0:00:06.829,0:00:07.882
Ομήρου Οδύσσεια.

0:00:07.882,0:00:10.285
Ένα από τα αρχαιότερα έργα[br]της Δυτικής λογοτεχνίας,

0:00:10.285,0:00:12.897
αφηγείται τις περιπέτειες[br]του Έλληνα ήρωα Οδυσσέα

0:00:12.897,0:00:16.337
κατά τη διάρκεια του δεκαετούς ταξιδιού[br]επιστροφής από τον Τρωικό πόλεμο.

0:00:16.337,0:00:19.257
Αν και κάποια τμήματα ίσως[br]βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα,

0:00:19.257,0:00:21.311
οι συναντήσεις με παράξενα τέρατα,

0:00:21.311,0:00:23.851
τρομακτικούς γίγαντες[br]και πανίσχυρους μάγους

0:00:23.851,0:00:26.294
θεωρούνται τελείως φανταστικά.

0:00:26.294,0:00:29.667
Μήπως όμως υπάρχει κάτι περισσότερο[br]σε αυτούς του μύθους;

0:00:29.667,0:00:32.140
Ας δούμε ένα γνωστό περιστατικό του έπους.

0:00:32.140,0:00:34.293
Κατά τη διάρκεια του μεγάλου ταξιδιού,

0:00:34.293,0:00:38.782
ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του[br]βρίσκονται στο μυστηριώδες νησί Αιαία.

0:00:38.782,0:00:42.926
Πεινασμένοι και εξαντλημένοι, κάποιοι[br]από τους άντρες βρίσκουν ένα παλάτι

0:00:42.926,0:00:47.454
όπου μια πανέμορφη γυναίκα[br]τους καλωσορίζει σε ένα συμπόσιο.

0:00:47.454,0:00:51.313
Βέβαια, είναι πολύ καλό[br]για να είναι αληθινό.

0:00:51.313,0:00:54.684
Η γυναίκα, είναι η τρομερή μάγισσα Κίρκη,

0:00:54.684,0:00:57.903
και μόλις οι στρατιώτες[br]τρώνε από το τραπέζι της,

0:00:57.903,0:01:02.183
τους μεταμορφώνει σε ζώα[br]με μια κίνηση του ραβδιού της.

0:01:02.183,0:01:04.353
Ευτυχώς, ένας από τους άντρες δραπετεύει,

0:01:04.353,0:01:07.503
βρίσκει τον Οδυσσέα και του λέει τι έγινε.

0:01:07.503,0:01:10.356
Αλλά ενώ ο Οδυσσέας τρέχει[br]να σώσει τους άντρες του,

0:01:10.356,0:01:12.762
συναντά τον αγγελιαφόρο[br]των θεών, τον Ερμή,

0:01:12.762,0:01:15.560
που τον συμβουλεύει[br]να μασουλήσει ένα μαγικό βότανο.

0:01:15.560,0:01:17.608
Ο Οδυσσέας ακολουθεί τη συμβουλή του,

0:01:17.608,0:01:20.968
και όταν συναντά τελικά την Κίρκη,[br]τα ξόρκια της δεν τον επηρεάζουν,

0:01:20.968,0:01:24.465
έτσι μπορεί να τη νικήσει[br]και να σώσει το πλήρωμά του.

0:01:25.275,0:01:28.747
Φυσικά, αυτή η ιστορία μαγείας[br]και μεταμορφώσεων σε ζώα

0:01:28.747,0:01:32.754
θεωρούνταν φανταστική για αιώνες.

0:01:32.754,0:01:36.866
Αλλά τα τελευταία χρόνια, οι πολλές[br]αναφορές βοτάνων και φαρμάκων στο χωρίο

0:01:36.866,0:01:39.344
κίνησαν το ενδιαφέρον των επιστημόνων,

0:01:39.344,0:01:41.216
κάποιοι από τους οποίους θεωρούν

0:01:41.216,0:01:45.510
ότι οι μύθοι ίσως ήταν φανταστικές[br]εκφράσεις πραγματικών εμπειριών.

0:01:45.510,0:01:48.680
Οι πρωιμότερες μορφές[br]του Ομηρικού κειμένου

0:01:48.680,0:01:52.490
λένε πως η Κίρκη αναμείγνυε[br]ναρκωτικά στο φαγητό

0:01:52.490,0:01:56.183
ώστε το πλήρωμα να ξέχναγε[br]τελείως την πατρίδα του.

0:01:56.183,0:01:59.647
Τυχαίνει ένα από τα φυτά[br]της περιοχής της Μεσογείου

0:01:59.647,0:02:02.846
να είναι ένα αθώο βότανο[br]γνωστό ως Στραμώνιο,

0:02:02.846,0:02:05.762
που έχει ως επίδραση να προκαλεί αμνησία.

0:02:05.762,0:02:09.868
Το φυτό περιέχει επίσης ενώσεις[br]που διαταράσσουν τον νευρώνα

0:02:09.868,0:02:12.723
που λέγεται ακετυλοχολίνη.

0:02:12.723,0:02:15.553
Μια τέτοια διαταραχή[br]προκαλεί παραισθήσεις,

0:02:15.553,0:02:17.251
παράξενη συμπεριφορά,

0:02:17.251,0:02:20.748
και δυσκολία στον διαχωρισμό[br]φανταστικού και πραγματικού,

0:02:20.748,0:02:22.133
ακριβώς αυτό

0:02:22.133,0:02:26.396
που ίσως κάνει τους ανθρώπους[br]να πιστέψουν ότι μεταμορφώθηκαν σε ζώα,

0:02:26.396,0:02:29.181
που δείχνει ότι η Κίρκη δεν ήταν μάγισσα,

0:02:29.181,0:02:34.260
αλλά μια χημικός που ήξερε[br]πώς να χρησιμοποιεί τα τοπικά φυτά.

0:02:34.670,0:02:37.302
Αλλά το Στραμώνιο είναι μόνο[br]ένα κομμάτι της ιστορίας.

0:02:37.302,0:02:39.513
Αντίθετα με πολλά άλλα στην Οδύσσεια,

0:02:39.513,0:02:44.232
το κείμενο για το βότανο που δίνει ο Ερμής[br]στον Οδυσσέα είναι πολύ συγκεκριμένο.

0:02:44.232,0:02:46.157
Λέγεται μώλυ από τους θεούς,

0:02:46.157,0:02:49.360
και βρίσκεται σε μια ρεματιά ενός δάσους,

0:02:49.360,0:02:52.799
μαύρο στη ρίζα[br]με ένα άνθος λευκό σαν γάλα.

0:02:52.799,0:02:55.174
Όπως και τα άλλα[br]που έχουν να κάνουν με την Κίρκη,

0:02:55.174,0:02:58.827
το μώλυ θεωρούνταν για αιώνες[br]ότι είναι φανταστικό.

0:02:58.827,0:03:03.006
Αλλά το 1951, ο Ρώσος φαρμακολόγος[br]Μικάιλ Μασκόβσκυ

0:03:03.006,0:03:05.736
ανακάλυψε ότι χωρικοί από τα Ουράλια

0:03:05.736,0:03:09.202
χρησιμοποιούσαν ένα φυτό[br]με λευκό άνθος και μαύρη ρίζα

0:03:09.202,0:03:12.400
για να αποτρέψουν την παράλυση[br]σε παιδιά που είχαν πολιομυελίτιδα.

0:03:12.730,0:03:14.473
Το φυτό, ονόματι χιονοσταγόνα,

0:03:14.473,0:03:17.814
περιείχε μια ένωση[br]που ονομάζεται γαλανταμίνη

0:03:17.814,0:03:21.564
που αποτρέπει διαταραχές[br]στην ακετυλοχολίνη,

0:03:21.564,0:03:24.263
που το κάνει αποτελεσματικό[br]όχι μόνο στην πολιομυελίτιδα

0:03:24.263,0:03:27.647
αλλά και σε άλλες ασθένειες,[br]όπως το Αλτσχάιμερ.

0:03:28.077,0:03:30.106
Το 12ο Παγκόσμιο Συνέδριο Νευρολογίας,

0:03:30.106,0:03:33.725
οι Δρ Ανδρέας Πλαιτάκης[br]και Ρότζερ Ντουβοιζίν

0:03:33.725,0:03:38.899
πρότειναν ότι η χιονοσταγόνα ήταν[br]το φυτό που ο Ερμής έδωσε στον Οδυσσέα.

0:03:38.899,0:03:41.909
Αν και δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία[br]ότι ο κόσμος του Ομήρου

0:03:41.909,0:03:45.256
ήξερε για τις αντι-παραισθητικές[br]ιδιότητές του,

0:03:45.256,0:03:48.881
έχουμε ένα χωρίο του 4ου αιώνα[br]από τον Θεόφραστο

0:03:48.881,0:03:53.602
που λέει ότι το μώλυ[br]χρησιμοποιείται ως αντίδοτο για δηλητήρια.

0:03:53.602,0:03:55.396
Άρα, σημαίνει αυτό

0:03:55.396,0:03:59.409
ότι ο Οδυσσέας, η Κίρκη και οι άλλοι[br]χαρακτήρες της Οδύσσειας είναι αληθινοί;

0:03:59.409,0:04:01.272
Όχι απαραίτητα.

0:04:01.272,0:04:05.124
Αλλά σημαίνει ότι οι αρχαίες ιστορίες[br]ίσως έχουν περισσότερη αλήθεια

0:04:05.124,0:04:07.364
από όσο πιστεύαμε.

0:04:07.364,0:04:10.192
Και όσο μαθαίνουμε περισσότερα[br]για τον κόσμο γύρω μας,

0:04:10.192,0:04:12.628
ίσως ανακαλύψουμε κάποια από τη γνώση

0:04:12.628,0:04:16.407
κρυμμένη στους μύθους[br]και τους θρύλους παλιών εποχών.