0:00:00.000,0:00:03.000
Tôi muốn các bạn tưởng tượng có hai cặp vợ chồng

0:00:03.000,0:00:05.000
vào khoảng giữa năm 1979

0:00:05.000,0:00:08.000
vào đúng cùng một ngày, đúng một thời điểm,

0:00:08.000,0:00:10.000
mỗi cặp thụ thai một đứa trẻ -- OK.

0:00:10.000,0:00:12.000
Hai cặp vợ chồng, mỗi cặp thụ thai một đứa bé.

0:00:12.000,0:00:15.000
Đừng mất quá nhiều thời gian tưởng tượng quá trình thụ thai,

0:00:15.000,0:00:17.000
vì nếu bạn chỉ lo tưởng tượng việc thụ thai,

0:00:17.000,0:00:19.000
thì bạn sẽ chẳng thèm nghe tôi nói gì nữa.

0:00:19.000,0:00:21.000
Nên hãy tưởng tượng một giây lát thôi.

0:00:21.000,0:00:23.000
Và trong trường hợp này,

0:00:23.000,0:00:25.000
Tôi muốn tưởng tượng rằng, ở trường hợp của cặp thứ nhất,

0:00:25.000,0:00:27.000
tinh trùng mang một nhiễm sắc thể Y,

0:00:27.000,0:00:29.000
gặp nhiễm sắc thể X của trứng.

0:00:29.000,0:00:31.000
Còn ở cặp thứ hai,

0:00:31.000,0:00:33.000
tinh trùng mang nhiễm sắc thể X,

0:00:33.000,0:00:35.000
gặp một nhiễm sắc thể X khác trong trứng.

0:00:35.000,0:00:37.000
Cả hai bào thai đều sống sót, và phát triển tốt.

0:00:37.000,0:00:39.000
Chúng ta sẽ trở lại với những người này sau.

0:00:39.000,0:00:41.000
Tôi thường đóng 2 vai trò khác nhau

0:00:41.000,0:00:43.000
trong hầu hết những công việc tôi làm.

0:00:43.000,0:00:45.000
Ở vai trò thứ nhất,

0:00:45.000,0:00:47.000
tôi nghiên cứu lịch sử giải phẫu học.

0:00:47.000,0:00:49.000
Tôi được đào tạo để làm một nhà sử học,

0:00:49.000,0:00:51.000
và đề tài nghiên cứu của tôi trong vai trò này

0:00:51.000,0:00:54.000
là cách con người giải quyết vấn đề giải phẫu học --

0:00:54.000,0:00:56.000
cấu tạo cơ thể con người và cơ thể động vật --

0:00:56.000,0:00:59.000
cách họ đối phó với các loại dịch cơ thể, và các khái niệm về cơ thể;

0:00:59.000,0:01:01.000
và quan niệm của họ về cơ thể con người.

0:01:01.000,0:01:03.000
Vai trò thứ hai của tôi

0:01:03.000,0:01:05.000
là một nhà hoạt động,

0:01:05.000,0:01:07.000
một người bảo hộ cho bệnh nhân --

0:01:07.000,0:01:10.000
hay, đôi khi, tôi là một người bảo hộ kém kiên trì --

0:01:10.000,0:01:12.000
cho các bệnh nhân.

0:01:12.000,0:01:14.000
Trong trường hợp đó, tôi làm việc

0:01:14.000,0:01:16.000
với những người có kiểu hình cơ thể

0:01:16.000,0:01:18.000
khác với các tiêu chuẩn xã hội thông thường.

0:01:18.000,0:01:20.000
Đối tượng của tôi

0:01:20.000,0:01:22.000
là các cặp song sinh dính liền,

0:01:22.000,0:01:24.000
hai con người trong cùng một cơ thể.

0:01:24.000,0:01:26.000
Hoặc những người lùn --

0:01:26.000,0:01:29.000
họ thấp hơn nhiều so với người bình thường.

0:01:29.000,0:01:31.000
Và nhiều nhất

0:01:31.000,0:01:33.000
là những người có giới tính bất thường --

0:01:33.000,0:01:35.000
những người không có cơ thể nam hoặc nữ

0:01:35.000,0:01:37.000
theo đúng định nghĩa chuẩn.

0:01:37.000,0:01:41.000
Và một cách khái quát, chúng ta có thể dùng thuật ngữ "lưỡng tính" (intersex) cho trường hợp này.

0:01:41.000,0:01:43.000
Có nhiều dạng kiểu hình lưỡng tính.

0:01:43.000,0:01:45.000
Tôi sẽ cho các bạn vài ví dụ

0:01:45.000,0:01:47.000
về những cách tạo ra các giới tính

0:01:47.000,0:01:49.000
không phải giới tính chuẩn nam và nữ.

0:01:49.000,0:01:51.000
Ví dụ thứ nhất,

0:01:51.000,0:01:54.000
một người có nhiễm sắc thể X và Y bình thường,

0:01:54.000,0:01:57.000
và một gen tên là SRY trên nhiễm sắc thể Y

0:01:57.000,0:01:59.000
"bảo" tuyến tiền sinh dục (proto-gonad), mà chúng ta đều có khi còn là bào thai,

0:01:59.000,0:02:01.000
phát triển thành tinh hoàn.

0:02:01.000,0:02:04.000
và trong giai đoạn bào thai, tinh hoàn tiết ra hoocmon sinh dục nam testosterone.

0:02:04.000,0:02:07.000
Nhưng vì cá thể này thiếu các thụ thể (receptor)

0:02:07.000,0:02:09.000
để nhận thông tin từ testosterone,

0:02:09.000,0:02:11.000
cơ thể của họ không phản ứng với testosterone.

0:02:11.000,0:02:15.000
Bệnh này gọi là "Hội chứng vô cảm với kích thích tố nam" (Androgen insensitivity syndrome - AIS)

0:02:15.000,0:02:18.000
Họ tạo ra nhiều testosterone, nhưng không có phản ứng nào với nó.

0:02:18.000,0:02:20.000
Kết quả là, cơ thể của họ phát triển

0:02:20.000,0:02:22.000
theo chiều hướng của một cơ thể nữ.

0:02:22.000,0:02:24.000
Khi đứa trẻ được sinh ra, nhìn nó giống như con gái.

0:02:24.000,0:02:27.000
Nó là một bé gái, và được nuôi dạy như một bé gái.

0:02:27.000,0:02:29.000
và thường là chỉ khi đến tuổi dậy thì

0:02:29.000,0:02:31.000
và cô bé lớn lên và bắt đầu phát triển ngực,

0:02:31.000,0:02:33.000
nhưng không có kinh nguyệt,

0:02:33.000,0:02:35.000
thì người ta mới phát hiện ra có gì đó không bình thường.

0:02:35.000,0:02:37.000
Và họ làm một số xét nghiệm và phát hiện ra

0:02:37.000,0:02:39.000
là, thay vì có buồng trứng và tử cung,

0:02:39.000,0:02:42.000
cô bé thực ra có tinh hoàn, và mang một nhiễm sắc thể Y.

0:02:42.000,0:02:44.000
Nào, điều quan trọng bạn cần hiểu

0:02:44.000,0:02:46.000
là bạn có thể nghĩ người này thực sự là giới tính nam,

0:02:46.000,0:02:48.000
nhưng không phải.

0:02:48.000,0:02:50.000
Nữ, cũng như nam,

0:02:50.000,0:02:52.000
mang trong cơ thể thứ gọi là các tuyến thượng thận.

0:02:52.000,0:02:54.000
Chúng nằm ở đằng lưng.

0:02:54.000,0:02:56.000
Và các tuyến thượng thận này tiết ra hoóc môn sinh dục nam androgens,

0:02:56.000,0:02:58.000
Và các tuyến thượng thận này tiết ra hoóc môn sinh dục nam androgens,

0:02:58.000,0:03:00.000
Phần lớn phụ nữ như tôi -- tôi tin tôi mang giới tính nữ điển hình --

0:03:00.000,0:03:02.000
Tôi không thực sự biết tôi mang nhưng nhiễm sắc thể nào

0:03:02.000,0:03:04.000
nhưng tôi nghĩ có lẽ tôi khá điển hình --

0:03:04.000,0:03:07.000
phần lớn phụ nữ như tôi mẫn cảm với androgen.

0:03:07.000,0:03:10.000
Chúng tôi tạo ra androgen, và có phản ứng với androgen.

0:03:10.000,0:03:12.000
Kết quả là bộ não của những người như tôi

0:03:12.000,0:03:15.000
tiếp xúc với androgens

0:03:15.000,0:03:17.000
nhiều hơn so với những phụ nữ có tinh hoàn

0:03:17.000,0:03:19.000
những người có hội chứng vô cảm với kích thích tố nam.

0:03:19.000,0:03:21.000
Như vậy giới tính thực sự rất phức tạp, những người lưỡng tính

0:03:21.000,0:03:23.000
không chỉ có nghĩa là họ ở lưng chừng của dải phổ giới tính (sex spectrum) --

0:03:23.000,0:03:25.000
mà theo cách nào đó, họ có thể ở bất kì quãng nào trong dải phổ.

0:03:25.000,0:03:27.000
Một ví dụ khác là

0:03:27.000,0:03:30.000
vài năm trước đây, tôi nhận một cuộc gọi của một anh chàng 19 tuổi,

0:03:30.000,0:03:32.000
anh ta được sinh ra và nuôi dưỡng như một bé trai,

0:03:32.000,0:03:35.000
có bạn gái, quan hệ tình dục với bạn gái,

0:03:35.000,0:03:37.000
có đời sống của một người đàn ông

0:03:37.000,0:03:40.000
và anh ta vừa mới phát hiện ra mình có buồng trứng và tử cung.

0:03:40.000,0:03:42.000
Anh ta mắc phải một dạng đặc biệt

0:03:42.000,0:03:44.000
của bệnh Tăng sản thượng thận bẩm sinh (Congenital adrenal hyperplasia - CAH).

0:03:44.000,0:03:46.000
Anh ta có 2 nhiễm sắc thể X,

0:03:46.000,0:03:48.000
và khi còn trong bụng mẹ,

0:03:48.000,0:03:50.000
tuyến thượng thận của anh ta hoạt động quá mạnh

0:03:50.000,0:03:54.000
và tạo ra một môi trường giàu kích thích tố nam.

0:03:54.000,0:03:56.000
Kết quả là, bộ phận sinh dục của anh ta bị "nam hóa",

0:03:56.000,0:03:58.000
bộ não của anh ta được tiếp xúc

0:03:58.000,0:04:00.000
với những thành tố điển hình của kích thích tố nam.

0:04:00.000,0:04:03.000
và anh ta được sinh ra như một bé trai -- không ai nghi ngờ gì.

0:04:03.000,0:04:06.000
và chỉ khi đã 19 tuổi

0:04:06.000,0:04:08.000
anh ta bắt đầu có những vấn đề sức khỏe

0:04:08.000,0:04:10.000
vì chảy máu kinh bên trong,

0:04:10.000,0:04:13.000
và bác sĩ phát hiện ra anh ta mang bộ phận sinh dục nữ bên trong.

0:04:13.000,0:04:15.000
Một ví dụ nhỏ khác

0:04:15.000,0:04:17.000
về hiện tượng lưỡng tính là

0:04:17.000,0:04:19.000
Một số người có 2 nhiễm sắc thể X

0:04:19.000,0:04:21.000
có tuyến sinh dục hỗn hợp,

0:04:21.000,0:04:23.000
khi họ có mô buồng trứng

0:04:23.000,0:04:25.000
được bao bọc trong mô tinh hoàn.

0:04:25.000,0:04:27.000
Chúng tôi vẫn không biết giải thích hiện tượng đó chính xác thế nào.

0:04:27.000,0:04:30.000
Như vậy giới tính có rất nhiều biến thể.

0:04:30.000,0:04:32.000
Lý do

0:04:32.000,0:04:34.000
mà các trẻ với những kiểu cơ thể như thế này --

0:04:34.000,0:04:37.000
như bị lùn, song sinh dính liền,

0:04:37.000,0:04:39.000
hoặc lưỡng tính --

0:04:39.000,0:04:41.000
thường được bình thường hóa bằng cách giải phẫu

0:04:41.000,0:04:43.000
không phải vì nó thực sự giúp chúng

0:04:43.000,0:04:45.000
cải thiện sức khỏe.

0:04:45.000,0:04:48.000
Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân hoàn toàn khỏe mạnh.

0:04:48.000,0:04:51.000
Lý do chúng được phẫu thuật

0:04:51.000,0:04:54.000
là vì chúng là mối đe dọa cho cách chúng ta phân loại xã hội.

0:04:54.000,0:04:57.000
Hoặc hệ thống đã được đặt nền móng trên ý niệm là

0:04:57.000,0:05:00.000
một kiểu hình giải phẫu học nhất định tạo ra một đặc tính nhận dạng nhất định.

0:05:00.000,0:05:02.000
Chúng ta có định nghĩa

0:05:02.000,0:05:04.000
một phụ nữ phải có đặc tính nhận dạng của giới tính nữ;

0:05:04.000,0:05:06.000
một người da đen

0:05:06.000,0:05:09.000
thì phải có đặc tính giải phẫu học của người Châu Phi

0:05:09.000,0:05:11.000
dựa trên lịch sử cá nhân.

0:05:11.000,0:05:14.000
Và vì thế chúng ta có một ý niệm đơn giản khủng khiếp.

0:05:14.000,0:05:16.000
và khi chúng ta nhìn một cơ thể

0:05:16.000,0:05:19.000
với thứ gì đó khá khác biệt,

0:05:19.000,0:05:22.000
chúng ta giật mình hoảng hốt vì những cách phân loại đó.

0:05:22.000,0:05:24.000
Nền văn hóa của chúng ta có rất nhiều ý tưởng hay ho lãng mạn

0:05:24.000,0:05:26.000
về chủ nghĩa cá nhân.

0:05:26.000,0:05:29.000
Và quốc gia này (Mỹ) thực sự được lập nên dựa trên một ý niệm rất lãng mạn về chủ nghĩa cá nhân.

0:05:29.000,0:05:32.000
Bạn có thể tưởng tượng bạn sẽ hoảng hốt thế nào

0:05:32.000,0:05:34.000
khi bạn có những đứa con được sinh ra

0:05:34.000,0:05:36.000
mà là 2 người trong cùng một cơ thể.

0:05:36.000,0:05:40.000
Nơi tôi gặp phải khó khăn từ những vấn đề này gần đây nhất

0:05:40.000,0:05:43.000
là năm ngoái, khi Caster Semenya, vận động viên chạy người Nam Phi

0:05:43.000,0:05:46.000
bị vặn vẹo kiểm tra về giới tính ở giải đấu quốc tế ở Berlin.

0:05:46.000,0:05:49.000
Có rất nhiều phóng viên gọi cho tôi, hỏi tôi.

0:05:49.000,0:05:51.000
"Người ra sẽ làm những xét nghiệm gì

0:05:51.000,0:05:53.000
để kiểm tra

0:05:53.000,0:05:55.000
xem Caster Semenya là nam hay nữ?"

0:05:55.000,0:05:58.000
Và tôi phải giải thích cho họ rằng, chẳng có xét nghiệm nào làm được việc đó cả.

0:05:58.000,0:06:00.000
Thực chất, bây giờ chúng ta đã biết rằng

0:06:00.000,0:06:02.000
giới tính rất phức tạp,

0:06:02.000,0:06:04.000
đủ để chúng ta phải chấp nhận

0:06:04.000,0:06:07.000
là tự nhiên không kẻ bất kì đường phân chia nào giữa nam và nữ,

0:06:07.000,0:06:10.000
hay giữa nam, nữ và lưỡng tính;

0:06:10.000,0:06:13.000
chính chúng ta tạo ra những đường phân chia trên tự nhiên.

0:06:13.000,0:06:15.000
Bởi vậy cái chúng ta có ở đây là một kiểu tình thế

0:06:15.000,0:06:17.000
khi mà nền khoa học của chúng ta phát triển càng xa,

0:06:17.000,0:06:19.000
thì chúng ta càng phải tự chấp nhận

0:06:19.000,0:06:21.000
là các hạng mục

0:06:21.000,0:06:23.000
mà chúng ta vẫn tin là các hạng mục giải phẫu học ổn định

0:06:23.000,0:06:25.000
dựa trên những tiêu chuẩn rất đơn giản

0:06:25.000,0:06:27.000
của đặc điểm nhận dạng

0:06:27.000,0:06:29.000
thực ra mờ nhạt hơn chúng ta nghĩ rất nhiều.

0:06:29.000,0:06:31.000
Và không chỉ về phương diện giới tính.

0:06:31.000,0:06:33.000
Mà cả về phương diện sắc tộc,

0:06:33.000,0:06:35.000
điều đang trở nên phức tạp hơn rất nhiều

0:06:35.000,0:06:37.000
so với hệ thống thuật ngữ của chúng ta.

0:06:37.000,0:06:40.000
Nhìn kĩ hơn, chúng ta rơi vào đủ mọi kiểu lĩnh vực khó chịu.

0:06:40.000,0:06:42.000
Ví dụ như chúng ta xem xét về thực tế là

0:06:42.000,0:06:44.000
chúng ta chia sẻ 95% bộ gen

0:06:44.000,0:06:46.000
với loài tinh tinh.

0:06:46.000,0:06:48.000
Chúng ta phải nghĩ như thế nào về thực tế là

0:06:48.000,0:06:51.000
chúng ta thực sự chỉ khác loài tinh tinh ở vài nucleotide?

0:06:51.000,0:06:54.000
Và khi nền khoa học của chúng ta tiến xa hơn,

0:06:54.000,0:06:56.000
chúng ta cũng lún sâu hơn vào "khu vực không an toàn"

0:06:56.000,0:06:58.000
nơi chúng ta phải thừa nhận rằng

0:06:58.000,0:07:00.000
hệ thống phân loại đơn giản chúng ta vẫn dùng

0:07:00.000,0:07:02.000
có thể là đơn giản thái quá.

0:07:02.000,0:07:04.000
Chúng ta có thể thấy điều đó

0:07:04.000,0:07:06.000
trong đủ mọi khía cạnh của cuộc sống loài người.

0:07:06.000,0:07:08.000
Một trong những khía cạnh đó

0:07:08.000,0:07:10.000
là trong văn hóa nước Mỹ ngày nay,

0:07:10.000,0:07:13.000
cuộc chiến về sự bắt đầu và sự kết thúc của sự sống.

0:07:13.000,0:07:15.000
Chúng ta có những cuộc tranh luận khó khăn

0:07:15.000,0:07:18.000
về thời điểm mà chúng ta có thể quyết định một cơ thể đã trở thành một con người

0:07:18.000,0:07:21.000
để trao cho nó một quyền khác với khi nó còn là bào thai.

0:07:21.000,0:07:23.000
Chúng ta có những tranh luận rất khó khăn ngày nay --

0:07:23.000,0:07:26.000
có lẽ không được cởi mở như trong y học --

0:07:26.000,0:07:28.000
về câu hỏi, khi nào thì một người nào đó chết.

0:07:28.000,0:07:30.000
Trong quá khứ, tổ tiên của chúng ta đã chẳng phải vật lộn

0:07:30.000,0:07:32.000
với câu hỏi khi nào thì một người nào đó chết.

0:07:32.000,0:07:34.000
Cùng lắm thì họ đặt một cái lông chim dưới mũi của người đó,

0:07:34.000,0:07:36.000
và nếu nó còn động đậy thì họ chưa đem chôn người đó,

0:07:36.000,0:07:39.000
nếu cái lông ngừng động đậy thì đem chôn.

0:07:39.000,0:07:41.000
Nhưng ngày nay, chúng ta gặp trường hợp

0:07:41.000,0:07:43.000
khi chúng ta muốn lấy những cơ quan nội tạng còn sống ra khỏi cơ thể một người

0:07:43.000,0:07:45.000
và ghép chúng cho những người khác.

0:07:45.000,0:07:47.000
Và hệ quả là

0:07:47.000,0:07:49.000
chúng ta vướng vào cuộc đấu tranh với câu hỏi cực kì khó khăn này

0:07:49.000,0:07:51.000
để quyết định là một người đã chết.

0:07:51.000,0:07:53.000
Và điều đó đưa chúng ta đến một tình thế vô cùng khó khăn

0:07:53.000,0:07:56.000
khi chúng ta không còn có những phân loại đơn giản nhưng trước nữa.

0:07:56.000,0:07:59.000
Giờ có thể bạn nghĩ rằng tất cả những sự đổ vỡ về hệ thống phân loại

0:07:59.000,0:08:01.000
sẽ làm cho một người như tôi hạnh phúc.

0:08:01.000,0:08:04.000
Tôi là một người tiến bộ về chính trị, tôi bảo vệ những người có cơ thể bất thường,

0:08:04.000,0:08:06.000
nhưng tôi phải thú nhận với các bạn rằng chính điều đó làm tôi lo lắng.

0:08:06.000,0:08:08.000
Tôi thật sự căng thẳng khi nhận ra rằng những hạng mục này

0:08:08.000,0:08:11.000
bất ổn và mong manh hơn chúng ta từng nghĩ.

0:08:11.000,0:08:13.000
Và nó khiến tôi căng thẳng

0:08:13.000,0:08:15.000
từ góc nhìn về sự dân chủ.

0:08:15.000,0:08:17.000
Để giải thích cho các bạn về sức ép đó,

0:08:17.000,0:08:20.000
trước hết tôi phải thú nhận với các bạn là tôi là một fan lớn của những "Người cha Lập quốc" (the Founding Fathers).

0:08:20.000,0:08:22.000
Tôi biết họ là những người phân biệt chủng tộc và giới tính,

0:08:22.000,0:08:24.000
nhưng họ thật vĩ đại.

0:08:24.000,0:08:27.000
Ý tôi là, họ thật dũng cảm và táo bạo

0:08:27.000,0:08:30.000
và suy nghĩ vô cùng cấp tiến

0:08:30.000,0:08:33.000
đến nỗi cứ vài năm tôi lại phải xem lại vở nhạc kịch rất bèo "1776",

0:08:33.000,0:08:36.000
và không phải vì phần âm nhạc của nó, cái đó hoàn toàn có thể quên đi.

0:08:36.000,0:08:38.000
Mà vì những gì xảy ra vào năm 1776

0:08:38.000,0:08:40.000
với những Người cha Lập quốc.

0:08:40.000,0:08:42.000
Những Người cha Lập quốc, theo quan điểm của tôi,

0:08:42.000,0:08:44.000
về căn bản là những nhà hoạt động về giải phẫu học,

0:08:44.000,0:08:46.000
và đây là lí do.

0:08:46.000,0:08:49.000
Họ đã phủ nhận một khái niệm giải phẫu học

0:08:49.000,0:08:51.000
và thay nó bằng một khái niệm khác

0:08:51.000,0:08:54.000
Khái niệm mới thật cấp tiến và đẹp đẽ đó đã làm chỗ dựa cho chúng ta suốt 200 năm.

0:08:54.000,0:08:56.000
Nếu các bạn còn nhớ,

0:08:56.000,0:08:59.000
những người cha của chúng ta đã phủ nhận khái niệm của chế độ quân chủ.

0:08:59.000,0:09:01.000
Và chế độ quân chủ về cơ bản

0:09:01.000,0:09:03.000
dựa trên một khái niệm rất đơn giản của giải phẫu học.

0:09:03.000,0:09:05.000
Các vị vua thời cổ đại

0:09:05.000,0:09:07.000
không có khái niệm gì về ADN,

0:09:07.000,0:09:09.000
nhưng họ đã có khái niệm về quyền lợi dòng nòi.

0:09:09.000,0:09:11.000
Họ có khái niệm về dòng giống hoàng tộc.

0:09:11.000,0:09:14.000
Họ có ý niệm là những người có trong bộ máy chính trị

0:09:14.000,0:09:16.000
phải là những người có quyền lực chính trị

0:09:16.000,0:09:18.000
vì họ thừa hưởng dòng máu chính trị

0:09:18.000,0:09:21.000
truyền từ ông nội đến cha đến con và xa hơn nữa.

0:09:21.000,0:09:23.000
Những người cha Lập quốc phủ nhận ý niệm đó,

0:09:23.000,0:09:26.000
và họ thay nó bằng một khái niệm giải phẫu học mới,

0:09:26.000,0:09:28.000
và khái niệm mới đó là

0:09:28.000,0:09:30.000
tất cả con người sinh ra đều có quyền bình đẳng.

0:09:30.000,0:09:32.000
Họ san bằng sân chơi đó

0:09:32.000,0:09:34.000
và quyết định là giải phẫu học quan trọng

0:09:34.000,0:09:36.000
là vì tính đại chúng,

0:09:36.000,0:09:38.000
chứ không phải sự khác biệt trong giải phẫu học.

0:09:38.000,0:09:41.000
Và đó thực sự là một việc rất cấp tiến.

0:09:41.000,0:09:43.000
Họ làm như vậy

0:09:43.000,0:09:45.000
vì đó là một phần của sự khai sáng

0:09:45.000,0:09:47.000
nơi hai sự vật phát triển cùng nhau.

0:09:47.000,0:09:49.000
Đó là sự phát triển của nền dân chủ,

0:09:49.000,0:09:52.000
đồng thời với sự phát triển của nền khoa học.

0:09:52.000,0:09:54.000
Điều đó thể hiện rất rõ trong lịch sử về những Người cha Lập quốc,

0:09:54.000,0:09:56.000
nhiều người trong số họ rất quan tâm đến khoa học,

0:09:56.000,0:09:58.000
và họ quan tâm đến một khái niệm

0:09:58.000,0:10:00.000
về thế giới tự nhiên.

0:10:00.000,0:10:03.000
Họ bắt đầu từ bỏ những sự giải thích một cách siêu nhiên,

0:10:03.000,0:10:06.000
và họ bác bỏ những thứ như khái niệm siêu nhiên về quyền lực,

0:10:06.000,0:10:08.000
nơi nó được chuyển giao

0:10:08.000,0:10:11.000
bởi vì một khái niệm rất mơ hồ về quyền lợi dòng nòi.

0:10:11.000,0:10:13.000
Họ tiến gần hơn đến một khái niệm tự nhiên.

0:10:13.000,0:10:16.000
Hãy thử nhìn lại bản Tuyên ngôn Độc lập,

0:10:16.000,0:10:19.000
trong đó họ nói về thiên nhiên và vị Chúa của thiên nhiên.

0:10:19.000,0:10:21.000
Họ không nói và Chúa và thiên nhiên của Chúa.

0:10:21.000,0:10:23.000
Họ nói về quyền năng của đấng tự nhiên

0:10:23.000,0:10:25.000
để nói cho ta biết ta là ai.

0:10:25.000,0:10:27.000
Như vậy, một phần nào đó,

0:10:27.000,0:10:29.000
họ đến với chúng ta với một khái niệm

0:10:29.000,0:10:31.000
khái niệm đó là về tính đại chúng của giải phẫu học.

0:10:31.000,0:10:34.000
Và bằng cách đó, họ khéo léo đã đặt nền tảng

0:10:34.000,0:10:36.000
cho phong trào đấu tranh vì quyền con người trong tương lai.

0:10:36.000,0:10:39.000
Họ không thực sự nghĩ như vậy, nhưng họ làm việc đó vì chúng ta, và nó thật tuyệt.

0:10:39.000,0:10:41.000
Thế chuyện gì xảy ra những năm sau đó?

0:10:41.000,0:10:43.000
Ví dụ đầu tiên là giới phụ nữ,

0:10:43.000,0:10:45.000
những người muốn có quyền bầu cử,

0:10:45.000,0:10:47.000
sử dụng khái niệm của những Người cha lập quốc

0:10:47.000,0:10:49.000
cho rằng tính quần chúng của giải phẫu học quan trọng hơn

0:10:49.000,0:10:51.000
sự khác biệt về giải phẫu học

0:10:51.000,0:10:53.000
và họ quyên bố, "Việc chúng tôi có tử cung và buồng trứng

0:10:53.000,0:10:56.000
không đủ khác biệt

0:10:56.000,0:10:58.000
để chúng tôi bị tước bỏ quyền bầu cử,

0:10:58.000,0:11:00.000
quyền công dân,

0:11:00.000,0:11:02.000
quyền sở hữu tài sản, vân vân và vân vân."

0:11:02.000,0:11:04.000
Và nữ giới đã thành công với lý lẽ đó.

0:11:04.000,0:11:07.000
Tiếp theo đó là sự thành công của phong trào đấu tranh vì quyền công dân,

0:11:07.000,0:11:09.000
nơi chúng ta có thể thấy những người như Sojourner Truth

0:11:09.000,0:11:11.000
nói rằng "Tôi không phải là một phụ nữ sao?"

0:11:11.000,0:11:13.000
Chúng ta thấy nam giới

0:11:13.000,0:11:15.000
trong đoàn diễu hành vì phong trào quyền công dân

0:11:15.000,0:11:17.000
họ tuyên bố "Tôi là một người nam."

0:11:17.000,0:11:19.000
Một lần nữa, những người da màu

0:11:19.000,0:11:21.000
kêu gọi chúng ta coi trọng tính đại chúng hơn sự khác biệt của giải phẫu học,

0:11:21.000,0:11:23.000
và một lần nữa, họ thành công.

0:11:23.000,0:11:26.000
Chúng ta thấy kết quả tương tự trong phong trào đấu tranh cho quyền của người tàn tật.

0:11:27.000,0:11:29.000
Vấn đề là ở chỗ

0:11:29.000,0:11:31.000
khi chúng ta bắt đầu nhìn vào tính đại chúng,

0:11:31.000,0:11:33.000
chúng ta đồng thời bắt đầu đặt câu hỏi

0:11:33.000,0:11:35.000
tại sao chúng ta vẫn giữ những sự phân chia nhất định.

0:11:35.000,0:11:37.000
Cũng như các bạn, tôi muốn giữ một số sự phân định,

0:11:37.000,0:11:39.000
dựa theo giải phẫu học, trong nền văn hóa chúng ta.

0:11:39.000,0:11:41.000
Ví dụ, tôi không muốn

0:11:41.000,0:11:43.000
trao cho một con cá những quyền tương tự như một con người.

0:11:43.000,0:11:45.000
Ý tôi không phải là chúng ta từ bỏ giải phẫu học hoàn toàn.

0:11:45.000,0:11:47.000
Ý tôi không phải là một đứa trẻ 5 tuổi

0:11:47.000,0:11:50.000
nên được phép quan hệ tình dục hoặc kết hôn.

0:11:50.000,0:11:52.000
Như vậy một số phân định về giải phẫu học

0:11:52.000,0:11:55.000
là hoàn toàn có lý và tôi nghĩ chúng ta nên giữ lại.

0:11:55.000,0:11:58.000
Nhưng thử thách là ở chỗ ta cần phải xác định những sự phân định nào cần giữ

0:11:58.000,0:12:01.000
và tại sao ta nên giữ chúng và chúng có ý nghĩa gì.

0:12:01.000,0:12:03.000
Hãy quay lại câu chuyện về 2 con người

0:12:03.000,0:12:05.000
được thụ thai ở đầu bài thuyết trình này.

0:12:05.000,0:12:07.000
Chúng ta có 2 con người, cùng được thụ thai

0:12:07.000,0:12:10.000
vào giữa năm 1979, trong cùng một ngày.

0:12:10.000,0:12:12.000
Hãy thử tưởng tượng, một người là Mary,

0:12:12.000,0:12:14.000
bị sinh non 3 tháng,

0:12:14.000,0:12:16.000
cô ấy được sinh ra ngày 1 tháng 1 năm 1980.

0:12:16.000,0:12:18.000
Người kia là Henry, sinh đúng tháng,

0:12:18.000,0:12:21.000
vào ngày 1 tháng 3 năm 1980.

0:12:21.000,0:12:23.000
Đơn giản là vì Mary

0:12:23.000,0:12:25.000
được sinh sớm hơn 3 tháng,

0:12:25.000,0:12:27.000
cô ta được trao cho đủ mọi thứ quyền

0:12:27.000,0:12:30.000
3 tháng sớm hơn so với Henry --

0:12:30.000,0:12:32.000
quyền được quan hệ tình dục,

0:12:32.000,0:12:34.000
quyền được bầu cử, quyền được uống rượu.

0:12:34.000,0:12:36.000
Henry phải chờ tất cả những quyền đó,

0:12:36.000,0:12:39.000
không phải vì cậu ta nhỏ tuổi hơn (tuổi sinh học)

0:12:39.000,0:12:41.000
ngoại trừ việc cậu ta được sinh ra sau.

0:12:41.000,0:12:44.000
Chúng ta thấy đủ mọi điều kì lạ về những quyền mà họ được hưởng.

0:12:44.000,0:12:47.000
Henry, được cho là nam giới --

0:12:47.000,0:12:49.000
mặc dù tôi chưa nói với bạn là cậu ta có nhiễm sắc thể X và Y --

0:12:49.000,0:12:52.000
được thừa nhận có giới tính nam

0:12:52.000,0:12:54.000
và có thể bị gọi quân dịch,

0:12:54.000,0:12:56.000
điều mà Mary chẳng cần phải để tâm lo lắng.

0:12:56.000,0:12:58.000
Mặt khác, Mary, không thể có những quyền tương tự như Henry

0:12:58.000,0:13:00.000
ở tất cả các tiểu bang,

0:13:00.000,0:13:02.000
ví dụ, quyền kết hôn.

0:13:02.000,0:13:05.000
Henry có thể kết hôn với một phụ nữ, ở mọi tiểu bang,

0:13:05.000,0:13:09.000
nhưng Mary chỉ có thể kết hôn với một phụ nữ ở một vài tiểu bang.

0:13:09.000,0:13:12.000
Như vậy chúng ta còn giữ những cách phân loại giải phẫu học

0:13:12.000,0:13:15.000
mà theo nhiều cách hiểu, vẫn còn mơ hồ và cần xem xét lại.

0:13:15.000,0:13:17.000
Và câu hỏi tôi đặt ra là:

0:13:17.000,0:13:19.000
Chúng ta phải làm gì đây,

0:13:19.000,0:13:21.000
khi nền khoa học của chúng ta quá tiến bộ

0:13:21.000,0:13:23.000
về ngành giải phẫu học,

0:13:23.000,0:13:26.000
chúng ta đạt tới điểm mà chúng ta phải công nhận

0:13:26.000,0:13:29.000
là một nền dân chủ dựa trên giải phẫu học

0:13:29.000,0:13:31.000
có thể đã bắt đầu sụp đổ?

0:13:31.000,0:13:33.000
Tôi không muốn từ bỏ khoa học,

0:13:33.000,0:13:35.000
nhưng cùng lúc đó, đôi lúc tôi cảm thấy

0:13:35.000,0:13:37.000
khoa học được tạo ra từ chính chúng ta.

0:13:37.000,0:13:39.000
Như vậy chúng ta phải đi đâu?

0:13:39.000,0:13:41.000
Có vẻ như những gì đang diễn ra trong nền văn hóa của chúng ta

0:13:41.000,0:13:43.000
là một kiểu quan điểm giáo điều:

0:13:43.000,0:13:45.000
"Chúng ta cần phải kẻ đường ranh giới ở một chỗ nào đó,

0:13:45.000,0:13:47.000
nên chúng ta sẽ kẻ đường ranh giới ở một chỗ nào đó."

0:13:47.000,0:13:49.000
Nhưng nhiều người vướng vào một tình thế rất kì lạ.

0:13:49.000,0:13:51.000
Ví dụ,

0:13:51.000,0:13:53.000
Texas đã có lúc quyết định rằng

0:13:53.000,0:13:55.000
kết hôn với một người đàn ông

0:13:55.000,0:13:57.000
có nghĩa là bạn không có nhiễm sắc thể Y,

0:13:57.000,0:13:59.000
còn kết hôn với một phụ nữ đồng nghĩa với việc bạn có nhiễm sắc thể Y.

0:13:59.000,0:14:02.000
Trên thực tế họ không thực sự xét nghiệm nhiễm sắc thể.

0:14:02.000,0:14:04.000
Nhưng điều này cũng rất kì,

0:14:04.000,0:14:06.000
vì câu chuyện tôi kể ở phần đầu

0:14:06.000,0:14:08.000
về hội chứng vô cảm với kích thích tố nam.

0:14:08.000,0:14:11.000
Nếu chúng ta xem xét một trong những người cha đẻ của nền dân chủ đương đại,

0:14:11.000,0:14:13.000
Dr. Martin Luther King,

0:14:13.000,0:14:16.000
ông đưa ra một giải pháp trong bài diễn thuyết "Tôi có một giấc mơ" ("I have a dream")

0:14:16.000,0:14:19.000
Ông nói rằng chúng ta nên đánh giá con người "không phải dựa trên màu da của họ,

0:14:19.000,0:14:21.000
mà dựa trên những tố chất của họ,"

0:14:21.000,0:14:23.000
đi xa dần khỏi giải phẫu học.

0:14:23.000,0:14:26.000
Và tôi muốn nói rằng, "Phải, nghe có vẻ hay đấy."

0:14:26.000,0:14:28.000
Nhưng trên thực tế, bạn làm điều đó như thế nào?

0:14:28.000,0:14:31.000
Làm thế nào để đánh giá con người dựa trên tính cách và tố chất của họ?

0:14:31.000,0:14:33.000
Tôi cũng muốn chỉ ra rằng

0:14:33.000,0:14:36.000
tôi không chắc đó là cách chúng ra nên dùng để phân bố quyền con người,

0:14:36.000,0:14:39.000
bởi vì, tôi phải công nhận rằng, tôi biết có những chú chó săn vàng (golden retriever)

0:14:39.000,0:14:41.000
có thể xứng đáng được hưởng các dịch vụ xã hội

0:14:41.000,0:14:43.000
nhiều hơn một số người tôi biết.

0:14:43.000,0:14:46.000
Tôi cũng muốn nói rằng có thể có những con chó săn Labrador

0:14:46.000,0:14:49.000
có khả năng ra những quyết định thông minh, chính xác và trưởng thành

0:14:49.000,0:14:52.000
về những mối quan hệ tình dục hơn một vài người trung niên tôi biết.

0:14:52.000,0:14:55.000
Vậy làm thế nào để áp dụng được

0:14:55.000,0:14:57.000
câu hỏi về tố chất con người?

0:14:57.000,0:14:59.000
Hóa ra nó khó hơn chúng ta nghĩ.

0:14:59.000,0:15:01.000
Một phần nào đó, tôi cũng tự hỏi,

0:15:01.000,0:15:03.000
sẽ ra sao nếu tố chất con người

0:15:03.000,0:15:06.000
hóa ra là cái gì đó có thể scan được trong tương lai --

0:15:06.000,0:15:08.000
có thể nhìn thấy bằng cách chụp não (fMRI)?

0:15:08.000,0:15:10.000
Chúng ta có thực sự muốn đi xa đến mức đó không?

0:15:10.000,0:15:12.000
Tôi cũng không chắc chúng ta đang đi đến đâu.

0:15:12.000,0:15:14.000
Nhưng tôi biết chắc là rất quan trọng

0:15:14.000,0:15:17.000
khi nước Mỹ trở thành người tiên phong

0:15:17.000,0:15:19.000
khi nghĩ về khía cạnh này của nền dân chủ.

0:15:19.000,0:15:22.000
Chúng ta đã thành công trong cuộc chiến cho nền dân chủ,

0:15:22.000,0:15:24.000
và tôi chắc chúng ta sẽ lại thành công trong tương lai.

0:15:24.000,0:15:27.000
Ví dụ, chúng ta không ở trong tình thế như người dân Iran,

0:15:27.000,0:15:29.000
nơi mà người đàn ông có cảm xúc tình dục với người đàn ông khác

0:15:29.000,0:15:31.000
sẽ có thể bị giết chết,

0:15:31.000,0:15:33.000
trừ khi anh ta sẵn sàng chuyển đổi giới tính,

0:15:33.000,0:15:35.000
trong trường hợp đó, anh ta sẽ được phép sống.

0:15:35.000,0:15:37.000
Chúng ta không có những luật lệ như vậy.

0:15:37.000,0:15:40.000
Tôi thực sự mừng là chúng ta không có những tình thế như vậy --

0:15:40.000,0:15:42.000
tôi có nói chuyện với một bác sĩ giải phẫu vài năm trước

0:15:42.000,0:15:45.000
ông ta đem một cặp song sinh bị dính liền về Mỹ

0:15:45.000,0:15:47.000
để tách rời chúng, một phần là để tạo danh tiếng cho bản thân ông ta.

0:15:47.000,0:15:49.000
Nhưng khi tôi gọi điện cho ông ta,

0:15:49.000,0:15:51.000
và hỏi tại sao ông lại làm ca giải phẫu này --

0:15:51.000,0:15:53.000
đây là một ca giải phẫu có tỉ lệ thành công rất thấp --

0:15:53.000,0:15:55.000
ông ta trả lời rằng, ở nước khác,

0:15:55.000,0:15:58.000
những đứa trẻ này sẽ bị đối xử rất tệ, và vì thế ông ta phải làm cuộc giải phẫu này.

0:15:58.000,0:16:01.000
Phản ứng của tôi là, "Ông có nghĩ tới việc cho những đứa trẻ này tị nạn chính trị tại Mỹ

0:16:01.000,0:16:04.000
thay vì một cuộc giải phẫu tách rời chúng chưa?"

0:16:04.000,0:16:06.000
Hoa Kì đem tới cho con người một cơ hội to lớn

0:16:06.000,0:16:09.000
cho phép họ được là chính họ,

0:16:09.000,0:16:12.000
mà không bắt buộc họ phải thay đổi chỉ vì lợi ích và thể diện của quốc gia.

0:16:12.000,0:16:14.000
Vì thế tôi nghĩ chúng ta nên là người tiên phong.

0:16:14.000,0:16:17.000
Và để khép lại bài nói, tôi muốn đề nghị với các bạn rằng

0:16:17.000,0:16:19.000
tôi đã nói nhiều về những người cha.

0:16:19.000,0:16:22.000
Và tôi muốn tưởng tượng

0:16:22.000,0:16:24.000
nền dân chủ sẽ như thế nào, hoặc đã có thể như thế nào,

0:16:24.000,0:16:27.000
nếu chúng ta có sự đóng góp to lớn hơn từ những người mẹ.

0:16:27.000,0:16:30.000
Và tôi muốn nói điều này, hơi cấp tiến cho một phụ nữ,

0:16:30.000,0:16:32.000
đó là tôi nghĩ rằng có thể có

0:16:32.000,0:16:34.000
một cách nhìn nhận khác nhau

0:16:34.000,0:16:36.000
đến từ những kiểu hình giải phẫu khác nhau,

0:16:36.000,0:16:39.000
đặc biệt khi chúng ta để cho con người suy nghĩ theo từng nhóm.

0:16:39.000,0:16:41.000
Hàng năm trời, bởi vì tôi quan tâm đến hiện tượng lưỡng tính,

0:16:41.000,0:16:43.000
tôi đồng thời cũng quan tâm đến nghiên cứu về khác biệt của giới tính.

0:16:43.000,0:16:45.000
Và một điều tôi đang rất quan tâm

0:16:45.000,0:16:48.000
là nhìn vào sự khác biệt giữa nam giới và nữ giới

0:16:48.000,0:16:51.000
về cách họ tư duy và và vận hành trong thế giới.

0:16:51.000,0:16:54.000
Và những gì chúng tôi biết được từ những nghiên cứu "xuyên văn hóa" (cross-cultural)

0:16:54.000,0:16:56.000
là phụ nữ, nói chung --

0:16:56.000,0:16:58.000
không phải mọi phụ nữ, nhưng nói chung --

0:16:58.000,0:17:00.000
thường có khuynh hướng lưu tâm nhiều

0:17:00.000,0:17:02.000
đến những mối quan hệ phức tạp

0:17:02.000,0:17:04.000
và đến việc chăm sóc những người

0:17:04.000,0:17:07.000
khốn khó hơn trong nhóm.

0:17:07.000,0:17:09.000
Và nếu chúng ta nghĩ theo cách ấy,

0:17:09.000,0:17:11.000
chúng ta có một tình thế rất thú vị.

0:17:11.000,0:17:13.000
Lâu lắm rồi, khi tôi còn đang học tiến sĩ,

0:17:13.000,0:17:15.000
một trong những giáo sư của tôi, người biết tôi quan tâm đến nữ giới

0:17:15.000,0:17:18.000
Thì từ trước đến giờ tôi vẫn tự coi mình là một phụ nữ mà --

0:17:18.000,0:17:20.000
Ông ta đặt ra một câu hỏi rất kì lạ.

0:17:20.000,0:17:23.000
Ông ta hỏi “Hãy nói cho tôi nghe phong trào nam nữ bình quyền thì có gì nữ tính.”

0:17:23.000,0:17:25.000
Và tôi nghĩ, “Đó là câu hỏi ngớ ngẩn nhất tôi được nghe.

0:17:25.000,0:17:28.000
Phong trào nam nữ bình quyền là nhằm xóa đi khác biệt về giới tính,

0:17:28.000,0:17:31.000
bởi vậy, thuyết nam nữ bình quyền chẳng nữ tính tí nào.”

0:17:31.000,0:17:33.000
Nhưng càng nghĩ về câu hỏi của ông ấy,

0:17:33.000,0:17:36.000
tôi càng nhận ra rằng có lẽ đúng là có điều gì đó nữ tính trong phong trào nam nữ bình quyền.

0:17:36.000,0:17:39.000
Đó là, nói chung, có lẽ có điều gì đó,

0:17:39.000,0:17:42.000
khác biệt giữa bộ não của phụ nữ và nam giới

0:17:42.000,0:17:44.000
làm cho giới nữ chúng ta quan tâm nhiều hơn

0:17:44.000,0:17:47.000
đến những mối quan hệ xã hội phức tạp

0:17:47.000,0:17:50.000
và lưu tâm nhiều hơn đến việc chăm sóc những người khốn khó.

0:17:50.000,0:17:53.000
Như vậy, khi những người cha lưu tâm tuyệt đối

0:17:53.000,0:17:56.000
đến giải pháp để bảo vệ các công dân,

0:17:56.000,0:17:58.000
có thể, nếu chúng ta đưa các bà mẹ

0:17:58.000,0:18:00.000
vào khái niệm này,

0:18:00.000,0:18:02.000
chúng ta sẽ có một khái niệm mới,

0:18:02.000,0:18:04.000
không chỉ liên quan đến việc bảo vệ các cá thể,

0:18:04.000,0:18:06.000
mà còn liên quan đến sự chăm lo lẫn nhau.

0:18:06.000,0:18:09.000
Và đó có thể là mục đích chúng ta hướng đến trong tương lai,

0:18:09.000,0:18:11.000
khi chúng ta đặt nền dân chủ cao hơn giải phẫu học --

0:18:11.000,0:18:13.000
khi chúng ta không nhìn vào từng cá thể,

0:18:13.000,0:18:15.000
để nhận dạng,

0:18:15.000,0:18:17.000
mà quan tâm nhiều hơn đến những mối quan hệ.

0:18:17.000,0:18:20.000
Và cùng với việc loài người chúng ta cố gắng tạo ra một cộng đồng hoàn hảo,

0:18:20.000,0:18:23.000
chúng ta cũng suy nghĩ về những gì chúng ta làm cho nhau.

0:18:23.000,0:18:25.000
Xin cám ơn.

0:18:25.000,0:18:28.000
(Vỗ tay)