0:00:01.343,0:00:03.072
100 yıldan fazla bir süredir,

0:00:03.096,0:00:07.122
telefon şirketleri, hükümetlere[br]telekulak desteği sağlıyorlar.

0:00:07.122,0:00:10.660
Bu sürenin büyük bir çoğunda,[br]bu destek manuel yapılırdı.

0:00:10.708,0:00:14.826
Dinleme manuel olarak yapılıyor[br]ve kablolar elle bağlanıyordu.

0:00:14.850,0:00:17.320
Görüşmeler kasete kaydediliyordu.

0:00:17.334,0:00:19.478
Ama diğer birçok sektörde olduğu gibi,

0:00:19.502,0:00:21.708
bilgisayarlaşma her şeyi değiştirdi.

0:00:21.725,0:00:24.748
Telefon şirketleri, ağlarının merkezinde

0:00:24.772,0:00:26.817
dinleme sistemleri oluşturdular.

0:00:27.494,0:00:29.474
Bu konuyu biraz açmak istiyorum.

0:00:29.498,0:00:33.758
Telefonlarımız[br]ve aramalarımızı taşıyan şebekeler

0:00:33.782,0:00:36.155
ilk olarak dinleme sistemine bağlandı.

0:00:36.179,0:00:37.582
Her şeyden önce.

0:00:38.763,0:00:42.589
Bu, telefonda eşinizle,[br]çocuklarınızla, iş arkadaşınızla

0:00:42.613,0:00:46.935
ya da doktorunuzla konuşurken

0:00:46.959,0:00:48.775
birileri sizi dinliyor olabilir demek.

0:00:48.901,0:00:51.466
Bu birileri sizin[br]kendi hükümetiniz de olabilir,

0:00:51.514,0:00:55.677
başka bir hükümet de,[br]yabancı bir istihbarat servisi de,

0:00:55.677,0:00:58.504
ya da bir hacker,[br]bir suçlu veya bir sapık da olabilir.

0:00:58.528,0:01:02.098
Ya da telefon şirketlerinin[br]dinleme sistemine sızmış,

0:01:02.122,0:01:06.611
sistemi hacklemiş[br]başka biri de olabilir.

0:01:07.834,0:01:12.356
Telefon şirketleri dinlemeyi[br]birinci öncelikleri yaparken,

0:01:12.380,0:01:14.316
Silikon Vadisi şirketleri bunu yapmadı.

0:01:14.523,0:01:17.042
Son birkaç yıldır[br]gittikçe artan oranda,

0:01:17.066,0:01:20.728
Silikon Vadisi şirketleri,[br]kendi iletişim ürünleri için

0:01:20.752,0:01:22.690
dinlemeyi oldukça zorlaştıran

0:01:22.714,0:01:24.980
güçlü şifreleme teknolojileri[br]oluşturdular.

0:01:25.306,0:01:27.590
Örneğin, birçoğunuzun[br]iPhone'u vardır muhtemelen.

0:01:27.614,0:01:30.304
Eğer iPhone'unuzla,[br]başka bir iPhone kullanıcısına

0:01:30.328,0:01:32.505
mesaj gönderirseniz,

0:01:32.529,0:01:35.539
gönderdiğiniz mesajlar[br]kolayca izlenemez.

0:01:35.563,0:01:37.391
Aslında, Apple'a bakarsak,

0:01:37.415,0:01:40.646
onlar, kendileri bile[br]gönderilen mesajları göremiyorlarmış.

0:01:40.662,0:01:44.158
Aynı şekilde, Facetime uygulamasını[br]kullanarak arkadaşlarınızla

0:01:44.162,0:01:47.163
ya da sevdiklerinizle, sesli veya[br]görüntülü konuşma yaparsanız,

0:01:47.187,0:01:49.316
bu konuşmalar da kolayca izlenemez.

0:01:49.340,0:01:51.315
Sadece Apple da değil.

0:01:51.315,0:01:53.667
Şu anda Facebook'un sahibi olduğu

0:01:53.691,0:01:56.549
ve bütün dünyada[br]yüz milyonlarca kişinin kullandığı

0:01:56.573,0:02:00.080
WhatsApp da güçlü bir[br]şifreleme teknolojisine sahip.

0:02:00.104,0:02:02.225
Bu, Güney Yarımküre'deki insanların,

0:02:02.225,0:02:05.109
otoriter hükümetleri[br]onların mesajlarını izlemeden,

0:02:05.109,0:02:08.613
rahatça haberleşebilecekleri[br]anlamına geliyor.

0:02:09.598,0:02:14.088
Bu yüzden, 100 yıldan fazla bir süredir[br]her zaman, her yerde

0:02:14.118,0:02:17.122
istediği telefon konuşmasını dinleyebilen[br]hükümet görevlilerinin

0:02:17.146,0:02:20.277
ne kadar mutsuz olduğunu[br]tahmin edebilirsiniz.

0:02:20.301,0:02:22.087
Aslında olan da bu.

0:02:22.111,0:02:24.330
Hükümet görevlileri çok öfkeliler.

0:02:24.354,0:02:28.229
Öfkelerinin sebebi bu şifreleme[br]araçlarının ulaşılabilir olması değil.

0:02:28.253,0:02:30.071
Onları en çok üzen şey;

0:02:30.095,0:02:34.262
teknoloji şirketlerinin ürünlerine[br]koydukları şifreleme özelliklerinin

0:02:34.286,0:02:36.289
cihazla birlikte[br]varsayılan olarak gelmesi.

0:02:36.437,0:02:38.517
Olayın 'varsayılan' kısmı[br]önemli onlar için.

0:02:38.541,0:02:42.736
Kısacası, teknoloji şirketleri[br]şifrelemeyi demokratikleştirdi.

0:02:43.165,0:02:46.992
Bu yüzden, İngiltere Başbakanı[br]David Cameron gibi hükümet görevlileri,

0:02:46.992,0:02:51.833
bütün iletişim yöntemlerinin, yani;[br]e-posta, mesajlaşma ve sesli aramanın

0:02:51.857,0:02:54.445
hepsinin hükümetlerin erişimine[br]açık olmasını istiyor.

0:02:54.469,0:02:56.571
Şifreleme de bu işi zorlaştırıyor.

0:02:57.258,0:03:00.532
Ben onların bakış açısını[br]çok iyi anlıyorum.

0:03:00.786,0:03:03.418
Tehlikeli bir dünyada,[br]tehlikeli bir zamanda yaşıyoruz.

0:03:03.442,0:03:05.442
Dünyada gerçekten çok kötü adamlar var.

0:03:05.466,0:03:09.341
Hepimizin, FBI ve NSA'in onları[br]gözlemesini istediğimizi düşündüğüm

0:03:09.341,0:03:12.862
teröristler ve ulusal güvenliği[br]tehdit eden insanlar var.

0:03:13.345,0:03:16.278
Ama bu izleme sistemlerinin[br]bir bedeli var.

0:03:17.357,0:03:18.512
Çünkü

0:03:18.536,0:03:20.246
terörist dizüstü bilgisayarı

0:03:20.246,0:03:22.893
ya da uyuşturucu satıcısı[br]cep telefonu diye bir şey yok.

0:03:22.903,0:03:25.865
Hepimiz aynı[br]iletişim araçlarını kullanıyoruz.

0:03:26.577,0:03:30.252
Yani; uyuşturucu satıcısının[br]ya da teröristin

0:03:30.276,0:03:32.821
telefon konuşmaları[br]ele geçirilebiliyorsa,

0:03:32.845,0:03:34.841
o zaman bizimkiler de[br]ele geçirilebilir.

0:03:34.865,0:03:36.492
Bence sormamız gereken soru şu:

0:03:36.516,0:03:39.643
Dünya üzerindeki milyarlarca insan,[br]kolayca dinlenebilen

0:03:39.667,0:03:41.086
cihazlar mı kullanmalı?

0:03:43.407,0:03:47.155
Anlattığım, izleme sistemlerinin[br]hacklenmesi senaryosu

0:03:47.179,0:03:49.290
hayali bir şey değil.

0:03:49.622,0:03:50.774
2009'da,

0:03:50.798,0:03:54.845
Google ve Microsoft'un,[br]polisten gelen

0:03:54.869,0:03:58.360
yasal izleme taleplerini karşılamak için[br]ağlarına yerleştirdikleri

0:03:58.384,0:03:59.550
izleme sistemleri,

0:03:59.574,0:04:02.242
Çin Hükümeti tarafından ifşa edildi.

0:04:02.266,0:04:04.663
Çünkü Çin Hükümeti,[br]Amerikan Hükümeti'nin

0:04:04.687,0:04:07.579
hangi Çinli ajanları[br]gözetlediğini öğrenmek istedi.

0:04:08.269,0:04:09.540
Aynı şekilde,

0:04:09.564,0:04:12.983
2004'te, Yunanistan'ın[br]en büyük telefon şirketi olan,

0:04:13.007,0:04:16.180
Vodafone Yunanistan'ın ağına[br]yerleştirilen dinleme sistemi de,

0:04:16.204,0:04:18.784
kimliği bilinmeyen birileri[br]tarafından ifşa edildi

0:04:18.808,0:04:20.848
ve bu dinleme sistemi,

0:04:20.872,0:04:23.150
Yunan Başbakanı[br]ve kabine üyelerini

0:04:23.174,0:04:24.893
dinlemek için kullanıldı.

0:04:25.313,0:04:28.377
Bunu yapan yabancı hükümet[br]ya da hackerlar asla yakalanamadı.

0:04:29.955,0:04:33.652
Bu da bizi, bu dinleme sistemlerinin[br]ya da gizli girişlerin

0:04:33.676,0:04:34.936
esas problemine getiriyor.

0:04:34.960,0:04:37.782
Bir iletişim ağına ya da[br]teknolojik bir cihaza,

0:04:37.786,0:04:39.597
gizli giriş yerleştirdiğiniz zaman,

0:04:39.597,0:04:42.559
o girişten kimin gireceğini[br]kontrol etmenizin hiçbir yolu yok.

0:04:42.663,0:04:44.688
Girişi sizin tarafınızdan[br]birilerinin mi,

0:04:44.712,0:04:48.092
yoksa karşı taraftan birilerinin mi,[br]iyi adamların mı, kötü adamların mı

0:04:48.092,0:04:50.157
kullanacağını kontrol etmenin[br]bir yolu yok.

0:04:50.157,0:04:52.499
İşte bu yüzden,[br]bence ağları

0:04:52.523,0:04:55.335
olabildiğince güvenli inşa etmek[br]en iyisi.

0:04:56.271,0:04:58.680
Evet, bu ileride[br]şifreleme sistemi,

0:04:58.704,0:05:01.270
telefon dinlemesini[br]daha da zorlaştıracak demek.

0:05:01.280,0:05:03.949
Polis, kötü adamları yakalarken

0:05:03.949,0:05:05.285
daha da zorlanacak demek.

0:05:05.309,0:05:07.865
Ama aksi hâlde,[br]herkesin konuşmalarının

0:05:07.889,0:05:11.520
ya da mesajlarının suçlular,[br]sapıklar ve yabancı istihbarat servisleri

0:05:11.544,0:05:15.270
tarafından izlenebildiği[br]bir dünyada yaşıyor olacağız.

0:05:15.294,0:05:17.606
Ben böyle bir dünyada[br]yaşamak istemiyorum.

0:05:18.102,0:05:20.817
Muhtemelen şu anda,[br]telefonunuzda

0:05:20.841,0:05:23.159
çeşitli hükümet dinlemelerini[br]engellemek için

0:05:23.183,0:05:26.166
gereken araçlar zaten mevcut.

0:05:26.194,0:05:30.013
Bu araçların ne kadar güçlü ve güvenli[br]olduğunun ya da

0:05:30.033,0:05:33.792
diğer haberleşme yollarının ne kadar zayıf[br]olduğunun farkında olmayabilirsiniz.

0:05:34.737,0:05:36.864
Bu yüzden,[br]size vermek istediğim mesaj şu:

0:05:38.110,0:05:40.043
Bu araçları kullanmamız gerek.

0:05:40.043,0:05:42.543
Telefon konuşmalarımızı[br]güvenli hâle getirmemiz gerek.

0:05:42.567,0:05:44.650
Mesajlarımızı[br]güvenli hâle getirmemiz gerek.

0:05:44.650,0:05:46.602
Sizden bu araçları[br]kullanmanızı istiyorum.

0:05:46.626,0:05:49.982
Sevdiklerinize ve iş arkadaşlarınıza[br]şunu söylemenizi istiyorum:

0:05:50.006,0:05:52.430
Şifreli iletişim araçlarını kullanın.

0:05:52.454,0:05:55.130
Onları, sadece[br]ucuz ve kolay oldukları için değil,

0:05:55.154,0:05:57.158
güvenli oldukları için de kullanın.

0:05:57.182,0:05:58.437
Teşekkürler.

0:05:58.461,0:06:02.047
(Alkış)