0:00:01.343,0:00:03.072
Hơn 100 năm qua,

0:00:03.096,0:00:07.122
các công ty điện thoại đã cung cấp [br]thiết bị hỗ trợ nghe lén cho chính phủ.

0:00:07.146,0:00:10.684
Thời đó, sự trợ giúp này bằng thủ công.

0:00:10.708,0:00:14.826
Việc giám sát diễn ra một cách thủ công, [br]và dây nhợ được nối bằng tay.

0:00:14.850,0:00:16.600
Các cuộc gọi thì được ghi vào băng.

0:00:17.144,0:00:19.478
Nhưng cũng như trong[br]những ngành công nghiệp khác,

0:00:19.502,0:00:21.268
máy tính đã làm thay đổi mọi thứ.

0:00:21.725,0:00:24.748
Các công ty điện thoại gắn [br]những chức năng giám sát

0:00:24.772,0:00:26.817
vào cái cốt lõi nhất[br]trong mạng lưới của họ.

0:00:27.494,0:00:29.474
Tôi xin vài phút muốn đi sâu vào nó

0:00:29.498,0:00:33.758
Điện thoại và những mạng [br]kết nối những cuộc gọi của chúng ta

0:00:33.782,0:00:36.155
bị kết nối để giám sát đầu tiên.

0:00:36.179,0:00:37.582
Đầu tiên và tiên quyết.

0:00:38.763,0:00:42.589
Vậy điều đó có nghĩa là khi bạn [br]đang nói chuyện với vợ hoặc chồng bạn,

0:00:42.613,0:00:46.935
với con bạn, một đồng nghiệp, [br]hay bác sĩ bằng điện thoại, thì...

0:00:46.959,0:00:48.445
có thể bị người khác nghe được.

0:00:48.901,0:00:51.466
Hiện tại, người đó có thể là chính phủ;

0:00:51.490,0:00:55.653
có thể là người của chính phủ khác, [br]một cơ quan mật vụ nước ngoài,

0:00:55.677,0:00:58.504
kẻ "bắt cóc" dữ liệu, hay tội phạm,[br]một kẻ bám đuôi...

0:00:58.528,0:01:02.098
hay bất kỳ một ai "bẻ khoá" được[br]hệ thống giám sát,

0:01:02.122,0:01:06.611
và xâm nhập vào hệ thống giám sát [br]của các công ty điện thoại.

0:01:07.834,0:01:12.356
Trong khi những công ty ấy đã ưu tiên[br]thiết lập hệ thống giám sát,

0:01:12.380,0:01:14.726
thì các công ty ở Thung lũng Silicon[br]không làm thế

0:01:14.726,0:01:17.042
Và nhiều năm qua, ngày càng tăng...

0:01:17.066,0:01:20.728
số công ty ở Silicon Valley tạo [br]công nghệ mã hoá mạnh

0:01:20.752,0:01:22.690
gắn vào các sản phẩm thông tin liên lạc

0:01:22.714,0:01:24.980
làm cho việc giám sát cực kỳ khó khăn.

0:01:25.256,0:01:27.590
Ví dụ, nhiều người trong[br]các bạn có thể có iPhone,

0:01:27.614,0:01:30.304
và nếu bạn dùng iPhone để gửi tin nhắn

0:01:30.328,0:01:32.505
tới người khác cũng có iPhone,

0:01:32.529,0:01:35.539
những mẩu tin này [br]không thể dễ dàng bị đọc trộm.

0:01:35.563,0:01:37.391
Thật ra, theo công ty Apple,

0:01:37.415,0:01:40.306
chính họ cũng không thấy được [br]những tin nhắn này.

0:01:40.662,0:01:44.528
Giống như vậy, nếu bạn dùng FaceTime [br]để thực hiện cuộc gọi bình thường

0:01:44.552,0:01:47.163
hay gọi video với [br]một người bạn hay người thân,

0:01:47.187,0:01:49.316
cũng vậy, không thể dễ dàng bị nghe lén.

0:01:49.340,0:01:50.885
Không chỉ với Apple.

0:01:51.315,0:01:53.667
WhatsApp, hiện giờ do Facebook sở hữu

0:01:53.691,0:01:56.549
và được hàng ngàn người [br]trên thế giới sử dụng,

0:01:56.573,0:02:00.080
cũng gắn công nghệ mã hoá mạnh [br]trong sản phẩm của họ,

0:02:00.104,0:02:03.611
có nghĩa là những người ở phía Nam[br]của địa cầu dễ dàng liên lạc--mà

0:02:03.635,0:02:06.445
không bị chính quyền của họ, [br]thường là những tay độc tài,

0:02:06.469,0:02:08.203
đọc lén tin nhắn của họ

0:02:09.599,0:02:14.544
Vậy nên sau 100 năm có thể nghe lén [br]bất kỳ cuộc gọi nào,

0:02:14.568,0:02:17.122
mọi lúc, mọi nơi

0:02:17.146,0:02:20.277
bạn hình dung rằng nhân viên chính phủ [br]không thấy vui chút nào.

0:02:20.301,0:02:22.087
Đúng vậy, điều đó đang xảy ra.

0:02:22.111,0:02:24.330
Viên chức chính phủ cực kỳ tức giận.

0:02:24.354,0:02:28.229
Họ không nổi khùng bởi vì [br]những công cụ mã hoá này giờ có sẵn.

0:02:28.253,0:02:30.071
Điều làm họ điên đầu nhất là

0:02:30.095,0:02:34.262
những công ty công nghệ đã gắn chức năng [br]mã hoá trong sản phẩm của họ

0:02:34.286,0:02:36.159
và làm cho chúng mặc định.

0:02:36.547,0:02:38.517
Đó là mảng mặc định có vấn đề.

0:02:38.541,0:02:42.316
Tóm lại, những công ty công nghệ đã [br]dân chủ hoá việc mã hoá.

0:02:43.165,0:02:46.962
Vì vậy những quan chức chính phủ như [br]Thủ Tướng Anh David Cameron,

0:02:46.986,0:02:51.833
họ cho là tất cả phương tiện thông tin [br]liên lạc-- email, nhắn tin, điện thoại--

0:02:51.857,0:02:54.445
tất cả những cái đó nên[br]cung cấp sẵn cho chính quyền,

0:02:54.469,0:02:56.541
và rồi mã hoá khiến điều đó[br]trở nên khó khăn

0:02:57.501,0:03:00.862
Tôi thành thật cảm thông [br]với quan điểm của họ.

0:03:00.886,0:03:03.418
Ta đang ở thời điểm nguy hiểm[br]trong thế giới hiểm nguy

0:03:03.442,0:03:05.442
và thật sự có rất người xấu quanh ta.

0:03:05.466,0:03:08.581
Có khủng bố và những mối đe doạ [br]an ninh quốc gia nghiêm trọng

0:03:08.605,0:03:12.582
mà tôi cho là chúng ta đều[br]muốn FBI hay NSA theo dõi.

0:03:13.345,0:03:16.048
Nhưng những tính năng giám sát[br]đều có cái giá của nó.

0:03:17.357,0:03:18.512
Lý do là vì

0:03:18.536,0:03:20.982
không có mấy thứ như[br]máy tính xách tay của khủng bố,

0:03:20.982,0:03:22.733
hay di động của bọn buôn[br]thuốc phiện.

0:03:22.902,0:03:25.865
Chúng ta cùng xài những thiết bị [br]thông tin liên lạc giống nhau

0:03:26.577,0:03:30.252
Điều đó có nghĩa là nếu những cuộc [br]điện thoại của tên buôn thuốc phiện

0:03:30.276,0:03:32.821
hay của những tên khủng bố[br]có thể bị chặn lại,

0:03:32.845,0:03:34.841
thì với tất cả chúng ta cũng thế thôi.

0:03:34.865,0:03:36.492
Tôi nghĩ ta thật sự[br]nên đặt câu hỏi

0:03:36.516,0:03:39.643
Có nên để triệu người trên thế giới [br]cứ sử dụng các thiết bị đó

0:03:39.667,0:03:41.866
mà bị nghe lén[br]một cách thân thiện?

0:03:43.407,0:03:47.155
Cảnh tượng xâm nhập hệ thống giám sát [br]mà tôi vừa mô tả--

0:03:47.179,0:03:49.290
đây không phải hư cấu đâu

0:03:49.622,0:03:50.774
Vào năm 2009,

0:03:50.798,0:03:54.845
hệ thống giám sát mà Google và Microsoft [br]gắn vào mạng lưới của họ--

0:03:54.869,0:03:58.360
hệ thống mà họ dùng để đáp ứng[br]những yêu cầu giám sát hợp pháp

0:03:58.384,0:03:59.550
từ cảnh sát--

0:03:59.574,0:04:02.242
những hệ thống bị chính quyền [br]Trung Quốc gây tổn hại

0:04:02.266,0:04:04.663
bởi vì chính quyền Trung Quốc muốn biết

0:04:04.687,0:04:07.579
những người mật vụ nào của họ[br]Chính phủ Mỹ đang theo dõi.

0:04:08.269,0:04:09.540
Cũng cùng cách làm,

0:04:09.564,0:04:12.983
năm 2004, hệ thống giám sát gắn vào mạng

0:04:13.007,0:04:16.181
của Vodafone Greece - [br]công ty điện thoại lớn nhất Hy Lạp--

0:04:16.205,0:04:18.784
bị xâm phạm do một kẻ giấu mặt,

0:04:18.808,0:04:20.848
và tính năng đó, tính năng giám sát,

0:04:20.872,0:04:23.150
bị lợi dụng để nghe lén Thủ Tướng Hy Lạp

0:04:23.174,0:04:25.113
và những thành viên[br]trong Nội Các Hy Lạp.

0:04:25.313,0:04:28.467
Chính phủ nước ngoài hay hacker[br]gây ra vụ việc không bao giờ bị bắt

0:04:29.955,0:04:33.652
Thật sự, điều này dẫn tới chính cái vấn đề[br]với những tính năng giám sát này,

0:04:33.676,0:04:34.936
hay gọi là "cửa sau".

0:04:34.960,0:04:38.162
Khi bạn xây một cái "cửa sau" trong [br]hệ thống mạng viễn thông,

0:04:38.186,0:04:39.487
hay một phần của công nghệ,

0:04:39.511,0:04:42.559
bạn không có cách nào kiểm soát [br]ai ra vào cửa đó.

0:04:43.143,0:04:44.688
Bạn không tài nào kiểm soát được

0:04:44.712,0:04:47.482
liệu bạn sẽ dùng nó hay ai khác dùng nó,

0:04:47.506,0:04:49.417
người tốt hay người xấu dùng.

0:04:49.980,0:04:52.499
Chính vì lý do đó, tôi nghĩ tốt hơn

0:04:52.523,0:04:55.175
nên xây những hệ thống mạng [br]càng an toàn càng tốt.

0:04:56.271,0:04:58.680
Vâng, điều đó có nghĩa là trong tương lai,

0:04:58.704,0:05:01.270
mã hoá sẽ làm cho việc nghe lén [br]trở nên khó khăn hơn.

0:05:01.280,0:05:03.949
Có nghĩa là cảnh sát sẽ có[br]khoảng thời gian vất vả hơn

0:05:03.949,0:05:05.285
để bắt được những kẻ xấu.

0:05:05.309,0:05:07.865
Hay một lựa chọn khác,[br]là sống trong một thế giới

0:05:07.889,0:05:11.520
mà cuộc gọi hay tin nhắn[br]của bất kỳ ai có thể bị nghe lén

0:05:11.544,0:05:15.270
bởi tội phạm, những kẻ bám đuôi[br]hay cơ quan mật vụ nước ngoài.

0:05:15.294,0:05:17.606
Tôi không muốn sống trong [br]thế giới như thế.

0:05:18.102,0:05:20.817
Nên từ bây giờ, bạn có lẽ có những công cụ

0:05:20.841,0:05:23.159
để ngăn chặn chính phủ nghe lén[br]bằng nhiều cách

0:05:23.183,0:05:26.166
đã được gắn trong điện thoại [br]và có sẵn trong túi của bạn.

0:05:26.190,0:05:29.969
bạn có lẽ không nhận ra những công cụ này[br]mạnh và an toàn thế nào,

0:05:29.993,0:05:33.522
hay những phương tiện khác bạn từng dùng [br]để liên lạc yếu kém thế nào.

0:05:34.737,0:05:36.864
Vì vậy, thông điệp của tôi gởi bạn là:

0:05:38.110,0:05:39.853
Chúng ta cần dùng những công cụ này.

0:05:40.239,0:05:42.543
Ta cần giữ an toàn cho [br]các cuộc gọi của ta

0:05:42.567,0:05:44.516
Ta cần giữ an toàn cho[br]các tin nhắn của ta

0:05:44.910,0:05:46.602
Tôi muốn bạn dùng[br]những công cụ này.

0:05:46.626,0:05:49.982
Tôi muốn bạn nói với người thân, [br]Tôi muốn bạn nói với đồng nghiệp:

0:05:50.006,0:05:52.430
Hãy dùng những công cụ[br]liên lạc được mã hoá này.

0:05:52.454,0:05:55.130
Không chỉ dùng vì nó rẻ và dễ dùng,

0:05:55.154,0:05:57.158
mà dùng vì độ an toàn của chúng.

0:05:57.182,0:05:58.437
Cảm ơn.

0:05:58.461,0:06:02.047
(Vỗ tay)