1
00:00:01,793 --> 00:00:06,769
Blijkbaar zijn mensen zijn banger
voor insecten dan om dood te gaan.

2
00:00:06,769 --> 00:00:08,597
(Gelach)

3
00:00:08,597 --> 00:00:13,103
Tenminste, volgens een onderzoek
uit 1973 van de 'Book of Lists',

4
00:00:13,103 --> 00:00:20,127
een voorloper van al die online beste,
slechtste, grappigste ranglijsten van nu.

5
00:00:20,127 --> 00:00:23,835
Alleen hoogtes en presentaties geven

6
00:00:23,835 --> 00:00:27,875
stegen boven de zespotigen uit
als bronnen van angst.

7
00:00:27,875 --> 00:00:31,506
En ik vrees dat als je
er spinnen op had gezet,

8
00:00:31,506 --> 00:00:35,989
de combinatie insecten en spinnen
gezamenlijk bovenaan de lijst zou staan.

9
00:00:36,736 --> 00:00:38,869
Ik ben toevallig niet één van die mensen.

10
00:00:38,869 --> 00:00:41,003
Ik hou heel veel van insecten.

11
00:00:41,003 --> 00:00:45,084
Ik vind ze interessant en mooi,

12
00:00:45,088 --> 00:00:46,636
en soms zelfs schattig.

13
00:00:46,636 --> 00:00:48,071
(Gelach)

14
00:00:48,071 --> 00:00:49,519
Ik ben niet de enige.

15
00:00:49,519 --> 00:00:53,183
Eeuwenlang hebben enkele van
de grootste genieën van de wetenschap,

16
00:00:53,183 --> 00:00:56,275
van Charles Darwin tot E.O. Wilson,

17
00:00:56,275 --> 00:01:01,650
inspiratie geput uit het bestuderen van
enkele van de kleinste geesten op aarde.

18
00:01:02,661 --> 00:01:04,356
Maar waarom dan?

19
00:01:04,356 --> 00:01:07,431
Waarom komen we steeds 
weer terug bij de insecten?

20
00:01:08,055 --> 00:01:12,648
Natuurlijk heeft het te maken
met hun indrukwekkende hoeveelheid.

21
00:01:12,648 --> 00:01:15,629
Ze zijn talrijker dan welk dier ook.

22
00:01:15,629 --> 00:01:18,517
We weten niet eens
hoeveel soorten er bestaan.

23
00:01:18,517 --> 00:01:21,304
Nieuwe soorten worden
nog steeds regelmatig ontdekt.

24
00:01:21,304 --> 00:01:24,903
Er zijn er op z'n minst een miljoen
en misschien wel 10 miljoen.

25
00:01:25,221 --> 00:01:29,515
Dat betekent dat je een
'insect-van-de-maand'-kalender kunt hebben

26
00:01:29,515 --> 00:01:33,524
en geen enkel soort in 80.000 jaar
hoeft te herhalen.

27
00:01:33,524 --> 00:01:36,252
(Gelach)

28
00:01:36,252 --> 00:01:38,260
Daar kan geen panda of kitten tegenop.

29
00:01:38,260 --> 00:01:40,466
(Gelach)

30
00:01:40,466 --> 00:01:44,024
Nu even wat serieuzer,
insecten zijn onmisbaar.

31
00:01:44,024 --> 00:01:45,409
We hebben ze nodig.

32
00:01:45,409 --> 00:01:48,899
Er wordt geschat dat een
op de drie happen die we eten,

33
00:01:48,899 --> 00:01:51,567
mogelijk is gemaakt door een bestuiver.

34
00:01:52,972 --> 00:01:56,239
Wetenschappers gebruiken insecten
voor fundamentele ontdekkingen,

35
00:01:56,239 --> 00:01:59,098
van de structuur van ons zenuwsysteem

36
00:01:59,098 --> 00:02:01,296
tot hoe onze genen en DNA werken.

37
00:02:02,388 --> 00:02:04,296
Wat ik het mooiste van insecten vind,

38
00:02:04,296 --> 00:02:07,071
is wat ze ons kunnen vertellen
over ons eigen gedrag.

39
00:02:07,539 --> 00:02:10,616
Het lijkt erop dat insecten
alles doen wat mensen doen.

40
00:02:10,616 --> 00:02:14,509
Ze ontmoeten elkaar, paren,
vechten, ze gaan uit elkaar.

41
00:02:14,509 --> 00:02:18,570
Dat doen ze met iets wat 
op liefde of vijandigheid lijkt.

42
00:02:19,665 --> 00:02:24,896
Maar wat achter hun gedrag zit,
is toch anders dan bij ons

43
00:02:24,900 --> 00:02:27,474
en dat verschil kan echt verlichtend zijn.

44
00:02:28,234 --> 00:02:30,131
Dat is op geen enkel gebied meer waar

45
00:02:30,131 --> 00:02:33,686
dan als we het hebben over de passie 
die ons het meest bezighoudt -- seks.

46
00:02:34,142 --> 00:02:36,995
Wat ik nu beweer
en denk te kunnen verdedigen,

47
00:02:36,995 --> 00:02:39,400
lijkt misschien een verrassende uitspraak.

48
00:02:40,749 --> 00:02:44,336
Ik denk dat seks tussen insecten
interessanter is dan seks tussen mensen.

49
00:02:44,336 --> 00:02:46,061
(Gelach)

50
00:02:46,061 --> 00:02:49,244
De wilde verscheidenheid die we zien

51
00:02:49,244 --> 00:02:52,181
zet ons aan tot nadenken

52
00:02:52,181 --> 00:02:54,955
over wat het betekent
om man of vrouw te zijn.

53
00:02:55,663 --> 00:02:57,314
We beginnen met de insecten

54
00:02:57,318 --> 00:03:00,335
die helemaal geen seks nodig hebben
om zich voort te planten.

55
00:03:00,335 --> 00:03:04,749
Vrouwelijke bladluizen maken kleine
klonen van zichzelf zonder ooit te paren.

56
00:03:05,441 --> 00:03:06,944
Een onbevlekte ontvangenis.

57
00:03:06,944 --> 00:03:08,326
Hier, op je rozenstruiken.

58
00:03:08,326 --> 00:03:11,466
(Gelach)

59
00:03:11,466 --> 00:03:13,041
Als ze wel seks hebben,

60
00:03:13,041 --> 00:03:16,246
is zelfs hun sperma
interessanter dan menselijk sperma.

61
00:03:16,246 --> 00:03:18,721
Er bestaan fruitvliegjes

62
00:03:18,721 --> 00:03:22,232
waarvan het sperma langer is
dan het mannetjeslichaam zelf.

63
00:03:22,232 --> 00:03:26,866
Dat is belangrijk omdat de mannetjes
het gebruiken om te concurreren.

64
00:03:26,866 --> 00:03:31,060
Mannelijke insecten concurreren met wapens
zoals de hoorns op deze kevers.

65
00:03:31,553 --> 00:03:35,797
Maar ze concurreren ook
na het paren met hun sperma.

66
00:03:36,726 --> 00:03:41,806
Libellen en waterjuffers hebben penissen
die op Zwitserse zakmessen lijken

67
00:03:41,806 --> 00:03:44,009
met alle hulpmiddelen uitgeklapt.

68
00:03:44,009 --> 00:03:45,857
(Gelach)

69
00:03:45,857 --> 00:03:50,027
Ze gebruiken deze formidabele
hulpmiddelen als lepels

70
00:03:50,027 --> 00:03:54,824
waarmee ze het sperma van andere mannetjes
uit het vrouwtje scheppen.

71
00:03:54,824 --> 00:03:56,869
(Gelach)

72
00:03:56,869 --> 00:03:59,696
Wat kunnen we hiervan leren?

73
00:03:59,696 --> 00:04:03,829
(Gelach)

74
00:04:05,333 --> 00:04:10,317
Oké, we hoeven ze niet te imiteren

75
00:04:10,317 --> 00:04:13,921
en ze hoeven ook geen voorbeeld
voor ons te zijn.

76
00:04:13,921 --> 00:04:17,265
Wat, na wat ik hier verteld heb,
maar goed is ook.

77
00:04:17,265 --> 00:04:20,869
Heb ik al verteld dat seksueel 
kannibalisme vaak voorkomt bij insecten?

78
00:04:20,869 --> 00:04:23,155
Nee, dat is niet het punt.

79
00:04:23,155 --> 00:04:27,552
Ik denk dat insecten veel regels breken

80
00:04:27,552 --> 00:04:31,315
die wij mensen hebben
over de rollen in seks.

81
00:04:31,315 --> 00:04:36,832
Mensen hebben het idee dat de natuur
een tv-serie uit de jaren 50 dicteert

82
00:04:36,832 --> 00:04:38,877
over hoe mannen en vrouwen zijn.

83
00:04:38,877 --> 00:04:41,734
Mannen horen dominant en agressief te zijn

84
00:04:41,734 --> 00:04:43,810
en vrouwen passief en bedeesd.

85
00:04:43,810 --> 00:04:45,744
Maar dat is niet het geval.

86
00:04:46,516 --> 00:04:48,748
Laten we eens kijken
naar de sabelsprinkhaan.

87
00:04:48,748 --> 00:04:51,554
Die is familie van de krekel
en de sprinkhaan.

88
00:04:51,558 --> 00:04:55,065
De mannetjes zijn nogal kieskeurig
bij het uitzoeken van een maatje

89
00:04:55,065 --> 00:04:58,354
want ze geven niet alleen sperma
tijdens het paren

90
00:04:58,354 --> 00:05:02,994
maar ze geven het vrouwtje ook
een huwelijksgeschenk.

91
00:05:02,994 --> 00:05:06,429
Op deze foto's zie je
twee sabelsprinkhanen paren.

92
00:05:06,429 --> 00:05:08,899
Op beide plaatjes 
zie je het mannetje rechts.

93
00:05:08,899 --> 00:05:12,423
Het vrouwtje legt eitjes met dat orgaan
dat op een zwaard lijkt.

94
00:05:13,126 --> 00:05:15,723
Het witte bolletje is sperma

95
00:05:15,723 --> 00:05:19,063
en het groene bolletje 
het huwelijksgeschenk.

96
00:05:19,067 --> 00:05:22,453
Het mannetje maakt dit aan
met zijn eigen lichaam

97
00:05:22,457 --> 00:05:24,705
en het is erg kostbaar om te produceren.

98
00:05:24,705 --> 00:05:27,387
Het kan tot een derde
van zijn lichaamsgewicht wegen.

99
00:05:27,985 --> 00:05:30,559
Ik zal nu even pauzeren
zodat je je kunt indenken

100
00:05:30,559 --> 00:05:34,690
hoe het zou zijn als onze mannen
elke keer dat ze seks hebben

101
00:05:34,690 --> 00:05:40,807
iets moeten produceren
dat 20, 30 of 35 kilo weegt.

102
00:05:40,807 --> 00:05:44,428
(Gelach)

103
00:05:44,428 --> 00:05:47,701
Dat zouden ze dan 
niet erg vaak kunnen doen.

104
00:05:47,701 --> 00:05:49,222
(Gelach)

105
00:05:49,222 --> 00:05:51,617
De sabelsprinkhanen uiteraard ook niet.

106
00:05:52,343 --> 00:05:54,255
Dat betekent

107
00:05:54,259 --> 00:05:58,117
dat deze mannetjessprinkhanen 
erg kieskeurig zijn

108
00:05:58,117 --> 00:06:01,125
in wie ze de huwelijksgift aanbieden.

109
00:06:01,125 --> 00:06:03,191
De gift is heel voedzaam

110
00:06:03,191 --> 00:06:05,823
en het vrouwtje eet ervan
tijdens en na het paren.

111
00:06:05,823 --> 00:06:08,290
Hoe groter hij is,
des te beter voor het mannetje,

112
00:06:08,290 --> 00:06:10,414
want dit betekent dat zijn sperma


113
00:06:10,414 --> 00:06:13,522
meer tijd in haar lichaam heeft
om de eitjes te bevruchten.

114
00:06:13,522 --> 00:06:17,901
Het betekent ook dat de mannetjes
nogal passief zijn over het paren

115
00:06:17,901 --> 00:06:21,490
terwijl de vrouwtjes erg agressief
en competitief zijn

116
00:06:21,490 --> 00:06:25,820
en proberen zoveel mogelijk
voedzame bruidsschatten te veroveren.

117
00:06:25,820 --> 00:06:29,579
Dus dit zijn geen stereotiepe regels.

118
00:06:30,974 --> 00:06:32,705
Zelfs in algemenere zin

119
00:06:32,705 --> 00:06:37,757
zijn mannetjes niet zo belangrijk
in het leven van veel insecten.

120
00:06:37,757 --> 00:06:42,200
Bij de sociale insecten
zoals bijen, wespen en mieren

121
00:06:42,200 --> 00:06:44,875
zijn de individuen die je elke dag ziet,

122
00:06:44,875 --> 00:06:47,344
de mieren die op en neer
naar je suikerpot lopen,

123
00:06:47,344 --> 00:06:50,387
de honingbijen die 
van bloem naar bloem fladderen,

124
00:06:50,387 --> 00:06:52,670
altijd vrouwtjes.

125
00:06:53,300 --> 00:06:57,896
Al duizenden jaren lang kunnen 
mensen dit nauwelijks geloven.

126
00:06:57,896 --> 00:07:03,018
De oude Grieken wisten dat er
een bijenklasse was, de darren,

127
00:07:03,018 --> 00:07:05,103
die groter waren dan de werkers.

128
00:07:05,103 --> 00:07:08,437
Ze keken neer op de luiheid van de darren,

129
00:07:08,437 --> 00:07:12,546
omdat die bij de korf rondvlogen
tot de paringsvlucht --

130
00:07:12,546 --> 00:07:13,798
dit zijn de mannetjes.

131
00:07:13,798 --> 00:07:15,351
Ze wachten op de paringsvlucht,

132
00:07:15,351 --> 00:07:17,798
maar ze verzamelen 
geen nectar of stuifmeel.

133
00:07:17,798 --> 00:07:20,722
De Grieken snapten niet
wat het geslacht van de darren was.

134
00:07:20,722 --> 00:07:25,283
Deel van de verwarring was
dat ze wisten dat bijen konden steken

135
00:07:25,283 --> 00:07:28,154
maar ze konden nauwelijks geloven

136
00:07:28,154 --> 00:07:31,795
dat dieren met zo'n wapen
vrouwelijk zouden kunnen zijn.

137
00:07:31,795 --> 00:07:34,735
Aristoteles bemoeide zich er ook mee.

138
00:07:34,735 --> 00:07:39,347
Hij zei: "Oké, als de stekende individuen
de mannetjes zijn ..."

139
00:07:39,347 --> 00:07:41,837
Toen raakte hij in de war,
want dat zou betekenen

140
00:07:41,837 --> 00:07:44,590
dat de mannetjes ook
voor de jongen in de kolonie zorgden,

141
00:07:44,590 --> 00:07:48,486
en hij dacht dat dat 
absoluut onmogelijk was.

142
00:07:48,486 --> 00:07:52,059
Hij concludeerde dat bijen
misschien de organen van beide seksen

143
00:07:52,059 --> 00:07:53,440
in hetzelfde individu hebben.

144
00:07:53,440 --> 00:07:56,043
Dit is niet vergezocht
want sommige dieren hebben dat.

145
00:07:56,043 --> 00:07:58,120
Maar hij heeft het nooit opgelost.

146
00:07:58,744 --> 00:08:02,570
Zelfs vandaag de dag
noemen mijn studenten bijvoorbeeld

147
00:08:02,570 --> 00:08:07,585
elk dier dat ze zien, 
inclusief insecten, mannelijk.

148
00:08:07,585 --> 00:08:11,151
Als ik ze vertel
dat die woeste legermieren

149
00:08:11,151 --> 00:08:14,098
met die gigantische kaken,
om de kolonie te verdedigen,

150
00:08:14,098 --> 00:08:17,234
altijd vrouwtjes zijn,

151
00:08:17,234 --> 00:08:19,592
lijkt het alsof ze me niet geloven.

152
00:08:19,592 --> 00:08:20,761
(Gelach)

153
00:08:20,761 --> 00:08:25,975
En zeker in alle films --
Antz, Bee Movie --

154
00:08:25,979 --> 00:08:31,834
is de hoofdrolspeler
bij de sociale insecten altijd mannelijk.

155
00:08:32,869 --> 00:08:34,667
Wat maakt dit eigenlijk uit?

156
00:08:34,667 --> 00:08:36,298
Dit zijn films. Het is fictie.

157
00:08:36,298 --> 00:08:38,000
Het gaat over pratende dieren.

158
00:08:38,000 --> 00:08:40,754
Wat maakt het uit of ze
als Jerry Seinfeld praten?

159
00:08:41,754 --> 00:08:43,682
Ik vind het wel belangrijk.

160
00:08:43,682 --> 00:08:46,544
Het is onderdeel 
van een dieperliggend probleem

161
00:08:46,544 --> 00:08:50,943
dat belangrijke gevolgen heeft 
voor de geneeskunde en gezondheid

162
00:08:50,943 --> 00:08:53,601
en voor veel meer aspecten
van onze levens.

163
00:08:53,601 --> 00:08:57,118
Jullie weten allemaal dat wetenschappers
modelsystemen gebruiken.

164
00:08:57,118 --> 00:09:00,487
Dit zijn wezens --
witte ratten of fruitvliegjes --

165
00:09:00,487 --> 00:09:05,081
die worden gebruikt als stand-ins 
voor andere dieren, inclusief mensen.

166
00:09:05,081 --> 00:09:08,059
Het idee is dat wat klopt voor een mens

167
00:09:08,059 --> 00:09:10,448
ook waar zou moeten zijn
voor een witte rat.

168
00:09:10,448 --> 00:09:13,478
In de meeste gevallen
blijkt dat zo te zijn.

169
00:09:13,478 --> 00:09:17,243
Maar je kunt ook te ver gaan
met zo'n modelsysteem.

170
00:09:17,924 --> 00:09:20,243
Ik denk dat wat wij dat doen

171
00:09:20,243 --> 00:09:25,688
door mannetjes in elke soort
als modelsysteem te gebruiken.

172
00:09:25,688 --> 00:09:26,935
De standaard.

173
00:09:26,935 --> 00:09:29,506
Zoals de dingen zouden moeten gaan.

174
00:09:29,506 --> 00:09:32,579
En vrouwtjes als een soort variant --

175
00:09:32,579 --> 00:09:36,310
iets bijzonders dat je alleen bestudeert
als je de basis kent.

176
00:09:37,802 --> 00:09:40,505
Dus gaan we terug naar de insecten.

177
00:09:40,505 --> 00:09:41,841
Ik denk dat dit betekent

178
00:09:41,841 --> 00:09:44,720
dat mensen hun eigen wereld
niet goed begrepen.

179
00:09:44,720 --> 00:09:51,180
Want ze veronderstelden dat het 
wereldtoneel uit mannen bestond

180
00:09:51,180 --> 00:09:55,036
en vrouwen alleen
de mindere rollen kregen.

181
00:09:55,626 --> 00:10:01,065
Als we dat doen, houden we geen rekening 
met hoe alles werkt in de natuur.

182
00:10:01,588 --> 00:10:08,607
Dan zien we ook niet hoe natuurlijke,
levende dingen, inclusief mensen,

183
00:10:08,607 --> 00:10:10,031
kunnen verschillen.

184
00:10:10,031 --> 00:10:14,514
We gebruiken daarom mannen
als model bij medische onderzoeken,

185
00:10:14,514 --> 00:10:17,429
iets waarvan we nu weten
dat dit een probleem is

186
00:10:17,429 --> 00:10:21,610
als we de resultaten toepassen 
op zowel mannen als vrouwen.

187
00:10:22,760 --> 00:10:25,307
Het laatste wat ik echt
geweldig vind aan insecten

188
00:10:25,307 --> 00:10:28,602
is iets wat veel mensen eng vinden.

189
00:10:28,602 --> 00:10:30,393
Ze hebben kleine hersentjes

190
00:10:30,393 --> 00:10:33,780
met een erg klein cognitief vermogen.

191
00:10:34,398 --> 00:10:39,074
Ze vertonen gecompliceerd gedrag, 
maar hebben geen gecompliceerde hersens.

192
00:10:39,860 --> 00:10:45,057
We kunnen niet denken
dat het kleine mensen zijn

193
00:10:45,057 --> 00:10:48,636
want ze doen dingen anders dan wij.

194
00:10:48,636 --> 00:10:52,750
Ik vind het goed dat het moeilijk is
insecten te antropomorfiseren,

195
00:10:52,750 --> 00:10:56,297
om je ze voor te stellen
als kleine mensjes

196
00:10:56,297 --> 00:10:58,439
in uitwendige skeletten met zes poten.

197
00:10:58,439 --> 00:11:00,212
(Gelach)

198
00:11:00,212 --> 00:11:03,777
In plaats daarvan moet je 
ze accepteren zoals ze zijn,

199
00:11:03,777 --> 00:11:08,914
want door insecten vragen we ons af
wat normaal en wat natuurlijk is.

200
00:11:09,527 --> 00:11:14,180
Weet je, mensen schrijven fictie
en praten over parallelle universums.

201
00:11:14,180 --> 00:11:17,512
Ze speculeren over het bovennatuurlijke,

202
00:11:17,512 --> 00:11:20,939
zoals geesten van overledenen
die tussen ons rondlopen.

203
00:11:22,537 --> 00:11:25,763
Het aanlokkende van een andere wereld

204
00:11:25,763 --> 00:11:31,911
is een reden voor mensen
om met het paranormale te willen spelen.

205
00:11:32,376 --> 00:11:34,629
Als je het mij vraagt:

206
00:11:34,629 --> 00:11:36,908
"Wie wil er nou dode mensen kunnen zien

207
00:11:36,908 --> 00:11:39,260
als je levende insecten kunt zien?"

208
00:11:39,260 --> 00:11:40,454
Dank jullie wel.

209
00:11:40,454 --> 00:11:44,931
(Applaus)