1
00:00:00,949 --> 00:00:09,180
(Regenwoudgeluiden)

2
00:00:09,180 --> 00:00:13,167
In de zomer van 2011,
bezocht ik als toerist

3
00:00:13,167 --> 00:00:17,593
het regenwoud van Borneo
voor de allereerste keer.

4
00:00:17,593 --> 00:00:19,441
Je kunt je voorstellen

5
00:00:19,441 --> 00:00:24,521
dat de overweldigende geluiden
van het bos me het meest troffen.

6
00:00:24,521 --> 00:00:27,351
Het is een continue kakofonie.

7
00:00:27,351 --> 00:00:29,776
Sommige geluiden springen eruit.

8
00:00:29,776 --> 00:00:34,562
Dit is bijvoorbeeld een grote vogel,
een gewone neushoornvogel

9
00:00:34,562 --> 00:00:39,204
Dit zoemen is een krekel.

10
00:00:39,204 --> 00:00:41,737
Dit is een familie gibbons.

11
00:00:41,737 --> 00:00:46,631
Eigenlijk zingen ze naar elkaar
over grote afstand.

12
00:00:46,631 --> 00:00:50,184
De plaats waar dit werd opgenomen
was een gibbonreservaat.

13
00:00:50,184 --> 00:00:52,371
Daarom hoor je er zoveel.

14
00:00:52,372 --> 00:00:57,012
Maar het belangrijkste geluid
dat toen uit het oerwoud kwam,

15
00:00:57,012 --> 00:00:58,734
hoorde ik niet.

16
00:00:58,734 --> 00:01:02,163
Niemand hier had het gehoord.

17
00:01:02,163 --> 00:01:04,161
Het was dus een gibbonreservaat.

18
00:01:04,161 --> 00:01:07,170
Het grootste deel van de tijd
rehabiliteren ze gibbons,

19
00:01:07,170 --> 00:01:09,411
maar ze moeten ook veel tijd besteden

20
00:01:09,411 --> 00:01:13,153
aan het beschermen van het gebied
tegen illegale houtkap.

21
00:01:13,153 --> 00:01:15,466
Als je het bosgeluid neemt

22
00:01:15,466 --> 00:01:19,023
en je haalt de gibbons,
de insecten en de rest weg,

23
00:01:19,023 --> 00:01:22,689
dan hoor je de hele tijd
op de achtergrond in de opnames

24
00:01:22,689 --> 00:01:25,923
het geluid van een kettingzaag
op grote afstand.

25
00:01:25,923 --> 00:01:30,397
Er waren drie fulltime opzichters
die postten in dit reservaat

26
00:01:30,397 --> 00:01:34,319
en wier taak het was om te waken
tegen illegale houtkap.

27
00:01:34,319 --> 00:01:38,058
Op een dag gingen we weer eens,
als toeristen, het bos in.

28
00:01:38,058 --> 00:01:40,151
Binnen vijf minuten lopen,

29
00:01:40,151 --> 00:01:43,400
stuitten we op iemand
die een boom aan het kappen was,

30
00:01:43,400 --> 00:01:46,461
een paar honderd meter van de rangerbasis.

31
00:01:46,461 --> 00:01:48,359
Men kon de kettingzagen niet horen,

32
00:01:48,359 --> 00:01:52,446
omdat, zoals je gehoord hebt,
het regenwoud erg luidruchtig is.

33
00:01:52,446 --> 00:01:56,745
Ik vond het onaanvaardbaar
dat in deze moderne tijd,

34
00:01:56,745 --> 00:02:01,217
en een paar honderd meter
vanaf de rangerbasis, in een reservaat,

35
00:02:01,217 --> 00:02:04,822
niemand kon horen dat iemand
een kettingzaag start.

36
00:02:04,822 --> 00:02:08,307
Het klinkt onmogelijk,
maar het was echt waar.

37
00:02:09,549 --> 00:02:11,443
Hoe stop je illegale houtkap?

38
00:02:11,443 --> 00:02:13,372
Het is voor een ingenieur verleidelijk

39
00:02:13,372 --> 00:02:16,453
om altijd te denken aan
waanzinnige hightech-oplossingen,

40
00:02:16,453 --> 00:02:18,453
maar je bent wel in het regenwoud.

41
00:02:18,453 --> 00:02:21,040
Het moet eenvoudig en schaalbaar zijn.

42
00:02:21,040 --> 00:02:23,608
Toen we er waren, merkten we ook

43
00:02:23,608 --> 00:02:26,184
dat alles wat we nodig hadden, er al was.

44
00:02:26,184 --> 00:02:29,625
We konden een systeem maken,
waarmee we het konden stoppen,

45
00:02:29,625 --> 00:02:31,407
door te gebruiken wat er al was.

46
00:02:31,407 --> 00:02:33,349
Wie en wat was al in het bos?

47
00:02:33,349 --> 00:02:34,787
Er waren al mensen.

48
00:02:34,787 --> 00:02:37,342
De groep van drie toegewijde,
fulltime opzichters,

49
00:02:37,342 --> 00:02:39,416
die erheen konden gaan en het stoppen,

50
00:02:39,416 --> 00:02:42,960
maar ze moesten wel weten wat er
in het bos gaande was.

51
00:02:42,960 --> 00:02:44,853
De grootste verrassing was

52
00:02:44,853 --> 00:02:46,806
dat er verbinding was in het bos.

53
00:02:46,806 --> 00:02:50,150
De gsm's werkten zelfs ver van alles af.

54
00:02:50,150 --> 00:02:53,081
Honderden kilometers
vanaf de dichtstbijzijnde weg.

55
00:02:53,081 --> 00:02:56,353
Daar is sowieso geen elektriciteit,
maar wel gsm-dekking.

56
00:02:56,353 --> 00:02:58,596
Deze mensen zaten continu op Facebook.

57
00:02:58,596 --> 00:03:01,226
Ze zaten op het internet op hun gsm,

58
00:03:01,226 --> 00:03:04,025
en daarom ging ik me afvragen
of het mogelijk was

59
00:03:04,025 --> 00:03:05,824
om de bosgeluiden te gebruiken,

60
00:03:05,824 --> 00:03:08,506
door kettingzaaggeluiden
met een app op te pikken,

61
00:03:08,506 --> 00:03:10,304
omdat mensen ze niet kunnen horen,

62
00:03:10,304 --> 00:03:12,221
en dan een alarm versturen.

63
00:03:12,221 --> 00:03:14,603
Je moet dan wel een apparaat
in de bomen hebben.

64
00:03:14,603 --> 00:03:18,454
Als we dus een apparaat hadden
dat bosgeluiden beluistert,

65
00:03:18,454 --> 00:03:20,687
verbinding maakt met het gsm-netwerk,

66
00:03:20,687 --> 00:03:22,581
en de mensen op de grond alarmeert,

67
00:03:22,581 --> 00:03:26,271
dan zou dat een oplossing
voor het probleem kunnen zijn.

68
00:03:26,271 --> 00:03:29,501
Laten we het even hebben
over het redden van het regenwoud,

69
00:03:29,501 --> 00:03:33,233
want daar horen we al zo lang over.

70
00:03:33,233 --> 00:03:36,382
Mijn generatiegenoten
horen al over het regenwoud redden

71
00:03:36,382 --> 00:03:38,002
van kinds af aan.

72
00:03:38,002 --> 00:03:40,300
De boodschap is altijd dezelfde:

73
00:03:40,300 --> 00:03:42,612
we moeten het regenwoud redden,
heel belangrijk,

74
00:03:42,612 --> 00:03:45,318
zoveel voetbalvelden
zijn gisteren verwoest.

75
00:03:45,318 --> 00:03:48,992
Maar nu nog slechts de helft
van het regenwoud over is,

76
00:03:48,992 --> 00:03:53,179
hebben we mogelijk ernstigere problemen,
zoals klimaatverandering.

77
00:03:53,179 --> 00:03:57,248
Het volgende onbekende feit
heb ik me echter nooit gerealiseerd:

78
00:03:57,248 --> 00:03:59,849
ontbossing zorgt voor meer broeikasgas

79
00:03:59,849 --> 00:04:03,799
dan alle vliegtuigen, treinen,
auto's en vrachtauto's en schepen samen.

80
00:04:03,799 --> 00:04:06,685
De een-na-grootste veroorzaker
van klimaatverandering.

81
00:04:06,685 --> 00:04:09,438
En volgens Interpol

82
00:04:09,438 --> 00:04:14,187
is 90% van de houtkap
in het regenwoud illegaal,

83
00:04:14,187 --> 00:04:17,088
zoals het illegale kappen dat we zagen.

84
00:04:17,088 --> 00:04:20,812
Als we dus mensen in het bos
kunnen helpen de regels te handhaven,

85
00:04:20,812 --> 00:04:25,056
dan kunnen we een groot deel
van die 17% afhalen,

86
00:04:25,056 --> 00:04:27,357
en snel veel invloed uitoefenen.

87
00:04:27,357 --> 00:04:32,702
Het kan de goedkoopste en snelste manier
zijn om klimaatverandering tegen te gaan.

88
00:04:32,702 --> 00:04:34,547
Dit systeem stellen we ons voor.

89
00:04:34,547 --> 00:04:35,492
Het lijkt hightech.

90
00:04:35,492 --> 00:04:38,477
Zodra het geluid van een zaag
in het bos te horen is,

91
00:04:38,477 --> 00:04:40,589
pikt het apparaat het geluid op,

92
00:04:40,589 --> 00:04:44,206
en stuurt een alarm via het gsm-netwerk
dat al aanwezig is,

93
00:04:44,206 --> 00:04:46,333
naar een opzichter in het veld

94
00:04:46,333 --> 00:04:49,340
die gelijk naar de plek kan gaan,
om het kappen te stoppen.

95
00:04:49,340 --> 00:04:53,249
Het gaat niet meer om
het zoeken van een gekapte boom.

96
00:04:53,249 --> 00:04:55,295
of het zien van een boom
met een satelliet,

97
00:04:55,295 --> 00:04:56,651
in een gebied dat gekapt is.

98
00:04:56,651 --> 00:04:59,439
Het gaat om real-time tussenkomst.

99
00:04:59,439 --> 00:05:02,470
Ik zei dat het de goedkoopste
en snelste manier was,

100
00:05:02,470 --> 00:05:05,225
maar in de praktijk lukte het niet, 
zoals je net zag.

101
00:05:05,225 --> 00:05:06,849
Dus toch niet zo goedkoop.

102
00:05:06,849 --> 00:05:10,245
Als echter de apparaten in de bomen
gsm's zouden zijn,

103
00:05:10,245 --> 00:05:12,101
zou het heel goedkoop kunnen.

104
00:05:12,101 --> 00:05:16,198
Gsm's worden jaarlijks
met honderden miljoenen weggegooid.

105
00:05:16,198 --> 00:05:18,599
Honderden miljoenen alleen al is de V.S.

106
00:05:18,599 --> 00:05:21,780
De rest van de wereld niet meegerekend,
wat wel zou moeten.

107
00:05:21,780 --> 00:05:23,951
Eigenlijk zijn gsm's geweldig.

108
00:05:23,951 --> 00:05:25,454
Ze zitten vol sensoren.

109
00:05:25,454 --> 00:05:27,076
Ze horen de bosgeluiden.

110
00:05:27,076 --> 00:05:28,578
We moeten ze wel beschermen.

111
00:05:28,578 --> 00:05:30,745
We moeten ze in dit doosje stoppen,

112
00:05:30,745 --> 00:05:33,152
en ze hebben stroom nodig.

113
00:05:33,152 --> 00:05:36,935
Dat was een van de grootste uitdagingen,

114
00:05:36,935 --> 00:05:39,707
want een gsm van stroom voorzien
onder een bladerdak,

115
00:05:39,707 --> 00:05:41,929
überhaupt zonne-energie
onder een bladerdak,

116
00:05:41,929 --> 00:05:43,919
was tot nu toe een probleem.

117
00:05:43,919 --> 00:05:46,486
Dit hier is een uniek
zonnepaneelontwerp,

118
00:05:46,486 --> 00:05:50,725
dat in elkaar is gezet met hergebruikte
bijproducten uit de industrie.

119
00:05:50,725 --> 00:05:53,829
Deze stroken waren restmateriaal.

120
00:05:53,829 --> 00:05:57,225
Dit ben ik, die alles in elkaar zet

121
00:05:57,225 --> 00:05:58,966
in de garage van mijn ouders.

122
00:05:58,966 --> 00:06:01,493
Nog bedankt dat ik die mocht gebruiken.

123
00:06:01,493 --> 00:06:06,149
Hier zie je zo'n apparaat in een boom.

124
00:06:06,149 --> 00:06:09,554
Je ziet hier dat het goed verstopt zit

125
00:06:09,554 --> 00:06:11,536
in het bladerdak, van een afstand.

126
00:06:11,536 --> 00:06:13,083
Belangrijk, want hoewel ze

127
00:06:13,083 --> 00:06:15,793
kettingzagen horen 
tot op een kilometer afstand,

128
00:06:15,793 --> 00:06:18,643
zodat je drie vierkante kilometer
kunt controleren,

129
00:06:18,643 --> 00:06:23,081
als iemand het wegneemt,
is het gebied onbeschermd.

130
00:06:23,081 --> 00:06:26,034
Werkt dat echt?

131
00:06:26,034 --> 00:06:28,696
Om dat te testen,
ging het mee terug naar Indonesië.

132
00:06:28,696 --> 00:06:30,509
Naar een andere plek,

133
00:06:30,509 --> 00:06:32,490
naar een ander gibbonreservaat

134
00:06:32,490 --> 00:06:36,045
dat elke dag werd bedreigd door houtkap.

135
00:06:36,045 --> 00:06:40,424
Al op de tweede dag
werden zaaggeluiden opgepikt.

136
00:06:40,424 --> 00:06:42,623
We kregen gelijk een alarmmelding,

137
00:06:42,623 --> 00:06:43,970
via een e-mail op mijn gsm.

138
00:06:43,970 --> 00:06:46,846
We hadden net een boom beklommen
en iedereen was net beneden.

139
00:06:46,846 --> 00:06:49,556
Ze stonden allemaal een sigaret te roken

140
00:06:49,556 --> 00:06:52,783
en toen kreeg ik een e-mail;
iedereen werd stil.

141
00:06:52,783 --> 00:06:54,837
Inderdaad hoorde je de kettingzaag

142
00:06:54,837 --> 00:06:56,256
heel ver op de achtergrond,

143
00:06:56,256 --> 00:06:58,731
maar niemand had het tot dan toe gemerkt.

144
00:06:58,731 --> 00:07:01,965
Toen gingen we eropaf
om de houtkappers te laten stoppen.

145
00:07:01,965 --> 00:07:03,654
Ik was nogal zenuwachtig.

146
00:07:03,654 --> 00:07:07,750
Hier waren we net aangekomen
op de plek waar de houtkappers waren.

147
00:07:07,750 --> 00:07:11,244
Hier zie je het moment 
waarop ik spijt krijg

148
00:07:11,244 --> 00:07:13,365
van de hele onderneming.

149
00:07:13,365 --> 00:07:15,528
Ik weet niet wat er
aan de andere kant is.

150
00:07:15,528 --> 00:07:17,951
Die man is veel moediger dan ik.

151
00:07:17,951 --> 00:07:22,131
Maar hij ging verder,
dus ik moest wel.

152
00:07:22,131 --> 00:07:24,630
Toen we eenmaal de heuvel over waren,

153
00:07:24,630 --> 00:07:27,527
betrapten we de houtkappers op heterdaad.

154
00:07:27,527 --> 00:07:29,189
Het was zo'n verrassing --

155
00:07:29,189 --> 00:07:31,569
ze waren nooit eerder onderbroken --

156
00:07:31,569 --> 00:07:33,564
en zij waren zo onder de indruk

157
00:07:33,564 --> 00:07:36,160
dat ze niet meer terug zijn gekomen,
hoorden we.

158
00:07:36,160 --> 00:07:37,752
Het waren prima kerels.

159
00:07:37,752 --> 00:07:40,062
Ze lieten ons zien hoe het gaat.

160
00:07:40,062 --> 00:07:42,606
We raakten overtuigd dat,

161
00:07:42,606 --> 00:07:45,341
wanneer je gelijk verschijnt
en de mensen stopt,

162
00:07:45,341 --> 00:07:49,523
dat voldoende werkt als afschrikmiddel
en ze komen niet meer terug.

163
00:07:49,529 --> 00:07:50,355
Dus --

164
00:07:50,355 --> 00:07:56,316
(Applaus) Dank je wel.

165
00:07:57,917 --> 00:08:01,130
Het ging van mond-tot-mond
omdat we het veel mensen vertelden,

166
00:08:01,130 --> 00:08:04,437
en toen voltrok zich iets bijzonders.

167
00:08:04,437 --> 00:08:08,296
Mensen uit de hele wereld
gingen ons mailen en bellen.

168
00:08:08,296 --> 00:08:10,635
We zagen dat mensen uit heel Azië,

169
00:08:10,635 --> 00:08:13,167
mensen uit heel Afrika en Zuid-Amerika,

170
00:08:13,167 --> 00:08:15,288
zeiden dat ze het
ook wel konden gebruiken,

171
00:08:15,288 --> 00:08:16,568
en het belangrijkste was

172
00:08:16,568 --> 00:08:19,066
dat we erachter kwamen,
dat het niet bijzonder was,

173
00:08:19,066 --> 00:08:21,648
dat je in het bos
goede ontvangst hebt met je gsm.

174
00:08:21,648 --> 00:08:23,395
Niets bijzonders, zei men.

175
00:08:23,395 --> 00:08:27,468
Vooral aan de bosranden,
die het kwetsbaarst zijn.

176
00:08:27,468 --> 00:08:29,768
Toen gebeurde iets geweldigs.

177
00:08:29,768 --> 00:08:33,251
Men ging ons zijn oude mobieltjes sturen.

178
00:08:33,251 --> 00:08:34,911
We hebben nu een systeem

179
00:08:34,911 --> 00:08:38,544
waar we grondpersoneel gebruiken,
mensen die er al zijn,

180
00:08:38,544 --> 00:08:41,319
die de bestaande verbinding
kunnen verbeteren.

181
00:08:41,319 --> 00:08:43,816
We gebruiken oude gsm's
die opgestuurd worden

182
00:08:43,816 --> 00:08:45,359
door mensen uit de hele wereld

183
00:08:45,359 --> 00:08:48,902
die hun gsm een nuttig 
tweede leven willen geven.

184
00:08:48,902 --> 00:08:51,655
Als de rest van het apparaat
ook wordt hergebruikt,

185
00:08:51,655 --> 00:08:55,031
dan denken we dat het
compleet opgewaardeerd is.

186
00:08:55,031 --> 00:08:59,125
Dit is dus niet gedaan
met iets hightechs.

187
00:08:59,125 --> 00:09:01,168
Het is gedaan met wat er al was

188
00:09:01,168 --> 00:09:04,134
en ik weet zeker dat er, 
los van gsm's,

189
00:09:04,134 --> 00:09:06,063
altijd genoeg voorhanden zal zijn

190
00:09:06,063 --> 00:09:08,124
om dit soort dingen mee te bouwen

191
00:09:08,124 --> 00:09:10,540
die effectief kunnen zijn
in een nieuwe context.

192
00:09:10,540 --> 00:09:12,046
Dank je wel.

193
00:09:12,046 --> 00:09:15,914
(Applaus)