Para karşılığı seks
hakkında konuşmak istiyorum.
Daha önce seks işçiliği
hakkında dinlediğiniz
çoğu insan gibi değilim.
Polis memuru ya da sosyal
hizmetler görevlisi değilim.
Akademisyen, gazeteci
veya politikacı değilim.
Maryam'ın tanıtımından anladığınız üzere
rahibe de değilim.
(Kahkaha)
Bu insanların çoğu seks satmanın
aşağılayıcı bir hareket olduğunu,
kimsenin bunu yapmayı seçmeyeceğini,
tehlikeli olduğunu, kadınların taciz
edildiğini ve öldürüldüğünü söyler.
Hatta bu insanların çoğu
''Bununla ilgili yasalar olmalı!''
diyebilir.
Bu size mantıklı geliyor olabilir.
Bana da öyle geliyordu,
2009'un son aylarına kadar.
Ucu ucuna yeten
iki asgari ücretle çalışıyorken
her ay maaşım sadece
hesap limit aşımımı öderdi.
Çok yorulmuştum ve hayatım ilerlemiyordu.
Tıpkı benden öncekiler gibi
para karşılığı seksin
daha iyi bir seçenek
olduğuna karar verdim.
Beni yanlış anlamayın,
bunun yerine piyango kazanmış
olmayı tercih ederdim.
Ancak bu yakın zamanda olmayacaktı
ve kiramın ödenmesi gerekiyordu.
Bir genelevde ilk mesaim için kaydoldum.
O zamandan bu yana geçen yıllarda
düşünmek için çok zamanım oldu.
Seks işçiliği hakkında o zamanki
görüşlerimi gözden geçirdim.
Razı olmayı ve kapitalizm altında
bu işin doğasını düşündüm.
Cinsiyet eşitsizliğini ve kadınların
cinsel ve üretken kimliklerini düşündüm.
İş yerinde istismar
ve şiddete maruz kaldım.
Diğer seks işçilerini korumak için
neler yapılması gerektiğini düşündüm.
Belki siz de bunları düşünmüşsünüzdür.
Bu konuşmada,
tüm dünyada seks işçiliği
hakkında uygulanan
dört temel yasal yaklaşımı
ve neden işe yaramadıklarını anlatacağım.
Seks endüstrisini yasaklamak
aslında seks işçilerinin maruz kaldığı
her tür zorluğu nasıl
daha kötü bir hâle getiriyor.
Sonra seks işçileri olarak
aslında ne istediğimizden bahsedeceğim.
İlk yaklaşım tam suç durumu.
Dünyanın yarısı,
Rusya, Güney Afrika ve ABD'nin çoğu
dâhil olmak üzere, seks işçiliğini
ilgili herkesi
suçlu kabul ederek düzenler.
Yani satıcı, alıcı ve üçüncü taraflar.
Belli ki bu ülkelerdeki milletvekilleri
tutuklanma korkusunun
insanların seks satmalarını
engelleyeceğini umuyorlar.
Ancak kanunlara uymak ile
kendinizi ve ailenizi beslemek arasında
seçim yapmak zorunda kalırsanız
işi yine de yapacaksınız
ve riski alacaksınız.
Suçlulaştırma bir tuzaktır.
Suç kaydınız varsa
sıradan bir iş bulmak zordur.
Potansiyel işverenler sizi işe almaz.
Hâlâ paraya ihtiyacınız varsa
daha esnek, resmi olmayan
bir ekonomide kalacaksınız.
Kanunlar sizi seks satmaya zorlar,
ki bu, amaçlanan etkinin tam tersidir.
Suçlu olmak, sizi bizzat devlet tarafından
kötü muameleye maruz bırakır.
Birçok yerde, tutuklanmamak için
rüşvet ödemeye
ya da bir polis memuru ile
cinsel ilişkiye girmeye
zorlanabilirsiniz.
Örneğin, Kamboçya'daki
polis ve gardiyanların seks işçilerine
yalnızca işkence olarak
nitelendirilebilecek şeyler
yaptıkları belgelendi:
yani silahlı tehditler,
dayak, elektrik şoku, tecavüz
ve yemek vermeme.
Bir başka endişe verici şey:
Kenya, Güney Afrika veya New York
gibi yerlerde seks satıyorsanız,
prezervatif taşırken yakalanırsanız
polis sizi tutuklayabilir
çünkü prezervatif, seks sattığınıza dair
yasal bir kanıt olarak kullanılabilir.
Açıkçası, bu HIV riskini artırır.
Eğer prezervatif taşırken tutuklanırsanız
bunun size karşı kullanılacağını düşünün.
Onları evde bırakmak için
oldukça güçlü bir teşvik, değil mi?
Bu yerlerde çalışan seks işçileri,
tutuklanmak veya riskli seks arasında
zorlu bir seçim yapmak zorunda kalıyorlar.
Siz hangisini seçerdiniz?
İşe giderken prezervafit götürür müydünüz?
Peki ya
polisin sizi minibüse bindirince
tecavüz edeceğinden endişeleniyorsanız?
Bu ülkelerde görülen seks işçiliğinin
düzenlenmesindeki ikinci yaklaşım,
kısmi suç hâline getirme.
Seks alışverişi yasalken
bununla alakalı faaliyetler
genelev işletme veya sokakta
pazarlık gibi faaliyetler yasaktır.
Fransa ve İngiltere'de
bu gibi kanunlar
biz seks işçilerine der ki:
"Hey, seks satmanızı önemsemiyoruz.
Sadece bunun kapalı kapılar ardında
ve yalnız yaptığınızdan emin olun."
Bu arada, bir yerde iki veya
daha fazla seks işçisi çalışıyorsa
burası genelev olarak tanımlanır.
Bunu yasa dışı yapmak, çoğumuzun
tek başına çalışması demektir.
Ki bu bizi şiddet içeren suçlara
karşı savunmasız bırakır.
Ancak, birlikte çalışarak
kanunları ihlal etmeyi seçersek de
savunmasız oluruz.
Birkaç yıl önce,
bir arkadaşım iş başında
saldırıya uğradığı için gergindi,
ben de bir süreliğine müşterileriyle
benim yerimde görüşebileceğini söyledim.
Bu süre zarfında
kötü davranmaya başlayan
başka bir adam daha oldu.
Ben adama gitmesini yoksa
polis çağıracağımı söyledim.
İkimize baktı
ve "Siz polisi arayamazsınız.
Birlikte çalışıyorsunuz,
burası yasa dışı" dedi.
Haklıydı.
Sonunda bir fiziksel şiddet
uygulamadan gitti.
Ama kanunları çiğnediğimiz bilgisi
onun bizi korkutmasına yetti.
Bundan paçayı kurtarabileceğinden emindi.
Sokak fahişeliğinin yasaklanması
korumaktan çok zarar veriyor.
Öncelikle, tutuklanmamak için
sokak işçileri risk alırlar;
bu, tek başlarına
veya karanlık ormanlar gibi izole edilmiş,
saldırıya açık oldukları yerlerde
çalışmaları demek.
Dışarıda seks satarken yakalandıysanız
para cezası ödersiniz.
Bu cezayı sokaklara dönmeden
nasıl ödeyebilirsiniz ki?
Sizi sokakta ilk gördüklerinde de
para için oradaydınız.
Böylece para cezaları birikir
ve bir kısır döngüye kapılırsınız,
seks sattığınız için aldığınız cezaları
yine seks satarak ödersiniz.
Doğu Londra'daki Redbridge'de çalışan
Mariana Popa'dan bahsedeyim.
Onun bölgesinde sokak işçileri
müşterilerini normalde güvenlik için
gruplar hâlinde beklerler
ve birbirlerini tehlikeli adamlardan
nasıl kaçacakları konusunda uyarırlardı.
Ancak, polisin seks işçileri ve müşteriler
hakkında aldıkları önlemler yüzünden
tutuklanmamak için tek başına
çalışmak zorunda kaldı.
29 Ekim 2013' te sabaha karşı
bıçaklanarak öldürüldü.
Müşteri ararken aldığı cezayı
ödemek için geç saatlerde çalışıyordu.
Seks işçilerinin cezalandırılmaları
onlara zarar veriyorsa
neden sadece seksi satın
alanları cezalandırmıyorsunuz?
Bu, hakkında konuşmak istediğim
üçüncü yaklaşımın amacı,
İsveç-İskandinav seks yasası modeli
Kanunların arkasındaki fikir,
seks satışının özünde zararlı olması
ve aslında, seçeneği ortadan kaldırarak
seks işçilerine yardım ediyorsunuz.
Artan desteğe rağmen
genelde "talebi sonlandırma" yaklaşımı
olarak nitelendirilen şeylerin,
işe yaradığına dair kanıt yok.
İsveç'te daha önce olduğu kadar
fahişelik var.
Bu neden olabilir?
Çünkü seks satan insanların
çoğu zaman gelir için
başka seçenekleri yoktur.
Eğer paraya ihtiyacın varsa
işteki düşüşün tek etkisi,
sizi fiyatları düşürmeye
veya daha riskli cinsel hizmetler
sunmaya zorlamasıdır.
Daha çok müşteri bulmanız gerekiyorsa
bir aracının yardımına
ihtiyaç duyabilirsiniz.
Görüyorsunuz ki sıklıkla
pezevenklik olarak nitelendirilen şeyleri
durdurmak yerine,
böyle bir kanun,
potansiyel istismarcı olabilecek
üçüncü şahısları destekler.
İşimde güvenlik için
bilmediğim numaralardan gelen
rezervasyon almamaya çalışıyorum.
Bir ev ya da otel ziyaretiyse
tam ismini ve başka detayları
öğrenmeye çalışıyorum.
İsveç modeli altında çalışsaydım
müşteri bana bu bilgiyi
vermekten çok korkardı.
Daha sonra şiddet görürsem
izini süremeyeceğim bir adamın
rezervasyonunu kabul etmekten
başka çarem yok.
Paraya ihtiyacınız varsa
müşterilerinizi polisten
korumanız gerekir.
Dışarıda çalışıyorsanız
yani tek başınıza veya
izole edilmiş yerlerde,
sanki suçluymuşsunuz gibi
çalışmanız demektir.
Bu, arabalara daha çabuk
girmek demek olabilir,
daha az görüşme süresi,
ani kararlar anlamına gelir.
Bu adam tehlikeli mi yoksa
sadece gergin mi?
Bu riski göze alabilir misin?
Riski almamayı kaldırabilir miyim?
Sık sık duyduğum bir şey var:
"Fuhuş, yasal hâle getirilip
düzenlenseydi iyi olurdu."
Bu yaklaşıma yasallaştırma diyoruz
ve bu, ABD'de Nevada Eyaleti
ve de Hollanda, Almanya gibi ülkeler
tarafından kullanılır.
Fakat insan hakları için
mükemmel model değildir.
Devlet tarafından
kontrol edilen fahişelikte,
ticari seks yalnızca
yasal olarak belirlenmiş alanlarda
gerçekleşebilir
ve seks işçileri kayıt
ve zorunlu sağlık kontrolleri gibi
özel kısıtlamalara uymakla yükümlüdürler.
Düzenlemeler kağıt üzerinde
çok iyi duruyor,
ancak politikacılar kasıtlı olarak
seks endüstrisi ile ilgili düzenlemeleri
pahalı ve zorunlu hâle getiriyor.
Bu iki katmanlı bir sistem oluşturur:
yasal ve yasa dışı iş.
Bazen buna "arka kapı suçlaması" diyoruz.
Zengin, iyi bağlı genelev sahipleri
düzenlemelere uyabilir
ancak daha marjinal insanlar
bunu geçmesi imkânsız olarak görüyorlar.
Ve prensip olarak mümkün olsa bile
bir lisans veya uygun yer edinmek
zaman alır ve pahalıdır.
Umutsuz ve bu gece
paraya ihtiyacı olan biri için
bir seçenek olmayacak.
Bir mülteci veya ev içi istismardan
kaçan birileri olabilirler.
Bu iki katmanlı sistemde,
en savunmasız insanlar yasa dışı
çalışmaya zorlanmaktadır,
bu yüzden daha önce bahsettiğim
suç olarak kabul etmenin
tüm tehlikelerine maruz kalıyorlar.
Yani,
öyle görünüyor ki
seks işçiliğini kontrol etme
veya engelleme çabaları
durumu seks satan kişiler için
daha da tehlikeli yapıyor.
Kanun uygulamaları korkusu onları
daha izole ortamlarda çalışmaya zorluyor
ve müşterilerin ve hatta polislerin
kurtulacakları bilinciyle
istismarına sebep olur.
Cezalar ve sabıka kayıtları
insanları seks satmak zorunda bırakıyor,
bunu engellemek yerine.
Alıcılara yapılan baskılar
satıcıların risk almasına neden oluyor
ve muhtemelen tacizci
yöneticilerin kollarına yolluyor.
Bu yasalar seks işçilerine karşı
nefret ve yaftalamayı da sağlamlaştırıyor.
İki sene önce Fransa, İsveç modelini
geçici olarak getirdiğinde
sıradan insanlar ipucunu aldı
sokaklarda çalışan insanlara karşı
vahşi saldırılarda bulunmaya başladılar.
İsveç'te, kamuoyu anketleri gösteriyor ki
yasadan öncesine göre
çok daha fazla insan
seks işçilerinin tutuklanmasını istiyor.
Eğer yasaklamak bu kadar zararlıysa
neden bu kadar popüler
diye sorabilirsiniz.
İlk olarak, seks işçiliği geçmişten
günümüze hayatta kalma stratejisi olarak
azınlık grupları
tarafından kullanılmıştır:
farklı ırklara mensup insanlar,
mülteciler,
engelli insanlar,
LGBTQ bireyler,
özellikle trans kadınlar.
Bunlar yasaklama yasaları ile
en çok zarar gören
ve cezalandırılan gruplar.
Bunun bir tesadüf olduğunu düşünmüyorum.
Bu yasalar politik destek görüyor
tam olarak insanları hedef aldığı için
oy verenlerin görmek ya da bilmek
istemediği insanları.
Yoksa neden insanlar
yasaklamayı desteklesin?
Peki, çoğu kişinin insan ticaretiyle
ilgili anlaşılabilir korkuları var.
İnsanlar kaçırılan ve cinsel köleliğe
satılan yabancı bir kadının
tüm endüstriyi kapatarak
kurtarılabileceğine inanıyor.
Öyleyse insan ticaretini konuşalım.
Zorunlu işçilik
pek çok endüstride gerçekleşir,
özellikle çalışanlar mülteci ya da
diğer şekillerde korumasız olduğunda
ve bunun ele alınması lazım.
Ama bu spesifik tacizlerin hedeflendiği
yasamalarla en iyi ele alınır
tüm endüstrinin değil.
Belgesiz 23 Çinli mülteci
midye kabuğu toplarken Morecambe Bay'de
2004'te boğulduklarında
deniz yemekleri endüstrisinin
kapatılması için yasalar istenmedi
insan ticareti kurbanlarını korumak için.
Çözüm bariz olarak çalışanlara
daha fazla yasal koruyuculuk gerekir,
onların tacize karşı direnmesini sağlamak
ve tutuklanmaktan korkmadan
şikayette bulunmalarını.
İnsan ticareti teriminin
ortaya atılma şekli
belgesiz mülteci seks işçilerinin
bu işe zorlandığını ima ediyor.
Aslında, çoğu mülteci tercih yapmıştır,
ekonomik ihtiyaç kaynaklı,
kendilerini kaçakçıların ellerine
teslim etmek için.
Çoğu bunu tamamen bilerek yapıyor
hedefe ulaşınca
seks satacaklarını bilerek.
Ve evet, genellikle bu durumda
bu kaçakçılar fahiş fiyatlar istiyorlar,
mültecileri yapmak istemedikleri
işlere zorluyor
ve savunmasız kaldıklarında
onları taciz ediyorlar.
Bu seks işçiliği için doğru
ama tarım işçiliği için de doğru,
hizmet sektörü ve ev işleri için de.
Nihayetinde, kimse herhangi bir iş için
zorlanmak istemez
ama bu çoğu mültecinin
almayı kabul ettiği bir risk,
arkalarında bıraktıklarından dolayı.
Eğer yasal mülteciliğe izin verilseydi
hayatlarını insan kaçakçıların
ellerine teslim etmezlerdi.
Problemlerin sebebi
göçmenliğin yasaklanmasından dolayı,
seks işçiliğinin yasaklanmasında
olduğu gibi.
Bu tarihin bir dersi.
Eğer insanların istediği veya yapmak
zorunda olduğu bir şeyi yasaklarsan
bu alkol kullanmak ya da
sınırları geçmek olabilir
ya da kürtaj yaptırmak
ya da seks satmak,
çözdüğünden daha fazla
problem yaratıyorsun.
Yasaklamak bu işi yapan insan sayısında
pek bir değişikliğe neden olmuyor.
Ama bunları yapanların
güvende olup olmadığını çok değiştiriyor.
Yoksa neden insanlar
yasaklanmasını desteklesin?
Bir feminist olarak biliyorum ki
seks endüstrisi
köklerine işlemiş sosyal eşitsizlik.
Gerçek şu ki çoğu seks alıcısı
parası olan erkekler
ve çoğu satıcı parası olmayan kadınlar.
Bunlara katılabilirsiniz -ben katılıyorum-
ve yasaklamanın çok kötü bir politika
olduğunu düşünebilirsiniz.
Daha iyi, daha eşit bir dünyada,
belki çok daha az insan
hayatta kalmak için seks satardı,
ama daha iyi bir dünyayı
yasama ile var edemezsin.
Eğer bir kişi fakir olduğu için
ya da evsiz olduğu için
ya da belgesiz olduğu için yasal iş
bulamadığından seks satmak zorundaysa
o seçeneği ellerinden almak onları
daha az fakir yapmaz
ya da onları eve yerleştirmez
ya da göçmen durumlarını değiştirmez.
İnsanlar seks satmak aşağılayıcı
diye endişelenir.
Kendinize sorun: aç kalmak mı
daha aşağılayıcı,
çocuklarının aç kalmasını izlemek mi?
Zenginlerin dadı tutmasını
engelleyen istekler yok
ya da manikür yaptırmasını
bu işleri yapan kişiler
genellikle fakir ve mülteci kadınlar.
İşte bu fakir ve mülteci kadınların
seks satıyor olması
bazı feministleri rahatsız ediyor.
Ve bunu anlayabiliyorum
seks endüstrisinin neden
güçlü duygulara sebep olduğunu.
Konu seks olunca insanların
her türlü karmaşık duyguları var.
Ama sadece duygular üzerinden
politikalar yapamayız,
özellikle bu politikalar yüzünden
etkilenen insanların üzerinden.
Seks işçiliğinin yok edilmesine
takılıp kalırsak
altındaki temel sebeptense
cinsiyet eşitliği gibi
belirli göstergelere takılıp kalıyoruz.
İnsanlar şu soruda takılıp kalıyor;
"Kızının yapmasını ister miydin?"
Bu yanlış soru.
Yerine, onun bunu yaptığını düşün.
İşte bu gece ne kadar güvende?
Neden daha güvende değil?
Şunlara baktık; tam suça,
kısmi suça, İsveç veya İskandinav modeli
ve yasallaştırmaya
ve tüm bunların nasıl zarar verdiğine.
Hiç sorulmayan soruysa şu:
"Seks işçileri ne istiyor?"
Sonuçta, bu yasalardan
en çok etkilenen biziz.
Yeni Zelanda seks işçiliğini
2003'te suç olmaktan çıkardı.
Şunu hatırlamak çok önemli
suç olmaktan çıkarmak
ve yasallaştırmak aynı şeyler değil.
Suç olmaktan çıkarmak yasaların
kaldırılması anlamına geliyor
seks endüstrisini cezalandıranları,
bunun yerine seks işine de
diğer işler gibi davranmak.
Yeni Zelanda'da insanlar
güvenlik için bir arada çalışabilir
seks işçilerine iş verenler
devlet tarafından denetlenebilir.
Bir seks işçisi, müşteriyi
istediği zaman reddedebilir,
istediği sebepten dolayı
ve sokak çalışanlarının %96'sı
yasanın haklarını koruduğunu söylüyor.
Yeni Zelanda
seks işçiliği yapan insanların
sayısında bir artış görmedi.
Ama suç olmaktan çıkarmak
güvenli hâle getirdi.
Yeni Zelanda'dan alınması gereken ders
sadece bu yasamanın iyiliği değil
ama kritik olan,
seks işçileriyle beraber yazılmış olması;
tam adı, Yeni Zelanda Fahişeler Kolektifi.
Seks işçiliğini daha güvenli hâle
getirmek konusunda
direkt olarak seks işçilerini
dinlemeye hazırlardı.
Burada Birleşik Krallık'ta
seks işçileri tarafından kurulan
grupların parçasıyım;
Seks İşçileri Açık Üniversitesi
ve İngiliz Fahişeler Kolektifi.
Biz global bir hareketin parçasıyız.
Suç olmaktan çıkarılmak ve kendi
kaderimizi tayin etmek istiyoruz.
Bizim hareketimizin
evrensel sembolü kırmızı şemsiye.
İsteklerimizde global kuruluşlarca
destekliyiz, UNAIDS gibi,
Dünya Sağlık Örgütü
ve Uluslararası Af Örgütü.
Daha fazla müttefike ihtiyacımız var.
Eğer cinsiyet eşitliği konusunda
duyarlıysanız
veya fakirlik veya göçmenlik
veya toplum sağlığı,
o zaman seks işçilerinin hakları
sizin için önemli.
Akımlarınız içinde bize yer ayırın.
Bu sadece seks çalışanlarını
konuşurken dinlemek değil,
aynı zamanda sesimizi artırmak.
Bizi susturanlara direnmek,
fahişenin kendisi için iyi olanı
bilemeyecek kadar kurban,
ya da zarar görmüş olduğunu söyleyenlere
ya da fazla ayrıcalıklı
ve gerçek zorluklardan çok uzakta,
milyonlarca sessiz kurbanın
temsilcisi olmadığını.
Kurban ve güçlenmiş arasındaki
ayrım hayali.
Sadece seks işçilerini itibarsızlaştırmak
ve bizi gözardı etmeyi
kolaylaştırmak için var.
Çoğunuzun yaşamak için çalıştığı aşikâr.
Seks işçiliği de bir iştir.
Aynı sizin gibi,
bazılarımız işimizi seviyoruz,
bazılarımız nefret ediyoruz.
Nihayetinde, çoğumuzun
karışık duyguları var.
Ama işimizle ilgili ne düşündüğümüz
önemli nokta değl.
Ve diğerlerinin işimiz hakkında
ne hissettiği de kesinlikle değil.
Önemli olan bizim
güvenli çalışma hakkımızın,
bizim şartlarımızda olması.
Seks işçileri gerçek insanlar.
Bizim karmaşık deneyimlerimiz oldu
ve bu deneyimlere
karmaşık tepkilerimiz oldu.
Ama bizim isteklerimiz karmaşık değil.
New York'taki pahalı eskortlara
sorabilirsiniz,
Kamboçya'daki genelev çalışanlarına,
Güney Afrika'da sokak çalışanlarına,
benim Soho'da çalıştığım eski yerde
kadrodaki tüm kızlara
hepsi aynı şeyi söyleyecek.
Milyonlarca seks işçisi
ve sayısız seks işçisi örgütü
ile konuşabilirsin.
Biz suç olmaktan tamamen çıkarılmasını
ve yeni çalışma hakları istiyoruz.
Bugün ben sadece sahnedeki
bir seks işçisiyim
ama tüm dünyadan bir mesaj getiriyorum.
Teşekkürler.
(Alkışlar)