[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.84,0:00:12.89,Default,,0000,0000,0000,,Niewielu wpłynęło na świat\Nw takim stopniu jak Platon. Dialogue: 0,0:00:12.89,0:00:15.58,Default,,0000,0000,0000,,Pewien XX-wieczny filozof\Npowiedział nawet, Dialogue: 0,0:00:15.58,0:00:21.78,Default,,0000,0000,0000,,że wszystkie zachodnie filozofie\Npochodzą od Platona. Dialogue: 0,0:00:21.78,0:00:24.11,Default,,0000,0000,0000,,Platon stworzył pierwszą\Nzachodnią akademię Dialogue: 0,0:00:24.11,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,i był nauczycielem największych\Numysłów starożytnej Grecji, Dialogue: 0,0:00:27.00,0:00:28.92,Default,,0000,0000,0000,,w tym Arystotelesa. Dialogue: 0,0:00:28.92,0:00:32.48,Default,,0000,0000,0000,,Ale nawet Platon nie był idealny. Dialogue: 0,0:00:32.48,0:00:34.10,Default,,0000,0000,0000,,Wśród jego wybitnych idei Dialogue: 0,0:00:34.10,0:00:38.36,Default,,0000,0000,0000,,znalazły się też takie,\Nktóre nie przetrwały próby czasu. Dialogue: 0,0:00:38.36,0:00:44.11,Default,,0000,0000,0000,,Oto krótki przegląd najlepszych\Ni najgorszych idei filozofa. Dialogue: 0,0:00:44.11,0:00:47.56,Default,,0000,0000,0000,,Platon uważał, że poza\Nnaszym nieidealnym światem Dialogue: 0,0:00:47.56,0:00:51.83,Default,,0000,0000,0000,,istnieje idealny świat Form. Dialogue: 0,0:00:51.83,0:00:57.27,Default,,0000,0000,0000,,Formy to idealne wersje\Nrzeczy i pojęć wokół nas. Dialogue: 0,0:00:57.27,0:01:01.71,Default,,0000,0000,0000,,Są rodzajem instrukcji dla naszego świata. Dialogue: 0,0:01:01.71,0:01:05.38,Default,,0000,0000,0000,,W świecie Form istnieje idealne drzewo, Dialogue: 0,0:01:05.38,0:01:07.19,Default,,0000,0000,0000,,idealny kanał na YouTube, Dialogue: 0,0:01:07.19,0:01:09.12,Default,,0000,0000,0000,,a nawet idealna sprawiedliwość Dialogue: 0,0:01:09.12,0:01:11.46,Default,,0000,0000,0000,,i idealna miłość. Dialogue: 0,0:01:11.46,0:01:17.16,Default,,0000,0000,0000,,Nasza rzeczywistość to zbiór\Nnieidealnych kopii tych Form. Dialogue: 0,0:01:17.16,0:01:20.73,Default,,0000,0000,0000,,Platon uważał, że filozofowie\Npowinni dążyć do kontemplacji Dialogue: 0,0:01:20.73,0:01:23.58,Default,,0000,0000,0000,,i zrozumienia tych idealnych Form. Dialogue: 0,0:01:23.58,0:01:27.76,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki temu będą mogli lepiej poruszać się\Nw naszej zwodniczej rzeczywistości. Dialogue: 0,0:01:27.76,0:01:29.37,Default,,0000,0000,0000,,Choć może wydawać się to głupie, Dialogue: 0,0:01:29.37,0:01:31.79,Default,,0000,0000,0000,,przepaść między światem Dialogue: 0,0:01:31.79,0:01:34.02,Default,,0000,0000,0000,,a prawdą, która się za tym kryje, Dialogue: 0,0:01:34.02,0:01:37.22,Default,,0000,0000,0000,,pozostaje jednym z największych\Nproblemów filozofii. Dialogue: 0,0:01:37.22,0:01:40.57,Default,,0000,0000,0000,,Na ten temat wiele tysięcy stron\Nnapisali zarówno teolodzy, Dialogue: 0,0:01:40.57,0:01:41.83,Default,,0000,0000,0000,,filozofowie, Dialogue: 0,0:01:41.83,0:01:43.80,Default,,0000,0000,0000,,jak i scenarzyści. Dialogue: 0,0:01:43.80,0:01:48.13,Default,,0000,0000,0000,,Pytanie, czy powinniśmy\Nufać naszym zmysłom Dialogue: 0,0:01:48.13,0:01:50.14,Default,,0000,0000,0000,,czy rozumowi? Dialogue: 0,0:01:50.14,0:01:52.68,Default,,0000,0000,0000,,Według Platona odpowiedź brzmi: rozumowi. Dialogue: 0,0:01:52.68,0:01:57.50,Default,,0000,0000,0000,,Rozum daje nam\Nmożliwość kontemplacji Form. Dialogue: 0,0:01:57.50,0:02:01.14,Default,,0000,0000,0000,,Zdarzało się jednak,\Nże umysł zawodził Platona. Dialogue: 0,0:02:01.14,0:02:04.52,Default,,0000,0000,0000,,Gdy filozof miał określić miejsce\Nczłowieka w hierarchii zwierząt, Dialogue: 0,0:02:04.52,0:02:07.54,Default,,0000,0000,0000,,wrzucił ludzi do jednego worka z ptakami. Dialogue: 0,0:02:07.54,0:02:11.34,Default,,0000,0000,0000,,"Dwunożny i nieopierzony",\Ntak Platon opisał człowieka. Dialogue: 0,0:02:11.34,0:02:14.48,Default,,0000,0000,0000,,Diogenes z Synopy,\Npoirytowany tą definicją, Dialogue: 0,0:02:14.48,0:02:17.99,Default,,0000,0000,0000,,wtargnął na wykład Platona\Nz oskubanym kurczakiem Dialogue: 0,0:02:17.99,0:02:22.05,Default,,0000,0000,0000,,i ogłosił: "Oto jest człowiek Platona". Dialogue: 0,0:02:22.05,0:02:24.25,Default,,0000,0000,0000,,Wróćmy do kilku dobrych idei. Dialogue: 0,0:02:24.25,0:02:27.52,Default,,0000,0000,0000,,Platon to jeden z pierwszych\Nteoretyków politycznych. Dialogue: 0,0:02:27.52,0:02:32.20,Default,,0000,0000,0000,,Wspólnie z Arystotelesem uważany jest\Nza jednego z ojców nauk politycznych. Dialogue: 0,0:02:32.20,0:02:36.22,Default,,0000,0000,0000,,Platon uważał, że nie ma różnicy między\Nrządzeniem a innymi zawodami, Dialogue: 0,0:02:36.22,0:02:38.34,Default,,0000,0000,0000,,garncarzem czy lekarzem. Dialogue: 0,0:02:38.34,0:02:42.76,Default,,0000,0000,0000,,Rządzić mogą tylko ci, którzy\Nw swoim zawodzie doszli do perfekcji. Dialogue: 0,0:02:42.76,0:02:46.13,Default,,0000,0000,0000,,Rządzenie było sztuką kontemplacji Form. Dialogue: 0,0:02:46.13,0:02:49.31,Default,,0000,0000,0000,,W dziele "Państwo" Platon\Nstworzył państwo idealne, Dialogue: 0,0:02:49.31,0:02:52.11,Default,,0000,0000,0000,,w którym sprawiedliwość\Njest celem ostatecznym. Dialogue: 0,0:02:52.11,0:02:56.98,Default,,0000,0000,0000,,Państwo doskonałe Platona miało tworzyć\Nswoisty organizm, działający w harmonii. Dialogue: 0,0:02:56.98,0:02:59.86,Default,,0000,0000,0000,,Powinien nim rządzić król-filozof. Dialogue: 0,0:02:59.86,0:03:01.82,Default,,0000,0000,0000,,Wyprzedzając swoją epokę, Dialogue: 0,0:03:01.82,0:03:07.64,Default,,0000,0000,0000,,Platon stwierdził, że kobiety również\Nmogą rządzić państwem idealnym. Dialogue: 0,0:03:07.64,0:03:10.96,Default,,0000,0000,0000,,Niestety, w stosunku do kobiet\NPlaton nie był konsekwentny. Dialogue: 0,0:03:10.96,0:03:13.24,Default,,0000,0000,0000,,Porównywał je do dzieci. Dialogue: 0,0:03:13.24,0:03:16.68,Default,,0000,0000,0000,,Uważał również, że macica kobiety\Njest żywym zwierzęciem, Dialogue: 0,0:03:16.68,0:03:20.75,Default,,0000,0000,0000,,które przemieszcza się po ciele,\Npowodując choroby. Dialogue: 0,0:03:20.75,0:03:25.02,Default,,0000,0000,0000,,Ten nietrafiony pomysł,\Nprzejęty przez współczesnych Platonowi, Dialogue: 0,0:03:25.02,0:03:29.90,Default,,0000,0000,0000,,pokutował potem w medycynie\Neuropejskiej przez setki lat. Dialogue: 0,0:03:29.90,0:03:34.23,Default,,0000,0000,0000,,Platon uważał, że społeczeństwo\Npowinno dzielić się na trzy grupy: Dialogue: 0,0:03:34.23,0:03:35.16,Default,,0000,0000,0000,,twórców, Dialogue: 0,0:03:35.16,0:03:36.25,Default,,0000,0000,0000,,wojsko Dialogue: 0,0:03:36.25,0:03:37.43,Default,,0000,0000,0000,,i rządzących. Dialogue: 0,0:03:37.43,0:03:42.75,Default,,0000,0000,0000,,Zaproponował też "szlachetne kłamstwo",\Nktóre miało zapewnić spokój społeczny. Dialogue: 0,0:03:42.75,0:03:44.78,Default,,0000,0000,0000,,Polegało ono na wmówieniu ludziom, Dialogue: 0,0:03:44.78,0:03:50.25,Default,,0000,0000,0000,,że wszyscy urodzili się ze złotem,\Nsrebrem albo mieszanką mosiądzu i żelaza Dialogue: 0,0:03:50.25,0:03:51.48,Default,,0000,0000,0000,,w duszach. Dialogue: 0,0:03:51.48,0:03:54.15,Default,,0000,0000,0000,,To miało przesądzać o życiowych rolach. Dialogue: 0,0:03:54.15,0:03:58.03,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy myśliciele uznali\N"szlachetne kłamstwo" Dialogue: 0,0:03:58.03,0:04:01.34,Default,,0000,0000,0000,,za pierwowzór XX-wiecznej propagandy, Dialogue: 0,0:04:01.34,0:04:06.34,Default,,0000,0000,0000,,a postać króla-filozofa nazwali\Ninspiracją dla dyktatorów. Dialogue: 0,0:04:06.34,0:04:07.89,Default,,0000,0000,0000,,Czy kilka nietrafionych pomysłów Dialogue: 0,0:04:07.89,0:04:11.69,Default,,0000,0000,0000,,może zakwestionować pozycję Platona jako\Njednego z najwybitniejszych filozofów? Dialogue: 0,0:04:11.69,0:04:12.79,Default,,0000,0000,0000,,Nie! Dialogue: 0,0:04:12.79,0:04:15.19,Default,,0000,0000,0000,,Przywódcom i myślicielom,\Nktórzy nadeszli po nim, Dialogue: 0,0:04:15.19,0:04:17.31,Default,,0000,0000,0000,,Platon dał punkt wyjścia do rozważań. Dialogue: 0,0:04:17.31,0:04:18.19,Default,,0000,0000,0000,,Przez stulecia Dialogue: 0,0:04:18.19,0:04:22.34,Default,,0000,0000,0000,,testowano te idee w teorii i w praktyce. Dialogue: 0,0:04:22.34,0:04:25.47,Default,,0000,0000,0000,,Jedne zaakceptowano, inne odrzucono. Dialogue: 0,0:04:25.47,0:04:29.72,Default,,0000,0000,0000,,Po dziś dzień modyfikujemy\Ni udoskonalamy platońskie idee, Dialogue: 0,0:04:29.72,0:04:33.04,Default,,0000,0000,0000,,które położyły podwaliny\Npod współczesny świat.