WEBVTT

00:00:00.201 --> 00:00:01.893
Het onderwerp van mijn talk is

00:00:01.893 --> 00:00:05.101
'Wees kunstenaar, nu meteen'.

00:00:05.101 --> 00:00:08.158
Als dit onderwerp ter sprake komt,

00:00:08.158 --> 00:00:10.784
volgt meestal weerstand:

00:00:10.784 --> 00:00:13.778
"Kunst geeft me niet te eten.
Ik heb nu geen tijd.

00:00:13.778 --> 00:00:16.154
Ik moet naar school, werk vinden,

00:00:16.154 --> 00:00:18.441
mijn kinderen les laten volgen ..."

00:00:18.441 --> 00:00:23.976
Je denkt: "Ik heb het te druk.
Ik heb geen tijd voor kunst.

00:00:23.976 --> 00:00:27.437
Er zijn honderden redenen
waarom we nu geen kunstenaar kunnen zijn.

00:00:27.437 --> 00:00:28.992
Schieten ze je niet vanzelf te binnen?

NOTE Paragraph

00:00:28.992 --> 00:00:30.815
Er zijn zoveel redenen waarom het niet kan,
en waarom het zelfs geen goed idee zou zijn.

00:00:30.815 --> 00:00:33.375
Er zijn zoveel redenen waarom het niet kan,
en waarom het zelfs geen goed idee zou zijn.

00:00:33.375 --> 00:00:35.068
We zien geen redenen om kunstenaar te zijn
en vele redenen om het niet te kunnen.

00:00:35.068 --> 00:00:38.971
We zien geen redenen om kunstenaar te zijn
en vele redenen om het niet te kunnen.

00:00:38.971 --> 00:00:43.346
Waarom verzetten mensen zich er meteen tegen
als ze zich met kunst associëren?

00:00:43.346 --> 00:00:47.214
Misschien denk je dat kunst 
iets voor hoogbegaafden is,

00:00:47.214 --> 00:00:52.266
of voor de intens professioneel geschoolden.

00:00:52.266 --> 00:00:56.609
Misschien denk je dat kunst 
te ver van je bed is.

00:00:56.609 --> 00:01:01.227
Misschien is dat zo,
maar ik denk het niet.

00:01:01.227 --> 00:01:03.696
Dat is het thema van mijn talk vandaag.

00:01:03.696 --> 00:01:05.498
We zijn allemaal geboren kunstenaars.

NOTE Paragraph

00:01:05.498 --> 00:01:08.542
Als je kinderen hebt,
weet je wat ik bedoel.

00:01:08.542 --> 00:01:13.427
Bijna alles wat kinderen doen,
is kunst.

00:01:13.427 --> 00:01:16.005
Ze tekenen met krijtjes op de muur.

00:01:16.005 --> 00:01:19.157
Ze dansen mee met Son Dam Bi op tv,

00:01:19.157 --> 00:01:23.015
maar het is niet eens Son Dam Bi's dans,
het is hun eigen dans.

00:01:23.015 --> 00:01:28.301
Ze dansen dus een raar dansje
en teisteren iedereen met hun liedjes.

00:01:28.301 --> 00:01:32.275
Misschien is hun kunst
iets dat alleen hun ouders kunnen velen.

00:01:32.275 --> 00:01:37.472
Omdat ze die kunst de hele dag beoefenen,

00:01:37.472 --> 00:01:40.751
zijn kinderen voor sommige mensen nogal vermoeiend.

NOTE Paragraph

00:01:40.751 --> 00:01:43.906
Kinderen voeren soms monodrama's op --

00:01:43.906 --> 00:01:47.452
moeke en vake spelen 
is inderdaad een monodrama of een theaterstuk.

00:01:47.452 --> 00:01:50.131
Als kinderen wat ouder worden,
gaan sommigen

00:01:50.131 --> 00:01:52.151
liegen.

00:01:52.151 --> 00:01:57.242
Meestal herinneren ouders zich
de eerste leugen van hun kind.

00:01:57.242 --> 00:01:58.587
Ze zijn geschokt.

00:01:58.587 --> 00:02:02.155
"Nu toon je je ware aard," zegt mama.
Ze denkt: "Waarom lijkt hij op zijn vader?"

00:02:02.155 --> 00:02:05.361
Ze vraagt hem: "Wat voor mens zal je worden?"

NOTE Paragraph

00:02:05.361 --> 00:02:06.932
Maar je moet je geen zorgen maken.

00:02:06.932 --> 00:02:13.152
Als het kind begint te liegen,
begint het verhalen vertellen.

00:02:13.152 --> 00:02:15.340
Ze praten over wat ze niet gezien hebben.

00:02:15.340 --> 00:02:17.131
Het is een wonderlijk moment.

00:02:17.131 --> 00:02:19.198
Ouders zouden het moeten vieren.

00:02:19.198 --> 00:02:23.355
"Hoera! Mijn zoontje is eindelijk beginnen liegen!"

00:02:23.355 --> 00:02:25.584
Dat verdient een feestje.

00:02:25.584 --> 00:02:28.973
Een kind zegt: "Mama, ik heb op weg naar huis
een buitenaards wezen gezien ."

00:02:28.973 --> 00:02:33.424
Een typische mama antwoordt:
"Genoeg onzin!"

00:02:33.424 --> 00:02:37.040
Een ideale ouder antwoordt ongeveer zo:

00:02:37.040 --> 00:02:40.112
"Echt? Een buitenaards wezen? 
Hoe zag het eruit? Zei het iets?"

00:02:40.112 --> 00:02:41.816
Waar zag je het?"
"Bij de supermarkt."

NOTE Paragraph

00:02:41.816 --> 00:02:44.138
Als je dit soort gesprek hebt,

00:02:44.138 --> 00:02:50.513
moet het kind een vervolg verzinnen
om verder te zetten wat het is begonnen.

00:02:50.513 --> 00:02:52.677
Zo ontstaat al snel een verhaal.

00:02:52.677 --> 00:02:57.154
Dit is een kinderachtig verhaal,

00:02:57.154 --> 00:03:00.970
maar zin na zin verzinnen

00:03:00.970 --> 00:03:05.038
is precies wat ik als professioneel auteur doe.

00:03:05.038 --> 00:03:07.417
Wezenlijk is er geen verschil.

00:03:07.417 --> 00:03:10.103
Roland Barthes zei ooit over de romans van Flaubert:

00:03:10.103 --> 00:03:12.709
"Flaubert heeft geen roman geschreven,

00:03:12.709 --> 00:03:15.714
hij heeft gewoon de zinnen
met elkaar verbonden.

00:03:15.714 --> 00:03:20.441
De eros tussen de zinnen,
dat is het wezen van de roman van Flaubert."

00:03:20.441 --> 00:03:23.224
Dat klopt. Een roman is:
een zin schrijven,

00:03:23.224 --> 00:03:26.683
en binnen de scope van die eerste zin

00:03:26.683 --> 00:03:28.388
de volgende zin schrijven.

00:03:28.388 --> 00:03:29.897
En je gaat verder met verbindingen maken.

NOTE Paragraph

00:03:29.897 --> 00:03:31.963
Kijk eens naar deze zin:

00:03:31.963 --> 00:03:34.430
"Toen Gregor Samsa op een ochtend ontwaakte 
uit onrustige dromen, ontdekte hij dat hij in bed 
was veranderd in een reusachtig eng beest."

00:03:34.430 --> 00:03:36.876
Dit is de eerste zin van 'De gedaanteverwisseling'
van Franz Kafka.

00:03:36.876 --> 00:03:40.044
Zo'n niet te verantwoorden zin schrijven,

00:03:40.044 --> 00:03:42.492
en voort gaan om hem te kunnen verantwoorden.

00:03:42.492 --> 00:03:46.921
Zo werd het werk van Kafka een meesterwerk
van de hedendaagse literatuur.

00:03:46.921 --> 00:03:49.670
Kafka toonde zijn werk niet aan zijn vader.

00:03:49.670 --> 00:03:51.994
Ze stonden niet op goede voet met elkaar.

00:03:51.994 --> 00:03:55.790
Hij schreef deze zinnen alleen.

00:03:55.790 --> 00:03:59.053
Had hij ze aan papa getoond, dan had die gedacht:
"Mijn zoon is de pedalen kwijt."

NOTE Paragraph

00:03:59.053 --> 00:04:00.965
Dat klopt. Kunst gaat over gek worden
en de volgende zin verantwoorden,

00:04:00.965 --> 00:04:03.212
Dat klopt. Kunst gaat over gek worden
en de volgende zin verantwoorden,

00:04:03.212 --> 00:04:06.473
wat niet erg verschilt 
van wat kinderen doen.

00:04:06.473 --> 00:04:08.004
Een kind dat begint met liegen,

00:04:08.004 --> 00:04:11.130
zet zijn eerste stapjes als verhalenverteller.

00:04:11.130 --> 00:04:13.691
Kinderen doen aan kunst.

00:04:13.691 --> 00:04:15.116
Ze worden niet moe
en ze vinden het leuk.

00:04:15.116 --> 00:04:16.877
Ik was enkele dagen geleden op het eiland Jeju.

00:04:16.877 --> 00:04:21.989
Als kinderen op het strand zijn,
spelen ze meestal graag in het water.

00:04:21.989 --> 00:04:24.896
Maar sommigen spelen graag in het zand.

00:04:24.896 --> 00:04:27.140
Ze maken bergen en zeeën -- geen zeeën,

00:04:27.140 --> 00:04:31.087
maar andere dingen: mensen, dieren en zo.

00:04:31.087 --> 00:04:32.500
Hun ouders zeggen:

00:04:32.500 --> 00:04:34.263
"De zee zal het wegspoelen."

00:04:34.263 --> 00:04:36.085
Anders gezegd: het is zinloos.
Het is overbodig.

00:04:36.085 --> 00:04:37.229
Anders gezegd: het is zinloos.
Het is overbodig.

00:04:37.229 --> 00:04:39.095
Maar kinderen vinden dat niet erg.

00:04:39.095 --> 00:04:40.266
Ze genieten van het moment
en ze blijven in het zand spelen.

00:04:40.266 --> 00:04:42.432
Ze genieten van het moment
en ze blijven in het zand spelen.

00:04:42.432 --> 00:04:44.698
Kinderen doen dat niet op bevel.

00:04:44.698 --> 00:04:46.294
Ze hebben geen baas die het oplegt,

00:04:46.294 --> 00:04:49.219
ze doen het gewoon.

NOTE Paragraph

00:04:49.219 --> 00:04:54.615
Toen je klein was,
had je vast veel plezier aan primitieve kunst.

00:04:54.615 --> 00:04:58.977
Als ik studenten vraag
om hun gelukkigste moment te beschrijven,

00:04:58.977 --> 00:05:04.901
hebben velen het over een vroege 
kunstervaring als kind.

00:05:04.901 --> 00:05:07.656
Piano leren spelen,
vierhandig spelen met een vriend,

00:05:07.656 --> 00:05:12.672
een belachelijke sketch opvoeren met vrienden
en er idioot uitzien, dat soort dingen.

00:05:12.672 --> 00:05:16.023
Of toen je je eerste film ontwikkelde
die je met een oude camera draaide.

00:05:16.023 --> 00:05:18.346
Ze hebben het over dit soort ervaringen.

00:05:18.346 --> 00:05:20.611
Je hebt vast ook zo'n moment gehad.

00:05:20.611 --> 00:05:22.544
Op zo'n moment maakt kunst je gelukkig

00:05:22.544 --> 00:05:24.221
omdat het geen werk is.

00:05:24.221 --> 00:05:26.754
Werk maakt je niet gelukkig.
Het is meestal lastig.

NOTE Paragraph

00:05:26.754 --> 00:05:29.855
Er is een bekende uitspraak 
van de Franse auteur Michel Tournier.

00:05:29.855 --> 00:05:31.545
Ze getuigt van een slecht karakter.

00:05:31.545 --> 00:05:36.517
"Werk is tegen de menselijke natuur.
Het bewijs is dat we er moe van worden.

00:05:36.517 --> 00:05:38.002
Waarom zouden we moe worden van werk
als het onze natuur is? Van spelen word je niet moe.

00:05:38.002 --> 00:05:39.663
Waarom zouden we moe worden van werk
als het onze natuur is? Van spelen word je niet moe.

00:05:39.663 --> 00:05:41.098
We kunnen de hele nacht door spelen.

00:05:41.098 --> 00:05:43.531
Als we het nachtje door werken,
krijgen we overuren betaald.

00:05:43.531 --> 00:05:46.815
Waarom? Omdat we moe worden.

00:05:46.815 --> 00:05:51.497
Maar kinderen doen meestal kunst voor het plezier.
Het is een spel.

00:05:51.497 --> 00:05:54.231
Ze tekenen niet om hun werk te verkopen.

00:05:54.231 --> 00:05:57.256
Ze spelen geen piano om geld te verdienen.

00:05:57.256 --> 00:06:00.032
Sommige kinderen moesten dat natuurlijk wel.

00:06:00.032 --> 00:06:01.334
Deze jongeman kennen jullie wel.
Hij tourde door Europa om zijn familie te onderhouden.

00:06:01.334 --> 00:06:05.420
Deze jongeman kennen jullie wel.
Hij tourde door Europa om zijn familie te onderhouden.

00:06:05.420 --> 00:06:07.310
Wolfgang Amadeus Mozart --

00:06:07.310 --> 00:06:10.273
maar dat was eeuwen geleden.
Hij is een uitzondering.

00:06:10.273 --> 00:06:14.138
Helaas komt er ooit een eind
aan onze leuke hobby 'kunst'.

00:06:14.138 --> 00:06:17.528
Kinderen gaan naar school,
maken huiswerk

00:06:17.528 --> 00:06:21.046
en volgen pianoles of balletles,
maar niet meer voor de lol.

00:06:21.046 --> 00:06:22.815
en volgen pianoles of balletles,
maar niet meer voor de lol.

00:06:22.815 --> 00:06:26.147
Het moet, en er is concurrentie.
Waar is de lol?

00:06:26.147 --> 00:06:31.739
Als je op de lagere school
nog op de muur mag tekenen,

00:06:31.739 --> 00:06:35.654
krijg je vast last met je mama.

00:06:35.654 --> 00:06:39.521
Trouwens,

00:06:39.521 --> 00:06:42.101
als je je bij het opgroeien
als kunstenaar blijft gedragen,

00:06:42.101 --> 00:06:45.769
voel je de druk toenemen.

00:06:45.769 --> 00:06:51.824
Mensen stellen je daden in vraag
en eisen dat je je gedraagt.

NOTE Paragraph

00:06:51.824 --> 00:06:58.011
Dit is mijn verhaal. Ik was 12 en deed mee 
aan een tekenwedstrijd in Gyeongbokgung.

00:06:58.011 --> 00:07:00.918
Ik deed mijn best.
Mijn leerkracht kwam langs

00:07:00.918 --> 00:07:04.506
en vroeg: "Wat ben je aan het doen?"

00:07:04.506 --> 00:07:06.320
"Ik ben druk aan het tekenen," zei ik.

00:07:06.320 --> 00:07:08.223
"Waarom gebruik je alleen zwart?"

00:07:08.223 --> 00:07:10.603
Ik vulde het schetsboek inderdaad met zwart.

00:07:10.603 --> 00:07:13.672
Ik legde uit:

00:07:13.672 --> 00:07:16.919
"Het is een donkere nacht,
en een kraai zit op een tak."

00:07:16.919 --> 00:07:17.917
Mijn leerkracht zei:

00:07:17.917 --> 00:07:23.239
"Echt? Young-ha, je hebt niet zoveel talent
voor tekenen, maar je bent een rasverteller."

00:07:23.239 --> 00:07:25.974
Was dat maar waar geweest.

00:07:25.974 --> 00:07:28.742
"Het zal je leren, deugniet!" was de reactie.
(Gelach)

00:07:28.742 --> 00:07:30.346
"Het zal je leren!" zei hij.

00:07:30.346 --> 00:07:33.028
Je moest het paleis tekenen,
het Gyeonghoeru en zo,

00:07:33.028 --> 00:07:35.463
maar ik kleurde alles zwart,

00:07:35.463 --> 00:07:37.147
dus haalde hij mij uit de groep.

00:07:37.147 --> 00:07:39.167
Er zaten ook een hoop meisjes,

00:07:39.167 --> 00:07:40.718
dus ik was diep vernederd.

NOTE Paragraph

00:07:40.718 --> 00:07:45.170
Hij aanvaardde mijn uitleg en excuses niet.

00:07:45.170 --> 00:07:48.383
Ik leerde mijn lesje.

00:07:48.383 --> 00:07:52.901
Een ideale leraar
zou hebben gereageerd zoals ik zei:

00:07:52.901 --> 00:07:55.214
"Young-ha heeft misschien geen tekentalent,

00:07:55.214 --> 00:07:58.589
maar hij kan goed verhalen verzinnen."
Hij zou me hebben aangemoedigd.

00:07:58.589 --> 00:08:02.041
Dat soort leerkrachten is zeldzaam.

00:08:02.041 --> 00:08:05.004
Ik werd groot en trok naar de musea van Europa --

00:08:05.004 --> 00:08:06.905
als universiteitsstudent.
Ik vond het echt niet eerlijk.

00:08:06.905 --> 00:08:12.303
Kijk wat ik vond. (Gelach)

NOTE Paragraph

00:08:12.303 --> 00:08:16.628
Dit soort werken hingen in Basel
terwijl ik straf kreeg

00:08:16.628 --> 00:08:22.021
en voor het paleis stond
met een tekening in mijn mond.

00:08:22.021 --> 00:08:25.027
Kijk eens. Ziet het er niet als behang uit?

00:08:25.027 --> 00:08:26.943
Hedendaagse kunst, zo ontdekte ik, leg je niet uit met een verhaaltje. Er komen geen kraaien bij kijken.

00:08:26.943 --> 00:08:30.888
Hedendaagse kunst, zo ontdekte ik, leg je niet uit met een verhaaltje. Er komen geen kraaien bij kijken.

00:08:30.888 --> 00:08:34.221
De meeste werken hebben geen titel.
Zonder titel.

00:08:34.221 --> 00:08:37.322
In de 20e eeuw gaat hedendaagse kunst erom

00:08:37.322 --> 00:08:42.691
dat je iets raars doet en de leegte vult
met uitleg en interpretatie --

00:08:42.691 --> 00:08:44.170
net wat ik deed.

00:08:44.170 --> 00:08:46.918
Mijn werk was amateuristisch,

00:08:46.918 --> 00:08:50.207
maar laten we naar beroemde voorbeelden kijken.

NOTE Paragraph

00:08:50.207 --> 00:08:52.808
Dit is van Picasso.

00:08:52.808 --> 00:08:58.609
Hij stak een stuur in een zadel en noemde het
'Ossenkop'. Overtuigend, niet?

00:08:58.609 --> 00:09:03.253
Een pissoir op zijn kant heet 'Fontein'.

00:09:03.253 --> 00:09:04.847
Dat was Duchamp.

00:09:04.847 --> 00:09:09.297
De leegte tussen een rare daad en zijn uitleg
met verhalen vullen,

00:09:09.297 --> 00:09:13.424
daar draait hedendaagse kunst om.

00:09:13.424 --> 00:09:14.812
Picasso zei zelfs:

00:09:14.812 --> 00:09:18.989
"Ik teken niet wat ik zie,
maar wat ik denk."

00:09:18.989 --> 00:09:21.506
Dat wil zeggen dat ik Gyeonghoeru
niet hoefde te tekenen.

00:09:21.506 --> 00:09:25.577
Had ik Picasso's woorden toen gekend,
ik zou mijn leerkracht van antwoord hebben gediend.

00:09:25.577 --> 00:09:29.379
Helaas worden de kleine kunstenaars in ons

00:09:29.379 --> 00:09:34.866
verstikt voor we kunnen vechten
tegen de verdrukkers van de kunst.

00:09:34.866 --> 00:09:36.471
Ze worden opgesloten.

00:09:36.471 --> 00:09:37.554
Dat is onze tragedie.

NOTE Paragraph

00:09:37.554 --> 00:09:42.814
Wat gebeurt er als kleine kunstenaars,
opgesloten, verbannen of vermoord worden?

00:09:42.814 --> 00:09:44.197
Onze zucht naar kunst verdwijnt niet.

00:09:44.197 --> 00:09:47.294
We willen onszelf uitdrukken, onthullen,

00:09:47.294 --> 00:09:52.532
maar als de kunstenaar dood is,
komt de zucht naar kunst in duistere vorm naar voren.

00:09:52.532 --> 00:09:55.499
In karaokebars zijn er altijd mensen die

00:09:55.499 --> 00:09:58.041
'She's gone' zingen, of 'Hotel California'.

00:09:58.041 --> 00:10:00.361
Ze doen de gitaarriffs na.

00:10:00.361 --> 00:10:02.603
Ze klinken meestal vreselijk.

00:10:02.603 --> 00:10:05.082
Dus worden mensen dit soort rockers.

00:10:05.082 --> 00:10:07.155
Sommigen dansen in clubs.

00:10:07.155 --> 00:10:10.557
Mensen die graag verhalen hadden verteld,

00:10:10.557 --> 00:10:13.567
houden de hele nacht lang huis op het internet.

00:10:13.567 --> 00:10:16.962
Zo toont een schrijftalent
zijn duistere kant.

NOTE Paragraph

00:10:16.962 --> 00:10:20.915
Soms vinden papa's het spannender dan hun kinderen

00:10:20.915 --> 00:10:23.900
om met lego te spelen,
of met plastic robots.

00:10:23.900 --> 00:10:25.633
"Niet aankomen!
Papa zal het voor je doen!"

00:10:25.633 --> 00:10:27.268
Het kind is al met iets anders bezig,

00:10:27.268 --> 00:10:31.277
maar papa bouwt kastelen in z'n eentje.

00:10:31.277 --> 00:10:35.755
Dit toont dat onze kunstenaarsimpuls
onderdrukt is, niet verdwenen.

00:10:35.755 --> 00:10:39.547
Maar ze kunnen zich negatief manifesteren,
als jaloezie.

00:10:39.547 --> 00:10:44.841
Ken je het liedje 'Ik zou graag op tv komen'?
Waarom willen we dat?

00:10:44.841 --> 00:10:48.669
Op tv zijn veel mensen die doen wat wij wilden,

00:10:48.669 --> 00:10:50.609
maar nooit konden.

00:10:50.609 --> 00:10:56.738
Ze dansen, ze acteren,
en ze worden erom geprezen.

00:10:56.738 --> 00:10:59.888
Dus worden we jaloers.

00:10:59.888 --> 00:11:03.982
We worden dictators met de afstandsbediening.
We geven kritiek op de tv-mensen.

00:11:03.982 --> 00:11:09.835
"Hij kan niet acteren."
"Noem je dat zingen? Ze zingt vals."

00:11:09.835 --> 00:11:12.125
We zijn snel met dat soort commentaar.

00:11:12.125 --> 00:11:15.068
We zijn jaloers,
niet omdat we slecht zijn,

00:11:15.068 --> 00:11:19.605
maar omdat er kleine kunstenaars in ons zitten.

00:11:19.605 --> 00:11:23.191
Dat denk ik ervan.

NOTE Paragraph

00:11:23.191 --> 00:11:25.029
Wat moeten we dan doen?

00:11:25.029 --> 00:11:25.806
Inderdaad. We moeten met onze eigen kunst starten.

00:11:25.806 --> 00:11:29.000
Inderdaad. We moeten met onze eigen kunst starten.

00:11:29.000 --> 00:11:30.009
We kunnen nu meteen de tv uitzetten,

00:11:30.009 --> 00:11:32.458
het internet uitschakelen,

00:11:32.458 --> 00:11:35.158
opstaan en ergens aan beginnen.

00:11:35.158 --> 00:11:36.893
In de theaterschool waar ik lesgeef,
is er een cursus Drama.

00:11:36.893 --> 00:11:39.627
In de theaterschool waar ik lesgeef,
is er een cursus Drama.

00:11:39.627 --> 00:11:43.817
Alle studenten moeten een stuk opzetten.

00:11:43.817 --> 00:11:47.929
Acteurs in opleiding mogen niet acteren.

00:11:47.929 --> 00:11:49.949
Ze mogen het stuk schrijven,

00:11:49.949 --> 00:11:52.673
en de schrijvers mogen aan het decor werken.

00:11:52.673 --> 00:11:54.969
Decorbouwers in opleiding mogen acteren.
Zo zet je een show op.

00:11:54.984 --> 00:11:58.732
Eerst vragen de studenten zich af
of ze het kunnen,

00:11:58.732 --> 00:12:03.295
maar later hebben ze zoveel plezier.
Niemand is ooit ongelukkig als hij toneel speelt.

00:12:03.295 --> 00:12:07.457
Op school, in het leger of zelfs in een gekkenhuis
vinden mensen het leuk als je ze ertoe aanzet.

00:12:07.457 --> 00:12:12.353
Ik zag dit in het leger --
vele mensen genoten van het toneelspelen.

NOTE Paragraph

00:12:12.353 --> 00:12:15.285
Ik heb nog een ervaring:

00:12:15.285 --> 00:12:18.919
in mijn schrijfklas geef ik een bijzondere opdracht.

00:12:18.919 --> 00:12:24.819
Er zitten studenten zoals jullie.
Schrijven is voor velen niet hun hoofdvak.

00:12:24.819 --> 00:12:29.396
Sommigen volgen een maior kunst of muziek
en denken dat ze niet kunnen schrijven.

00:12:29.396 --> 00:12:33.123
Ik geef hen dan witte vellen
en een thema.

00:12:33.123 --> 00:12:34.737
Dat kan eenvoudig zijn:

00:12:34.737 --> 00:12:37.251
schrijf over de ongelukkigste ervaring
uit je kindertijd.

00:12:37.251 --> 00:12:41.164
Er is één voorwaarde:
je moet als gek schrijven. Als gek!

00:12:41.164 --> 00:12:43.897
Ik loop rond om hen aan te moedigen.

00:12:43.897 --> 00:12:47.641
"Komaan!" Je moet als gek schrijven,
twee uur lang.

00:12:47.641 --> 00:12:50.849
Ze mogen enkel de eerste vijf minuten nadenken.

NOTE Paragraph

00:12:50.849 --> 00:12:54.071
De reden waarom ik ze als gek laat schrijven, is deze:

00:12:54.071 --> 00:12:56.829
als je traag schrijft
en vele gedachten door je heen gaan,

00:12:56.829 --> 00:12:59.276
sluipt het artistieke duiveltje binnen.

00:12:59.276 --> 00:13:03.308
Dat duiveltje geeft je honderden redenen

00:13:03.308 --> 00:13:06.238
waarom je niet kan schrijven:

00:13:06.238 --> 00:13:09.073
"Ze zullen je uitlachen.
Je schrijft niet goed!

00:13:09.073 --> 00:13:10.623
Wat voor zin is dat?
Wat een handschrift!"

00:13:10.623 --> 00:13:12.200
Hij zal vele dingen zeggen.

00:13:12.200 --> 00:13:14.704
Je moet snel lopen
zodat de duivel je niet inhaalt.

00:13:14.704 --> 00:13:18.776
Het betere schrijfwerk in mijn les

00:13:18.776 --> 00:13:21.449
kwam niet van taken
met verre deadlines

00:13:21.449 --> 00:13:24.933
maar van het '40 tot 60 minuten als gek schrijven'

00:13:24.933 --> 00:13:28.335
in mijn bijzijn, met potlood.

00:13:28.335 --> 00:13:30.174
De studenten raken in een soort trance.

00:13:30.174 --> 00:13:34.636
Na 30 tot 40 minuten
schrijven ze zonder te weten wat ze schrijven.

00:13:34.636 --> 00:13:37.601
Op dat moment verdwijnt het zeurderige duiveltje.

NOTE Paragraph

00:13:37.601 --> 00:13:39.310
Ik zeg je dus:

00:13:39.310 --> 00:13:43.325
het zijn niet de honderden redenen
waarom je geen kunstenaar kan zijn,

00:13:43.325 --> 00:13:47.575
maar de ene reden
waarom we kunstenaars moeten zijn.

00:13:47.575 --> 00:13:49.284
Het is niet belangrijk
waarom we iets niet kunnen zijn.

00:13:49.284 --> 00:13:52.434
De meeste kunstenaars werden het
om de ene reden.

00:13:52.434 --> 00:13:56.104
Als we het duiveltje in ons hart laten inslapen
en met onze eigen kunst beginnen,

00:13:56.104 --> 00:13:58.438
komen er vijanden aan de zijlijn.

00:13:58.438 --> 00:14:01.294
Meestal zien ze eruit als onze ouders. (Gelach)

00:14:01.294 --> 00:14:04.395
Soms als onze echtgenoten,

00:14:04.395 --> 00:14:06.163
maar het zijn je ouders of echtgenoot niet.

00:14:06.163 --> 00:14:09.057
Het zijn duiveltjes.

00:14:09.057 --> 00:14:11.001
Ze komen vermomd naar de Aarde

00:14:11.001 --> 00:14:14.947
om je ervan te weerhouden
kunstenaar te worden.

00:14:14.947 --> 00:14:16.869
Ze hebben een magische vraag.

00:14:16.869 --> 00:14:23.027
Zeg je "Ik ga proberen te acteren.
Er is een theatercursus in het cultuurcentrum," of

00:14:23.027 --> 00:14:27.504
"Ik wil Italiaanse liedjes leren", dan vragen ze:
"O ja? Theater? Met welk doel?"

00:14:27.504 --> 00:14:31.166
De magische vraag is:
"Met welk doel?"

00:14:31.166 --> 00:14:34.878
Kunst dient geen doel.

00:14:34.878 --> 00:14:37.132
Kunst is het ultieme doel.

00:14:37.132 --> 00:14:41.272
Ze redt onze ziel
en laat ons gelukkig leven.

00:14:41.272 --> 00:14:46.778
We kunnen onszelf uitdrukken
en gelukkig zijn zonder alcohol of drugs.

00:14:46.778 --> 00:14:51.103
Ons antwoord op zo'n pragmatische vraag

00:14:51.118 --> 00:14:53.537
moet stoutmoedig zijn.

00:14:53.537 --> 00:14:57.981
"Gewoon voor het plezier.
Sorry dat ik zonder jou plezier maak,"

00:14:57.981 --> 00:15:02.006
moet je zeggen,
"ik doe het toch!"

00:15:02.006 --> 00:15:07.106
In mijn ideale toekomstbeeld
hebben we meerdere identiteiten,

00:15:07.106 --> 00:15:10.887
en minstens één ervan is een kunstenaar.

NOTE Paragraph

00:15:10.887 --> 00:15:14.056
Ik was eens in New York en nam een taxi.
Ik ging achteraan zitten.

00:15:14.056 --> 00:15:18.213
Voor me zag ik iets over een theaterstuk.

00:15:18.213 --> 00:15:19.350
Ik vroeg de chauffeur: "Wat is dit?"

00:15:19.350 --> 00:15:23.395
Hij zei dat het zijn profiel was. 
"Wat ben je dan?" vroeg ik. "Acteur," zei hij.

00:15:23.395 --> 00:15:26.818
Hij was taxichauffeur en acteur. Ik vroeg:
"Wat voor rollen speel je meestal?"

00:15:26.818 --> 00:15:28.844
Hij antwoordde trots: King Lear.

00:15:28.844 --> 00:15:30.289
King Lear.

00:15:30.289 --> 00:15:31.915
"Wie kan me zeggen wie ik ben?" -- King Lear.
Dat is de wereld waar ik van droom.

00:15:31.915 --> 00:15:35.306
"Wie kan me zeggen wie ik ben?" -- King Lear.
Dat is de wereld waar ik van droom.

00:15:35.306 --> 00:15:39.241
Iemand is golfspeler overdag
en schrijver 's nachts.

00:15:39.241 --> 00:15:41.760
Taxichauffeur en acteur.
Bankier en schilder.

00:15:41.760 --> 00:15:47.336
Ze beoefenen hun kunst in het geheim
of openlijk.

NOTE Paragraph

00:15:47.336 --> 00:15:52.207
In 1990 kwam Martha Graham, legende
van de moderne dans, naar Korea.

00:15:52.207 --> 00:15:57.963
De grote kunstenares, 90-plusser,
kwam op de luchthaven aan.

00:15:57.979 --> 00:16:01.044
Een journalist stelde een typische vraag:

00:16:01.044 --> 00:16:03.651
"Wat moet je doen om een goede danser te worden?

00:16:03.651 --> 00:16:06.231
Heb je tips voor aankomende Koreaanse dansers?"

00:16:06.231 --> 00:16:11.226
Zij was de meester. Deze foto
is van 1948. Ze was toen al beroemd.

00:16:11.226 --> 00:16:13.417
Ze kreeg deze vraag in 1990.

00:16:13.417 --> 00:16:16.101
Dit was haar antwoord:

00:16:16.101 --> 00:16:20.018
"Gewoon doen!"

00:16:20.018 --> 00:16:21.536
Dat ontroerde me.

00:16:21.536 --> 00:16:25.628
Een paar woorden maar, en ze verliet de luchthaven.
Dat is alles.

00:16:25.628 --> 00:16:28.859
Wat moeten we nu doen?

00:16:28.859 --> 00:16:32.585
Laten we kunstenaars zijn, nu meteen.
Hoe?

00:16:32.585 --> 00:16:33.577
Gewoon doen!

NOTE Paragraph

00:16:33.577 --> 00:16:35.191
Dankuwel

NOTE Paragraph

00:16:35.191 --> 00:16:36.995
(Applaus)