0:00:00.928,0:00:04.420
Gece vakti gökyüzünün derinliklerine bakarsanız

0:00:04.420,0:00:06.036
yıldızları görürsünüz.

0:00:06.036,0:00:08.608
Daha öteye bakarsanız, daha çok yıldız görürsünüz.

0:00:08.608,0:00:11.047
Daha da ötede gökadalar ve[br]ötelerde daha çok gökada görünür.

0:00:11.047,0:00:14.640
Ancak eğer bunların da ötesine bakarsanız,

0:00:14.640,0:00:17.756
sonunda bir süreliğine hiç bir şey görünmez.

0:00:17.756,0:00:22.218
Bunun ardından sonuçta ince ve[br]sönmekte olan bir ışık kalıntısı görürsünüz

0:00:22.218,0:00:25.242
ki bu Büyük Patlamadan arta kalan ışımadır.

0:00:25.242,0:00:28.059
Geceleyin gökte gördüğümüz herşey,

0:00:28.059,0:00:30.230
evrenin ilk anlarındaki Büyük Patlama evresinde,

0:00:30.230,0:00:32.640
inanılmaz küçük, inanılmaz sıcak

0:00:32.640,0:00:36.966
ve bulamaça benzeyen bir kütle durumundaydı

0:00:36.966,0:00:39.658
ve gördüğümüz her şey bundan fışkırdı.

0:00:39.658,0:00:42.007
Artık biz, arta kalan ışımayı

0:00:42.007,0:00:44.146
büyük doğrulukla belirlemiş durumdayız.

0:00:44.146,0:00:46.240
Biz derken, benim dışımdaki insanlardan söz ediyorum.

0:00:46.240,0:00:47.986
Arta kalan ışımayı müthiş

0:00:47.986,0:00:49.438
bir doğrulukla belirledik

0:00:49.438,0:00:51.236
ve şok edici noktalardan biri

0:00:51.236,0:00:53.872
neredeyse tamamen homojen oluşuydu.

0:00:53.872,0:00:55.890
Şu yönde 14 milyar ışık yılı boyunca ne kadarsa,

0:00:55.890,0:00:57.840
bu yönde de 14 milyar ışık yılı boyunca

0:00:57.840,0:00:59.248
aynı sıcaklıkta.

0:00:59.248,0:01:02.002
Şu anda, Büyük Patlamanın üstünden

0:01:02.002,0:01:04.290
14 milyar yıl geçmiş durumda.

0:01:04.290,0:01:06.762
O yüzden zayıf ve soğuk.

0:01:06.762,0:01:09.070
Şu an 2.7 derece.

0:01:09.070,0:01:11.350
Ama tam olarak 2.7 derece değil.

0:01:11.350,0:01:13.994
Sadece milyonda 10 kadar bir bölümü

0:01:13.994,0:01:15.336
2.7 derece.

0:01:15.336,0:01:16.700
Az beride biraz daha sıcak,

0:01:16.700,0:01:18.348
az ötede biraz daha soğuk.

0:01:18.348,0:01:21.436
Bu odadaki herkes için bu çok önemli.

0:01:21.436,0:01:23.160
Çünkü biraz daha sıcak olduğu yerde

0:01:23.160,0:01:24.856
biraz daha fazla şey olur;

0:01:24.856,0:01:26.423
biraz daha fazla şeyin olduğu yerde de

0:01:26.423,0:01:28.392
gökadalar, gökada kümeleri,

0:01:28.392,0:01:29.644
süper kümeler ve

0:01:29.644,0:01:32.352
evrende görülen tüm o yapılar olur.

0:01:32.352,0:01:35.464
Bu küçük, minik homojensizlikler,

0:01:35.464,0:01:37.746
milyonda 20 kadarlık bölüm,

0:01:37.746,0:01:40.500
şu anda tüm evren boyutuna genişlemiş olan

0:01:40.500,0:01:42.308
erken evrendeki kuantum mekaniksel

0:01:42.308,0:01:44.587
titreşimler tarafından biçimlenmiştir.

0:01:44.587,0:01:46.301
Bu inanılmaz bir şey

0:01:46.301,0:01:47.966
ve Pazartesi günü buldukları bu değildi;

0:01:47.966,0:01:50.002
Pazartesi daha ilgincini buldular.

0:01:50.002,0:01:52.268
Pazartesi günü ne bulduklarını anlatayım:

0:01:52.268,0:01:55.191
Bir çanınız olduğunu varsayın.

0:01:55.191,0:01:57.382
Çana, çekiçle vuruyorsunuz.

0:01:57.382,0:01:59.058
Ne olur? Çan çalar.

0:01:59.058,0:02:01.266
Ama eğer beklerseniz, bu çınlama azalır,

0:02:01.266,0:02:02.886
gitgide azalır ve

0:02:02.886,0:02:04.828
sonunda onu duyamaz olursunuz.

0:02:04.828,0:02:07.476
Erken evren inanılmaz bir yoğunluktaydı,

0:02:07.476,0:02:09.555
metal gibiydi, hatta çok daha yoğundu.

0:02:09.555,0:02:11.960
Ona vursaydınız, çınlardı.

0:02:11.960,0:02:13.823
Tabi bu benzetimde çınlama,

0:02:13.823,0:02:15.911
uzay-zamanın yapısı olurdu ve

0:02:15.911,0:02:18.727
çekiç de kuantum mekaniği.

0:02:18.727,0:02:20.658
Pazartesi günü buldukları şey,

0:02:20.658,0:02:23.020
erken evrenin uzay-zamanının

0:02:23.020,0:02:25.335
çınlamasının kanıtıydı.

0:02:25.335,0:02:27.381
Bunlara, en temel dönemden kalma

0:02:27.381,0:02:28.960
kütleçekim dalgaları diyoruz.

0:02:28.960,0:02:30.935
Nasıl bulduklarını anlatayım.

0:02:30.935,0:02:33.007
Bu dalgalar söneli çok uzun süre geçmişti.

0:02:33.007,0:02:34.495
Bir yürüyüşe çıktığınızda

0:02:34.495,0:02:36.083
titreşmezsiniz.

0:02:36.083,0:02:38.831
Uzayın yapısındaki bu kütleçekimsel dalgalar

0:02:38.831,0:02:41.605
tüm uygulamalı denemelerde bütünüyle görünmezdir.

0:02:41.605,0:02:44.509
Ama daha önceleri, evren bu son kalıntıyı

0:02:44.509,0:02:46.879
oluşturma aşamasındayken,

0:02:46.879,0:02:48.437
kütleçekim dalgaları,

0:02:48.437,0:02:50.830
gördüğümüz ışığın yapısına

0:02:50.830,0:02:52.827
küçük girdaplar koydu.

0:02:52.827,0:02:55.793
Dolayısıyla, gece göğünde daha derinlere bakıp

0:02:55.793,0:02:58.431
--aslına bakarsanız bu arkadaşlar bulabilecekleri

0:02:58.431,0:03:01.020
muhtemelen en soğuk, en temiz ve en açık havada,

0:03:01.020,0:03:03.370
Güney Kutbunda yukarı bakarak 3 yıl geçirdi--

0:03:03.370,0:03:05.799
gece göğünde derinlere bakıp,

0:03:05.799,0:03:09.175
bu kalan ışımayı inceleyerek,

0:03:09.175,0:03:11.523
kütleçekim dalgalarının simgesi ve

0:03:11.523,0:03:13.343
sinyali olan bu erken evren

0:03:13.343,0:03:15.684
çınlamasını aradılar.

0:03:15.684,0:03:17.471
Pazartesi günü de

0:03:17.471,0:03:19.215
bulduklarını duyurdular.

0:03:19.215,0:03:21.642
Çınlama müthiş olsa da,

0:03:21.642,0:03:24.190
beni asıl heyecanlandıran tek şey değil.

0:03:24.190,0:03:25.748
Bütünüyle muhteşem olan,

0:03:25.748,0:03:27.850
bu sahnede bulunmama neden olan şey şu ki,

0:03:27.850,0:03:31.318
bu durum bize erken evrene ilişkin çok derin bir şey söylüyor.

0:03:31.318,0:03:32.982
Söylediği şey,

0:03:32.982,0:03:34.418
bizim ve çevremizdeki her şeyin

0:03:34.418,0:03:37.372
aslında bir büyük baloncuk olduğu.

0:03:37.372,0:03:39.128
Bu genişleme düşüncesidir;

0:03:39.128,0:03:43.020
başka bir şey tarafından çevrelenmiş bir büyük baloncuk.

0:03:43.020,0:03:45.150
Bu genişleme için nihai bir kanıt değil,

0:03:45.150,0:03:47.324
ancak bunu açıklayan genişleme dışındaki

0:03:47.324,0:03:48.641
herhangi bir durum da aynı görünecektir.

0:03:48.641,0:03:50.286
Bu bir kuram, bir düşünce

0:03:50.286,0:03:51.510
ve ne zamandır ortalıktaydı,

0:03:51.510,0:03:53.235
ama gerçekten görebileceğimizi hiç düşünmüyorduk.

0:03:53.235,0:03:55.073
Sağlam nedenlerden dolayı, kesin bir kanıta asla

0:03:55.073,0:03:57.321
erişemeyeceğimizi düşündük, ama bu kesin bir kanıt.

0:03:57.321,0:03:59.331
Asıl çılgın düşünce ise, bizim baloncuğumuzun

0:03:59.331,0:04:02.363
evrenin malzemelerin bulunduğu kaptaki

0:04:02.363,0:04:06.709
bir dolu baloncuktan sadece biri olduğu.

0:04:06.709,0:04:08.815
Dışarıda neler olduğunu asla göremeyeceğiz,

0:04:08.815,0:04:11.389
ama Güney Kutbuna gidip, gece göğünün ayrıntılı

0:04:11.389,0:04:13.949
yapısına 3 sene boyunca bakarak,

0:04:13.949,0:04:15.805
muhtemelen buna benzeyen bir evrende

0:04:15.805,0:04:18.895
bulunduğumuzu çıkarabiliyoruz.

0:04:18.895,0:04:21.317
Bu beni çok heyecanlandırıyor.

0:04:21.317,0:04:22.653
Çok teşekkürler.

0:04:22.653,0:04:25.589
(Alkış)