WEBVTT

00:00:00.928 --> 00:00:04.420
Nếu bạn nhìn kỹ bầu trời ban đêm,

00:00:04.420 --> 00:00:06.036
bạn sẽ thấy những vì sao,

00:00:06.036 --> 00:00:08.608
và nếu nhìn xa hơn, 
bạn sẽ nhìn thấy nhiều sao hơn,

00:00:08.608 --> 00:00:10.767
và xa hơn là những thiên hà, xa hơn nữa 
lại là nhiều thiên hà hơn.

00:00:10.767 --> 00:00:14.640
Nhưng nếu tiếp tục 
nhìn ra xa thật xa nữa,

00:00:14.640 --> 00:00:17.756
dần dần bạn sẽ chẳng thấy gì
trong một lúc nào đó,

00:00:17.756 --> 00:00:22.218
và rồi cuối cùng, mọi thứ mờ nhạt, 
ánh hào quang mờ nhạt dần,

00:00:22.218 --> 00:00:25.242
và đó là ánh hào quang của Big Bang.

NOTE Paragraph

00:00:25.242 --> 00:00:28.059
Ngày nay, Big Bang được biết đến
như là thời kỳ đầu của vũ trụ,

00:00:28.059 --> 00:00:30.230
khi mọi thứ ta nhìn thấy 
trên bầu trời đêm

00:00:30.230 --> 00:00:32.640
tụ lại thành một khối cực kỳ nhỏ,

00:00:32.640 --> 00:00:36.966
cực kỳ nóng, cực kỳ đặc,

00:00:36.966 --> 00:00:39.658
và cũng từ đó bùng nổ ra 
tất cả những thứ ta nhìn thấy.

NOTE Paragraph

00:00:39.658 --> 00:00:42.517
Bây giờ, chúng tôi đã phác hoạ được
bản đồ của ánh hào quang đó

00:00:42.517 --> 00:00:44.196
với độ chính xác cao,

00:00:44.196 --> 00:00:46.240
và khi nói "chúng tôi". tôi đang nói tới 
những người khác không phải tôi.

00:00:46.240 --> 00:00:48.116
Chúng tôi đã vẽ bản đồ 
của ánh hào quang đó

00:00:48.116 --> 00:00:49.438
với độ chính xác ngoạn mục,

00:00:49.438 --> 00:00:50.986
và một tin sốc về nó

00:00:50.986 --> 00:00:53.932
là nó hoàn toàn thống nhất.

00:00:53.932 --> 00:00:55.890
14 tỉ năm ánh sáng này

00:00:55.890 --> 00:00:57.750
và 14 tỉ năm ánh sáng kia

00:00:57.750 --> 00:00:59.158
đều có cùng một nhiệt độ.

00:00:59.158 --> 00:01:02.472
Giờ đây, đó là 13 tỉ năm ánh sáng

00:01:02.472 --> 00:01:04.290
từ vụ nổ Big Bang đó,

00:01:04.290 --> 00:01:06.762
và nó đang nhạt dần và lạnh đi.

00:01:06.762 --> 00:01:09.070
Nó giờ còn 2.7 độ.

00:01:09.070 --> 00:01:11.350
Nhưng không hẳn chính xác
là 2.7 độ.

00:01:11.350 --> 00:01:13.644
Nó chỉ có 2.7 độ

00:01:13.644 --> 00:01:15.486
của mười phần triệu.

00:01:15.486 --> 00:01:16.480
Ở bên này thì nóng hơn một chút,

00:01:16.480 --> 00:01:18.348
còn ở bên này thì lạnh hơn,

00:01:18.348 --> 00:01:21.436
và đó là điều cực kỳ quan trọng 
với mọi người ở trong căn phòng này,

00:01:21.436 --> 00:01:23.160
bởi vì ở nơi mà nhiệt độ nóng hơn,

00:01:23.160 --> 00:01:24.856
sẽ có ít "chất liệu" hơn,

00:01:24.856 --> 00:01:26.423
và ở nơi có ít "chất liệu" hơn,

00:01:26.423 --> 00:01:28.392
ta có thiên hà và những dải thiên hà

00:01:28.392 --> 00:01:29.644
và các siêu thiên hà

00:01:29.644 --> 00:01:32.352
và tất cả các cấu trúc
mà bạn nhìn thấy trong vũ trụ.

00:01:32.352 --> 00:01:35.464
Và những thứ nhỏ, thật nhỏ, 
không đồng nhất,

00:01:35.464 --> 00:01:37.746
20 phần triệu,

00:01:37.746 --> 00:01:40.500
được hình thành 
bởi những rung lắc cơ học lượng tử

00:01:40.500 --> 00:01:42.308
khi mà vũ trụ sơ khai 
đang được kéo giãn ra

00:01:42.308 --> 00:01:44.587
trên toàn bộ kích thước 
của vũ trụ.

00:01:44.587 --> 00:01:46.301
Điều đó thật ngoạn mục,

NOTE Paragraph

00:01:46.301 --> 00:01:47.966
và đó không phải những thứ
mà họ tìm thấy vào thứ hai;

00:01:47.966 --> 00:01:50.002
những thứ họ thấy 
vào thứ hai thì tuyệt hơn.

00:01:50.002 --> 00:01:52.268
Và đây là những gì họ thấy 
vào thứ hai:

00:01:52.268 --> 00:01:55.771
Hãy tưởng tượng 
bạn có một cái chuông,

00:01:55.771 --> 00:01:57.382
và bạn dùng một cái búa gõ vào nó.

00:01:57.382 --> 00:01:59.058
Chuyện gì sẽ xảy ra? Nó rung.

00:01:59.058 --> 00:02:01.266
Và nếu bạn chờ thêm một tí, 
nó rung nhỏ dần,

00:02:01.266 --> 00:02:02.886
nhỏ dần và nhỏ dần,

00:02:02.886 --> 00:02:04.828
cho tới khi 
bạn không còn cảm thấy gì nữa.

00:02:04.828 --> 00:02:07.476
Vũ trụ khi mới được khai sinh
như một khối cực kỳ đặc,

00:02:07.476 --> 00:02:09.555
giống như kim loại nhưng đặc hơn rất nhiều,

00:02:09.555 --> 00:02:11.960
và nếu bạn tác động lực vào nó, 
nó sẽ rung,

00:02:11.960 --> 00:02:13.823
nhưng nó sẽ rung theo

00:02:13.823 --> 00:02:15.911
cấu trúc của không gian và thời gian
của chính nó,

00:02:15.911 --> 00:02:18.727
và cái búa sẽ là vật lý lượng tử.

00:02:18.727 --> 00:02:20.658
Những gì ta thấy vào thứ hai

00:02:20.658 --> 00:02:23.020
là bằng chứng của sự rung lắc

00:02:23.020 --> 00:02:25.335
của không gian
- thời gian của vũ trụ khai sinh,

00:02:25.335 --> 00:02:27.440
những gì ta gọi là sóng hấp dẫn

00:02:27.440 --> 00:02:28.960
là từ thời mới hình thành,

00:02:28.960 --> 00:02:30.935
và đây là cách mà họ tìm thấy nó.

00:02:30.935 --> 00:02:33.007
Những sóng đó đã nhỏ dần.

00:02:33.007 --> 00:02:34.495
Nếu bạn đi bộ,

00:02:34.495 --> 00:02:36.083
bạn không lắc lư.

00:02:36.083 --> 00:02:38.831
Những sóng hấp dẫn 
trong cấu trúc của không gian

00:02:38.831 --> 00:02:41.605
hoàn toàn vô hình trong thực tế.

00:02:41.605 --> 00:02:44.509
Nhưng trước đó, 
khi vũ trụ đang hình thành

00:02:44.509 --> 00:02:46.879
ánh hào quang cuối cùng đó,

00:02:46.879 --> 00:02:48.437
những sóng hấp dẫn,

00:02:48.437 --> 00:02:51.300
tạo nên những vòng xoắn nhỏ
trong cấu trúc ánh sáng

00:02:51.300 --> 00:02:52.827
mà ta nhìn thấy.

00:02:52.827 --> 00:02:55.793
Do đó. khi ta nhìn thật sâu 
vào bầu trời đêm -

00:02:55.793 --> 00:02:58.431
thậm chí có những người 
đã trải qua 3 năm ở Nam Cực

00:02:58.431 --> 00:03:01.020
nhìn xuyên qua lớp không khí
lạnh nhất, trong lành nhất,

00:03:01.020 --> 00:03:03.370
sạch nhất mà họ có thể tìm thấy

00:03:03.370 --> 00:03:05.799
nhìn sâu vào bầu trời đêm
và học được về

00:03:05.799 --> 00:03:09.175
ánh sáng và tìm kiếm
các vòng xoắn yếu ớt

00:03:09.175 --> 00:03:11.523
đó là biểu tượng, là tín hiệu

00:03:11.523 --> 00:03:13.343
của những đợt sóng hấp dẫn,

00:03:13.343 --> 00:03:15.684
của sự rung lắc 
của vũng trụ sơ khai.

00:03:15.684 --> 00:03:17.471
Và vào thứ hai, 
họ thông báo rằng

00:03:17.471 --> 00:03:19.215
họ đã tìm thấy nó.

NOTE Paragraph

00:03:19.215 --> 00:03:21.642
Và điều ngoài sức tưởng tượng 
của tôi

00:03:21.642 --> 00:03:24.390
không chỉ là sự rung lắc, 
cho dù nó thật tuyệt vời.

00:03:24.390 --> 00:03:25.748
Điều đó vô cùng thú vị,

00:03:25.748 --> 00:03:27.850
lý do tôi có mặt ở đây, là bởi vì

00:03:27.850 --> 00:03:31.318
những gì sâu xa mà chúng cho chúng ta biết
về vũ trụ sơ khai.

00:03:31.318 --> 00:03:32.982
Nó nói với ta rằng

00:03:32.982 --> 00:03:34.418
chúng ta và mọi thứ chúng ta thấy 
xung quanh mình

00:03:34.418 --> 00:03:37.372
cơ bản là một quả bong bóng
cực kỳ lớn -

00:03:37.372 --> 00:03:39.128
và đây là ý tưởng của sự thổi phồng -

00:03:39.128 --> 00:03:43.020
một quả bong bóng lớn
bao quanh bởi một cái gì đó.

00:03:43.020 --> 00:03:45.150
Và nó không phải là 
bằng chứng thuyết phục cho sự thổi phồng,

00:03:45.150 --> 00:03:47.294
nhưng bất cứ thứ gì không được thổi phồng
theo cách giải thích đó

00:03:47.314 --> 00:03:48.432
thì đều trông giống nhau

00:03:48.442 --> 00:03:49.670
Đây là một học thuyết, một ý tưởng,

00:03:49.670 --> 00:03:50.768
đã được đưa ra 
một thời gian,

00:03:50.768 --> 00:03:52.580
và ta không bao giờ nghĩ rằng
ta thật sự nhìn thấy nó.

00:03:52.580 --> 00:03:55.073
Vì những lý do tích cực, ta nghĩ rằng
ta sẽ không bao giờ thấy được

00:03:55.073 --> 00:03:57.321
những bằng chứng chết người, 
và đó là những bằng chứng chết người.

NOTE Paragraph

00:03:57.321 --> 00:03:59.331
Nhưng có một ý tưởng cực kỳ điên rồ

00:03:59.331 --> 00:04:02.363
rằng quả bong bóng của chúng ta
chỉ là một quả bong bóng

00:04:02.363 --> 00:04:06.989
trong rất nhiều quả bong bóng lớn hơn 
trong khối chất liệu của vũ trụ.

00:04:06.989 --> 00:04:08.815
Ta sẽ không bao giờ thấy được
phần bên ngoài của "chất liệu" đó

00:04:08.815 --> 00:04:11.389
nhưng ta có thể tới Nam Cực
và dành 3 năm

00:04:11.389 --> 00:04:13.949
nhìn vào cấu trúc chi tiết
của bầu trời đêm,

00:04:13.949 --> 00:04:15.805
ta có thể phát hiện ra rằng

00:04:15.805 --> 00:04:18.895
ta có thể đang ở trong một vũ trụ
mà trông có vẻ giống như thế.

00:04:18.895 --> 00:04:21.317
Và nó làm tôi ngạc nhiên.

NOTE Paragraph

00:04:21.317 --> 00:04:22.653
Xin cảm ơn rất nhiều.

NOTE Paragraph

00:04:22.653 --> 00:04:25.589
(Tiếng vỗ tay)