Para karşılığı seks hakkında konuşmak istiyorum. Daha önce seks işçiliği hakkında dinlediğiniz çoğu insan gibi değilim. Polis memuru ya da sosyal hizmetler görevlisi değilim. Akademisyen, gazeteci veya politikacı değilim. Maryam'ın tanıtımından anladığınız üzere rahibe de değilim. (Kahkaha) Bu insanların çoğu seks satmanın aşağılayıcı bir hareket olduğunu, kimsenin bunu yapmayı seçmeyeceğini, tehlikeli olduğunu, kadınların taciz edildiğini ve öldürüldüğünü söyler. Hatta bu insanların çoğu ''Bununla ilgili yasalar olmalı!'' diyebilir. Bu size mantıklı geliyor olabilir. Bana da öyle geliyordu, 2009'un son aylarına kadar. Ucu ucuna yeten iki asgari ücretle çalışıyorken her ay maaşım sadece hesap limit aşımımı öderdi. Çok yorulmuştum ve hayatım ilerlemiyordu. Tıpkı benden öncekiler gibi para karşılığı seksin daha iyi bir seçenek olduğuna karar verdim. Beni yanlış anlamayın, bunun yerine piyango kazanmış olmayı tercih ederdim. Ancak bu yakın zamanda olmayacaktı ve kiramın ödenmesi gerekiyordu. Bir genelevde ilk mesaim için kaydoldum. O zamandan bu yana geçen yıllarda düşünmek için çok zamanım oldu. Seks işçiliği hakkında o zamanki görüşlerimi gözden geçirdim. Razı olmayı ve kapitalizm altında bu işin doğasını düşündüm. Cinsiyet eşitsizliğini ve kadınların cinsel ve üretken kimliklerini düşündüm. İş yerinde istismar ve şiddete maruz kaldım. Diğer seks işçilerini korumak için neler yapılması gerektiğini düşündüm. Belki siz de bunları düşünmüşsünüzdür. Bu konuşmada, tüm dünyada seks işçiliği hakkında uygulanan dört temel yasal yaklaşımı ve neden işe yaramadıklarını anlatacağım. Seks endüstrisini yasaklamak aslında seks işçilerinin maruz kaldığı her tür zorluğu nasıl daha kötü bir hâle getiriyor. Sonra seks işçileri olarak aslında ne istediğimizden bahsedeceğim. İlk yaklaşım tam suç durumu. Dünyanın yarısı, Rusya, Güney Afrika ve ABD'nin çoğu dâhil olmak üzere, seks işçiliğini ilgili herkesi suçlu kabul ederek düzenler. Yani satıcı, alıcı ve üçüncü taraflar. Belli ki bu ülkelerdeki milletvekilleri tutuklanma korkusunun insanların seks satmalarını engelleyeceğini umuyorlar. Ancak kanunlara uymak ile kendinizi ve ailenizi beslemek arasında seçim yapmak zorunda kalırsanız işi yine de yapacaksınız ve riski alacaksınız. Suçlulaştırma bir tuzaktır. Suç kaydınız varsa sıradan bir iş bulmak zordur. Potansiyel işverenler sizi işe almaz. Hâlâ paraya ihtiyacınız varsa daha esnek, resmi olmayan bir ekonomide kalacaksınız. Kanunlar sizi seks satmaya zorlar, ki bu, amaçlanan etkinin tam tersidir. Suçlu olmak, sizi bizzat devlet tarafından kötü muameleye maruz bırakır. Birçok yerde, tutuklanmamak için rüşvet ödemeye ya da bir polis memuru ile cinsel ilişkiye girmeye zorlanabilirsiniz. Örneğin, Kamboçya'daki polis ve gardiyanların seks işçilerine yalnızca işkence olarak nitelendirilebilecek şeyler yaptıkları belgelendi: yani silahlı tehditler, dayak, elektrik şoku, tecavüz ve yemek vermeme. Bir başka endişe verici şey: Kenya, Güney Afrika veya New York gibi yerlerde seks satıyorsanız, prezervatif taşırken yakalanırsanız polis sizi tutuklayabilir çünkü prezervatif, seks sattığınıza dair yasal bir kanıt olarak kullanılabilir. Açıkçası, bu HIV riskini artırır. Eğer prezervatif taşırken tutuklanırsanız bunun size karşı kullanılacağını düşünün. Onları evde bırakmak için oldukça güçlü bir teşvik, değil mi? Bu yerlerde çalışan seks işçileri, tutuklanmak veya riskli seks arasında zorlu bir seçim yapmak zorunda kalıyorlar. Siz hangisini seçerdiniz? İşe giderken prezervafit götürür müydünüz? Peki ya polisin sizi minibüse bindirince tecavüz edeceğinden endişeleniyorsanız? Bu ülkelerde görülen seks işçiliğinin düzenlenmesindeki ikinci yaklaşım, kısmi suç hâline getirme. Seks alışverişi yasalken bununla alakalı faaliyetler genelev işletme veya sokakta pazarlık gibi faaliyetler yasaktır. Fransa ve İngiltere'de bu gibi kanunlar biz seks işçilerine der ki: "Hey, seks satmanızı önemsemiyoruz. Sadece bunun kapalı kapılar ardında ve yalnız yaptığınızdan emin olun." Bu arada, bir yerde iki veya daha fazla seks işçisi çalışıyorsa burası genelev olarak tanımlanır. Bunu yasa dışı yapmak, çoğumuzun tek başına çalışması demektir. Ki bu bizi şiddet içeren suçlara karşı savunmasız bırakır. Ancak, birlikte çalışarak kanunları ihlal etmeyi seçersek de savunmasız oluruz. Birkaç yıl önce, bir arkadaşım iş başında saldırıya uğradığı için gergindi, ben de bir süreliğine müşterileriyle benim yerimde görüşebileceğini söyledim. Bu süre zarfında kötü davranmaya başlayan başka bir adam daha oldu. Ben adama gitmesini yoksa polis çağıracağımı söyledim. İkimize baktı ve "Siz polisi arayamazsınız. Birlikte çalışıyorsunuz, burası yasa dışı" dedi. Haklıydı. Sonunda bir fiziksel şiddet uygulamadan gitti. Ama kanunları çiğnediğimiz bilgisi onun bizi korkutmasına yetti. Bundan paçayı kurtarabileceğinden emindi. Sokak fahişeliğinin yasaklanması korumaktan çok zarar veriyor. Öncelikle, tutuklanmamak için sokak işçileri risk alırlar; bu, tek başlarına veya karanlık ormanlar gibi izole edilmiş, saldırıya açık oldukları yerlerde çalışmaları demek. Dışarıda seks satarken yakalandıysanız para cezası ödersiniz. Bu cezayı sokaklara dönmeden nasıl ödeyebilirsiniz ki? Sizi sokakta ilk gördüklerinde de para için oradaydınız. Böylece para cezaları birikir ve bir kısır döngüye kapılırsınız, seks sattığınız için aldığınız cezaları yine seks satarak ödersiniz. Doğu Londra'daki Redbridge'de çalışan Mariana Popa'dan bahsedeyim. Onun bölgesinde sokak işçileri müşterilerini normalde güvenlik için gruplar hâlinde beklerler ve birbirlerini tehlikeli adamlardan nasıl kaçacakları konusunda uyarırlardı. Ancak, polisin seks işçileri ve müşteriler hakkında aldıkları önlemler yüzünden tutuklanmamak için tek başına çalışmak zorunda kaldı. 29 Ekim 2013' te sabaha karşı bıçaklanarak öldürüldü. Müşteri ararken aldığı cezayı ödemek için geç saatlerde çalışıyordu. Seks işçilerinin cezalandırılmaları onlara zarar veriyorsa neden sadece seksi satın alanları cezalandırmıyorsunuz? Bu, hakkında konuşmak istediğim üçüncü yaklaşımın amacı, İsveç-İskandinav seks yasası modeli Kanunların arkasındaki fikir, seks satışının özünde zararlı olması ve aslında, seçeneği ortadan kaldırarak seks işçilerine yardım ediyorsunuz. Artan desteğe rağmen genelde "talebi sonlandırma" yaklaşımı olarak nitelendirilen şeylerin, işe yaradığına dair kanıt yok. İsveç'te daha önce olduğu kadar fahişelik var. Bu neden olabilir? Çünkü seks satan insanların çoğu zaman gelir için başka seçenekleri yoktur. Eğer paraya ihtiyacın varsa işteki düşüşün tek etkisi, sizi fiyatları düşürmeye veya daha riskli cinsel hizmetler sunmaya zorlamasıdır. Daha çok müşteri bulmanız gerekiyorsa bir aracının yardımına ihtiyaç duyabilirsiniz. Görüyorsunuz ki sıklıkla pezevenklik olarak nitelendirilen şeyleri durdurmak yerine, böyle bir kanun, potansiyel istismarcı olabilecek üçüncü şahısları destekler. İşimde güvenlik için bilmediğim numaralardan gelen rezervasyon almamaya çalışıyorum. Bir ev ya da otel ziyaretiyse tam ismini ve başka detayları öğrenmeye çalışıyorum. İsveç modeli altında çalışsaydım müşteri bana bu bilgiyi vermekten çok korkardı. Daha sonra şiddet görürsem izini süremeyeceğim bir adamın rezervasyonunu kabul etmekten başka çarem yok. Paraya ihtiyacınız varsa müşterilerinizi polisten korumanız gerekir. Dışarıda çalışıyorsanız yani tek başınıza veya izole edilmiş yerlerde, sanki suçluymuşsunuz gibi çalışmanız demektir. Bu, arabalara daha çabuk girmek demek olabilir, daha az görüşme süresi, ani kararlar anlamına gelir. Bu adam tehlikeli mi yoksa sadece gergin mi? Bu riski göze alabilir misin? Riski almamayı kaldırabilir miyim? Sık sık duyduğum bir şey var: "Fuhuş, yasal hâle getirilip düzenlenseydi iyi olurdu." Bu yaklaşıma yasallaştırma diyoruz ve bu, ABD'de Nevada Eyaleti ve de Hollanda, Almanya gibi ülkeler tarafından kullanılır. Fakat insan hakları için mükemmel model değildir. Devlet tarafından kontrol edilen fahişelikte, ticari seks yalnızca yasal olarak belirlenmiş alanlarda gerçekleşebilir ve seks işçileri kayıt ve zorunlu sağlık kontrolleri gibi özel kısıtlamalara uymakla yükümlüdürler. Düzenlemeler kağıt üzerinde çok iyi duruyor, ancak politikacılar kasıtlı olarak seks endüstrisi ile ilgili düzenlemeleri pahalı ve zorunlu hâle getiriyor. Bu iki katmanlı bir sistem oluşturur: yasal ve yasa dışı iş. Bazen buna "arka kapı suçlaması" diyoruz. Zengin, iyi bağlı genelev sahipleri düzenlemelere uyabilir ancak daha marjinal insanlar bunu geçmesi imkânsız olarak görüyorlar. Ve prensip olarak mümkün olsa bile bir lisans veya uygun yer edinmek zaman alır ve pahalıdır. Umutsuz ve bu gece paraya ihtiyacı olan biri için bir seçenek olmayacak. Bir mülteci veya ev içi istismardan kaçan birileri olabilirler. Bu iki katmanlı sistemde, en savunmasız insanlar yasa dışı çalışmaya zorlanmaktadır, bu yüzden daha önce bahsettiğim suç olarak kabul etmenin tüm tehlikelerine maruz kalıyorlar. Yani, öyle görünüyor ki seks işçiliğini kontrol etme veya engelleme çabaları durumu seks satan kişiler için daha da tehlikeli yapıyor. Kanun uygulamaları korkusu onları daha izole ortamlarda çalışmaya zorluyor ve müşterilerin ve hatta polislerin kurtulacakları bilinciyle istismarına sebep olur. Cezalar ve sabıka kayıtları insanları seks satmak zorunda bırakıyor, bunu engellemek yerine. Alıcılara yapılan baskılar satıcıların risk almasına neden oluyor ve muhtemelen tacizci yöneticilerin kollarına yolluyor. Bu yasalar seks işçilerine karşı nefret ve yaftalamayı da sağlamlaştırıyor. İki sene önce Fransa, İsveç modelini geçici olarak getirdiğinde sıradan insanlar ipucunu aldı sokaklarda çalışan insanlara karşı vahşi saldırılarda bulunmaya başladılar. İsveç'te, kamuoyu anketleri gösteriyor ki yasadan öncesine göre çok daha fazla insan seks işçilerinin tutuklanmasını istiyor. Eğer yasaklamak bu kadar zararlıysa neden bu kadar popüler diye sorabilirsiniz. İlk olarak, seks işçiliği geçmişten günümüze hayatta kalma stratejisi olarak azınlık grupları tarafından kullanılmıştır: farklı ırklara mensup insanlar, mülteciler, engelli insanlar, LGBTQ bireyler, özellikle trans kadınlar. Bunlar yasaklama yasaları ile en çok zarar gören ve cezalandırılan gruplar. Bunun bir tesadüf olduğunu düşünmüyorum. Bu yasalar politik destek görüyor tam olarak insanları hedef aldığı için oy verenlerin görmek ya da bilmek istemediği insanları. Yoksa neden insanlar yasaklamayı desteklesin? Peki, çoğu kişinin insan ticaretiyle ilgili anlaşılabilir korkuları var. İnsanlar kaçırılan ve cinsel köleliğe satılan yabancı bir kadının tüm endüstriyi kapatarak kurtarılabileceğine inanıyor. Öyleyse insan ticaretini konuşalım. Zorunlu işçilik pek çok endüstride gerçekleşir, özellikle çalışanlar mülteci ya da diğer şekillerde korumasız olduğunda ve bunun ele alınması lazım. Ama bu spesifik tacizlerin hedeflendiği yasamalarla en iyi ele alınır tüm endüstrinin değil. Belgesiz 23 Çinli mülteci midye kabuğu toplarken Morecambe Bay'de 2004'te boğulduklarında deniz yemekleri endüstrisinin kapatılması için yasalar istenmedi insan ticareti kurbanlarını korumak için. Çözüm bariz olarak çalışanlara daha fazla yasal koruyuculuk gerekir, onların tacize karşı direnmesini sağlamak ve tutuklanmaktan korkmadan şikayette bulunmalarını. İnsan ticareti teriminin ortaya atılma şekli belgesiz mülteci seks işçilerinin bu işe zorlandığını ima ediyor. Aslında, çoğu mülteci tercih yapmıştır, ekonomik ihtiyaç kaynaklı, kendilerini kaçakçıların ellerine teslim etmek için. Çoğu bunu tamamen bilerek yapıyor hedefe ulaşınca seks satacaklarını bilerek. Ve evet, genellikle bu durumda bu kaçakçılar fahiş fiyatlar istiyorlar, mültecileri yapmak istemedikleri işlere zorluyor ve savunmasız kaldıklarında onları taciz ediyorlar. Bu seks işçiliği için doğru ama tarım işçiliği için de doğru, hizmet sektörü ve ev işleri için de. Nihayetinde, kimse herhangi bir iş için zorlanmak istemez ama bu çoğu mültecinin almayı kabul ettiği bir risk, arkalarında bıraktıklarından dolayı. Eğer yasal mülteciliğe izin verilseydi hayatlarını insan kaçakçıların ellerine teslim etmezlerdi. Problemlerin sebebi göçmenliğin yasaklanmasından dolayı, seks işçiliğinin yasaklanmasında olduğu gibi. Bu tarihin bir dersi. Eğer insanların istediği veya yapmak zorunda olduğu bir şeyi yasaklarsan bu alkol kullanmak ya da sınırları geçmek olabilir ya da kürtaj yaptırmak ya da seks satmak, çözdüğünden daha fazla problem yaratıyorsun. Yasaklamak bu işi yapan insan sayısında pek bir değişikliğe neden olmuyor. Ama bunları yapanların güvende olup olmadığını çok değiştiriyor. Yoksa neden insanlar yasaklanmasını desteklesin? Bir feminist olarak biliyorum ki seks endüstrisi köklerine işlemiş sosyal eşitsizlik. Gerçek şu ki çoğu seks alıcısı parası olan erkekler ve çoğu satıcı parası olmayan kadınlar. Bunlara katılabilirsiniz -ben katılıyorum- ve yasaklamanın çok kötü bir politika olduğunu düşünebilirsiniz. Daha iyi, daha eşit bir dünyada, belki çok daha az insan hayatta kalmak için seks satardı, ama daha iyi bir dünyayı yasama ile var edemezsin. Eğer bir kişi fakir olduğu için ya da evsiz olduğu için ya da belgesiz olduğu için yasal iş bulamadığından seks satmak zorundaysa o seçeneği ellerinden almak onları daha az fakir yapmaz ya da onları eve yerleştirmez ya da göçmen durumlarını değiştirmez. İnsanlar seks satmak aşağılayıcı diye endişelenir. Kendinize sorun: aç kalmak mı daha aşağılayıcı, çocuklarının aç kalmasını izlemek mi? Zenginlerin dadı tutmasını engelleyen istekler yok ya da manikür yaptırmasını bu işleri yapan kişiler genellikle fakir ve mülteci kadınlar. İşte bu fakir ve mülteci kadınların seks satıyor olması bazı feministleri rahatsız ediyor. Ve bunu anlayabiliyorum seks endüstrisinin neden güçlü duygulara sebep olduğunu. Konu seks olunca insanların her türlü karmaşık duyguları var. Ama sadece duygular üzerinden politikalar yapamayız, özellikle bu politikalar yüzünden etkilenen insanların üzerinden. Seks işçiliğinin yok edilmesine takılıp kalırsak altındaki temel sebeptense cinsiyet eşitliği gibi belirli göstergelere takılıp kalıyoruz. İnsanlar şu soruda takılıp kalıyor; "Kızının yapmasını ister miydin?" Bu yanlış soru. Yerine, onun bunu yaptığını düşün. İşte bu gece ne kadar güvende? Neden daha güvende değil? Şunlara baktık; tam suça, kısmi suça, İsveç veya İskandinav modeli ve yasallaştırmaya ve tüm bunların nasıl zarar verdiğine. Hiç sorulmayan soruysa şu: "Seks işçileri ne istiyor?" Sonuçta, bu yasalardan en çok etkilenen biziz. Yeni Zelanda seks işçiliğini 2003'te suç olmaktan çıkardı. Şunu hatırlamak çok önemli suç olmaktan çıkarmak ve yasallaştırmak aynı şeyler değil. Suç olmaktan çıkarmak yasaların kaldırılması anlamına geliyor seks endüstrisini cezalandıranları, bunun yerine seks işine de diğer işler gibi davranmak. Yeni Zelanda'da insanlar güvenlik için bir arada çalışabilir seks işçilerine iş verenler devlet tarafından denetlenebilir. Bir seks işçisi, müşteriyi istediği zaman reddedebilir, istediği sebepten dolayı ve sokak çalışanlarının %96'sı yasanın haklarını koruduğunu söylüyor. Yeni Zelanda seks işçiliği yapan insanların sayısında bir artış görmedi. Ama suç olmaktan çıkarmak güvenli hâle getirdi. Yeni Zelanda'dan alınması gereken ders sadece bu yasamanın iyiliği değil ama kritik olan, seks işçileriyle beraber yazılmış olması; tam adı, Yeni Zelanda Fahişeler Kolektifi. Seks işçiliğini daha güvenli hâle getirmek konusunda direkt olarak seks işçilerini dinlemeye hazırlardı. Burada Birleşik Krallık'ta seks işçileri tarafından kurulan grupların parçasıyım; Seks İşçileri Açık Üniversitesi ve İngiliz Fahişeler Kolektifi. Biz global bir hareketin parçasıyız. Suç olmaktan çıkarılmak ve kendi kaderimizi tayin etmek istiyoruz. Bizim hareketimizin evrensel sembolü kırmızı şemsiye. İsteklerimizde global kuruluşlarca destekliyiz, UNAIDS gibi, Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Af Örgütü. Daha fazla müttefike ihtiyacımız var. Eğer cinsiyet eşitliği konusunda duyarlıysanız veya fakirlik veya göçmenlik veya toplum sağlığı, o zaman seks işçilerinin hakları sizin için önemli. Akımlarınız içinde bize yer ayırın. Bu sadece seks çalışanlarını konuşurken dinlemek değil, aynı zamanda sesimizi artırmak. Bizi susturanlara direnmek, fahişenin kendisi için iyi olanı bilemeyecek kadar kurban, ya da zarar görmüş olduğunu söyleyenlere ya da fazla ayrıcalıklı ve gerçek zorluklardan çok uzakta, milyonlarca sessiz kurbanın temsilcisi olmadığını. Kurban ve güçlenmiş arasındaki ayrım hayali. Sadece seks işçilerini itibarsızlaştırmak ve bizi gözardı etmeyi kolaylaştırmak için var. Çoğunuzun yaşamak için çalıştığı aşikâr. Seks işçiliği de bir iştir. Aynı sizin gibi, bazılarımız işimizi seviyoruz, bazılarımız nefret ediyoruz. Nihayetinde, çoğumuzun karışık duyguları var. Ama işimizle ilgili ne düşündüğümüz önemli nokta değl. Ve diğerlerinin işimiz hakkında ne hissettiği de kesinlikle değil. Önemli olan bizim güvenli çalışma hakkımızın, bizim şartlarımızda olması. Seks işçileri gerçek insanlar. Bizim karmaşık deneyimlerimiz oldu ve bu deneyimlere karmaşık tepkilerimiz oldu. Ama bizim isteklerimiz karmaşık değil. New York'taki pahalı eskortlara sorabilirsiniz, Kamboçya'daki genelev çalışanlarına, Güney Afrika'da sokak çalışanlarına, benim Soho'da çalıştığım eski yerde kadrodaki tüm kızlara hepsi aynı şeyi söyleyecek. Milyonlarca seks işçisi ve sayısız seks işçisi örgütü ile konuşabilirsin. Biz suç olmaktan tamamen çıkarılmasını ve yeni çalışma hakları istiyoruz. Bugün ben sadece sahnedeki bir seks işçisiyim ama tüm dünyadan bir mesaj getiriyorum. Teşekkürler. (Alkışlar)