1
00:00:01,343 --> 00:00:03,242
Više od 100 godina, 


2
00:00:03,242 --> 00:00:07,146
telefonske kompanije su pomagale 
vladama pri prisluškivanju.

3
00:00:07,146 --> 00:00:10,684
Tokom većeg dela ovog perioda, 
ta pomoć je bila manuelna.

4
00:00:10,708 --> 00:00:14,826
Nadgledanje je bilo manuelno
a žice su se povezivale rukom.

5
00:00:14,850 --> 00:00:16,600
Pozivi su usnimavani na trake.

6
00:00:17,334 --> 00:00:19,478
Međutim, kao i u mnogim 
drugim industrijama,

7
00:00:19,502 --> 00:00:21,538
upotreba kompjutera je 
promenila sve.

8
00:00:21,725 --> 00:00:24,748
Telefonske kompanije ugradile su
osobine nadgledanja

9
00:00:24,772 --> 00:00:26,817
u samu srž svojih mreža.

10
00:00:27,494 --> 00:00:29,474
Želim da odem dublje na sekundu.

11
00:00:29,498 --> 00:00:33,758
Naše telefonske kompanije 
koje omogućavaju naše pozive

12
00:00:33,782 --> 00:00:36,155
bile su povezane sa nadgledanjem.

13
00:00:36,179 --> 00:00:37,582
Kao prvo i najvažnije.

14
00:00:38,763 --> 00:00:42,589
To znači da, kada pričate 
sa svojim bračnim drugom,

15
00:00:42,613 --> 00:00:46,935
decom, kolegom ili doktorom telefonom,

16
00:00:46,959 --> 00:00:48,445
neko bi to mogao da sluša.

17
00:00:48,901 --> 00:00:51,466
Taj neko bi mogao biti vaša vlada;

18
00:00:51,490 --> 00:00:55,653
mogla bi biti tuđa vlada, 
strana obaveštajna služba,

19
00:00:55,677 --> 00:00:58,504
haker, kriminalac, osoba koja vas proganja

20
00:00:58,528 --> 00:01:02,098
ili bilo koja druga stranka 
koja provali u sistem nadgledanja,

21
00:01:02,122 --> 00:01:06,611
koja hakuje sistem nadgledanja 
telefonske kompanije.

22
00:01:07,834 --> 00:01:12,356
Međutim, dok su telefonske kompanije
postavile nadgledanje kao prioritet,

23
00:01:12,380 --> 00:01:14,196
kompanije Silikonske doline nisu,

24
00:01:14,523 --> 00:01:17,042
i uz postepeni porast 
tokom prethodnih par godina,

25
00:01:17,066 --> 00:01:20,728
kompanije Silikonske doline ugradile su 
snažnu tehnologiju za šifrovanje

26
00:01:20,752 --> 00:01:22,690
u svoje komunikacione proizvode

27
00:01:22,714 --> 00:01:24,980
koja nadgledanje čini izuzetno teškim.

28
00:01:25,416 --> 00:01:27,590
Na primer, mnogi od vas 
možda imaju Ajfon,

29
00:01:27,614 --> 00:01:30,304
a ako koristite Ajfon da pošaljete poruku

30
00:01:30,328 --> 00:01:32,505
drugim ljudima koji imaju Ajfon,

31
00:01:32,529 --> 00:01:35,539
ove poruke se ne mogu lako dešifrovati.

32
00:01:35,563 --> 00:01:37,391
U stvari, prema Eplu,

33
00:01:37,415 --> 00:01:40,306
čak ni sami ne mogu da vide poruke.

34
00:01:40,662 --> 00:01:44,322
Na sličan način, ako koristite Fejstajm
za audio poziv

35
00:01:44,322 --> 00:01:47,193
ili video poziv sa jednim 
od prijatelja ili voljenih osoba,

36
00:01:47,193 --> 00:01:49,316
to se, takođe, ne može lako prisluškivati,

37
00:01:49,340 --> 00:01:50,885
a nije samo Epl u pitanju.

38
00:01:51,315 --> 00:01:53,667
Votsap, kojeg sada poseduje Fejsbuk,

39
00:01:53,691 --> 00:01:56,549
a koji koriste stotine miliona ljudi
širom sveta,

40
00:01:56,573 --> 00:02:00,080
takođe je ugradio u proizvode
jaku tehnologiju za šifrovanje,

41
00:02:00,104 --> 00:02:03,611
što znači da ljudi na globalnom jugu 
mogu lako da komuniciraju

42
00:02:03,635 --> 00:02:06,445
bez svojih vlada, često diktatorskih,

43
00:02:06,469 --> 00:02:08,693
koje bi prisluškivale njihove razgovore.

44
00:02:09,599 --> 00:02:14,544
Tako, posle 100 godina mogućnosti 
da slušaju svaki telefonski razgovor,

45
00:02:14,568 --> 00:02:17,122
bilo kada, bilo gde,

46
00:02:17,146 --> 00:02:20,277
možete da zamislite da zvaničnici u vladi
i nisu mnogo srećni.

47
00:02:20,301 --> 00:02:22,087
U stvari, to se i dešava.

48
00:02:22,111 --> 00:02:24,330
Vladini zvaničnici su veoma ljuti,

49
00:02:24,354 --> 00:02:28,229
a nisu ljuti zbog toga što su sada
dostupna ova sredstva za šifrovanje.

50
00:02:28,253 --> 00:02:30,071
Ono što ih najviše uznemirava je

51
00:02:30,095 --> 00:02:33,986
da su tehnološke kompanije ugradile 
zaštitu u svoje proizvode

52
00:02:33,986 --> 00:02:36,299
i postavile je kao standardno podešavanje.

53
00:02:36,299 --> 00:02:38,517
Standardno podešavanje je bitno.

54
00:02:38,541 --> 00:02:42,596
Ukratko, te tehnološke kompanije 
demokratizovale su enkripciju.

55
00:02:43,165 --> 00:02:46,962
Tako, zvaničnici vlade, kao što je 
britanski premijer Dejvid Kameron,

56
00:02:46,986 --> 00:02:51,833
veruju da svi vidovi komunikacije -
imejlovi, poruke, pozivi -

57
00:02:51,857 --> 00:02:54,445
svi oni treba da su dostupni vladama,

58
00:02:54,469 --> 00:02:56,571
a enkripcija to otežava.

59
00:02:57,478 --> 00:03:00,862
Vidite, izuzetno saosećam 
kada je njihovo stanovište u pitanju.

60
00:03:00,886 --> 00:03:03,418
Živimo u opasnom vremenu u opasnom svetu

61
00:03:03,442 --> 00:03:05,442
i postoje neki jako loši ljudi oko nas.

62
00:03:05,466 --> 00:03:08,581
Postoje teroristi
i druge ozbiljne nacionalne pretnje

63
00:03:08,605 --> 00:03:12,582
za koje svi želimo da ih FBI
i Nacionalna bezbednosna služba prate.

64
00:03:13,345 --> 00:03:16,048
Međutim, ova nadgledanja imaju cenu.

65
00:03:17,357 --> 00:03:18,512
Razlog tome je

66
00:03:18,536 --> 00:03:21,022
da ne postoji teroristički laptop

67
00:03:21,046 --> 00:03:22,842
ili mobilni telefon narko-dilera.

68
00:03:22,842 --> 00:03:26,175
Svi koristimo ista komunikaciona sredstva.

69
00:03:26,577 --> 00:03:30,252
To znači da, ako pozivi narko-dilera

70
00:03:30,276 --> 00:03:32,821
ili pozivi terorista mogu da se presretnu,

71
00:03:32,845 --> 00:03:34,765
mogu i pozivi nas ostalih.

72
00:03:34,765 --> 00:03:36,622
Mislim da moramo da postavimo pitanje -

73
00:03:36,622 --> 00:03:39,643
da li bi milijarde ljudi širom sveta 
trebalo da koristi uređaje

74
00:03:39,667 --> 00:03:41,086
koji mogu da se prisluškuju?

75
00:03:43,407 --> 00:03:47,155
Scenario hakovanja sistema nadgledanja 
koji sam opisao -

76
00:03:47,179 --> 00:03:49,290
to nije fantazija.

77
00:03:49,622 --> 00:03:50,774
Godine 2009,

78
00:03:50,798 --> 00:03:54,845
sistemi za nadledanje koje su Gugl 
i Majkrosoft ugradili u svoje mreže -

79
00:03:54,869 --> 00:03:58,360
sistemi koje koriste da odgovore 
na zakonske zahteve za nadgledanje

80
00:03:58,384 --> 00:03:59,550
od strane policije -

81
00:03:59,574 --> 00:04:02,242
ove sisteme je iskompromitovala
kineska vlada

82
00:04:02,266 --> 00:04:04,663
jer je kineska vlada želela da shvati

83
00:04:04,687 --> 00:04:07,579
koje od njihovih agenata
prati američka vlada.

84
00:04:08,269 --> 00:04:09,540
Po istom principu,

85
00:04:09,564 --> 00:04:12,983
2004. godine, 
sistem za nadgledanje ugrađen u mrežu

86
00:04:13,007 --> 00:04:16,181
grčkog Vodafona 
- grčke najveće telefonske kompanije -

87
00:04:16,205 --> 00:04:18,784
kompromitovao je nepoznati entitet,

88
00:04:18,808 --> 00:04:20,848
a to svojstvo, svojstvo nadgledanja,

89
00:04:20,872 --> 00:04:23,150
korišćeno je
da se prisluškuje grčki premijer

90
00:04:23,174 --> 00:04:24,893
i članovi grčke vlade.

91
00:04:25,313 --> 00:04:28,977
Strana vlada ili hakeri koji su to uradili
nikada nisu uhvaćeni.

92
00:04:29,955 --> 00:04:33,652
Zaista, ovo prikazuje srž problema 
vezanog za svojstvo nadgledanja

93
00:04:33,676 --> 00:04:34,936
ili tajnog praćenja.

94
00:04:34,960 --> 00:04:38,162
Kada se ugradi ovaj „sporedni ulaz” 
u komunikacionu mrežu,

95
00:04:38,186 --> 00:04:39,487
ili deo tehnologije,

96
00:04:39,511 --> 00:04:42,559
ne postoji način da kontrolišete
šta će kroz njega uraditi.

97
00:04:43,013 --> 00:04:44,748
Ne postoji način da kontrolišete

98
00:04:44,748 --> 00:04:47,622
da li će biti iskorišćeno 
za vašu stranu ili drugu stranu,

99
00:04:47,622 --> 00:04:49,417
od strane dobrih ili loših momaka.

100
00:04:49,980 --> 00:04:52,789
Zbog toga mislim da je bolje

101
00:04:52,789 --> 00:04:55,485
graditi mreže koje će biti sigurne
što je više moguće.

102
00:04:56,271 --> 00:04:58,680
Da, to znači da će u budućnosti

103
00:04:58,704 --> 00:05:01,270
enkripcija da otežava prisluškivanje.

104
00:05:01,280 --> 00:05:03,949
To znači da će policiji biti teže

105
00:05:03,949 --> 00:05:05,285
da uhvati loše momke,

106
00:05:05,309 --> 00:05:07,865
ali alternativa bi značila život u svetu

107
00:05:07,889 --> 00:05:11,520
gde bilo čije pozive ili poruke 
mogu da prate

108
00:05:11,544 --> 00:05:15,270
kriminalci, progonitelji 
ili strane obaveštajne službe,

109
00:05:15,294 --> 00:05:17,606
a ja ne želim da živim u takvom svetu.

110
00:05:18,102 --> 00:05:20,817
Upravo sada, 
verovatno raspolažete načinima

111
00:05:20,841 --> 00:05:23,159
da osujetite mnogo vladinih praćenja

112
00:05:23,183 --> 00:05:26,166
koji su već u vašim telefonima 
i džepovima,

113
00:05:26,190 --> 00:05:29,969
a možda ne shvatate koliko su 
ova sredstva snažna i bezbedna

114
00:05:29,993 --> 00:05:33,522
ili koliko su drugi načini komunikacije 
koje ste koristili slabi.

115
00:05:34,737 --> 00:05:36,864
Tako, moja poruka vama je:

116
00:05:38,110 --> 00:05:39,763
treba da koristimo ova sredstva.

117
00:05:40,239 --> 00:05:42,543
Treba da osiguramo 
svoje telefonske pozive.

118
00:05:42,567 --> 00:05:44,416
Treba da osiguramo svoje poruke.

119
00:05:44,950 --> 00:05:46,602
Želim da koristite ove načine.

120
00:05:46,626 --> 00:05:49,982
Želim da kažete svojim voljenima, 
želim da kažete svojim kolegama:

121
00:05:50,006 --> 00:05:52,430
„Koristite šifrovana
komunikaciona sredstva.”

122
00:05:52,454 --> 00:05:55,130
Nemojte ih koristiti 
samo zato što su jeftini i laki,

123
00:05:55,154 --> 00:05:57,158
već ih koristite zato što su bezbedni.

124
00:05:57,182 --> 00:05:58,437
Hvala vam.

125
00:05:58,461 --> 00:06:02,047
(Aplauz)