WEBVTT

00:00:00.764 --> 00:00:02.923
Günaydın, ismim Kevin.

00:00:02.923 --> 00:00:05.616
Avustralyalıyım ve size
yardım etmek için buradayım.

00:00:05.616 --> 00:00:08.147
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:00:08.147 --> 00:00:12.814
Bu gece, iki kentin hikâyesi
ile ilgili konuşmak istiyorum.

00:00:12.814 --> 00:00:18.248
Bu şehirlerden biri Washington
diğeri de Pekin.

00:00:18.248 --> 00:00:24.284
Çünkü bu iki başkentin

00:00:24.284 --> 00:00:27.489
kendi ülkelerinin geleceğine yön vermesi,

00:00:27.489 --> 00:00:29.578
sadece bu iki ülkeyi değil,

00:00:29.578 --> 00:00:31.900
hepimizi etkiliyor,

00:00:31.900 --> 00:00:34.780
üstelik hiç de düşünmediğimiz şekillerde;

00:00:34.780 --> 00:00:39.145
soluduğumuz hava, içtiğimiz su,

00:00:39.145 --> 00:00:42.279
yediğimiz balık,
okyanuslarımızın kalitesi,

00:00:42.279 --> 00:00:45.948
gelecekte konuşacağımız diller,

00:00:45.948 --> 00:00:48.873
sahip olduğumuz iş,
seçtiğimiz siyasi sistemler

00:00:48.873 --> 00:00:53.864
ve tabii ki savaş
ve barışa dair büyük sorular.

NOTE Paragraph

00:00:53.864 --> 00:00:55.479
Resimdeki adamı görüyor musunuz?

00:00:55.479 --> 00:00:57.279
O bir Fransız.

00:00:57.279 --> 00:00:59.109
İsmi Napolyon.

00:00:59.109 --> 00:01:00.645
İki yüzyıl önce,

00:01:00.645 --> 00:01:03.083
olağanüstü bir öngörüde bulundu:

00:01:03.083 --> 00:01:05.707
"Çin uyuyan bir aslan
ve uyandığı zaman,

00:01:05.707 --> 00:01:07.913
dünya yerinden oynayacak."

00:01:07.913 --> 00:01:10.096
Napolyon birkaç konuda yanıldı

00:01:10.096 --> 00:01:12.789
ama bu öngörüsünde tamamen haklıydı.

00:01:12.789 --> 00:01:18.291
Çin bugün yalnızca uyanmakla
kalmayıp ayağa kalktı

00:01:18.291 --> 00:01:20.521
ve şu an yürümekte,

00:01:20.521 --> 00:01:22.541
hepimizin sorduğu soru ise,

00:01:22.541 --> 00:01:24.515
Çin nereye gidecek

00:01:24.515 --> 00:01:28.563
ve 21. yüzyılda bu dev ile
nasıl etkileşim kuracağız?

NOTE Paragraph

00:01:31.003 --> 00:01:35.381
İstatistiklere baktığınızda
büyük bir mesele ile yüzleşirsiniz.

00:01:35.381 --> 00:01:38.492
Çin'in her tür ölçüme göre,

00:01:38.492 --> 00:01:41.906
-- gerek satın alım paritesi
gerek pazar döviz kurları olsun --

00:01:41.906 --> 00:01:43.833
önümüzdeki on yıl boyunca,

00:01:43.833 --> 00:01:46.039
dünyanın en büyük ekonomisi 
olması bekleniyor.

00:01:46.039 --> 00:01:48.190
Çin şu an zaten
dünyada en büyük ticareti,

00:01:48.190 --> 00:01:50.341
en büyük ihracatı,

00:01:50.341 --> 00:01:52.494
en büyük üretimi yapan devlet.

00:01:52.494 --> 00:01:56.859
Aynı zamanda dünyaya 
en çok karbon salınımı yapan ülke.

00:01:56.859 --> 00:01:59.343
Amerika ikinci sırada.

NOTE Paragraph

00:01:59.343 --> 00:02:04.869
Eğer Çin dünyanın 
en büyük ekonomisi olursa

00:02:04.869 --> 00:02:06.495
şunu biraz düşünelim:

00:02:06.495 --> 00:02:09.513
3. George'un tahta geçmesinden bu yana,

00:02:09.513 --> 00:02:14.180
bu bir ilk olacak,

00:02:14.180 --> 00:02:17.663
-- kendisi Napolyon ile anlaşamazdı --

00:02:17.663 --> 00:02:23.102
ilk defa İngilizce konuşulmayan,

00:02:23.102 --> 00:02:25.488
batı ülkesi olmayan

00:02:25.488 --> 00:02:27.694
ve liberal olmayan bir ülkede

00:02:27.694 --> 00:02:30.021
dünyanın en büyük
ekonomisine sahip olunacak.

00:02:30.021 --> 00:02:35.077
Bu durumun, dünyanın geleceğini
etkilemeyeceğini düşünüyorsanız

00:02:35.077 --> 00:02:38.305
bir şeyler içmiş olmalısınız,

00:02:38.305 --> 00:02:42.925
Koloradolu olduğunuzu ima etmiyorum.

NOTE Paragraph

00:02:42.925 --> 00:02:45.711
Kısaca bu akşam
üzerinde duracağımız soru,

00:02:45.711 --> 00:02:48.707
bu mega değişimi nasıl anlayacağımız,

00:02:48.707 --> 00:02:53.490
ben bunun 21. yüzyılın en büyük
değişikliği olacağına inanıyorum.

00:02:53.490 --> 00:02:56.415
Pek çok şeyi etkileyecek.

00:02:56.415 --> 00:02:58.157
Değişim en derinlere ulaşacak.

00:02:58.157 --> 00:03:00.804
Sessiz fakat istikrarlı
bir şekilde ilerliyor.

00:03:00.804 --> 00:03:03.358
Bazı durumlarda
saptanamayan şekilde ilerliyor,

00:03:03.358 --> 00:03:05.103
hepimiz Ukrayna'da, Orta Doğu'da

00:03:05.103 --> 00:03:07.932
neler olduğuna kafa yoruyoruz,

00:03:07.932 --> 00:03:10.440
IŞİD ile neler olduğuna

00:03:10.440 --> 00:03:13.412
ve ekonomilerimizin
geleceğine kafa yoruyoruz.

00:03:13.412 --> 00:03:17.684
Bu, yavaş ve sessiz bir devrim.

00:03:17.684 --> 00:03:23.373
Mega değişimle birlikte
mega zorluk da geliyor

00:03:23.373 --> 00:03:25.044
ve mega zorluk ise şu:

00:03:25.044 --> 00:03:27.297
Bu iki muazzam ülke,

00:03:27.297 --> 00:03:29.897
Çin ve ABD.

00:03:29.897 --> 00:03:34.525
İşte Çin,

00:03:35.725 --> 00:03:37.374
Orta Krallık

00:03:37.374 --> 00:03:40.909
ve işte ABD'nin Çince yazılışı,

00:03:42.343 --> 00:03:45.547
Měiguó --

00:03:45.547 --> 00:03:48.890
bu arada, bu sözcük Çincede
"güzel ülke" anlamına geliyor.

00:03:48.890 --> 00:03:52.514
Bunu bir düşünün --
bu, yüz yıldan daha öncesinde,

00:03:52.514 --> 00:03:54.254
Çin'in bu ülkeye verdiği isim.

00:03:54.254 --> 00:03:57.853
İki muazzam medeniyet,
iki muazzam ülke,

00:03:57.853 --> 00:04:02.056
hem kendileri için hem de dünya için

00:04:02.056 --> 00:04:04.633
ortak bir gelecek oluşturabilir mi?

00:04:04.633 --> 00:04:07.605
Kısacası, barış ve karşılıklı refah içinde

00:04:07.605 --> 00:04:11.044
bir gelecek oluşturabilir miyiz?

00:04:11.044 --> 00:04:12.948
Yoksa, barış ya da savaş gibi

00:04:12.948 --> 00:04:15.173
muazzam bir mücadeleyi mi seyrediyoruz?

00:04:15.173 --> 00:04:18.236
Ve savaş ya da barışı detaylı
incelemek için 15 dakikam var,

00:04:18.236 --> 00:04:22.833
bu süre, bu adama "Savaş ve Barış"
adında bir kitap yazmak için

00:04:22.833 --> 00:04:26.486
verdikleri süreye nazaran oldukça az.

NOTE Paragraph

00:04:26.486 --> 00:04:28.154
İnsanlar bana şunu soruyorlar:

00:04:28.154 --> 00:04:32.452
Avustralya'nın kırsalında büyüyen bu çocuk
neden Çince öğrenmeye ilgi duyuyor?

00:04:32.452 --> 00:04:34.310
Bunun iki sebebi var.

00:04:34.310 --> 00:04:35.936
İşte ilki şu:

00:04:35.936 --> 00:04:37.955
Bu ineğin adı Betsy.

00:04:37.955 --> 00:04:41.880
Benim Avustralya'nın kırsalında
büyüdüğüm çiftlikteki

00:04:41.880 --> 00:04:45.050
bir sürünün süt ineğiydi Betsy.

00:04:45.050 --> 00:04:48.543
Bu elleri görüyor musunuz?
Bunlar, çiftçilik için var olmadı.

00:04:48.543 --> 00:04:52.281
Çok öncesinde, bir çiftlikte çalışmanın
aslında bana göre olmadığını keşfettim

00:04:52.281 --> 00:04:55.927
ve Avustralya'da çiftçilik yapmaya nazaran

00:04:55.927 --> 00:04:58.318
Çin çok daha güvenli bir seçenekti.

NOTE Paragraph

00:04:58.318 --> 00:04:59.814
İşte ikinci sebebi.

00:04:59.814 --> 00:05:00.599
Bu benim annem.

00:05:00.599 --> 00:05:04.089
Buradaki hiç kimse, annesinin yapmasını
söylediği şeye hiç kulak verdi mi?

00:05:04.089 --> 00:05:06.352
Hiç kimse annesinin
söylediği şeyi yaptı mı?

00:05:06.352 --> 00:05:08.126
Ben çok nadiren yaptım

00:05:08.126 --> 00:05:10.151
fakat annem bir gün bana bir şey söyledi,

00:05:10.151 --> 00:05:13.030
elime bir gazete tutuşturdu,

00:05:13.030 --> 00:05:18.881
başlıkta şöyle yazıyordu:
İşte muazzam bir değişiklik.

00:05:18.881 --> 00:05:24.274
Bu değişiklik ise, Çin'in
Birleşmiş Milletler'e katılması.

00:05:24.274 --> 00:05:27.193
Yıl 1971, ben daha yeni
14 yaşıma girmiştim

00:05:27.193 --> 00:05:29.470
ve annem bana bu gazeteyi verdi

00:05:29.835 --> 00:05:32.120
ve şöyle dedi: "Bunu kavra ve öğren

00:05:32.120 --> 00:05:34.563
çünkü bu senin geleceğini etkileyecek."

NOTE Paragraph

00:05:34.563 --> 00:05:38.361
Çok iyi bir tarih öğrencisi olarak

00:05:38.361 --> 00:05:41.032
kendim için aslında yapmam gerekenin

00:05:41.032 --> 00:05:43.284
gidip Çince öğrenmek
olduğuna karar verdim.

00:05:43.284 --> 00:05:45.397
Çince öğrenmenin muhteşem tarafı ise,

00:05:45.397 --> 00:05:48.508
Çince öğretmeninizin
size yeni bir isim vermesi.

00:05:48.508 --> 00:05:51.434
Bana da bu ismi verdiler:

00:05:51.434 --> 00:05:56.565
Kè; anlamı üstesinden gelmek
ya da fethetmek

00:05:56.565 --> 00:06:01.163
ve Wén; bu da edebiyatın
ya da sanatın işareti.

00:06:01.163 --> 00:06:05.258
Kè Wén ise, Klasiklerin Fatihi demek.

00:06:05.258 --> 00:06:07.545
Aranızda adı "Kevin" olan var mı?

00:06:07.602 --> 00:06:08.876
Kevin diye çağrılmak ile

00:06:08.876 --> 00:06:12.436
Klasiklerin Fatihi diye çağrılmak
arasında büyük bir fark var.

00:06:12.436 --> 00:06:13.907
(Gülüşmeler)

00:06:13.907 --> 00:06:15.722
Hayatım boyunca Kevin diye çağrıldım.

00:06:15.722 --> 00:06:17.637
Size hayatınız boyunca Kevin dendi mi?

00:06:17.637 --> 00:06:20.838
Size Klasiklerin Fatihi denmesini
tercih eder miydiniz?

NOTE Paragraph

00:06:20.838 --> 00:06:24.396
Böylece, gidip Avustralya
Dış İşleri'ne katıldım

00:06:24.396 --> 00:06:31.022
fakat burası övüncün oluştuğu yer
-- övünçten önce daima düşüş gelir.

00:06:31.022 --> 00:06:33.530
İşte, Pekin elçiliğindeyim

00:06:33.530 --> 00:06:36.926
ve elçimizin yanındaki insanlarla
birlikte büyük salondayım,

00:06:36.926 --> 00:06:39.130
bu salonda elçi, ilk toplantısı için

00:06:39.130 --> 00:06:41.146
ona tercümanlık yapmamı istedi.

00:06:41.419 --> 00:06:42.258
İşte oradaydım,

00:06:42.258 --> 00:06:45.688
Bir Çin toplantısına katıldıysanız
bilirsiniz ki diziliş at nalı gibidir.

00:06:45.688 --> 00:06:48.563
At nalı şeklinin başında
kendini beğenmiş diplomatlar vardır,

00:06:48.563 --> 00:06:51.685
sonunda da, pek önemli olmayan
ve kendini beğenmiş kişiler vardır,

00:06:51.685 --> 00:06:53.940
yani, tıpkı benim gibi
sınırlı bir kişi olanlar.

00:06:53.940 --> 00:06:56.726
Böylece elçi, kaba olan
bir cümleyle söze başladı.

00:06:56.726 --> 00:07:01.370
Şöyle dedi: "Şu sıralar Çin ve Avustralya,

00:07:01.370 --> 00:07:04.922
eşsiz bir yakınlıkla
ilişkilerinin tadını çıkarıyor."

00:07:04.922 --> 00:07:06.408
Kendi kendime şöyle düşündüm:

00:07:06.408 --> 00:07:10.170
"Bu acemice ve tuhaf,

00:07:10.170 --> 00:07:12.468
bunu geliştireceğim."

00:07:12.468 --> 00:07:15.202
Kayıtlara şu geçsin: Bunu asla yapmayın.

00:07:15.202 --> 00:07:18.191
Biraz daha zarif ve klasik olmalıydı

00:07:18.191 --> 00:07:20.490
ve ben de çevirisini şöyle yaptım:

00:07:20.490 --> 00:07:25.621
[Çince]

NOTE Paragraph

00:07:25.621 --> 00:07:28.848
Salonun öteki tarafında
büyük bir duraklama oldu.

00:07:28.848 --> 00:07:32.633
At nalının başında bulunan
kendini çok beğenmişleri görebilirdiniz,

00:07:32.633 --> 00:07:35.628
kan yüzlerinden görünür biçimde akıyordu,

00:07:35.628 --> 00:07:38.577
kıdemsiz sınırlı kişiler de
at nalının diğer tarafındaydı

00:07:38.577 --> 00:07:41.364
ve kontrolsüz kahkahaların
gürlemesiyle meşguldüler.

00:07:41.364 --> 00:07:43.158
Çevirdiğim şu cümleyi,

00:07:43.158 --> 00:07:44.359
-- "Avustralya ve Çin,

00:07:44.359 --> 00:07:47.249
eşsiz bir yakınlıkla
ilişkilerinin tadını çıkarıyor," --

00:07:47.249 --> 00:07:48.699
aslında şöyle söylemiştim:

00:07:48.699 --> 00:07:53.252
Avustralya ve Çin,
muhteşem bir orgazm yaşıyorlar.

00:07:53.252 --> 00:07:56.446
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:07:59.428 --> 00:08:03.050
Bu, benden istenen son tercüme olmuştu.

00:08:03.050 --> 00:08:05.558
Bu kısa hikâyenin içinde bir bilgelik var:

00:08:05.558 --> 00:08:09.412
5 bin yıldır süregelen tarihi olan
bu sıra dışı medeniyet hakkında

00:08:09.412 --> 00:08:11.618
bir şeyler bildiğinizi düşündüğünüz an,

00:08:11.618 --> 00:08:14.090
daima öğreneceğiniz yeni şeyler vardır.

NOTE Paragraph

00:08:15.580 --> 00:08:17.678
Tarih bizim karşımızda yer alıyor,

00:08:17.678 --> 00:08:19.907
mesele ABD ve Çin olunca,

00:08:19.907 --> 00:08:22.206
ortak bir geleceği birlikte oluşturuyoruz.

00:08:22.206 --> 00:08:23.644
Bu adam burada ne arıyor?

00:08:23.644 --> 00:08:25.573
Çinli değil, Amerikalı değil.

00:08:25.573 --> 00:08:27.802
O, Yunan ve adı da Thukididis.

00:08:27.802 --> 00:08:30.286
Peloponez Savaşları'nın
tarihini yazan kişi.

00:08:30.286 --> 00:08:33.064
Ayrıca, Atina ve Sparta hakkında

00:08:33.064 --> 00:08:35.412
şu sıra dışı gözlemi yapan kişi:

00:08:35.412 --> 00:08:38.622
"Bu, Atina'nın yükselişiydi
ve Sparta'ya ilham olan korku,

00:08:38.622 --> 00:08:40.154
savaşı kaçınılmaz hale getirdi."

00:08:40.154 --> 00:08:45.471
Bu yüzden, bütün edebiyata
Thukididis Tuzağı deniyor.

NOTE Paragraph

00:08:45.471 --> 00:08:46.975
Peki, bu adam burada ne arıyor?

00:08:46.975 --> 00:08:49.303
Amerikalı değil, Yunan da değil, Çinli.

00:08:49.303 --> 00:08:51.674
Adı Sun Tzu,
"Savaş Sanatı" eserinin yazarı,

00:08:51.674 --> 00:08:55.197
işte alttaki şu sözünü görüyorsunuz:

00:08:55.197 --> 00:09:00.424
"Hazırlıksız iken ona saldır,
beklenmedik yerden ortaya çık."

00:09:00.424 --> 00:09:04.430
Bu durum, Çin ve ABD için
şimdiye dek iyi görünmüyor.

NOTE Paragraph

00:09:04.430 --> 00:09:07.309
Bu adam Amerikalı, adı Graham Allison.

00:09:07.309 --> 00:09:10.993
Boston'daki Kennedy School'da öğretmen.

00:09:11.250 --> 00:09:14.159
Şu sıralar tek bir proje
üzerinde çalışıyor ve proje şu:

00:09:14.159 --> 00:09:17.340
Yükselen güçler ve var olan
muazzam güçler arasındaki

00:09:17.340 --> 00:09:20.038
kaçınılmaz savaş hakkındaki
Thukididis Tuzağı,

00:09:20.038 --> 00:09:23.274
Çin ile ABD'nin gelecekteki
ilişkilerinde uygulanır mı?

00:09:23.274 --> 00:09:24.819
Bu temel bir soru

00:09:24.819 --> 00:09:26.847
ve Graham'ın yaptığı,

00:09:26.847 --> 00:09:29.799
emsal durumları tespit etmek için

00:09:29.799 --> 00:09:33.852
1500'lerden bugüne
tarihteki 15 vakayı keşfetmek.

00:09:33.852 --> 00:09:35.848
Size şunu söyleyeyim ki,

00:09:35.848 --> 00:09:41.050
bunların 15 tanesinden 11'i
yıkıcı savaşlarla sonuçlanmış.

NOTE Paragraph

00:09:41.050 --> 00:09:42.450
Şöyle diyebilirsiniz:

00:09:43.101 --> 00:09:46.535
-- "Fakat Kevin
ya da Klasiklerin Fatihi --

00:09:46.785 --> 00:09:48.517
bu geçmişte kaldı,

00:09:48.517 --> 00:09:51.492
biz şu an bağımlılık ve küresellik
dünyasında yaşıyoruz,

00:09:51.492 --> 00:09:53.246
böyle bir şey bir daha asla olamaz."

00:09:53.246 --> 00:09:54.911
Bilin bakalım ne oldu?

00:09:54.911 --> 00:09:57.471
İktisat tarihçileri aslında
bize şöyle söylüyorlar:

00:09:57.471 --> 00:09:59.900
"İktisadi bütünleşme ile küreselleşmenin,

00:09:59.900 --> 00:10:02.719
en azami noktasına
1914 yılında ulaşmıştık.

00:10:02.719 --> 00:10:05.290
Yani, Birinci Dünya Savaşı'nın
hemen öncesinde olmuştu.

00:10:05.290 --> 00:10:09.423
bu durum, tarihten gelen

00:10:09.423 --> 00:10:12.511
iç karartıcı bir netice."

NOTE Paragraph

00:10:12.511 --> 00:10:15.065
Bu yüzden, Çin'in nasıl
düşündüğüne ve hissettiğine,

00:10:15.065 --> 00:10:18.270
ABD'ye yönelik aldığı pozisyonlara

00:10:18.270 --> 00:10:22.147
ve tam tersine dair olan

00:10:22.147 --> 00:10:23.633
bu muazzam soruya eğilirsek

00:10:23.633 --> 00:10:25.514
bu iki ülkenin ve medeniyetin

00:10:25.514 --> 00:10:28.904
muhtemelen birlikte çalışması noktasında,

00:10:28.904 --> 00:10:31.498
ana hata nasıl erişeceğiz?

NOTE Paragraph

00:10:31.570 --> 00:10:33.448
İlk olarak, Çin'in ABD'ye

00:10:33.448 --> 00:10:36.729
ve Batı ülkelerinin geri kalanına yönelik
bakış açısından başlayayım.

00:10:36.729 --> 00:10:39.604
Birincisi; Çin,
Afyon Savaşlarıyla başlayan

00:10:39.604 --> 00:10:41.567
yüz yıllık bir tarih süresince,

00:10:41.567 --> 00:10:44.174
Batının ellerinde
küçük düşürüldüğünü hissediyor.

00:10:44.174 --> 00:10:48.083
Bundan sonra, Batı güçleri
Çin'i paramparça etti,

00:10:48.083 --> 00:10:50.078
böylece, 20'ler ve 30'lara gelindiğinde

00:10:50.078 --> 00:10:53.267
buna benzer tabelalar, Şangay
sokaklarında yer almaya başladı.

00:10:53.267 --> 00:10:54.821
["Köpekler ve Çinliler giremez"]

00:10:54.821 --> 00:10:56.686
Çinli olsaydınız ve kendi ülkenizde

00:10:56.686 --> 00:10:59.779
bu tabelanın yer aldığını görseydiniz
nasıl hissederdiniz?

00:11:00.260 --> 00:11:03.407
Çin ayrıca şuna inanıyor
ve şunu hissediyor ki:

00:11:03.407 --> 00:11:06.168
1919’da Paris’teki
Barış Konferansı etkinliklerinde,

00:11:06.168 --> 00:11:10.601
Almanya’nın sömürgeleri, dünya çapındaki
her tür ülkeye dağıtıldığı zaman,

00:11:10.601 --> 00:11:13.926
Çin'deki Alman sömürgelerinin
hali ne oldu?

00:11:13.926 --> 00:11:16.480
Doğrusu, buralar Japonya'ya verildi.

00:11:16.480 --> 00:11:20.589
Daha sonra, Japonya 1930'larda
Çin'i işgal ettiğinde

00:11:20.589 --> 00:11:24.257
dünya buna sırt çevirdi
ve Çin'e olanlara kayıtsız kaldı.

00:11:24.257 --> 00:11:26.664
Bunların yanı sıra Çinliler bugün bile,

00:11:26.664 --> 00:11:28.488
kendi siyasi sisteminin meşruiyetini,

00:11:28.488 --> 00:11:31.252
ABD'nin ve Batı'nın
kabul etmediğine inanıyor.

00:11:31.252 --> 00:11:33.849
Çünkü onların sistemi,
liberal demokrasilerden gelen

00:11:33.849 --> 00:11:35.681
bizim gibiler için tamamen farklı

00:11:35.867 --> 00:11:38.015
ve Çin bugün bile, siyasi sistemlerini

00:11:38.015 --> 00:11:40.767
ABD'nin baltalamaya çalıştığına inanıyor.

00:11:40.800 --> 00:11:43.785
Ayrıca, Çin bu durumun,

00:11:43.785 --> 00:11:48.638
ABD'nin müttefikleri ile
çevresindeki stratejik ortaklıklarının

00:11:48.638 --> 00:11:51.262
baskısı altında olduğuna inanıyor.

00:11:51.262 --> 00:11:53.746
Tüm bunların ötesinde,

00:11:53.746 --> 00:11:57.274
Çinliler, kalplerinin
ve içgüdülerinin ta içinden

00:11:57.784 --> 00:12:04.717
biz Batı birliğinin sadece
aşırı kibirli olduğunu hissediyorlar.

00:12:05.208 --> 00:12:07.228
Şöyle olduğuna inanıyorlar:

00:12:07.228 --> 00:12:09.473
Biz kendi sistemimizin, politikalarımızın

00:12:09.473 --> 00:12:14.644
ve ekonomimizin sorunları fark etmiyoruz,
hemen birilerini suçluyoruz

00:12:14.644 --> 00:12:16.826
ve Batı birliği olarak

00:12:16.826 --> 00:12:20.634
iki yüzlülüğün büyük
kısmının suçlusu da biziz.

NOTE Paragraph

00:12:20.634 --> 00:12:24.274
Tabii ki uluslararası ilişkilerde,

00:12:24.764 --> 00:12:27.566
bu durum sadece bir alkışlama sesi değil.

00:12:27.566 --> 00:12:28.665
Başka bir ülke daha var

00:12:28.665 --> 00:12:29.918
ve adı ABD.

00:12:29.918 --> 00:12:33.107
Peki, yukarıdaki tüm bu şeyleri
ABD nasıl yanıtlıyor?

00:12:33.107 --> 00:12:34.508
Her biri için yanıtı var.

00:12:34.508 --> 00:12:38.128
ABD, Çin'i baskı altında
tutuyor mu sorusuna verilen yanıt şu:

00:12:38.128 --> 00:12:41.559
"Hayır, Sovyetler Birliği'nin
tarihine bakın, sınırlama işte oydu."

00:12:41.559 --> 00:12:44.160
Bunun yerine, ABD ile Batı'nın yaptığı,

00:12:44.160 --> 00:12:45.943
Çin'i küresel ekonomide

00:12:45.943 --> 00:12:49.379
ve ayrıca Dünya Ticaret
Örgütü'nde hoş karşılamak.

00:12:49.509 --> 00:12:53.042
ABD ve Batı, Çin'in,
fikri mülkiyet hakları hususunda

00:12:53.042 --> 00:12:55.288
ABD'yi ve küresel firmaları,

00:12:55.288 --> 00:12:57.877
siber saldırı yoluyla
dolandırdığını söylüyor.

00:12:57.877 --> 00:13:00.355
Dahası, ABD, Çin’in siyasi sisteminin

00:13:00.355 --> 00:13:04.332
temelden yanlış olduğunu söylüyor

00:13:04.332 --> 00:13:07.629
çünkü insan haklarıyla, demokrasiyle

00:13:07.629 --> 00:13:10.880
ve ABD ile Batı birliğinde sahip olduğumuz

00:13:10.880 --> 00:13:13.626
hukukun üstünlüğüyle
temelden çeliştiğini belirtiyor.

00:13:13.626 --> 00:13:16.661
Bunların yanı sıra ABD ne mi diyor?

00:13:17.490 --> 00:13:20.149
Çin yeterli güce sahip olduğunda

00:13:20.149 --> 00:13:23.039
Güneydoğu Asya
ve Doğu Asya'nın büyük bölümünde

00:13:23.039 --> 00:13:25.056
bir etki alanı
oluşturacağından korkuyor.

00:13:25.056 --> 00:13:27.727
Böylece Çin'in, ABD'yi saf dışı bırakıp

00:13:27.727 --> 00:13:29.710
zamanla daha çok güçlendiğinde

00:13:29.710 --> 00:13:33.719
küresel güvenliğin kurallarını
değiştirmeye çalışacağından korkuyor.

NOTE Paragraph

00:13:33.719 --> 00:13:35.933
Tüm bunların dışında, bu harika bir şey.

00:13:35.933 --> 00:13:37.998
Yani, ABD ile Çin'in ilişkisi.

00:13:37.998 --> 00:13:40.020
Orada gerçek sorunlar yok.

00:13:40.020 --> 00:13:44.942
Fakat zorluk,
bu köklü hislerde, duygularda

00:13:44.942 --> 00:13:47.937
ve düşünce yapılarında yer alıyor.

00:13:47.937 --> 00:13:50.747
Buna Çinliler, "Sīwéi" diyor,
anlamı ise düşünme tarzı.

00:13:50.747 --> 00:13:53.675
Bu iki ülke arasındaki
ortak gelecek için olan bir temeli

00:13:53.675 --> 00:13:55.205
nasıl ustalıkla işleyebiliriz?

NOTE Paragraph

00:13:55.205 --> 00:13:56.836
Basitçe şunu iddia ediyorum:

00:13:56.836 --> 00:13:58.781
Bunu, ortak bir amaç için

00:13:58.781 --> 00:14:03.356
yapıcı bir gerçekçilik temelli
bir çerçeve temelinde yapabiliriz.

00:14:03.356 --> 00:14:05.149
Ne demek istiyorum?

00:14:05.149 --> 00:14:07.554
Üzerinde anlaşmadığımız
konularda gerçekçi olmak,

00:14:07.554 --> 00:14:09.529
savaşa ya da çatışmaya zorla girme adına,

00:14:09.529 --> 00:14:13.065
bu farklılıkların hiçbirine olanak
sağlamayan yönetim yaklaşımı benimsemek,

00:14:13.065 --> 00:14:16.482
ta ki bu farklılıkları çözmek için
diplomatik beceriler elde edene dek.

00:14:16.482 --> 00:14:20.014
İki ülke arasındaki ikili, bölgesel
ve küresel alanlardaki

00:14:20.014 --> 00:14:21.386
ilişkilerde yapıcı olmak,

00:14:21.386 --> 00:14:24.113
ki bu yaklaşım bütün insanlık
için bir fark yaratır.

00:14:24.113 --> 00:14:28.106
Asya'da iş birliği yapabilecek
bölgesel bir kurum

00:14:28.106 --> 00:14:30.034
ve Asya-Pasifik topluluğu kurmak.

00:14:30.034 --> 00:14:32.448
Ayrıca, dünya çapında
daha çok eyleme geçmek,

00:14:32.448 --> 00:14:34.812
ayrılan yumruklar yerine
bir araya gelen ellerle

00:14:34.812 --> 00:14:37.301
iklim değişikliğine karşı
başarısızlığa uğrayarak

00:14:37.301 --> 00:14:40.925
tıpkı bu yılın sonunda
yapmaya başladığınız gibi.

NOTE Paragraph

00:14:40.925 --> 00:14:43.687
Tabii ki bunların tümü,
yukarıdaki hususları başarmak için

00:14:43.687 --> 00:14:46.549
ortak bir yönteme ve siyasi iradeye
sahipseniz meydana gelir.

00:14:46.549 --> 00:14:49.004
Bunları başarmak mümkün.

00:14:49.004 --> 00:14:53.020
Fakat soru şu ki, başarıya
tek başlarına hazırlar mı?

00:14:53.020 --> 00:14:55.969
Bu da zihnimizin yapmamız
gerekeni söylediği şey

00:14:55.969 --> 00:14:57.873
fakat kalbimize ne diyorsunuz?

NOTE Paragraph

00:14:57.873 --> 00:15:01.745
Geçmişte açık biçimde
ortak noktası olmayan iki halkı

00:15:01.745 --> 00:15:05.565
nasıl bir araya getirmeye
çalışırsınız sorusuyla ilgili

00:15:05.565 --> 00:15:07.857
evde küçük bir deneyim edindim.

00:15:07.857 --> 00:15:11.434
İşte o zaman, Avustralya'nın
yerli halkından özür diledim.

00:15:11.434 --> 00:15:13.989
Şu gün, Avustralya hükûmetini,

00:15:13.989 --> 00:15:17.911
parlamentosunu ve insanlarını
önemsediğim bir gündü.

00:15:17.911 --> 00:15:22.694
İlk Avustralyalıların ölçüsüz
suistimalinden 200 yıl sonra,

00:15:22.694 --> 00:15:27.872
biz beyaz halkların özür dileriz
demesinin tam zamanıydı.

NOTE Paragraph

00:15:27.872 --> 00:15:29.242
Önemli olan şu --

00:15:29.242 --> 00:15:34.288
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:15:34.288 --> 00:15:35.790
Önemli olan şu ki,

00:15:35.790 --> 00:15:39.361
tüm yerli Avustralyalılar
bu özrü dinlemek için geldiklerinde

00:15:39.361 --> 00:15:42.500
onların yüzlerindeki
hareketsizliği hatırlıyorum.

00:15:42.500 --> 00:15:46.308
Bunu görmek sıra dışıydı.

00:15:46.308 --> 00:15:50.232
Örneğin, yaşlı bir kadın beş yaşında
oldukları zamandan kalan bir hikâyeyi

00:15:50.232 --> 00:15:53.228
ve ailelerinden tam anlamıyla
koparıldıklarını bana anlatıyor,

00:15:53.228 --> 00:15:54.829
tıpkı bu hanımefendi gibi.

00:15:54.829 --> 00:15:58.267
Daha sonra, parlamento
binasına geldiklerinde

00:15:58.267 --> 00:16:00.460
Avustralyalı yaşlı yerlileri,

00:16:00.460 --> 00:16:02.910
kucaklayabilmek ve öpmek
benim için sıra dışıydı.

00:16:02.910 --> 00:16:04.166
Orada bir kadın bana,

00:16:04.166 --> 00:16:07.321
hayatında ilk kez beyaz bir adamın
onu öptüğünü söyledi,

00:16:07.321 --> 00:16:09.272
bu kadın 70 yaşının üzerindeydi.

00:16:09.272 --> 00:16:11.619
Bu korkunç bir hikâye.

NOTE Paragraph

00:16:11.619 --> 00:16:14.241
Daha sonra, bu ailenin bana
şöyle dediğini hatırlıyorum:

00:16:14.241 --> 00:16:18.304
"Kuzeyin ucundan Canberra'ya kadar
bütün yolu bunu görmek için geldik,

00:16:18.304 --> 00:16:21.857
bu cahil ülkeyi
baştan sona arabayla geçtik.

00:16:21.857 --> 00:16:26.574
Geri dönerken milkshake almak
için af diledikten sonra

00:16:26.574 --> 00:16:28.564
bir kafede durduk."

00:16:28.740 --> 00:16:32.888
Bu kafeye sessizce, tereddütle, tedbirle

00:16:32.888 --> 00:16:35.509
ve biraz kaygılı olarak girdiler.

00:16:35.509 --> 00:16:38.063
Sanırım neyden bahsettiğimi anlıyorsunuz.

00:16:38.063 --> 00:16:41.871
Fakat af diledikten sonraki gün ne oldu?

00:16:41.871 --> 00:16:45.981
O kafedeki herkes, bütün beyaz kişiler

00:16:45.981 --> 00:16:48.767
ayağa kalkıp alkış tuttular.

00:16:48.767 --> 00:16:53.903
Bu insanların kalbinde
Avustralya'dayken bir şeyler yeşerdi.

00:16:53.903 --> 00:16:56.592
Beyaz insanlar, bizim yerli kardeşlerimiz,

00:16:56.592 --> 00:16:59.820
sorunlarımızı onlarla birlikte çözmemiştik

00:16:59.820 --> 00:17:03.488
ama size şunu söyleyeyim ki,
yeni bir başlangıç oldu

00:17:03.488 --> 00:17:05.904
çünkü sadece zihinlere değil

00:17:05.904 --> 00:17:08.562
kalplere de dokunduk.

NOTE Paragraph

00:17:08.562 --> 00:17:11.053
Peki bu durum, bu akşam yönelttiğimiz

00:17:11.053 --> 00:17:14.200
ABD ile Çin ilişkilerinin
geleceğiyle ilgili olan

00:17:14.200 --> 00:17:16.584
muazzam soruya dayanarak
nerede sonuçlanacak?

00:17:16.584 --> 00:17:18.883
Başkan, ileriye dönük
bir yol olduğunu söylüyor,

00:17:18.883 --> 00:17:21.535
bir politika çerçevesinin,
ortak bir öykünün olduğunu,

00:17:21.535 --> 00:17:24.621
düzenli zirve politikası yoluyla
bu işleri daha iyi yapmak için

00:17:24.621 --> 00:17:26.405
bir mekanizmanın olduğunu söylüyor.

00:17:26.405 --> 00:17:30.978
Fakat Amerika ile
Çin ilişkilerinin geleceğini

00:17:30.978 --> 00:17:33.518
ve Çin'in gelecek
dünyadaki sorumluluğunu

00:17:33.518 --> 00:17:37.542
yeniden hayal etmek için
kalbin de bir yol bulması gerek.

00:17:37.542 --> 00:17:43.625
Arkadaşlar, bazen hangi topraklara
ineceğimizi tam olarak bilmeden

00:17:43.625 --> 00:17:47.549
gözümüzü karartmamız gerekir.

NOTE Paragraph

00:17:47.549 --> 00:17:51.822
Çin'de, şu sıralar
Çin Rüyası'ndan bahsediliyor.

00:17:51.822 --> 00:17:57.348
Amerika'da, hepimiz
"Amerikan Rüyası" terimine aşinayız.

00:17:57.348 --> 00:18:00.482
Sanırım, bütün insanlık için de

00:18:00.482 --> 00:18:05.614
bir rüya çağrısında bulunmak üzerinde

00:18:05.614 --> 00:18:10.756
düşünebilmemizin zamanı geldi.

00:18:11.368 --> 00:18:13.327
Çünkü bunu yaparsak

00:18:13.327 --> 00:18:15.977
birbirimiz hakkındaki

00:18:15.977 --> 00:18:20.529
düşünme biçimimizi değiştirebiliriz.

NOTE Paragraph

00:18:23.923 --> 00:18:27.034
[Çince]

NOTE Paragraph

00:18:27.034 --> 00:18:30.401
Bu, benim Amerika'ya, Çin'e

00:18:30.401 --> 00:18:32.885
hepimize meydan okuma yolum.

00:18:32.885 --> 00:18:36.182
Fakat bence, iradenin
ve hayal gücünün olduğu yerde,

00:18:36.182 --> 00:18:38.226
bu durumu barış ve refah yoluyla

00:18:38.226 --> 00:18:40.571
bir geleceğe dönüştürebiliriz

00:18:40.571 --> 00:18:42.591
ve böylece, savaş trajedilerini

00:18:42.591 --> 00:18:44.704
bir kez daha tekrarlamayız.

NOTE Paragraph

00:18:44.704 --> 00:18:46.562
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:18:46.562 --> 00:18:51.997
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:18:51.997 --> 00:18:55.176
Chris Anderson: Bu konuşma için
çok teşekkürler, çok teşekkürler.

00:18:55.176 --> 00:18:59.773
Bu kenetlenmede senin bizzat
bir rolün var gibi hissediyorum.

00:18:59.773 --> 00:19:03.854
Bir şekilde, iki tarafla da konuşma
hususunda senin eşsiz bir yerin var.

NOTE Paragraph

00:19:03.854 --> 00:19:07.107
Kevin Rudd: Avustralyalıların en iyi
yaptığı şey içkileri hazırlamak,

00:19:07.107 --> 00:19:09.164
böylece, bir aradayken
onları odaya toplayıp

00:19:09.164 --> 00:19:10.754
önerdiğimiz şeyleri belirtiyoruz,

00:19:10.754 --> 00:19:12.442
sonra da gidip bir şeyler içiyoruz.

00:19:12.442 --> 00:19:14.341
Fakat hepimiz, Amerika ve Çin gibi

00:19:14.341 --> 00:19:16.603
muhteşem iki ülkenin arkadaşları olarak

00:19:16.603 --> 00:19:17.730
bir şeyler yapabiliriz.

00:19:17.730 --> 00:19:19.564
Gerçek bir katkı yapabilirsiniz,

00:19:19.564 --> 00:19:20.912
buradaki bütün iyi insanlara

00:19:20.912 --> 00:19:22.021
şunu söyleyebilirim ki,

00:19:22.021 --> 00:19:24.136
gelecek sefer,
Çinli biriyle tanıştığınızda,

00:19:24.136 --> 00:19:25.386
oturup onunla sohbet edin.

00:19:25.386 --> 00:19:27.434
Nereden geldikleri,
ne düşündükleri hakkında

00:19:27.434 --> 00:19:29.104
neler öğrenebiliyorsunuz bir bakın.

00:19:29.104 --> 00:19:30.852
Bu TED konuşmasını

00:19:30.852 --> 00:19:33.986
bir ara izleyecek olan
Çinlilere davetim de

00:19:33.986 --> 00:19:35.542
aynısını yapmaları.

00:19:35.542 --> 00:19:37.953
Aramızdan iki kişi
dünyayı değiştirmeye çalışsa

00:19:37.953 --> 00:19:39.443
bu muazzam bir fark yaratır.

00:19:39.443 --> 00:19:41.905
Aramızda küçük katkılar yapabiliriz.

NOTE Paragraph

00:19:41.905 --> 00:19:44.360
CA: Kevin, çok kolay gelsin dostum.
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:19:44.360 --> 00:19:46.827
KR: Teşekkür ederim,
teşekkürler arkadaşlar.

NOTE Paragraph

00:19:46.827 --> 00:19:48.870
(Alkış)