WEBVTT

00:00:07.384 --> 00:00:12.824
ในวันหนึ่ง ๆ
คุณหายใจเข้าประมาณ 17,000 ครั้ง

00:00:12.824 --> 00:00:15.024
มันเป็นกระบวนการ
ที่คุณแทบไม่นึกถึงเท่าไรนัก

00:00:15.024 --> 00:00:20.252
แต่เบื้องลึกแล้ว กลไกที่ประสานงานกัน
อย่างยิ่งใหญ่กำลังดำเนินอยู่

00:00:20.252 --> 00:00:21.653
อวัยวะสำคัญของคุณ

00:00:21.653 --> 00:00:22.513
ลำไส้

00:00:22.513 --> 00:00:23.233
สมอง

00:00:23.233 --> 00:00:24.033
กระดูก

00:00:24.033 --> 00:00:24.863
ปอด

00:00:24.863 --> 00:00:25.585
เลือด

00:00:25.585 --> 00:00:26.538
และหัวใจของคุณ

00:00:26.538 --> 00:00:28.785
ต่างทำงานร่วมกัน
เพื่อธำรงรักษาร่างกายเราให้คงอยู่

00:00:28.785 --> 00:00:32.943
ด้วยการลำเลียงออกซิเจน
ป้อนให้กับเนื้อเยื่อทั่วทั้งร่างกาย

00:00:32.943 --> 00:00:34.783
เซลล์ส่วนใหญ่ต้องการออกซิเจน

00:00:34.783 --> 00:00:39.214
เพราะมันเป็นหนึ่งในองค์ประกอบสำคัญของ
"การสลายโมเลกุลสารอาหารแบบใช้ออกซิเจน"

00:00:39.214 --> 00:00:43.422
เป็นกระบวนการที่สร้าง
โมเลกุลที่เรียกว่า เอทีพี (ATP)

00:00:43.422 --> 00:00:47.557
ซึ่งเซลล์ใช้เป็นพลังงานให้กับ
การทำหน้าที่ต่าง ๆ ของร่างกายอันน่าทึ่ง

00:00:47.557 --> 00:00:53.065
แต่การรับออกซิเจนเข้าไปในร่างกายให้ทั่วถึง
กลับเป็นภารกิจที่ยากจนไม่คาดฝัน

00:00:53.065 --> 00:00:57.255
แก๊สเข้าสู่เซลล์โดยการแพร่ผ่านจาก
เนื้อเยื่อชั้นนอกที่อยู่รอบ ๆ

00:00:57.255 --> 00:01:01.866
และจะเกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพได้
ก็ต่อเมื่อมีระยะห่างเล็ก ๆ เท่านั้น

00:01:01.866 --> 00:01:04.885
ฉะนั้น เพื่อให้ออกซิเจนเข้าไปถึงเซลล์
ภายในร่างกายของคนเรา

00:01:04.885 --> 00:01:07.605
มันจึงจำเป็นต้องมีเครือข่ายขนส่ง

00:01:07.605 --> 00:01:11.905
นี่เป็นจุดที่เซลล์เม็ดเลือดแดงถึง
สองหมื่นล้านเซลล์หลั่งไหลเข้ามา

00:01:11.905 --> 00:01:18.444
โดยแต่ละเซลล์เม็ดเลือดแดงจะมี
ออกซี-ฮีโมโกลบินถึง 270 ล้านโมเลกุล

00:01:18.444 --> 00:01:21.974
ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เลือดมีสีแดงสด

00:01:21.974 --> 00:01:25.018
การที่จะสร้างเซลล์เหล่านี้ขึ้นมา
ร่างกายจะใช้วัตถุดิบ

00:01:25.018 --> 00:01:28.395
ที่ได้จากอาหารที่เรากินเข้าไป

00:01:28.395 --> 00:01:32.275
ดังนั้นในบางแง่ เราอาจกล่าวได้ว่า
การเดินทางของออกซิเจนทั่วทั้งร่างกาย

00:01:32.275 --> 00:01:34.917
แท้จริงแล้วเริ่มต้นที่ลำไส้

00:01:34.917 --> 00:01:38.891
ในการนำเสนออันน่าตื่นตาตื่นใจของ
การย่อยอาหารเชิงกล และเชิงเคมีนี้

00:01:38.891 --> 00:01:42.496
อาหารจะถูกย่อย
จนเป็นอนุภาคที่เล็กที่สุด

00:01:42.496 --> 00:01:45.917
อย่างเช่น ธาตุเหล็ก
อันเป็นองค์ประกอบของฮีโมโกลบิน

00:01:45.917 --> 00:01:48.636
ธาตุเหล็กจะถูกส่งผ่านไปยัง
ระบบหัวใจและหลอดเลือด

00:01:48.636 --> 00:01:51.776
ไปสู่เนื้อเยื่อฮีมาโทโพอิทิกของร่างกาย 
(hematopoietic tissue)

00:01:51.776 --> 00:01:54.926
เนื้อเยื่อนี้เป็นแหล่งกำเนิด
ของเซลล์เม็ดเลือดแดง

00:01:54.926 --> 00:01:59.146
และมันสามารถพบได้ภายใน
โพรงที่อยู่ของไขกระดูก

00:01:59.146 --> 00:02:01.748
ส่วนไตจะควบคุมระดับ
เซลล์เม็ดเลือดแดงของเรา

00:02:01.748 --> 00:02:04.488
ผ่านการหลั่งฮอร์โมนอีริโทรโพอิติน 
(erythropoietin)

00:02:04.488 --> 00:02:08.527
ฮอร์โมนชนิดหนึ่งที่ทำให้ไขกระดูก
เพิ่มจำนวนการผลิตเซลล์เม็ดเลือดแดง

00:02:08.527 --> 00:02:13.677
ร่างกายของเราผลิตเซลล์เม็ดเลือดแดง
ออกมาประมาณ 2.5 ล้านเซลล์ต่อวินาที

00:02:13.677 --> 00:02:17.796
เป็นจำนวนเทียบเท่ากับ
ประชากรกรุงปารีสทั้งเมือง

00:02:17.796 --> 00:02:22.628
ดังนั้น ออกซิเจนที่เดินทางไปถึงปอด
จะมีการขนส่งอย่างเหลือเฟือ

00:02:22.628 --> 00:02:25.247
แต่ก่อนที่ออกซิเจนจะสามารถ
เดินทางไปถึงปอดได้นั้น

00:02:25.247 --> 00:02:27.398
สมองจำเป็นต้องเข้ามาเกี่ยวด้วย

00:02:27.398 --> 00:02:29.414
ก้านสมองเริ่มต้นการหายใจ

00:02:29.414 --> 00:02:31.998
โดยการส่งข้อความผ่านทางระบบประสาท

00:02:31.998 --> 00:02:35.568
มายังกล้ามเนื้อกะบังลม และกล้ามเนื้อยึดซี่โครง

00:02:35.568 --> 00:02:37.719
ก่อให้เกิดการหดตัวของกล้ามเนื้อทั้งสอง

00:02:37.719 --> 00:02:40.828
จึงเป็นการเพิ่มช่องว่างภายในให้กับกระดูกซี่โครง

00:02:40.828 --> 00:02:43.717
ซึ่งช่วยให้ปอดขยายตัวได้

00:02:43.717 --> 00:02:46.958
การขยายตัวนั้น
ทำให้ความดันอากาศภายในปอดลดลง

00:02:46.958 --> 00:02:49.418
อากาศภายนอกจึงเคลื่อนตัวเข้าสู่ปอด

00:02:49.418 --> 00:02:52.569
มันช่างเป็นการล่อตาล่อใจที่จะคิดว่า
ปอดเราก็เป็นดั่งบอลลูนใบใหญ่สองลูกดี ๆ นี่เอง

00:02:52.569 --> 00:02:55.928
แต่แท้จริงแล้ว มันซับซ้อนยิ่งกว่านั้นนัก

00:02:55.928 --> 00:02:57.098
นี่คือเหตุผล

00:02:57.098 --> 00:02:59.638
เซลล์เม็ดเลือดแดงในหลอดเลือด
ที่อยู่ภายในปอดของคุณ

00:02:59.638 --> 00:03:04.583
สามารถเลือกเพียงโมเลกุลออกซิเจน
ที่ใกล้ตัวมาก ๆ เท่านั้น

00:03:04.583 --> 00:03:06.678
หากว่าปอดเรามีรูปทรงบอลลูนแล้วล่ะก็

00:03:06.678 --> 00:03:10.629
อากาศจะไม่สามารถเข้าไปสัมผัส
กับชั้นผิวภายในของบอลลูนได้โดยตรง

00:03:10.629 --> 00:03:13.669
อากาศจึงไม่สามารถแพร่ผ่านเข้าไปได้

00:03:13.669 --> 00:03:19.759
โชคดีที่โครงสร้างของปอดช่วยให้วางใจได้ว่า
มีออกซิเจนเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่สูญเสียไป

00:03:19.759 --> 00:03:22.421
โครงสร้างภายในของปอดถูกแบ่งออกเป็น

00:03:22.421 --> 00:03:26.428
บอลลูนขนาดจิ๋วที่เรียกว่า "ถุงลม" หรือ 
แอลวีโอไล (alveoli) จำนวนนับร้อยล้าน

00:03:26.428 --> 00:03:28.750
ที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในพื้นที่สัมผัส

00:03:28.750 --> 00:03:33.270
จนถึงประมาณ 100 ตารางเมตร

00:03:33.270 --> 00:03:37.450
ผนังถุงลมประกอบด้วย
ชั้นเซลล์ที่เรียบบางอย่างมาก

00:03:37.450 --> 00:03:40.471
ที่โอบล้อมด้วยเส้นเลือดฝอย

00:03:40.471 --> 00:03:45.591
ทั้งผนังถุงลม และเส้นเลือดฝอยรวมกัน
ออกมาเป็นเซลล์ที่มีเยื่อหุ้มหนา 2 ชั้น

00:03:45.591 --> 00:03:49.980
ที่ชักพาเลือดและออกซิเจนมาให้ใกล้ชิด
มากพอจะทำให้เกิดกระบวนการแพร่

00:03:49.980 --> 00:03:53.305
เซลล์ที่อุดมไปด้วยออกซิเจนเหล่านี้ 
จะถูกลำเลียงออกมาจากปอด

00:03:53.305 --> 00:03:55.710
ไปยัง "ระบบหัวใจและหลอดเลือด"

00:03:55.710 --> 00:04:00.340
อันเป็นกลุ่มรวมหลอดเลือดขนาดมหึมา
ที่เข้าไปถึงเซลล์ทุกอณูในร่างกาย

00:04:00.340 --> 00:04:03.710
หากเราวางระบบนี้เรียงเป็นเส้นตรงแนวยาว

00:04:03.710 --> 00:04:07.841
หลอดเลือดจะพันรอบโลกได้หลายรอบเลย

00:04:07.841 --> 00:04:11.170
การขับเคลื่อนเซลล์เม็ดเลือดแดง
ผ่านเครือข่ายที่ครอบคลุมทุกพื้นที่นี้

00:04:11.170 --> 00:04:13.712
ต้องการแรงสูบฉีดที่ทรงพลังมากเชียวล่ะ

00:04:13.712 --> 00:04:16.142
และนี่จะเป็นจุดที่หัวใจของคุณ
เข้ามามีบทบาท

00:04:16.142 --> 00:04:20.971
หัวใจมนุษย์จะสูบฉีดเลือด
เฉลี่ยประมาณ 100,000 ครั้งต่อวัน

00:04:20.971 --> 00:04:25.811
มันเป็นขุมพลังงานที่นำพาออกซิเจน
ไปสู่จุดหมายปลายทาง

00:04:25.811 --> 00:04:28.712
ให้กลไกทุกส่วนในร่างกายทำงานเสร็จสมบูรณ์

00:04:28.712 --> 00:04:33.072
ลองคิดดูสิว่า ระบบอันซับซ้อนทั้งมวลนี้
มีรากฐานมาจากการลำเลียง

00:04:33.072 --> 00:04:36.292
โมเลกุลของออกซิเจนขนาดกระจิ๋วหลิว

00:04:36.292 --> 00:04:40.101
หากมีเพียงส่วนใดส่วนหนึ่งทำงานผิดปกติ
เราก็จะผิดปกติไม่ต่างกัน

00:04:40.101 --> 00:04:41.293
หายใจเข้าครับ

00:04:41.293 --> 00:04:44.573
ทั้งลำไส้ สมอง กระดูก 
ปอด เลือด และหัวใจของคุณ

00:04:44.573 --> 00:04:49.993
กำลังเดินหน้าประสานงานอันแสนน่าทึ่ง
เพื่อต่อลมหายใจให้ชีวิตคุณดำรงอยู่ต่อไป

00:04:49.993 --> 00:04:51.653
หายใจออกสิครับ