1
00:00:00,928 --> 00:00:04,420
Gece vakti gökyüzünün derinliklerine bakarsanız

2
00:00:04,420 --> 00:00:06,036
yıldızları görürsünüz.

3
00:00:06,036 --> 00:00:08,608
Daha öteye bakarsanız, daha çok yıldız görürsünüz.

4
00:00:08,608 --> 00:00:11,047
Daha da ötede gökadalar ve
ötelerde daha çok gökada görünür.

5
00:00:11,047 --> 00:00:14,640
Ancak eğer bunların da ötesine bakarsanız,

6
00:00:14,640 --> 00:00:17,756
sonunda bir süreliğine hiç bir şey görünmez.

7
00:00:17,756 --> 00:00:22,218
Bunun ardından sonuçta ince ve
sönmekte olan bir ışık kalıntısı görürsünüz

8
00:00:22,218 --> 00:00:25,242
ki bu Büyük Patlamadan arta kalan ışımadır.

9
00:00:25,242 --> 00:00:28,059
Geceleyin gökte gördüğümüz herşey,

10
00:00:28,059 --> 00:00:30,230
evrenin ilk anlarındaki Büyük Patlama evresinde,

11
00:00:30,230 --> 00:00:32,640
inanılmaz küçük, inanılmaz sıcak

12
00:00:32,640 --> 00:00:36,966
ve bulamaça benzeyen bir kütle durumundaydı

13
00:00:36,966 --> 00:00:39,658
ve gördüğümüz her şey bundan fışkırdı.

14
00:00:39,658 --> 00:00:42,007
Artık biz, arta kalan ışımayı

15
00:00:42,007 --> 00:00:44,146
büyük doğrulukla belirlemiş durumdayız.

16
00:00:44,146 --> 00:00:46,240
Biz derken, benim dışımdaki insanlardan söz ediyorum.

17
00:00:46,240 --> 00:00:47,986
Arta kalan ışımayı müthiş

18
00:00:47,986 --> 00:00:49,438
bir doğrulukla belirledik

19
00:00:49,438 --> 00:00:51,236
ve şok edici noktalardan biri

20
00:00:51,236 --> 00:00:53,872
neredeyse tamamen homojen oluşuydu.

21
00:00:53,872 --> 00:00:55,890
Şu yönde 14 milyar ışık yılı boyunca ne kadarsa,

22
00:00:55,890 --> 00:00:57,840
bu yönde de 14 milyar ışık yılı boyunca

23
00:00:57,840 --> 00:00:59,248
aynı sıcaklıkta.

24
00:00:59,248 --> 00:01:02,002
Şu anda, Büyük Patlamanın üstünden

25
00:01:02,002 --> 00:01:04,290
14 milyar yıl geçmiş durumda.

26
00:01:04,290 --> 00:01:06,762
O yüzden zayıf ve soğuk.

27
00:01:06,762 --> 00:01:09,070
Şu an 2.7 derece.

28
00:01:09,070 --> 00:01:11,350
Ama tam olarak 2.7 derece değil.

29
00:01:11,350 --> 00:01:13,994
Sadece milyonda 10 kadar bir bölümü

30
00:01:13,994 --> 00:01:15,336
2.7 derece.

31
00:01:15,336 --> 00:01:16,700
Az beride biraz daha sıcak,

32
00:01:16,700 --> 00:01:18,348
az ötede biraz daha soğuk.

33
00:01:18,348 --> 00:01:21,436
Bu odadaki herkes için bu çok önemli.

34
00:01:21,436 --> 00:01:23,160
Çünkü biraz daha sıcak olduğu yerde

35
00:01:23,160 --> 00:01:24,856
biraz daha fazla şey olur;

36
00:01:24,856 --> 00:01:26,423
biraz daha fazla şeyin olduğu yerde de

37
00:01:26,423 --> 00:01:28,392
gökadalar, gökada kümeleri,

38
00:01:28,392 --> 00:01:29,644
süper kümeler ve

39
00:01:29,644 --> 00:01:32,352
evrende görülen tüm o yapılar olur.

40
00:01:32,352 --> 00:01:35,464
Bu küçük, minik homojensizlikler,

41
00:01:35,464 --> 00:01:37,746
milyonda 20 kadarlık bölüm,

42
00:01:37,746 --> 00:01:40,500
şu anda tüm evren boyutuna genişlemiş olan

43
00:01:40,500 --> 00:01:42,308
erken evrendeki kuantum mekaniksel

44
00:01:42,308 --> 00:01:44,587
titreşimler tarafından biçimlenmiştir.

45
00:01:44,587 --> 00:01:46,301
Bu inanılmaz bir şey

46
00:01:46,301 --> 00:01:47,966
ve Pazartesi günü buldukları bu değildi;

47
00:01:47,966 --> 00:01:50,002
Pazartesi daha ilgincini buldular.

48
00:01:50,002 --> 00:01:52,268
Pazartesi günü ne bulduklarını anlatayım:

49
00:01:52,268 --> 00:01:55,191
Bir çanınız olduğunu varsayın.

50
00:01:55,191 --> 00:01:57,382
Çana, çekiçle vuruyorsunuz.

51
00:01:57,382 --> 00:01:59,058
Ne olur? Çan çalar.

52
00:01:59,058 --> 00:02:01,266
Ama eğer beklerseniz, bu çınlama azalır,

53
00:02:01,266 --> 00:02:02,886
gitgide azalır ve

54
00:02:02,886 --> 00:02:04,828
sonunda onu duyamaz olursunuz.

55
00:02:04,828 --> 00:02:07,476
Erken evren inanılmaz bir yoğunluktaydı,

56
00:02:07,476 --> 00:02:09,555
metal gibiydi, hatta çok daha yoğundu.

57
00:02:09,555 --> 00:02:11,960
Ona vursaydınız, çınlardı.

58
00:02:11,960 --> 00:02:13,823
Tabi bu benzetimde çınlama,

59
00:02:13,823 --> 00:02:15,911
uzay-zamanın yapısı olurdu ve

60
00:02:15,911 --> 00:02:18,727
çekiç de kuantum mekaniği.

61
00:02:18,727 --> 00:02:20,658
Pazartesi günü buldukları şey,

62
00:02:20,658 --> 00:02:23,020
erken evrenin uzay-zamanının

63
00:02:23,020 --> 00:02:25,335
çınlamasının kanıtıydı.

64
00:02:25,335 --> 00:02:27,381
Bunlara, en temel dönemden kalma

65
00:02:27,381 --> 00:02:28,960
kütleçekim dalgaları diyoruz.

66
00:02:28,960 --> 00:02:30,935
Nasıl bulduklarını anlatayım.

67
00:02:30,935 --> 00:02:33,007
Bu dalgalar söneli çok uzun süre geçmişti.

68
00:02:33,007 --> 00:02:34,495
Bir yürüyüşe çıktığınızda

69
00:02:34,495 --> 00:02:36,083
titreşmezsiniz.

70
00:02:36,083 --> 00:02:38,831
Uzayın yapısındaki bu kütleçekimsel dalgalar

71
00:02:38,831 --> 00:02:41,605
tüm uygulamalı denemelerde bütünüyle görünmezdir.

72
00:02:41,605 --> 00:02:44,509
Ama daha önceleri, evren bu son kalıntıyı

73
00:02:44,509 --> 00:02:46,879
oluşturma aşamasındayken,

74
00:02:46,879 --> 00:02:48,437
kütleçekim dalgaları,

75
00:02:48,437 --> 00:02:50,830
gördüğümüz ışığın yapısına

76
00:02:50,830 --> 00:02:52,827
küçük girdaplar koydu.

77
00:02:52,827 --> 00:02:55,793
Dolayısıyla, gece göğünde daha derinlere bakıp

78
00:02:55,793 --> 00:02:58,431
--aslına bakarsanız bu arkadaşlar bulabilecekleri

79
00:02:58,431 --> 00:03:01,020
muhtemelen en soğuk, en temiz ve en açık havada,

80
00:03:01,020 --> 00:03:03,370
Güney Kutbunda yukarı bakarak 3 yıl geçirdi--

81
00:03:03,370 --> 00:03:05,799
gece göğünde derinlere bakıp,

82
00:03:05,799 --> 00:03:09,175
bu kalan ışımayı inceleyerek,

83
00:03:09,175 --> 00:03:11,523
kütleçekim dalgalarının simgesi ve

84
00:03:11,523 --> 00:03:13,343
sinyali olan bu erken evren

85
00:03:13,343 --> 00:03:15,684
çınlamasını aradılar.

86
00:03:15,684 --> 00:03:17,471
Pazartesi günü de

87
00:03:17,471 --> 00:03:19,215
bulduklarını duyurdular.

88
00:03:19,215 --> 00:03:21,642
Çınlama müthiş olsa da,

89
00:03:21,642 --> 00:03:24,190
beni asıl heyecanlandıran tek şey değil.

90
00:03:24,190 --> 00:03:25,748
Bütünüyle muhteşem olan,

91
00:03:25,748 --> 00:03:27,850
bu sahnede bulunmama neden olan şey şu ki,

92
00:03:27,850 --> 00:03:31,318
bu durum bize erken evrene ilişkin çok derin bir şey söylüyor.

93
00:03:31,318 --> 00:03:32,982
Söylediği şey,

94
00:03:32,982 --> 00:03:34,418
bizim ve çevremizdeki her şeyin

95
00:03:34,418 --> 00:03:37,372
aslında bir büyük baloncuk olduğu.

96
00:03:37,372 --> 00:03:39,128
Bu genişleme düşüncesidir;

97
00:03:39,128 --> 00:03:43,020
başka bir şey tarafından çevrelenmiş bir büyük baloncuk.

98
00:03:43,020 --> 00:03:45,150
Bu genişleme için nihai bir kanıt değil,

99
00:03:45,150 --> 00:03:47,324
ancak bunu açıklayan genişleme dışındaki

100
00:03:47,324 --> 00:03:48,641
herhangi bir durum da aynı görünecektir.

101
00:03:48,641 --> 00:03:50,286
Bu bir kuram, bir düşünce

102
00:03:50,286 --> 00:03:51,510
ve ne zamandır ortalıktaydı,

103
00:03:51,510 --> 00:03:53,235
ama gerçekten görebileceğimizi hiç düşünmüyorduk.

104
00:03:53,235 --> 00:03:55,073
Sağlam nedenlerden dolayı, kesin bir kanıta asla

105
00:03:55,073 --> 00:03:57,321
erişemeyeceğimizi düşündük, ama bu kesin bir kanıt.

106
00:03:57,321 --> 00:03:59,331
Asıl çılgın düşünce ise, bizim baloncuğumuzun

107
00:03:59,331 --> 00:04:02,363
evrenin malzemelerin bulunduğu kaptaki

108
00:04:02,363 --> 00:04:06,709
bir dolu baloncuktan sadece biri olduğu.

109
00:04:06,709 --> 00:04:08,815
Dışarıda neler olduğunu asla göremeyeceğiz,

110
00:04:08,815 --> 00:04:11,389
ama Güney Kutbuna gidip, gece göğünün ayrıntılı

111
00:04:11,389 --> 00:04:13,949
yapısına 3 sene boyunca bakarak,

112
00:04:13,949 --> 00:04:15,805
muhtemelen buna benzeyen bir evrende

113
00:04:15,805 --> 00:04:18,895
bulunduğumuzu çıkarabiliyoruz.

114
00:04:18,895 --> 00:04:21,317
Bu beni çok heyecanlandırıyor.

115
00:04:21,317 --> 00:04:22,653
Çok teşekkürler.

116
00:04:22,653 --> 00:04:25,589
(Alkış)