0:00:07.170,0:00:13.219
Dünyayı ve günümüzün çoğu düşünürünü,[br]Platon gibi çok az insan etkilemiştir.

0:00:13.219,0:00:15.799
Hatta, bir 20. yüzyıl[br]düşünürü, daha ileriye giderek,

0:00:15.799,0:00:22.129
Batı felsefesinin tamamını, Platon'un[br]bir dipnot serisi olarak tanımlamıştır.

0:00:22.129,0:00:24.390
Platon, ilk Batı üniversitesini yarattı ve

0:00:24.390,0:00:27.330
Aristoteles de dâhil,[br]Antik Yunan'ın zeki insanlarına

0:00:27.330,0:00:29.129
öğretmenlik yaptı.

0:00:29.129,0:00:32.731
Fakat, felsefenin kurucularından[br]bir tanesi bile kusursuz değildi.

0:00:32.731,0:00:34.399
Platon, muhteşem fikirleriyle birlikte,

0:00:34.399,0:00:38.640
zamanın sınamasına tam[br]olarak uymayan birkaç fikre sahipti.

0:00:38.640,0:00:44.359
Şimdi, onun en iyi ve en kötü[br]fikirlerinin kısa bir özetini sunacağız.

0:00:44.359,0:00:47.829
Platon, kusurlu dünyamızın ötesinde,[br]mükemmel bir değişmeyen bir Formlar

0:00:47.829,0:00:52.049
dünyası olduğunu iddia ediyordu.

0:00:52.049,0:00:57.556
Formlar, etrafımızda gördüğümüz şeylerin[br]ve kavramların, ideal biçimleridir.

0:00:57.556,0:01:01.761
Kendi dünyamız için bir tür kullanım[br]kitapçığı olarak işlev görürler.

0:01:01.761,0:01:05.581
Formlar dünyasının etrafında ideal ağaç,

0:01:05.581,0:01:07.581
ideal YouTube kanalı

0:01:07.581,0:01:09.391
ve hatta ideal adalet

0:01:09.391,0:01:11.742
ya da ideal sevgi yüzer.

0:01:11.742,0:01:17.471
Kendi gerçekliğimiz, ideal[br]Formlar'ın kusurlu kopyalarından oluşur.

0:01:17.471,0:01:20.941
Platon, filozofların bu mükemmel[br]Formlar'ı anlamak ve düşünmek için

0:01:20.941,0:01:23.810
uğraşmalarını, böylece de bizi yanıltan

0:01:23.810,0:01:28.090
gerçekliğimizi daha iyi[br]yönetebileceklerini iddia etmiştir.

0:01:28.090,0:01:29.570
Bu saçma görünse de,

0:01:29.570,0:01:32.069
göründüğü hâliyle dünya[br]ve onun ardındaki büyük

0:01:32.069,0:01:34.211
gerçeklik arasındaki bağlantısızlık,

0:01:34.211,0:01:37.432
felsefenin en rahatsız[br]edici konularından birisidir.

0:01:37.432,0:01:40.741
Bu; teologların, filozofların[br]ve benzer şekilde, senaristlerin yazdığı

0:01:40.741,0:01:41.932
yüzlerce sayfa yazının

0:01:41.932,0:01:44.212
konusu olmuştur.

0:01:44.212,0:01:48.201
Bu da ortaya şöyle soruları çıkarır;[br]gerçeğe ulaşmak için hislerimize mi, yoksa

0:01:48.201,0:01:50.401
aklımıza mı güvenmeli miyiz?

0:01:50.401,0:01:52.892
Platon için, cevap akıl.

0:01:52.892,0:01:57.753
Tek başına akıl, bizlere en azından[br]Formlar'ı düşünebilme potansiyeli sağlar.

0:01:57.753,0:02:01.364
Fakat akıl, Platon'un kendisi[br]için her zaman işe yaramamıştı.

0:02:01.364,0:02:04.522
Hayvanlar arasında insanları[br]konumlandırmak istediğinde,

0:02:04.522,0:02:07.752
bizleri kuşlarla aynı kefeye koydu.

0:02:07.752,0:02:11.603
Orijinal adıyla, "kanatsız[br]iki ayaklılar" dedi.

0:02:11.603,0:02:14.682
Bu tanımdan rahatsız olan[br]Kinik Diyojen, tüyleri yolunmuş bir

0:02:14.682,0:02:17.992
tavuk ile Platon'un[br]sınıfına girdi ve şöyle dedi;

0:02:17.992,0:02:22.303
"Bakın. Platon'un adamı."

0:02:22.303,0:02:24.423
Şimdi birkaç güzel fikre dönelim.

0:02:24.423,0:02:27.614
Platon, kayda geçmiş en eski[br]politik kuramcılardan birisidir ve

0:02:27.614,0:02:32.425
Aristoteles ile birlikte, politik bilimin[br]kurucularından birisi olarak görülür.

0:02:32.425,0:02:36.478
Bir yönetici olmanın, ister çömlekçilik[br]olsun ister doktorluk, diğer zanaatlardan

0:02:36.478,0:02:38.614
farklı olmadığını ve yalnızca bu zanaatta

0:02:38.614,0:02:42.827
ustalığa ulaşabilenlerin,[br]yönetmeye uygun olduğunu belirtmiştir.

0:02:42.827,0:02:46.414
Yönetmek, Formlar'ı tasarlama zanaatıdır.

0:02:46.414,0:02:52.343
Platon, Devlet adlı kitabında, adaletin[br]nihai amaç olduğu bir ütopya düşlemiştir.

0:02:52.343,0:02:57.185
Platon'un ideal şehri, bireyleri[br]arasında uyumlu bir denge arayışındadır ve

0:02:57.185,0:02:59.864
bu şehri, filozof bir kral yönetmelidir.

0:02:59.864,0:03:01.855
Platon, aynı zamanda, bin yıl öncesinde,

0:03:01.855,0:03:07.643
bu model şehirde kadınların da eşit[br]olarak yönetebileceklerini belirtmiştir.

0:03:07.643,0:03:11.275
Ne yazık ki, Platon kadınlar[br]konusunda tutarsızdı, başka yerlerde

0:03:11.275,0:03:13.634
onları çocuklara benzetiyordu.

0:03:13.634,0:03:16.923
Ayrıca, bir kadının rahminin,[br]vücutta dolaşıp hastalığa neden

0:03:16.923,0:03:21.014
olabilecek, canlı bir[br]hayvan olduğuna inanıyordu.

0:03:21.014,0:03:25.017
Platon'un diğer çağdaşlarının da[br]benimsediği bu kötü fikir,

0:03:25.017,0:03:29.898
Avrupa tıbbında, yüzyıllarca[br]ilham kaynağı olmuştu.

0:03:29.898,0:03:34.226
Ayrıca, toplumun üç gruba[br]ayrılması gerektiğini düşünüyordu:

0:03:34.226,0:03:35.250
Üreticiler,

0:03:35.250,0:03:36.360
ordu

0:03:36.360,0:03:37.652
ve yöneticiler

0:03:37.652,0:03:42.997
ve büyük asil bir yalan da herkesin[br]bu yapıyı takip etmesini sağlamalıydı.

0:03:42.997,0:03:44.775
Ortaya koyduğu asil yalan;

0:03:44.775,0:03:50.246
ruhlarımızda altın, gümüş ya da pirinç[br]ve demir karışımı ile doğduğumuzu

0:03:50.246,0:03:51.825
ve bunların da, yaşamdaki

0:03:51.825,0:03:54.464
rollerimizi belirlediği idi.

0:03:54.464,0:03:58.027
Bazı düşünürler, bu asil yalan fikrine,[br]20.yy'a ait prototip bir propaganda

0:03:58.027,0:04:01.506
olarak ve filozof kral[br]fikrine de, onları kullanan

0:04:01.506,0:04:06.786
diktatörler için bir ilham olarak[br]itibar etmeye devam etmiştir.

0:04:06.786,0:04:07.917
Birkaç kötü fikir,

0:04:07.917,0:04:11.817
Platon'un tarihteki en büyük filozoflardan[br]birisi olarak statüsünü kirletebilir mi?

0:04:11.817,0:04:12.987
Hayır!

0:04:12.987,0:04:17.266
Platon, kendisinden sonra gelen liderlere[br]ve düşünürlere, bir başlangıç sundu.

0:04:17.266,0:04:18.406
Yüzyıllar boyunca,

0:04:18.406,0:04:22.336
bu fikirleri, yazım ve deneyim[br]aracılığıyla test etme şansına sahip olduk

0:04:22.336,0:04:25.646
ve bazılarını reddederken,[br]bazılarını da kabul ettik.

0:04:25.646,0:04:29.816
Platon'un, modern dünyanın temelleri[br]hâline gelen fikirlerini düzeltmeye,

0:04:29.816,0:04:33.056
iyileştirmeye ve düzenlemeye[br]devam ediyoruz.