"Hallo, Bob."
"Goedemorgen, Kelly. De tulpen
zien er prachtig uit."
Heb je je ooit afgevraagd
hoe je hond de wereld ervaart?
Zo ziet zij de wereld.
Niet erg interessant.
Maar wat ze ruikt,
is een volledig ander verhaal.
Het begint bij haar
geweldig ontwikkelde neus.
Zodra je hond het eerste spoor
van frisse buitenlucht opvangt,
helpt de vochtige, sponzige buitenkant
van haar neus haar om geuren op te pikken.
Het vermogen om te ruiken
met afzonderlijke neusgaten
-- ruiken in stereo --
helpt om de oorsprong
van de geur te achterhalen.
Zo weten honden
onmiddellijk bij het snuffelen
niet enkel welke dingen
zich nabij bevinden,
maar ook wáár die zich bevinden.
Als lucht de neus binnenkomt,
verdeelt een kleine weefselplooi
deze over twee afzonderlijke ruimtes:
één om te ademen
en één specifiek om te ruiken.
De tweede luchtstroom komt in een regio
met bijzonder gespecialiseerde
olfactorische receptorcellen.
Honderden miljoenen,
in plaats van onze vijf miljoen.
En in tegenstelling tot onze ademhaling
in en uit dezelfde doorgang,
ademen honden uit door gleuven
aan de zijkant van hun neus.
Dit zorgt voor wervelingen in de lucht,
die verse geurmoleculen de neus in zuigen
en de geurconcentratie verhogen
als de hond meerdere malen snuift.
Maar die indrukwekkende neusarchitectuur
zou niet veel nut hebben
zonder iets om de uitgebreide informatie
die de neus opvangt, te verwerken.
Het blijkt dat het olfactorisch systeem
dat dient om geuren te verwerken
een relatief vele malen groter gebied
bestrijkt in hondenhersenen.
Hierdoor kunnen honden
enorm veel specifieke geuren
onthouden en onderscheiden
bij concentraties tot 100 miljoen keer
minder dan wat onze neuzen waarnemen.
Als jij een vleugje parfum ruikt
in een kleine kamer,
zou een hond het makkelijk kunnen ruiken
in een gesloten stadion
en bovendien kan een hond
de ingrediënten onderscheiden.
En alles op straat,
iedere voorbijganger of auto,
alles in het vuilnis van de buren
elke boomsoort,
en elke vogel en insect in die boom
heeft een afzonderlijk geurprofiel
die je hond vertelt waar en wat het is,
en in welke richting het gaat.
Hun reukzin is niet enkel
krachtiger dan de onze,
maar kan zelfs dingen oppikken
die niet eens zichtbaar zijn.
Een volledig ander reukorgaan,
het orgaan van Jacobson,
dat zich boven het gehemelte bevindt,
neemt alle hormonen waar die dieren,
waaronder mensen, van nature uitscheiden.
Honden kunnen erdoor
potentiële partners vinden,
of onderscheid maken tussen
vriendelijke en vijandige dieren.
Het wijst hen op onze
diverse emotionele toestanden,
en kan hen zelfs zeggen
of iemand zwanger of ziek is.
Reuk is fundamenteler
dan andere zintuigen.
Het ontwijkt de thalamus
en is direct gekoppeld
aan hersenstructuren
betrokken bij emotie en instinct.
Daarom is de perceptie van honden wellicht
directer en meer visceraal dan de onze.
Maar het verbazingwekkendste aan
de neus van je hond
is dat hij kan reizen in de tijd.
Het verleden verschijnt
in de sporen van voorbijgangers
en in de warmte van
een recent geparkeerde auto.
Hieruit kunnen honden afleiden waar je
recent bent geweest en wat je gedaan hebt.
Objecten zoals brandkranen en bomen
zijn aromatische prikborden
met info over wie er geweest is,
wat ze gegeten hebben,
en hoe ze zich voelen.
De toekomst zit in de wind,
die hen waarschuwt dat iets of iemand
nadert, lang voordat jij het ziet.
Wij zien en horen iets
op een bepaald moment.
Honden ruiken een compleet verhaal
van begin tot einde.
Bij samenwerking tussen hond en mens
helpen honden ons vaak door die verhalen
te delen en erop te reageren.
Ze kunnen vriendelijk reageren
op mensen in problemen,
of met agressie op bedreigingen
omdat stress en woede zich voordoen
als een hormonenwolk
die een hondenneus kan herkennen.
Met de juiste training
waarschuwen ze ons zelfs
voor onzichtbare gevaren,
van bommen tot kanker.
Het blijkt dat de beste vriend van de mens
niet dezelfde dingen ervaart als wij,
maar dat hij met zijn ongelofelijke neus
een compleet andere wereld blootlegt.
Les door Alexandra Horowitz
Stem: Pen-Pen Chen
Animatie: Provincia Studio