:13:20,410
żeby dyskutować nad zmianą klimatu
w kontekście ich interesów.

233
00:13:20,720 --> 00:13:23,616
W tym roku znów zwołaliśmy

234
00:13:23,640 --> 00:13:25,696
inną grupę Kostarykan,

235
00:13:25,720 --> 00:13:27,816
żeby porozmawiać o odnawialnej energii.

236
00:13:27,840 --> 00:13:29,096
I wiecie co?

237
00:13:29,120 --> 00:13:31,376
Nie zgadzają się niemal w niczym,

238
00:13:31,400 --> 00:13:34,056
oprócz spraw dotyczących
odnawialnej energii,

239
00:13:34,080 --> 00:13:36,286
ekologicznego transportu
i czystego powietrza.

240
00:13:36,286 --> 00:13:38,176
To właśnie ich łączy.

241
00:13:38,200 --> 00:13:41,056
Klucz do prawdziwego zaangażowania

242
00:13:41,080 --> 00:13:43,296
to pomóc ludziom poczuć się ważnymi.

243
00:13:43,320 --> 00:13:44,656
Ludzie czują się bezsilni,

244
00:13:44,656 --> 00:13:47,630
są zmęczeni tym, że nikt ich nie słucha.

245
00:13:49,000 --> 00:13:51,376
Dlatego działamy konkretnie,

246
00:13:51,400 --> 00:13:55,896
przekładamy techniczne sprawy
na język mieszkańców,

247
00:13:55,920 --> 00:14:00,220
żeby im pokazać, że mają rolę
do odegrania i mogą to zrobić wspólnie.

248
00:14:00,480 --> 00:14:03,696
Po raz pierwszy śledzimy obietnice,
które złożono w zakresie

249
00:14:03,720 --> 00:14:05,276
niskoemisyjnego transportu

250
00:14:05,276 --> 00:14:07,856
a politycy wiedzą, że muszą ich dotrzymać,

251
00:14:07,880 --> 00:14:11,380
ponieważ kulminacyjny punkt
nastąpi, gdy połączymy siły,

252
00:14:11,960 --> 00:14:13,816
mieszkańcy miast, firmy,

253
00:14:13,840 --> 00:14:16,016
liderzy publicznego transportu,

254
00:14:16,040 --> 00:14:18,816
żeby uczynić elektryczną mobilność
nowym standardem,

255
00:14:18,840 --> 00:14:22,080
zwłaszcza w kraju rozwijającym się.

256
00:14:22,560 --> 00:14:26,256
Mam nadzieję, że do kolejnych wyborów

257
00:14:26,280 --> 00:14:29,696
każdy kandydat będzie musiał
wskazać, jak się odnosi

258
00:14:29,720 --> 00:14:31,616
do zakazu paliw kopalnych.

259
00:14:31,640 --> 00:14:36,120
To zagadnienie musi stać się
częścią polityki głównego nurtu.

260
00:14:36,520 --> 00:14:39,976
Pamiętajcie, to nie tylko kwestia
polityki klimatycznej

261
00:14:40,000 --> 00:14:41,760
czy ochrony środowiska.

262
00:14:42,760 --> 00:14:45,870
Chodzi o państwo, jakiego chcemy,

263
00:14:46,160 --> 00:14:48,256
o miasta, jakie mamy

264
00:14:48,280 --> 00:14:49,936
i miasta, jakich pragniemy.

265
00:14:49,960 --> 00:14:52,136
Chodzi o to, kto decyduje.

266
00:14:52,160 --> 00:14:55,336
Ostatecznie chcemy pokazać,

267
00:14:55,360 --> 00:14:58,496
że rozwój w oparciu o energie odnawialne

268
00:14:58,520 --> 00:15:00,820
jest dla nas dobry,

269
00:15:01,440 --> 00:15:03,856
dla dzisiejszych Kostarykan,

270
00:15:03,880 --> 00:15:07,510
zwłaszcza tych jeszcze nienarodzonych.

271
00:15:09,560 --> 00:15:12,616
Tak dziś wygląda
Muzeum Narodowe Kostaryki.

272
00:15:12,640 --> 00:15:14,336
Jest jasne i spokojne.

273
00:15:14,360 --> 00:15:17,056
Kiedy stoisz przed budynkiem,

274
00:15:17,080 --> 00:15:20,376
trudno uwierzyć, że w latach 40.

275
00:15:20,400 --> 00:15:22,576
stały tam wojskowe baraki.

276
00:15:22,600 --> 00:15:26,416
Rozpoczęliśmy nowe życie,
pozbywając się stąd wojska,

277
00:15:26,440 --> 00:15:30,296
a pewnego dnia z tego miejsca ogłosimy

278
00:15:30,320 --> 00:15:33,216
niezależność od paliw kopalnych

279
00:15:33,240 --> 00:15:35,536
i znów zapiszemy się na kartach historii.

280
00:15:35,560 --> 00:15:36,776
Dziękuję.

281
00:15:36,800 --> 00:15:38,922
(Brawa)