1
00:00:05,527 --> 00:00:08,443
Αυτή είναι η φωτογραφία ενός άντρα

2
00:00:08,443 --> 00:00:11,915
που για πολλά χρόνια 
σχεδίαζα να σκοτώσω.

3
00:00:13,630 --> 00:00:15,452
Είναι ο πατέρας μου,

4
00:00:16,610 --> 00:00:20,330
Κλίντον Τζορτζ «Σακουλιάρης» Γκραντ.

5
00:00:20,330 --> 00:00:22,218
Τον φωνάζουν Σακουλιάρη

6
00:00:22,218 --> 00:00:25,595
γιατί έχει μόνιμα σακούλες 
κάτω από τα μάτια του.

7
00:00:26,749 --> 00:00:30,513
Ως 10χρονος, 
μαζί με τα αδέρφια μου,

8
00:00:30,513 --> 00:00:37,320
ονειρευόμουν να ξύσω το δηλητήριο 
μιας μυγοπαγίδας μέσα στον καφέ του,

9
00:00:37,320 --> 00:00:43,105
να θρυμματίσω γυαλί
και να το πασπαλίσω πάνω στο πρωινό του,

10
00:00:43,105 --> 00:00:45,280
να λασκάρω το χαλί στις σκάλες

11
00:00:45,280 --> 00:00:47,382
ώστε να σκοντάψει
και να σπάσει τον λαιμό του.

12
00:00:48,079 --> 00:00:50,159
Αλλά εκείνη τη μέρα,

13
00:00:50,159 --> 00:00:52,231
αυτός απέφευγε πάντα 
εκείνο το σκαλί,

14
00:00:52,231 --> 00:00:53,960
έφευγε από το σπίτι

15
00:00:53,960 --> 00:00:56,166
χωρίς να πιει 
μια γουλιά καφέ,

16
00:00:56,166 --> 00:00:58,618
ή να φάει μια μπουκιά.

17
00:00:58,618 --> 00:01:00,004
Για πάρα πολλά χρόνια,

18
00:01:00,004 --> 00:01:01,994
φοβόμουν πως ο πατέρας μου θα πεθάνει

19
00:01:01,994 --> 00:01:04,108
προτού βρω την ευκαιρία 
να τον σκοτώσω.

20
00:01:04,108 --> 00:01:06,450
(Γέλια)

21
00:01:08,330 --> 00:01:11,601
Μέχρι τη στιγμή που η μητέρα μας
του ζήτησε να φύγει

22
00:01:11,603 --> 00:01:13,508
και να μην ξαναγυρίσει,

23
00:01:13,508 --> 00:01:16,157
ο Σακουλιάρης 
ήταν ένα τρομακτικό τέρας.

24
00:01:17,505 --> 00:01:20,549
Ταλαντευόταν διαρκώς
στα όρια της οργής,

25
00:01:20,549 --> 00:01:23,067
κάπως σαν κι εμένα, 
όπως βλέπετε.

26
00:01:24,512 --> 00:01:27,687
Δούλευε τη νύχτα 
στη Βόξχολ Μότορς στο Λούτον

27
00:01:27,687 --> 00:01:31,235
και απαιτούσε απόλυτη ησυχία
μέσα στο σπίτι,

28
00:01:31,235 --> 00:01:34,538
οπότε όταν επιστρέφαμε από το σχολείο 
στις 3.30 το απόγευμα,

29
00:01:34,538 --> 00:01:36,608
στριμωχνόμαστε
δίπλα στην τηλεόραση,

30
00:01:36,608 --> 00:01:39,118

και σα να ληστεύουμε 
χρηματοκιβώτιο,

31
00:01:39,118 --> 00:01:41,754
γυρίζαμε το κουμπί 
της έντασης του ήχου της τηλεόρασης

32
00:01:41,754 --> 00:01:44,227
ώστε ίσα ίσα ν' ακούγεται.

33
00:01:44,227 --> 00:01:47,638
Κάποιες φορές, 
ακούγαμε τόσο πολύ «Σσσσ...»,

34
00:01:47,638 --> 00:01:50,960

τόσο πολύ «Σσσσ...» 
μέσα στο σπίτι

35
00:01:50,960 --> 00:01:53,710
που φανταζόμουν ότι ήμασταν

36
00:01:53,710 --> 00:01:56,030
το γερμανικό πλήρωμα 
ενός υποβρυχίου

37
00:01:56,030 --> 00:01:58,492
που έπλεε αθόρυβα
στην άκρη του ωκεανού

38
00:01:58,492 --> 00:02:00,848
ενώ από πάνω, 
στην επιφάνεια,

39
00:02:00,848 --> 00:02:03,963
το βασιλικό σκάφος του Σακουλιάρη
έκανε περιπολία

40
00:02:03,963 --> 00:02:06,490
έτοιμος να εξαπολύσει βόμβες βάθους

41
00:02:06,490 --> 00:02:08,782
στην πρώτη αφορμή
οποιασδήποτε ενόχλησης.

42
00:02:10,007 --> 00:02:12,612
Το μάθημα που πήραμε λοιπόν ήταν:

43
00:02:12,612 --> 00:02:14,800
«Μην τραβάς την προσοχή

44
00:02:14,800 --> 00:02:16,994
είτε εντός, είτε εκτός σπιτιού».

45
00:02:16,994 --> 00:02:20,060
Ίσως είναι ένα μάθημα
για τους μετανάστες.

46
00:02:20,060 --> 00:02:22,800
Έπρεπε να μη μας πιάνουν τα ραντάρ,

47
00:02:22,800 --> 00:02:24,915
οπότε στην ουσία,
δεν υπήρχε καμμία επικοινωνία

48
00:02:24,915 --> 00:02:28,236
μεταξύ του Σακουλιάρη και εμάς
και εμάς με τον Σακουλιάρη,

49
00:02:28,236 --> 00:02:30,444
και ο ήχος που ανυπομονούσαμε
να ακούσουμε,

50
00:02:30,444 --> 00:02:32,068
ξέρετε, όταν είσαι παιδί

51
00:02:32,068 --> 00:02:35,316
και θες να γυρίσει ο πατέρας σου σπίτι
και θα είναι όλα χαρούμενα

52
00:02:35,316 --> 00:02:37,270
και περιμένεις τον ήχο
της πόρτας που ανοίγει.

53
00:02:37,270 --> 00:02:39,356
Ο ήχος που εμείς περιμέναμε,

54
00:02:39,356 --> 00:02:41,649
ήταν ο ήχος της πόρτας να κλείνει,

55
00:02:41,649 --> 00:02:44,247
που σήμαινε ότι είχε φύγει
και δε θα επέστρεφε.

56
00:02:45,165 --> 00:02:47,706
Έτσι, για τρεις δεκαετίες,

57
00:02:47,706 --> 00:02:51,487
δεν είδα ποτέ τον πατέρα μου,
ούτε εκείνος εμένα.

58
00:02:51,487 --> 00:02:53,275
Δε μιλήσαμε ποτέ για τρεις δεκαετίες,

59
00:02:53,275 --> 00:02:56,306
και τότε, καναδυό χρόνια πριν,
αποφάσισα

60
00:02:56,306 --> 00:02:58,587
να στρέψω την προσοχή πάνω του.

61
00:02:58,587 --> 00:03:00,935
«Σας παρακολουθούν.

62
00:03:00,935 --> 00:03:02,831
Στην κυριολεξία.

63
00:03:02,831 --> 00:03:05,165
Σας παρακολουθούν».

64
00:03:05,165 --> 00:03:07,869
Αυτό ήταν το ρητό του για μας,
τα παιδιά του.

65
00:03:07,869 --> 00:03:09,672
Μας το έλεγε ξανά και ξανά.

66
00:03:09,672 --> 00:03:12,345
Μιλάμε για το 1970, για το Λούτον,

67
00:03:12,345 --> 00:03:14,204
όπου δούλευε στη Βόξχολ Μότορς,

68
00:03:14,204 --> 00:03:15,771
ήταν Τζαμαϊκανός,

69
00:03:15,771 --> 00:03:17,270
και αυτό που ήθελε να πει

70
00:03:17,270 --> 00:03:19,991
ήταν πως εσένα, 
το παιδί Τζαμαϊκανού μετανάστη,

71
00:03:19,991 --> 00:03:22,599
σε παρακολουθούν 
για να δουν που πηγαίνεις,

72
00:03:22,599 --> 00:03:26,855
να δουν αν εντάσσεσαι 
στο στερεότυπο που έχουν για σένα,

73
00:03:26,855 --> 00:03:29,445
αν είσαι ανεύθυνος, τεμπέλης,

74
00:03:29,445 --> 00:03:32,306
αν προορίζεσαι
για μια ζωή μες στο έγκλημα.

75
00:03:32,306 --> 00:03:33,680
Σε παρακολουθούν,

76
00:03:33,680 --> 00:03:38,043
γι' αυτό ανέτρεψε 
τις προσδοκίες τους.

77
00:03:38,043 --> 00:03:42,171
Γι' αυτό τον λόγο,
ο Σακουλιάρης και οι φίλοι του,

78
00:03:42,171 --> 00:03:44,357
κυρίως Τζαμαϊκανοί,

79
00:03:44,357 --> 00:03:47,740
επιδείκνυαν ένα είδος
τζαμαϊκανού καθωσπρεπισμού:

80
00:03:47,740 --> 00:03:50,874
να δείχνεις τον καλύτερό σου
εαυτό στον κόσμο,

81
00:03:50,874 --> 00:03:53,008
να δείχνεις το καλό σου πρόσωπο 
στον κόσμο.

82
00:03:55,331 --> 00:03:57,438
Αν έχετε δει κάποιες από τις εικόνες

83
00:03:57,438 --> 00:04:01,124
με την άφιξη ανθρώπων της Καραϊβικής 
τις δεκαετίες του '40 και του '50,

84
00:04:01,124 --> 00:04:05,256
ίσως έχετε παρατηρήσει πως πολλοί 
από τους άντρες φορούν «καβουράκι».

85
00:04:05,256 --> 00:04:07,927
Δεν υπήρχε παράδοση να φορούν
αυτά τα καπέλα στη Τζαμάικα.

86
00:04:07,927 --> 00:04:10,959
Εφήυραν αυτήν την παράδοση
για την άφιξή τους εδώ.

87
00:04:10,959 --> 00:04:14,741
Ήθελαν να προβάλλονται 
όπως ήθελαν να τους βλέπουν,

88
00:04:14,741 --> 00:04:19,179
έτσι, η εμφάνισή τους 
και τα παρατσούκλια τους

89
00:04:19,179 --> 00:04:20,816
τους χαρακτήριζαν.

90
00:04:20,816 --> 00:04:23,417
Έτσι, ο Σακουλιάρης 
είναι καραφλός

91
00:04:23,417 --> 00:04:26,418
και έχει σακούλες 
κάτω απ' τα μάτια.

92
00:04:26,418 --> 00:04:30,441
Ο Παπουτσάκιας είναι ιδιότροπος
σχετικά με τα υποδήματά του.

93
00:04:30,441 --> 00:04:32,717
Ο Ανυπόμονος 
είναι πάντα ανυπόμονος.

94
00:04:32,717 --> 00:04:35,788
Ο Ρολόης έχει ένα χέρι
μακρύτερο από το άλλο.

95
00:04:35,788 --> 00:04:38,533
(Γέλια)

96
00:04:39,438 --> 00:04:43,140
Ο πιο αγαπημένος μου ήταν αυτός
που τον φώναζαν Καλοκαιρινά Ρούχα.

97
00:04:43,140 --> 00:04:45,760
Όταν ο Καλοκαιρινά Ρούχα
ήρθε εδώ από τη Τζαμάικα,

98
00:04:45,760 --> 00:04:47,403
στις αρχές του '60,

99
00:04:47,403 --> 00:04:49,810
φόραγε μόνο λεπτά 
καλοκαιρινά κουστούμια,

100
00:04:49,810 --> 00:04:51,535
ό,τι καιρό κι αν είχε,

101
00:04:51,535 --> 00:04:53,446
και καθώς ερευνούσα 
τις ζωές τους,

102
00:04:53,446 --> 00:04:55,912
ρώτησα τη μητέρα μου,
«Τι απέγινε ο Καλοκαιρινά Ρούχα;»

103
00:04:55,912 --> 00:04:58,068
και μου είπε, 
«Πέθανε από κρύωμα».

104
00:04:58,068 --> 00:05:00,224
(Γέλια)

105
00:05:00,224 --> 00:05:02,382
Αλλά άντρες 
όπως ο Καλοκαιρινά Ρούχα

106
00:05:02,382 --> 00:05:03,945
μας έμαθαν τη σημασία του στυλ.

107
00:05:03,945 --> 00:05:06,460
Ίσως το παράκαναν με το στυλ τους

108
00:05:06,460 --> 00:05:08,413
γιατί νόμιζαν πως δεν τους θεωρούσαν

109
00:05:08,413 --> 00:05:10,417
ιδιαίτερα πολιτισμένους

110
00:05:10,417 --> 00:05:14,783
και μετέφεραν αυτή τη συμπεριφορά
ή το άγχος της γενιάς τους

111
00:05:14,783 --> 00:05:16,593
σε μας, την επόμενη γενιά,

112
00:05:16,593 --> 00:05:18,590
τόσο πολύ που καθώς μεγάλωνα,

113
00:05:18,590 --> 00:05:21,559
αν ακούγαμε ποτέ στις ειδήσεις,
στην τηλεόραση ή στο ράδιο

114
00:05:21,559 --> 00:05:24,263
κάτι για κάποιον μαύρο 
που διέπραττε ένα έγκλημα,

115
00:05:24,263 --> 00:05:27,309
ληστεία, φόνο, διάρρηξη,

116
00:05:27,309 --> 00:05:30,801
ντρεπόμαστε κι εμείς 
και οι γονείς μας,

117
00:05:30,801 --> 00:05:34,006
γιατί απογοήτευαν όλους εμάς.

118
00:05:34,006 --> 00:05:35,658
Δεν εκπροσωπούσες 
απλά τον εαυτό σου,

119
00:05:35,658 --> 00:05:37,720
εκπροσωπούσες 
όλη την ομάδα.

120
00:05:39,817 --> 00:05:45,022
Ήταν τρομακτικό να συνειδητοποιείς 
ότι κατά κάποιο τρόπο,

121
00:05:45,022 --> 00:05:49,040
ίσως να σε αντιμετωπίσουν 
κι εσένα έτσι.

122
00:05:50,963 --> 00:05:54,038
Αυτό λοιπόν έπρεπε 
ν' αντικρούσουμε.

123
00:05:59,368 --> 00:06:03,508
Ο πατέρας μας και πολλοί
από τους συναδέλφους του

124
00:06:03,508 --> 00:06:07,438
παρουσίαζαν ένα είδος μετάδοσης,
αλλά όχι λήψης.

125
00:06:07,438 --> 00:06:11,204
Ήταν φτιαγμένοι για να μεταδίδουν
αλλά όχι για να λαμβάνουν.

126
00:06:11,204 --> 00:06:13,534
Εμείς έπρεπε 
να κάνουμε ησυχία.

127
00:06:14,595 --> 00:06:16,654
Όταν ο πατέρας μας μάς μιλούσε,

128
00:06:16,654 --> 00:06:19,472
ήταν από τον άμβωνα
του μυαλού του.

129
00:06:23,732 --> 00:06:26,091
Ήταν προσκολλημένοι
στη βεβαιότητα της πεποίθησης

130
00:06:26,091 --> 00:06:28,914
πως η αμφισβήτηση
θα τους υποβάθμιζε.

131
00:06:28,914 --> 00:06:33,635
Αλλά όταν εργάζομαι 
στο σπίτι μου και γράφω,

132
00:06:33,635 --> 00:06:36,614
μετά από μια μέρα γραψίματος,
τρέχω στον κάτω όροφο

133
00:06:36,614 --> 00:06:40,581
και μιλάω γεμάτος ενθουσιασμό
για τον Μάρκους Γκάρβεϊ ή τον Μπομπ Μάρλεϊ

134
00:06:40,581 --> 00:06:43,270
και οι λέξεις ξεπηδούν
από το στόμα μου σαν πεταλούδες

135
00:06:43,270 --> 00:06:44,773
και είμαι τόσο ενθουσιασμένος


136
00:06:44,773 --> 00:06:46,856
που τα παιδιά μου 
με σταματάνε και λένε,

137
00:06:46,856 --> 00:06:49,039
«Μπαμπά, κανείς δε νοιάζεται».

138
00:06:49,039 --> 00:06:51,346
(Γέλια)

139
00:06:52,632 --> 00:06:55,041
Αλλά στην πραγματικότητα, 
νοιάζονται.

140
00:06:55,041 --> 00:06:56,584
Αλλάζουν πλευρά.

141
00:06:56,584 --> 00:06:58,909
Με κάποιο τρόπο
καταφέρνουν να το κάνουν.

142
00:06:58,909 --> 00:07:03,130
Διαμορφώνουν τις ζωές τους 
σύμφωνα με την αφήγηση της ζωής σου,

143
00:07:03,130 --> 00:07:06,458
ίσως όπως έκανα κι εγώ
με τον πατέρα και τη μητέρα μου,

144
00:07:06,458 --> 00:07:09,408
και ίσως όπως έκανε ο Σακουλιάρης
με τον δικό του πατέρα.

145
00:07:09,408 --> 00:07:14,702
Αυτό γινόταν πιο ξεκάθαρο 
καθώς εξέταζα τη ζωή του

146
00:07:14,702 --> 00:07:18,308
και κατανοώντας αυτό που λένε 
οι αυτόχθονες Αμερικανοί:

147
00:07:18,308 --> 00:07:20,551
«Μην κατακρίνεις κάποιον


148
00:07:20,551 --> 00:07:22,513
πριν περπατήσεις
με τα παπούτσια του».

149
00:07:22,513 --> 00:07:24,970
Αλλά αναλογιζόμενος τη ζωή του,

150
00:07:24,970 --> 00:07:28,143
μπορεί με ακρίβεια 
ν' αποτυπωθεί

151
00:07:28,143 --> 00:07:32,674
η ζωή της Καραϊβικής
στην Αγγλία στα 1970

152
00:07:32,674 --> 00:07:36,247
με μπολ με πλαστικά φρούτα,

153
00:07:36,247 --> 00:07:38,629
με φελιζόλ στο ταβάνι,

154
00:07:38,629 --> 00:07:41,684
με πολυθρόνες μόνιμα τυλιγμένες

155
00:07:41,684 --> 00:07:44,978
με τα διάφανα καλύμματα
που είχαν όταν αγοράστηκαν.

156
00:07:44,978 --> 00:07:47,532
Αλλά αυτό που είναι
δυσκολότερο να περιγράψεις

157
00:07:47,532 --> 00:07:50,616
είναι το συναισθηματικό τοπίο 
ανάμεσα στις γενιές.

158
00:07:50,616 --> 00:07:55,008
Το παλιό γνωμικό,
πως με την ηλικία έρχεται η σοφία,

159
00:07:55,008 --> 00:07:57,235
δεν είναι αλήθεια.

160
00:07:57,235 --> 00:08:00,319
Με την ηλικία έρχεται
η πρόσοψη του καθωσπρεπισμού

161
00:08:00,319 --> 00:08:03,845
και η πρόσοψη της άβολης αλήθειας.

162
00:08:03,845 --> 00:08:06,847
Αλλά αυτό που ίσχυε,
ήταν πως οι γονείς μου

163
00:08:06,847 --> 00:08:09,421
-και οι δύο συμφωνούσαν με αυτό-

164
00:08:09,421 --> 00:08:11,809
δεν εμπιστεύονταν το κράτος
για την εκπαίδευσή μου,

165
00:08:11,809 --> 00:08:14,521
γι' αυτό ακούγομαι έτσι.

166
00:08:14,521 --> 00:08:18,066
Αποφάσισαν να με στείλουν
σε ιδιωτικό σχολείο,

167
00:08:18,066 --> 00:08:20,840
αλλά ο πατέρας μου
δούλευε στη Βόξχολ Μότορς.

168
00:08:20,840 --> 00:08:24,144
Είναι αρκετά δύσκολο να καλύψεις
τα δίδακτρα ενός ιδιωτικού σχολείου

169
00:08:24,144 --> 00:08:26,595
και να ταΐσεις μια στρατιά παιδιά.

170
00:08:26,595 --> 00:08:29,894
Θυμάμαι καθώς πήγαινα στο σχολείο 
για τις εισαγωγικές εξετάσεις,

171
00:08:29,894 --> 00:08:31,634

κι ο πατέρας μου είπε στον ιερέα

172
00:08:31,634 --> 00:08:34,393
-ήταν καθολικό σχολείο-

173
00:08:34,393 --> 00:08:38,606
πως ήθελε μια καλύτερη
«εκπαίδεψη» για το αγόρι του,

174
00:08:38,606 --> 00:08:41,573
όμως ο πατέρας μου

175
00:08:41,573 --> 00:08:44,496
δεν κατάφερε ποτέ
να τελειώσει το δημοτικό,


176
00:08:44,496 --> 00:08:46,932
πόσο μάλλον να δώσει
εισαγωγικές εξετάσεις.

177
00:08:46,932 --> 00:08:48,984
Για να χρηματοδοτήσει
την εκπαίδευσή μου,

178
00:08:48,984 --> 00:08:52,060
θα έπρεπε να κάνει
μερικά ύποπτα πράγματα.

179
00:08:52,060 --> 00:08:54,811
Έτσι, ο πατέρας μου
χρηματοδοτούσε τις σπουδές μου

180
00:08:54,811 --> 00:08:58,253
μεταφέροντας παράνομα προϊόντα
με το αυτοκίνητό του,

181
00:08:58,253 --> 00:09:00,423
και αυτό δυσκόλευε,
γιατί ο πατέρας μου...

182
00:09:00,423 --> 00:09:02,580
παρεμπιπτόντως, αυτό δεν είναι
το αμάξι του.

183
00:09:02,580 --> 00:09:04,459
Ο πατέρας μου ήθελε ένα τέτοιο αμάξι,

184
00:09:04,459 --> 00:09:06,651
αλλά είχε ένα χτυπημένο Μίνι,

185
00:09:06,651 --> 00:09:10,514
και ως Τζαμαϊκανός
που ήρθε σ'αυτή τη χώρα,

186
00:09:10,514 --> 00:09:12,696
ποτέ δεν είχε δίπλωμα οδήγησης,

187
00:09:12,696 --> 00:09:15,278
ποτέ δεν είχε ασφάλεια,
ή σήμα κυκλοφορίας ή ΚΤΕΟ.

188
00:09:15,278 --> 00:09:17,799
Σκεφτόταν πως, 
«Ξέρω να οδηγώ,

189
00:09:17,799 --> 00:09:20,502
γιατί χρειάζομαι
την έγκριση του κράτους;»

190
00:09:20,502 --> 00:09:23,539
Αλλά γινόταν λιγάκι δύσκολο
όταν μας σταματούσε η αστυνομία,

191
00:09:23,539 --> 00:09:26,134
και μας σταματούσε συχνά η αστυνομία,

192
00:09:26,134 --> 00:09:27,651
και με εντυπωσίαζε ο τρόπος

193
00:09:27,651 --> 00:09:29,903
που ο πατέρας μου
αντιμετώπιζε την αστυνομία.

194
00:09:29,903 --> 00:09:32,748
Προβίβαζε αμέσως τον αστυνόμο, 
έτσι, ο αστυφύλακας Μπλογκς

195
00:09:32,748 --> 00:09:37,826
γινόταν υπαστυνόμος Μπλογκς 
στην πορεία της συζήτησης

196
00:09:37,826 --> 00:09:39,792
και μας χαιρετούσε γεμάτος χαρά.

197
00:09:39,792 --> 00:09:42,168
Ο πατέρας μου εφάρμοζε
αυτό που λέμε στην Τζαμάικα

198
00:09:42,168 --> 00:09:45,358
«Το παίζω χαζός
για να πάρω αυτό που θέλω».

199
00:09:45,361 --> 00:09:48,420
Αλλά επίσης δημιουργούσε την ιδέα

200
00:09:48,420 --> 00:09:51,065
πως στην πραγματικότητα

201
00:09:51,065 --> 00:09:53,140
τον μείωνε ή τον υποτιμούσε 
ο αστυνομικός,

202
00:09:53,140 --> 00:09:55,517
- σα δεκάχρονο αγόρι, αυτό έβλεπα-

203
00:09:55,517 --> 00:09:57,889
αλλά υπήρχε επίσης
μια σύγχυση απέναντι στις αρχές.

204
00:09:57,889 --> 00:10:00,953
Έτσι, από τη μια μεριά, 
κορόιδευε τις αρχές,

205
00:10:00,953 --> 00:10:04,851
αλλά από την άλλη υπήρχε σεβασμός
απέναντι στις αρχές,

206
00:10:04,851 --> 00:10:07,404
Oι άνθρωποι από την Καραϊβική

207
00:10:07,404 --> 00:10:11,052
έδειχναν μια αλλαζονική
υπακοή απένταντι στις αρχές,

208
00:10:11,052 --> 00:10:13,538
κι αυτό είναι πολύ εντυπωσιακό,
και κάπως παράξενο

209
00:10:13,538 --> 00:10:16,596
αφού οι μετανάστες είναι 
πολύ γενναίοι άνθρωποι,

210
00:10:16,596 --> 00:10:18,523
αφήνουν τα σπίτια τους.


211
00:10:18,523 --> 00:10:22,834
Οι γονείς μου έφυγαν από την Τζαμάικα
και ταξίδεψαν 6.500 χιλιόμετρα,

212
00:10:22,834 --> 00:10:26,715
κι όμως το ταξίδι
τους έκανε και πάλι παιδιά,

213
00:10:26,715 --> 00:10:28,636
τους έκανε συνεσταλμένους,

214
00:10:28,636 --> 00:10:30,680
και κάπου στην πορεία,

215
00:10:30,680 --> 00:10:32,669
η φυσική τάξη αντιστράφηκε.

216
00:10:32,669 --> 00:10:35,409
Τα παιδιά έγιναν
οι γονείς για τους γονείς.

217
00:10:36,460 --> 00:10:40,114
Οι άνθρωποι από την Καραϊβική ήρθαν
σ' αυτή τη χώρα με σχέδιο 5 ετών:

218
00:10:40,114 --> 00:10:42,546
θα έβγαζαν μερικά χρήματα
και μετά θα επέστρεφαν,

219
00:10:42,546 --> 00:10:44,803
αλλά τα 5 χρόνια έγιναν 10,
τα 10 έγιναν 15,

220
00:10:44,803 --> 00:10:47,460
και πριν το καταλάβεις,
αλλάζεις την ταπετσαρία,

221
00:10:47,460 --> 00:10:50,681
και σ' εκείνο το σημείο,
ξέρεις ότι ήρθες για να μείνεις.

222
00:10:50,681 --> 00:10:53,888
Αν και υπάρχει ακόμα
αυτή η προσωρινότητα

223
00:10:53,888 --> 00:10:55,578
που ένιωθαν οι γονείς μας εδώ,

224
00:10:55,578 --> 00:10:58,539
εμείς τα παιδιά ξέραμε
πως το παιχνίδι ήταν χαμένο.

225
00:10:59,678 --> 00:11:01,875
Νομίζω ότι υπήρχε η σκέψη πως,

226
00:11:01,875 --> 00:11:07,877
δε θα κατάφερναν
ν' ακολουθήσουν τα ιδανικά

227
00:11:07,877 --> 00:11:10,275
της ζωής που προσδοκούσαν.

228
00:11:10,275 --> 00:11:11,936
Η πραγματικότητα διέφερε πολύ.

229
00:11:11,936 --> 00:11:15,849
Επίσης, διαφορετική ήταν η πραγματικότητα 
για την εκπαίδευσή μου.

230
00:11:15,849 --> 00:11:19,437
Έχοντας ξεκινήσει τη διαδικασία,
ο πατέρας μου δε συνέχισε.

231
00:11:19,437 --> 00:11:22,119
Έτσι, η εκπαίδευσή μου 
ανατέθηκε στη μητέρα μου,

232
00:11:22,119 --> 00:11:24,701
και όπως έλεγε ο Τζωρτζ Λάμινγκ,

233
00:11:24,701 --> 00:11:28,289
η μητέρα ήταν ο πατέρας μου.

234
00:11:30,116 --> 00:11:33,066
Ακόμα και στην απουσία του,
το παλιό του ρητό παρέμενε:

235
00:11:33,066 --> 00:11:35,162
Σε παρακολουθούν.

236
00:11:35,162 --> 00:11:38,614
Όμως τόση αδιάκοπη επιφυλακτικότητα,
μπορεί να οδηγήσει σε άγχος,

237
00:11:38,614 --> 00:11:40,830
τόσο πολύ, που μερικά χρόνια αργότερα,

238
00:11:40,830 --> 00:11:43,143
καθώς ερευνούσα 
γιατί τόσο πολλοί νέοι μαύροι

239
00:11:43,143 --> 00:11:44,777
είχαν διαγνωσθεί με σχιζοφρένεια,

240
00:11:44,777 --> 00:11:46,701
έξι φορές περισσότερο
απ' το κανονικό,

241
00:11:46,701 --> 00:11:50,050
δεν ήταν έκπληξη που άκουσα
τον ψυχίατρο να λέει,

242
00:11:50,050 --> 00:11:53,449
«Οι μαύροι εκπαιδεύονται
μέσα στην παράνοια».

243
00:11:55,228 --> 00:11:58,143
και αναρωτήθηκα τι θα καταλάβαινε
μ' αυτό ο Σακουλιάρης.

244
00:11:58,566 --> 00:12:01,579
Τότε είχα κι εγώ ένα δεκάχρονο γιο

245
00:12:01,579 --> 00:12:04,198
κι έστρεψα την προσοχή μου
στον Σακουλιάρη

246
00:12:04,198 --> 00:12:06,026
και άρχισα να τον ψάχνω.

247
00:12:06,026 --> 00:12:08,486
Ήταν πίσω στο Λούτον,
ήταν 82 χρονών,

248
00:12:08,486 --> 00:12:12,161
και είχα να τον δω πάνω από 30 χρόνια.

249
00:12:12,161 --> 00:12:14,572
Όταν άνοιξε την πόρτα

250
00:12:14,572 --> 00:12:17,984
είδα αυτόν τον μικροσκοπικό άντρα,
με θαμπά, χαμογελαστά μάτια

251
00:12:17,984 --> 00:12:19,925
και χαμογελούσε.

252
00:12:19,925 --> 00:12:21,866
Δεν τον είχα δει
ποτέ να χαμογελάει.

253
00:12:21,866 --> 00:12:23,809
Με μπέρδεψε πολύ αυτό.

254
00:12:23,809 --> 00:12:27,010
Αλλά καθίσαμε, και ήταν κι ένας
φίλος του από την Καραϊβική μαζί,

255
00:12:27,010 --> 00:12:29,238
μιλούσαν για τα παλιά,

256
00:12:29,238 --> 00:12:31,549
και ο πατέρας μου με κοιτούσε,

257
00:12:31,549 --> 00:12:34,767
και με κοιτούσε λες 
και θα εξαφανιζόμουν ξαφνικά,

258
00:12:34,767 --> 00:12:37,177

όπως ακριβώς εμφανίστηκα.

259
00:12:37,177 --> 00:12:38,871
Γύρισε στο φίλο του
και του είπε:

260
00:12:38,871 --> 00:12:41,786
«Αυτό το αγόρι κι εγώ,
έχουμε ένα βαθύ, βαθύ δεσμό.

261
00:12:41,786 --> 00:12:43,967
Έναν βαθύ, βαθύ δεσμό».

262
00:12:44,753 --> 00:12:46,881
Αλλά εγώ ποτέ δεν ένιωσα
αυτόν τον δεσμό.

263
00:12:46,881 --> 00:12:49,239
Αν υπήρχε κάποιος παλμός,
ήταν πολύ αδύναμος,

264
00:12:49,239 --> 00:12:50,962
ή δεν υπήρχε καθόλου.

265
00:12:51,767 --> 00:12:54,433
Στη διάρκεια της επανασύνδεσης 
ένοιωσα σχεδόν

266
00:12:54,433 --> 00:12:57,676
σα να περνούσα από ακρόαση
για να είμαι ο γιος του πατέρα μου.

267
00:12:58,713 --> 00:13:00,442
Όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο,

268
00:13:00,442 --> 00:13:02,580
είχε καλές κριτικές
στις εθνικές εφημερίδες,

269
00:13:02,580 --> 00:13:05,323
αλλά η πρώτη εφημερίδα
στο Λούτον δεν είναι η Γκάρντιαν,

270
00:13:05,323 --> 00:13:07,665
είναι τα Νέα του Λούτον,

271
00:13:07,665 --> 00:13:11,302
και τα Νέα του Λούτον
είχαν τίτλο για το βιβλίο:

272
00:13:11,302 --> 00:13:14,837
«Το Βιβλίο Που Μπορεί
Να Γιατρέψει Χάσμα 32 Χρόνων».

273
00:13:16,518 --> 00:13:19,633
Κατάλαβα ότι αυτό μπορεί επίσης 
να εκπροσωπούσε

274
00:13:19,633 --> 00:13:22,160
το χάσμα ανάμεσα 
σε μια γενιά και την επόμενη,

275
00:13:22,160 --> 00:13:26,069
ανάμεσα σε ανθρώπους σαν κι εμένα
και τη γενιά του πατέρα μου.

276
00:13:26,069 --> 00:13:28,292
Αλλά δεν υπάρχει
παράδοση στην Καραϊβική

277
00:13:28,292 --> 00:13:30,178
για απομνημονεύματα 
και βιογραφίες.

278
00:13:30,178 --> 00:13:34,340
Ήταν παράδοση να μη μιλάς
για τις δουλειές σου δημόσια.

279
00:13:34,340 --> 00:13:39,119
Αλλά μου άρεσε ο τίτλος
και σκέφτηκα πως, ναι,

280
00:13:39,119 --> 00:13:42,364
υπάρχει η πιθανότητα αυτό 
να γίνει αφορμή για συζητήσεις

281
00:13:42,364 --> 00:13:45,011

που δεν είχαμε κάνει ξανά.

282
00:13:45,011 --> 00:13:48,388
Ίσως έτσι να κλείσει
το χάσμα των γενεών.

283
00:13:49,126 --> 00:13:51,870
Μπορεί να είναι το όργανο
για την επανόρθωση.

284
00:13:51,870 --> 00:13:54,544
Μάλιστα άρχισα να αισθάνομαι
πως αυτό το βιβλίο

285
00:13:54,544 --> 00:13:57,082
μπορεί να το εκλάβει
ο πατέρας μου


286
00:13:57,082 --> 00:13:59,878
σαν μια πράξη συμφιλίωσης.

287
00:14:01,150 --> 00:14:03,113
Καημένε, παραπλανημένε ανόητε...

288
00:14:04,698 --> 00:14:08,030
Ο Σακουλιάρης θίχτηκε,
επειδή νόμιζε

289
00:14:08,030 --> 00:14:11,405
πως τα ελαττώματά του βγήκαν
στο φως της δημοσιότητας.

290
00:14:11,913 --> 00:14:14,124
Θίχτηκε από την προδοσία μου.

291
00:14:14,124 --> 00:14:16,926
Πήγε στις εφημερίδες
την επόμενη μέρα

292
00:14:16,926 --> 00:14:18,759
και απαίτησε ν' απαντήσει,

293
00:14:18,759 --> 00:14:20,596
και τα κατάφερε με τον τίτλο,


294
00:14:20,596 --> 00:14:22,788
«Ο Σακουλιάρης Ανταποδίδει»

295
00:14:23,690 --> 00:14:26,397
Ήταν μια φαντασμαγορική
περιγραφή της προδοσίας μου.

296
00:14:26,397 --> 00:14:29,222
Δεν ήμουν γιος του.

297
00:14:29,222 --> 00:14:31,420
Στο μυαλό του πίστευε

298
00:14:31,420 --> 00:14:34,257
ότι η εικόνα του είχε αμαυρωθεί
και δε θα το επέτρεπε αυτό.

299
00:14:34,257 --> 00:14:36,485
Έπρεπε ν' αποκαταστήσει
την αξιοπρέπειά του, και το έκανε,

300
00:14:36,485 --> 00:14:39,170
κι ενώ στην αρχή απογοητεύτηκα,

301
00:14:39,170 --> 00:14:41,762
με τον καιρό θαύμασα τη στάση του.

302
00:14:41,762 --> 00:14:43,723
Το αίμα στις φλέβες του
ακόμα σιγοέβραζε,

303
00:14:43,723 --> 00:14:46,619
κι ας ήταν 82 χρονών.

304
00:14:47,370 --> 00:14:50,117
Αν αυτό σήμαινε
ότι τώρα θα επιστρέφαμε

305
00:14:50,117 --> 00:14:54,237
σε 30 χρόνια σιωπής, 
ο πατέρας μου θα έλεγε,

306
00:14:55,527 --> 00:14:58,039

«Αν είναι έτσι, έτσι είναι».

307
00:14:59,142 --> 00:15:02,322
Οι Τζαμαϊκανοί θα σου πουν,
πως δεν υπάρχουν γεγονότα,

308
00:15:02,322 --> 00:15:04,906
υπάρχουν μόνο εκδοχές.

309
00:15:04,906 --> 00:15:07,247
Όλοι λέμε στους εαυτούς μας
τις εκδοχές της ιστορίας

310
00:15:07,247 --> 00:15:09,683
που μας βολεύουν περισσότερο.

311
00:15:09,683 --> 00:15:12,374
Κάθε γενιά χτίζει ένα οικοδόμημα

312
00:15:12,374 --> 00:15:14,830
το οποίο είναι απρόθυμη,


313
00:15:14,830 --> 00:15:17,388
ή μερικές φορές ανίκανη 
να διαλύσει.

314
00:15:17,388 --> 00:15:21,209
Αλλά στην πορεία,
η δική μου εκδοχή της ιστορίας

315
00:15:21,209 --> 00:15:26,295
άρχισε ν' αλλάζει 
και αποσυνδέθηκε από μένα.

316
00:15:26,295 --> 00:15:29,370
Έχασα το μίσος μου
για τον πατέρα μου.

317
00:15:29,370 --> 00:15:32,507
Δεν ήθελα πια να πεθάνει,
ή να τον δολοφονήσω.

318
00:15:33,617 --> 00:15:36,310
Ένιωθα ελεύθερος,

319
00:15:38,047 --> 00:15:40,720
πολύ πιο ελεύθερος
απ' ό,τι είχα νιώσει ποτέ.

320
00:15:42,411 --> 00:15:44,783
Αναρωτιέμαι
αν αυτή η απελευθέρωση

321
00:15:44,783 --> 00:15:47,367
θα μπορούσε
να μεταφερθεί σ'αυτόν.

322
00:15:49,148 --> 00:15:52,183
Σ' αυτήν την αρχική επανένωση,

323
00:15:54,591 --> 00:15:56,745
με ταρακούνησε η ιδέα

324
00:15:56,745 --> 00:15:59,863
πως είχα πολύ λίγες 
φωτογραφίες μου

325
00:15:59,863 --> 00:16:02,120
ως μικρό παιδί.

326
00:16:02,960 --> 00:16:04,764
Σ' αυτή τη φωτογραφία,

327
00:16:04,764 --> 00:16:06,763
είμαι εννέα μηνών.

328
00:16:06,763 --> 00:16:08,916
Στην πρωτότυπη φωτογραφία,

329
00:16:08,916 --> 00:16:11,967
με κρατάει ο πατέρας μου,
ο Σακουλιάρης,

330
00:16:11,967 --> 00:16:13,871
αλλά όταν χώρισαν οι γονείς μου,

331
00:16:13,871 --> 00:16:16,922
η μητέρα μου τον απέκοψε από όλες
τις πλευρές της ζωής μας.

332
00:16:16,922 --> 00:16:20,389
Πήρε ένα ψαλίδι και τον έκοψε
από κάθε φωτογραφία.

333
00:16:20,389 --> 00:16:24,568
Για χρόνια έλεγα στον εαυτό μου,
πως η αλήθεια αυτής της φωτογραφίας

334
00:16:24,568 --> 00:16:26,773
ήταν πως είσαι μόνος,

335
00:16:26,773 --> 00:16:29,818
δε σε στηρίζει κανείς.

336
00:16:29,818 --> 00:16:32,273
Αλλά υπάρχει κι άλλος τρόπος
να δεις τη φωτογραφία.

337
00:16:32,273 --> 00:16:34,544
Είναι μια φωτογραφία

338
00:16:34,544 --> 00:16:37,493
που έχει την προοπτική
μιας επανένωσης,

339
00:16:37,493 --> 00:16:40,533
την προοπτική της επανένωσης
με τον πατέρα μου,

340
00:16:40,533 --> 00:16:44,124
και από τη λαχτάρα μου
να με κρατήσει ο πατέρας μου,

341
00:16:44,124 --> 00:16:46,722
τον κρατούσα ψηλά στο φως.

342
00:16:48,001 --> 00:16:50,398
Σ' εκείνη την πρώτη επανένωση,

343
00:16:52,418 --> 00:16:55,142
οι στιγμές ήταν πολύ άβολες και έντονες,

344
00:16:55,142 --> 00:16:56,884
και για να ελαφρύνουμε την ένταση,

345
00:16:56,884 --> 00:16:59,269
αποφασίσαμε να πάμε μια βόλτα.

346
00:16:59,822 --> 00:17:01,823
Καθώς περπατούσαμε,
συνειδητοποίησα

347
00:17:01,823 --> 00:17:04,219
ότι είχα γίνει ξανά το παιδί,

348
00:17:04,219 --> 00:17:07,382
ακόμα κι αν έριχνα μερικά
κεφάλια στον πατέρα μου.

349
00:17:07,382 --> 00:17:09,892
Ήμουν σχεδόν 30 εκ.
ψηλότερος από τον πατέρα μου.

350
00:17:09,892 --> 00:17:12,344
Παρ' όλα αυτά,
εκείνος ήταν ο μεγάλος

351
00:17:12,344 --> 00:17:15,902
και προσπαθούσα να ταιριάξω
το βήμα μου με το δικό του.

352
00:17:17,239 --> 00:17:19,047
Κατάλαβα πως περπατούσε

353
00:17:19,047 --> 00:17:21,457
σα να ήταν ακόμα υπό επιτήρηση,

354
00:17:21,457 --> 00:17:23,770
αλλά θαύμαζα το περπάτημά του.

355
00:17:23,770 --> 00:17:26,321
Περπατούσε όπως κάποιος

356
00:17:26,321 --> 00:17:29,112
που έχει χάσει στον τελικό
του Κυπέλου Ποδοσφαίρου

357
00:17:29,112 --> 00:17:33,454
και σκαρφαλώνει τα σκαλιά
για να πάρει το μετάλλιο της παρηγοριάς.

358
00:17:33,454 --> 00:17:35,727
Υπήρχε αξιοπρέπεια στην ήττα.

359
00:17:36,511 --> 00:17:37,969
Σας ευχαριστώ.

360
00:17:37,969 --> 00:17:40,554
(Χειροκρότημα)