1
00:00:01,343 --> 00:00:03,072
Hơn 100 năm qua,

2
00:00:03,096 --> 00:00:07,122
các công ty điện thoại đã cung cấp 
thiết bị hỗ trợ nghe lén cho chính phủ.

3
00:00:07,146 --> 00:00:10,684
Thời đó, sự trợ giúp này bằng thủ công.

4
00:00:10,708 --> 00:00:14,826
Việc giám sát diễn ra một cách thủ công, 
và dây nhợ được nối bằng tay.

5
00:00:14,850 --> 00:00:16,600
Các cuộc gọi thì được ghi vào băng.

6
00:00:17,144 --> 00:00:19,478
Nhưng cũng như trong
những ngành công nghiệp khác,

7
00:00:19,502 --> 00:00:21,268
máy tính đã làm thay đổi mọi thứ.

8
00:00:21,725 --> 00:00:24,748
Các công ty điện thoại gắn 
những chức năng giám sát

9
00:00:24,772 --> 00:00:26,817
vào cái cốt lõi nhất
trong mạng lưới của họ.

10
00:00:27,494 --> 00:00:29,474
Tôi xin vài phút muốn đi sâu vào nó

11
00:00:29,498 --> 00:00:33,758
Điện thoại và những mạng 
kết nối những cuộc gọi của chúng ta

12
00:00:33,782 --> 00:00:36,155
bị kết nối để giám sát đầu tiên.

13
00:00:36,179 --> 00:00:37,582
Đầu tiên và tiên quyết.

14
00:00:38,763 --> 00:00:42,589
Vậy điều đó có nghĩa là khi bạn 
đang nói chuyện với vợ hoặc chồng bạn,

15
00:00:42,613 --> 00:00:46,935
với con bạn, một đồng nghiệp, 
hay bác sĩ bằng điện thoại, thì...

16
00:00:46,959 --> 00:00:48,445
có thể bị người khác nghe được.

17
00:00:48,901 --> 00:00:51,466
Hiện tại, người đó có thể là chính phủ;

18
00:00:51,490 --> 00:00:55,653
có thể là người của chính phủ khác, 
một cơ quan mật vụ nước ngoài,

19
00:00:55,677 --> 00:00:58,504
kẻ "bắt cóc" dữ liệu, hay tội phạm,
một kẻ bám đuôi...

20
00:00:58,528 --> 00:01:02,098
hay bất kỳ một ai "bẻ khoá" được
hệ thống giám sát,

21
00:01:02,122 --> 00:01:06,611
và xâm nhập vào hệ thống giám sát 
của các công ty điện thoại.

22
00:01:07,834 --> 00:01:12,356
Trong khi những công ty ấy đã ưu tiên
thiết lập hệ thống giám sát,

23
00:01:12,380 --> 00:01:14,726
thì các công ty ở Thung lũng Silicon
không làm thế

24
00:01:14,726 --> 00:01:17,042
Và nhiều năm qua, ngày càng tăng...

25
00:01:17,066 --> 00:01:20,728
số công ty ở Silicon Valley tạo 
công nghệ mã hoá mạnh

26
00:01:20,752 --> 00:01:22,690
gắn vào các sản phẩm thông tin liên lạc

27
00:01:22,714 --> 00:01:24,980
làm cho việc giám sát cực kỳ khó khăn.

28
00:01:25,256 --> 00:01:27,590
Ví dụ, nhiều người trong
các bạn có thể có iPhone,

29
00:01:27,614 --> 00:01:30,304
và nếu bạn dùng iPhone để gửi tin nhắn

30
00:01:30,328 --> 00:01:32,505
tới người khác cũng có iPhone,

31
00:01:32,529 --> 00:01:35,539
những mẩu tin này 
không thể dễ dàng bị đọc trộm.

32
00:01:35,563 --> 00:01:37,391
Thật ra, theo công ty Apple,

33
00:01:37,415 --> 00:01:40,306
chính họ cũng không thấy được 
những tin nhắn này.

34
00:01:40,662 --> 00:01:44,528
Giống như vậy, nếu bạn dùng FaceTime 
để thực hiện cuộc gọi bình thường

35
00:01:44,552 --> 00:01:47,163
hay gọi video với 
một người bạn hay người thân,

36
00:01:47,187 --> 00:01:49,316
cũng vậy, không thể dễ dàng bị nghe lén.

37
00:01:49,340 --> 00:01:50,885
Không chỉ với Apple.

38
00:01:51,315 --> 00:01:53,667
WhatsApp, hiện giờ do Facebook sở hữu

39
00:01:53,691 --> 00:01:56,549
và được hàng ngàn người 
trên thế giới sử dụng,

40
00:01:56,573 --> 00:02:00,080
cũng gắn công nghệ mã hoá mạnh 
trong sản phẩm của họ,

41
00:02:00,104 --> 00:02:03,611
có nghĩa là những người ở phía Nam
của địa cầu dễ dàng liên lạc--mà

42
00:02:03,635 --> 00:02:06,445
không bị chính quyền của họ, 
thường là những tay độc tài,

43
00:02:06,469 --> 00:02:08,203
đọc lén tin nhắn của họ

44
00:02:09,599 --> 00:02:14,544
Vậy nên sau 100 năm có thể nghe lén 
bất kỳ cuộc gọi nào,

45
00:02:14,568 --> 00:02:17,122
mọi lúc, mọi nơi

46
00:02:17,146 --> 00:02:20,277
bạn hình dung rằng nhân viên chính phủ 
không thấy vui chút nào.

47
00:02:20,301 --> 00:02:22,087
Đúng vậy, điều đó đang xảy ra.

48
00:02:22,111 --> 00:02:24,330
Viên chức chính phủ cực kỳ tức giận.

49
00:02:24,354 --> 00:02:28,229
Họ không nổi khùng bởi vì 
những công cụ mã hoá này giờ có sẵn.

50
00:02:28,253 --> 00:02:30,071
Điều làm họ điên đầu nhất là

51
00:02:30,095 --> 00:02:34,262
những công ty công nghệ đã gắn chức năng 
mã hoá trong sản phẩm của họ

52
00:02:34,286 --> 00:02:36,159
và làm cho chúng mặc định.

53
00:02:36,547 --> 00:02:38,517
Đó là mảng mặc định có vấn đề.

54
00:02:38,541 --> 00:02:42,316
Tóm lại, những công ty công nghệ đã 
dân chủ hoá việc mã hoá.

55
00:02:43,165 --> 00:02:46,962
Vì vậy những quan chức chính phủ như 
Thủ Tướng Anh David Cameron,

56
00:02:46,986 --> 00:02:51,833
họ cho là tất cả phương tiện thông tin 
liên lạc-- email, nhắn tin, điện thoại--

57
00:02:51,857 --> 00:02:54,445
tất cả những cái đó nên
cung cấp sẵn cho chính quyền,

58
00:02:54,469 --> 00:02:56,541
và rồi mã hoá khiến điều đó
trở nên khó khăn

59
00:02:57,501 --> 00:03:00,862
Tôi thành thật cảm thông 
với quan điểm của họ.

60
00:03:00,886 --> 00:03:03,418
Ta đang ở thời điểm nguy hiểm
trong thế giới hiểm nguy

61
00:03:03,442 --> 00:03:05,442
và thật sự có rất người xấu quanh ta.

62
00:03:05,466 --> 00:03:08,581
Có khủng bố và những mối đe doạ 
an ninh quốc gia nghiêm trọng

63
00:03:08,605 --> 00:03:12,582
mà tôi cho là chúng ta đều
muốn FBI hay NSA theo dõi.

64
00:03:13,345 --> 00:03:16,048
Nhưng những tính năng giám sát
đều có cái giá của nó.

65
00:03:17,357 --> 00:03:18,512
Lý do là vì

66
00:03:18,536 --> 00:03:20,982
không có mấy thứ như
máy tính xách tay của khủng bố,

67
00:03:20,982 --> 00:03:22,733
hay di động của bọn buôn
thuốc phiện.

68
00:03:22,902 --> 00:03:25,865
Chúng ta cùng xài những thiết bị 
thông tin liên lạc giống nhau

69
00:03:26,577 --> 00:03:30,252
Điều đó có nghĩa là nếu những cuộc 
điện thoại của tên buôn thuốc phiện

70
00:03:30,276 --> 00:03:32,821
hay của những tên khủng bố
có thể bị chặn lại,

71
00:03:32,845 --> 00:03:34,841
thì với tất cả chúng ta cũng thế thôi.

72
00:03:34,865 --> 00:03:36,492
Tôi nghĩ ta thật sự
nên đặt câu hỏi

73
00:03:36,516 --> 00:03:39,643
Có nên để triệu người trên thế giới 
cứ sử dụng các thiết bị đó

74
00:03:39,667 --> 00:03:41,866
mà bị nghe lén
một cách thân thiện?

75
00:03:43,407 --> 00:03:47,155
Cảnh tượng xâm nhập hệ thống giám sát 
mà tôi vừa mô tả--

76
00:03:47,179 --> 00:03:49,290
đây không phải hư cấu đâu

77
00:03:49,622 --> 00:03:50,774
Vào năm 2009,

78
00:03:50,798 --> 00:03:54,845
hệ thống giám sát mà Google và Microsoft 
gắn vào mạng lưới của họ--

79
00:03:54,869 --> 00:03:58,360
hệ thống mà họ dùng để đáp ứng
những yêu cầu giám sát hợp pháp

80
00:03:58,384 --> 00:03:59,550
từ cảnh sát--

81
00:03:59,574 --> 00:04:02,242
những hệ thống bị chính quyền 
Trung Quốc gây tổn hại

82
00:04:02,266 --> 00:04:04,663
bởi vì chính quyền Trung Quốc muốn biết

83
00:04:04,687 --> 00:04:07,579
những người mật vụ nào của họ
Chính phủ Mỹ đang theo dõi.

84
00:04:08,269 --> 00:04:09,540
Cũng cùng cách làm,

85
00:04:09,564 --> 00:04:12,983
năm 2004, hệ thống giám sát gắn vào mạng

86
00:04:13,007 --> 00:04:16,181
của Vodafone Greece - 
công ty điện thoại lớn nhất Hy Lạp--

87
00:04:16,205 --> 00:04:18,784
bị xâm phạm do một kẻ giấu mặt,

88
00:04:18,808 --> 00:04:20,848
và tính năng đó, tính năng giám sát,

89
00:04:20,872 --> 00:04:23,150
bị lợi dụng để nghe lén Thủ Tướng Hy Lạp

90
00:04:23,174 --> 00:04:25,113
và những thành viên
trong Nội Các Hy Lạp.

91
00:04:25,313 --> 00:04:28,467
Chính phủ nước ngoài hay hacker
gây ra vụ việc không bao giờ bị bắt

92
00:04:29,955 --> 00:04:33,652
Thật sự, điều này dẫn tới chính cái vấn đề
với những tính năng giám sát này,

93
00:04:33,676 --> 00:04:34,936
hay gọi là "cửa sau".

94
00:04:34,960 --> 00:04:38,162
Khi bạn xây một cái "cửa sau" trong 
hệ thống mạng viễn thông,

95
00:04:38,186 --> 00:04:39,487
hay một phần của công nghệ,

96
00:04:39,511 --> 00:04:42,559
bạn không có cách nào kiểm soát 
ai ra vào cửa đó.

97
00:04:43,143 --> 00:04:44,688
Bạn không tài nào kiểm soát được

98
00:04:44,712 --> 00:04:47,482
liệu bạn sẽ dùng nó hay ai khác dùng nó,

99
00:04:47,506 --> 00:04:49,417
người tốt hay người xấu dùng.

100
00:04:49,980 --> 00:04:52,499
Chính vì lý do đó, tôi nghĩ tốt hơn

101
00:04:52,523 --> 00:04:55,175
nên xây những hệ thống mạng 
càng an toàn càng tốt.

102
00:04:56,271 --> 00:04:58,680
Vâng, điều đó có nghĩa là trong tương lai,

103
00:04:58,704 --> 00:05:01,270
mã hoá sẽ làm cho việc nghe lén 
trở nên khó khăn hơn.

104
00:05:01,280 --> 00:05:03,949
Có nghĩa là cảnh sát sẽ có
khoảng thời gian vất vả hơn

105
00:05:03,949 --> 00:05:05,285
để bắt được những kẻ xấu.

106
00:05:05,309 --> 00:05:07,865
Hay một lựa chọn khác,
là sống trong một thế giới

107
00:05:07,889 --> 00:05:11,520
mà cuộc gọi hay tin nhắn
của bất kỳ ai có thể bị nghe lén

108
00:05:11,544 --> 00:05:15,270
bởi tội phạm, những kẻ bám đuôi
hay cơ quan mật vụ nước ngoài.

109
00:05:15,294 --> 00:05:17,606
Tôi không muốn sống trong 
thế giới như thế.

110
00:05:18,102 --> 00:05:20,817
Nên từ bây giờ, bạn có lẽ có những công cụ

111
00:05:20,841 --> 00:05:23,159
để ngăn chặn chính phủ nghe lén
bằng nhiều cách

112
00:05:23,183 --> 00:05:26,166
đã được gắn trong điện thoại 
và có sẵn trong túi của bạn.

113
00:05:26,190 --> 00:05:29,969
bạn có lẽ không nhận ra những công cụ này
mạnh và an toàn thế nào,

114
00:05:29,993 --> 00:05:33,522
hay những phương tiện khác bạn từng dùng 
để liên lạc yếu kém thế nào.

115
00:05:34,737 --> 00:05:36,864
Vì vậy, thông điệp của tôi gởi bạn là:

116
00:05:38,110 --> 00:05:39,853
Chúng ta cần dùng những công cụ này.

117
00:05:40,239 --> 00:05:42,543
Ta cần giữ an toàn cho 
các cuộc gọi của ta

118
00:05:42,567 --> 00:05:44,516
Ta cần giữ an toàn cho
các tin nhắn của ta

119
00:05:44,910 --> 00:05:46,602
Tôi muốn bạn dùng
những công cụ này.

120
00:05:46,626 --> 00:05:49,982
Tôi muốn bạn nói với người thân, 
Tôi muốn bạn nói với đồng nghiệp:

121
00:05:50,006 --> 00:05:52,430
Hãy dùng những công cụ
liên lạc được mã hoá này.

122
00:05:52,454 --> 00:05:55,130
Không chỉ dùng vì nó rẻ và dễ dùng,

123
00:05:55,154 --> 00:05:57,158
mà dùng vì độ an toàn của chúng.

124
00:05:57,182 --> 00:05:58,437
Cảm ơn.

125
00:05:58,461 --> 00:06:02,047
(Vỗ tay)