0:00:07.170,0:00:13.219 Pak njerez kane influencuar boten dhe[br]filozofet e sotem si Platoni. 0:00:13.219,0:00:15.799 Nje filozof i shekullit te 20 arriti 0:00:15.799,0:00:22.129 te pershkruaje te gjithe filozofine [br]perendimore si seri shenimesh te Platonit. 0:00:22.129,0:00:24.390 Ai krijoi universitetin e pare europian 0:00:24.390,0:00:27.330 dhe ishte profesori i mendjeve[br]te medha te Greqise se lashte 0:00:27.330,0:00:29.129 duke perfshire Aristotelin. 0:00:29.129,0:00:32.731 Por edhe nje nga themeluesit[br]e filozofise nuk ishte perfekt. 0:00:32.731,0:00:34.249 Bashke me idete e medha 0:00:34.249,0:00:38.640 Platoni kishte disa qe nuk[br]i kane rezistuar testit te kohes. 0:00:38.640,0:00:44.359 Ja nje pershkrim i shkurter te disa[br]nga idete me te mira dhe me te keqija. 0:00:44.359,0:00:47.829 Platoni argumentonte qe[br]pertej botes imperfekte 0:00:47.829,0:00:52.049 ekzistonte bota e Ideve,[br]perfekte dhe te pandryshueshme. 0:00:52.049,0:00:57.556 Idete jane versioni ideal i objekteve[br]dhe koncepteve qe na rrethojne. 0:00:57.556,0:01:01.761 Ato sherbejne si nje lloj manuali[br]udhezimesh per vete boten tone. 0:01:01.761,0:01:05.581 Ne boten e Ideve gjejme pemen ideale, 0:01:05.581,0:01:07.581 kanalin YouTube ideal, 0:01:07.581,0:01:09.391 dhe bile drejtesine ideale, 0:01:09.391,0:01:11.742 apo dashurine ideale. 0:01:11.742,0:01:17.471 Realiteti yne permban kopje imperfekte[br]te Ideve. 0:01:17.471,0:01:20.941 Platoni argumentonte qe filozofet[br]duhet te perpiqen te mendojne 0:01:20.941,0:01:23.810 dhe kuptojne keto Ide perfekte 0:01:23.810,0:01:28.090 qe te behen me te zote[br]per te lundruar ne realitetin çorientues. 0:01:28.090,0:01:29.570 Ndersa duket qesharake, 0:01:29.570,0:01:32.069 shkeputja midis botes qe duket 0:01:32.069,0:01:34.211 dhe te vertetes qe qendron pas saj 0:01:34.211,0:01:37.432 eshte nje nga problemet[br]me te nderlikuara te filozofise. 0:01:37.432,0:01:40.741 Ka qene subjekti i mijera faqeve[br]te teologjisteve, 0:01:40.741,0:01:41.932 filozofeve, 0:01:41.932,0:01:44.212 dhe skenaristeve. 0:01:44.212,0:01:48.201 Ngre pyetje si, per te gjetur te verteten, 0:01:48.201,0:01:50.401 ti besojme shqisave apo arsyes? 0:01:50.401,0:01:52.892 Per Platonin, pergjigja eshte arsyeja. 0:01:52.892,0:01:57.753 Ajo e vetme na jep mjetet e mundshme[br]per te kuptuar Idete. 0:01:57.753,0:02:01.364 Por arsyeja nuk punonte gjithmone[br]edhe per vete Platonin. 0:02:01.364,0:02:04.522 Kur ai u mundua te klasifikonte[br]gjinine njerezore midis kafsheve, 0:02:04.522,0:02:07.752 ai na grupoi me shpendet. 0:02:07.752,0:02:11.603 "Dy kembesh pa pupla"[br]ishte emertimi zyrtar. 0:02:11.603,0:02:14.682 Ciniku Diogjen, i irrituar nga ky emertim, 0:02:14.682,0:02:17.992 i nderpreu mesimin ne klase Platonit[br]me nje pule te shpupluar,[br] 0:02:17.992,0:02:22.303 duke thirrur,[br]"Shikoni! Njeriu i Platonit" 0:02:22.303,0:02:24.423 Por le te kthehemi te idete e mira. 0:02:24.423,0:02:27.614 Platoni eshte nje nga teoricienet[br]e pare politike te dokumentuar, 0:02:27.614,0:02:32.425 dhe bashke me Aristotelin, ai konsiderohet[br]nje nga themeluesit e shkences politike. 0:02:32.425,0:02:36.478 Ai arsyetoi qe puna e sovranit nuk ishte[br]e ndryshme nga punet e tjera, 0:02:36.478,0:02:38.614 nga ajo e poçarit apo e doktorit, 0:02:38.614,0:02:42.827 dhe vetem ata qe e kishin mesuar zanatin[br]ishin te denje per te udhehequr. 0:02:42.827,0:02:46.414 Te mbreteroje ishte[br]zanat i soditjes se Ideve. 0:02:46.414,0:02:52.343 Ne vepren Republika, ai imagjinoi nje[br]utopi ku drejtesia eshte qellimi kryesor. 0:02:52.343,0:02:57.185 Qyteti ideal i Platonit kerkon nje balance[br]harmonike midis pjeseve 0:02:57.185,0:02:59.864 dhe duhet te drejtohet[br]nga nje mbret filozof. 0:02:59.864,0:03:01.855 Mijevjeçare para kohes se tij, 0:03:01.855,0:03:07.643 ai arsyetoi qe grate jane barazisht[br]te zonjat te drejtojne kete qytet model. 0:03:07.643,0:03:11.275 Fatkeqesisht, Platoni ishte kontradiktor[br]me grate, 0:03:11.275,0:03:13.634 nganjehere i krahasonte me femijet. 0:03:13.634,0:03:16.923 Ai po ashtu besonte qe mitra e gruas[br]eshte nje kafshe e gjalle 0:03:16.923,0:03:21.014 qe mund te levize neper trup[br]e te shkaktoje semundje. 0:03:21.014,0:03:25.017 Kjo teori, e perqafuar[br]nga bashkekohesit e tij, 0:03:25.017,0:03:29.898 ka influencuar, per fat te keq,[br]mjekesine europiane per shekuj. 0:03:29.898,0:03:34.226 Ai mendonte se shoqeria[br]duhet te ndahet ne tri grupe: 0:03:34.226,0:03:35.250 prodhuesit, 0:03:35.250,0:03:36.360 ushtria, 0:03:36.360,0:03:37.652 dhe udheheqesit, 0:03:37.652,0:03:42.997 e nje genjeshter fisnike duhet ti[br]bindte ato te ndiqnin kete strukture. 0:03:42.997,0:03:44.775 Genjeshtra fisnike qe propozoi 0:03:44.775,0:03:50.246 ishte qe ne kemi lindur me ar, argjent,[br]ose nje perzierje bakri me hekur 0:03:50.246,0:03:51.825 ne shpirtin tone, 0:03:51.825,0:03:54.464 qe percakton rolet tona ne jete. 0:03:54.464,0:03:58.027 Disa filozofe kane vazhduar ta kreditojne[br]idene e genjeshtres fisnike 0:03:58.027,0:04:01.506 si prototip i propagandes[br]se shekullit 20-te, 0:04:01.506,0:04:06.786 dhe mbretin filozof si nje frymezim[br]per diktatoret qe e perdornin. 0:04:06.786,0:04:07.917 A munden idete e keqija 0:04:07.917,0:04:11.817 te demtojne statusin e Platonit si nje[br]nga filozofet me te mire? 0:04:11.817,0:04:12.987 Jo! 0:04:12.987,0:04:17.266 Ai i ka dhene mendimtareve me te medhenj[br]qe e ndoqen nje vend nga ta fillonin. 0:04:17.266,0:04:18.406 Pergjate shekujve, 0:04:18.406,0:04:22.336 kemi pasur shansin te testojme[br]keto ide me shkrim dhe eksperience, 0:04:22.336,0:04:25.646 kemi pranuar disa dhe[br]hedhur poshte te tjerat. 0:04:25.646,0:04:29.816 Ne vazhdojme te permiresojme,[br]ndryshojme e modifikojme idete e tij 0:04:29.816,0:04:33.056 qe jane pilastrat e botes moderne.