0:00:01.793,0:00:06.769 Blijkbaar zijn mensen zijn banger[br]voor insecten dan om dood te gaan. 0:00:06.769,0:00:08.597 (Gelach) 0:00:08.597,0:00:13.103 Tenminste, volgens een onderzoek[br]uit 1973 van de 'Book of Lists', 0:00:13.103,0:00:20.127 een voorloper van al die online beste,[br]slechtste, grappigste ranglijsten van nu. 0:00:20.127,0:00:23.835 Alleen hoogtes en presentaties geven 0:00:23.835,0:00:27.875 stegen boven de zespotigen uit[br]als bronnen van angst. 0:00:27.875,0:00:31.506 En ik vrees dat als je[br]er spinnen op had gezet, 0:00:31.506,0:00:35.989 de combinatie insecten en spinnen[br]gezamenlijk bovenaan de lijst zou staan. 0:00:36.736,0:00:38.869 Ik ben toevallig niet één van die mensen. 0:00:38.869,0:00:41.003 Ik hou heel veel van insecten. 0:00:41.003,0:00:45.084 Ik vind ze interessant en mooi, 0:00:45.088,0:00:46.636 en soms zelfs schattig. 0:00:46.636,0:00:48.071 (Gelach) 0:00:48.071,0:00:49.519 Ik ben niet de enige. 0:00:49.519,0:00:53.183 Eeuwenlang hebben enkele van[br]de grootste genieën van de wetenschap, 0:00:53.183,0:00:56.275 van Charles Darwin tot E.O. Wilson, 0:00:56.275,0:01:01.650 inspiratie geput uit het bestuderen van[br]enkele van de kleinste geesten op aarde. 0:01:02.661,0:01:04.356 Maar waarom dan? 0:01:04.356,0:01:07.431 Waarom komen we steeds [br]weer terug bij de insecten? 0:01:08.055,0:01:12.648 Natuurlijk heeft het te maken[br]met hun indrukwekkende hoeveelheid. 0:01:12.648,0:01:15.629 Ze zijn talrijker dan welk dier ook. 0:01:15.629,0:01:18.517 We weten niet eens[br]hoeveel soorten er bestaan. 0:01:18.517,0:01:21.304 Nieuwe soorten worden[br]nog steeds regelmatig ontdekt. 0:01:21.304,0:01:24.903 Er zijn er op z'n minst een miljoen[br]en misschien wel 10 miljoen. 0:01:25.221,0:01:29.515 Dat betekent dat je een[br]'insect-van-de-maand'-kalender kunt hebben 0:01:29.515,0:01:33.524 en geen enkel soort in 80.000 jaar[br]hoeft te herhalen. 0:01:33.524,0:01:36.252 (Gelach) 0:01:36.252,0:01:38.260 Daar kan geen panda of kitten tegenop. 0:01:38.260,0:01:40.466 (Gelach) 0:01:40.466,0:01:44.024 Nu even wat serieuzer,[br]insecten zijn onmisbaar. 0:01:44.024,0:01:45.409 We hebben ze nodig. 0:01:45.409,0:01:48.899 Er wordt geschat dat een[br]op de drie happen die we eten, 0:01:48.899,0:01:51.567 mogelijk is gemaakt door een bestuiver. 0:01:52.972,0:01:56.239 Wetenschappers gebruiken insecten[br]voor fundamentele ontdekkingen, 0:01:56.239,0:01:59.098 van de structuur van ons zenuwsysteem 0:01:59.098,0:02:01.296 tot hoe onze genen en DNA werken. 0:02:02.388,0:02:04.296 Wat ik het mooiste van insecten vind, 0:02:04.296,0:02:07.071 is wat ze ons kunnen vertellen[br]over ons eigen gedrag. 0:02:07.539,0:02:10.616 Het lijkt erop dat insecten[br]alles doen wat mensen doen. 0:02:10.616,0:02:14.509 Ze ontmoeten elkaar, paren,[br]vechten, ze gaan uit elkaar. 0:02:14.509,0:02:18.570 Dat doen ze met iets wat [br]op liefde of vijandigheid lijkt. 0:02:19.665,0:02:24.896 Maar wat achter hun gedrag zit,[br]is toch anders dan bij ons 0:02:24.900,0:02:27.474 en dat verschil kan echt verlichtend zijn. 0:02:28.234,0:02:30.131 Dat is op geen enkel gebied meer waar 0:02:30.131,0:02:33.686 dan als we het hebben over de passie [br]die ons het meest bezighoudt -- seks. 0:02:34.142,0:02:36.995 Wat ik nu beweer[br]en denk te kunnen verdedigen, 0:02:36.995,0:02:39.400 lijkt misschien een verrassende uitspraak. 0:02:40.749,0:02:44.336 Ik denk dat seks tussen insecten[br]interessanter is dan seks tussen mensen. 0:02:44.336,0:02:46.061 (Gelach) 0:02:46.061,0:02:49.244 De wilde verscheidenheid die we zien 0:02:49.244,0:02:52.181 zet ons aan tot nadenken 0:02:52.181,0:02:54.955 over wat het betekent[br]om man of vrouw te zijn. 0:02:55.663,0:02:57.314 We beginnen met de insecten 0:02:57.318,0:03:00.335 die helemaal geen seks nodig hebben[br]om zich voort te planten. 0:03:00.335,0:03:04.749 Vrouwelijke bladluizen maken kleine[br]klonen van zichzelf zonder ooit te paren. 0:03:05.441,0:03:06.944 Een onbevlekte ontvangenis. 0:03:06.944,0:03:08.326 Hier, op je rozenstruiken. 0:03:08.326,0:03:11.466 (Gelach) 0:03:11.466,0:03:13.041 Als ze wel seks hebben, 0:03:13.041,0:03:16.246 is zelfs hun sperma[br]interessanter dan menselijk sperma. 0:03:16.246,0:03:18.721 Er bestaan fruitvliegjes 0:03:18.721,0:03:22.232 waarvan het sperma langer is[br]dan het mannetjeslichaam zelf. 0:03:22.232,0:03:26.866 Dat is belangrijk omdat de mannetjes[br]het gebruiken om te concurreren. 0:03:26.866,0:03:31.060 Mannelijke insecten concurreren met wapens[br]zoals de hoorns op deze kevers. 0:03:31.553,0:03:35.797 Maar ze concurreren ook[br]na het paren met hun sperma. 0:03:36.726,0:03:41.806 Libellen en waterjuffers hebben penissen[br]die op Zwitserse zakmessen lijken 0:03:41.806,0:03:44.009 met alle hulpmiddelen uitgeklapt. 0:03:44.009,0:03:45.857 (Gelach) 0:03:45.857,0:03:50.027 Ze gebruiken deze formidabele[br]hulpmiddelen als lepels 0:03:50.027,0:03:54.824 waarmee ze het sperma van andere mannetjes[br]uit het vrouwtje scheppen. 0:03:54.824,0:03:56.869 (Gelach) 0:03:56.869,0:03:59.696 Wat kunnen we hiervan leren? 0:03:59.696,0:04:03.829 (Gelach) 0:04:05.333,0:04:10.317 Oké, we hoeven ze niet te imiteren 0:04:10.317,0:04:13.921 en ze hoeven ook geen voorbeeld[br]voor ons te zijn. 0:04:13.921,0:04:17.265 Wat, na wat ik hier verteld heb,[br]maar goed is ook. 0:04:17.265,0:04:20.869 Heb ik al verteld dat seksueel [br]kannibalisme vaak voorkomt bij insecten? 0:04:20.869,0:04:23.155 Nee, dat is niet het punt. 0:04:23.155,0:04:27.552 Ik denk dat insecten veel regels breken 0:04:27.552,0:04:31.315 die wij mensen hebben[br]over de rollen in seks. 0:04:31.315,0:04:36.832 Mensen hebben het idee dat de natuur[br]een tv-serie uit de jaren 50 dicteert 0:04:36.832,0:04:38.877 over hoe mannen en vrouwen zijn. 0:04:38.877,0:04:41.734 Mannen horen dominant en agressief te zijn 0:04:41.734,0:04:43.810 en vrouwen passief en bedeesd. 0:04:43.810,0:04:45.744 Maar dat is niet het geval. 0:04:46.516,0:04:48.748 Laten we eens kijken[br]naar de sabelsprinkhaan. 0:04:48.748,0:04:51.554 Die is familie van de krekel[br]en de sprinkhaan. 0:04:51.558,0:04:55.065 De mannetjes zijn nogal kieskeurig[br]bij het uitzoeken van een maatje 0:04:55.065,0:04:58.354 want ze geven niet alleen sperma[br]tijdens het paren 0:04:58.354,0:05:02.994 maar ze geven het vrouwtje ook[br]een huwelijksgeschenk. 0:05:02.994,0:05:06.429 Op deze foto's zie je[br]twee sabelsprinkhanen paren. 0:05:06.429,0:05:08.899 Op beide plaatjes [br]zie je het mannetje rechts. 0:05:08.899,0:05:12.423 Het vrouwtje legt eitjes met dat orgaan[br]dat op een zwaard lijkt. 0:05:13.126,0:05:15.723 Het witte bolletje is sperma 0:05:15.723,0:05:19.063 en het groene bolletje [br]het huwelijksgeschenk. 0:05:19.067,0:05:22.453 Het mannetje maakt dit aan[br]met zijn eigen lichaam 0:05:22.457,0:05:24.705 en het is erg kostbaar om te produceren. 0:05:24.705,0:05:27.387 Het kan tot een derde[br]van zijn lichaamsgewicht wegen. 0:05:27.985,0:05:30.559 Ik zal nu even pauzeren[br]zodat je je kunt indenken 0:05:30.559,0:05:34.690 hoe het zou zijn als onze mannen[br]elke keer dat ze seks hebben 0:05:34.690,0:05:40.807 iets moeten produceren[br]dat 20, 30 of 35 kilo weegt. 0:05:40.807,0:05:44.428 (Gelach) 0:05:44.428,0:05:47.701 Dat zouden ze dan [br]niet erg vaak kunnen doen. 0:05:47.701,0:05:49.222 (Gelach) 0:05:49.222,0:05:51.617 De sabelsprinkhanen uiteraard ook niet. 0:05:52.343,0:05:54.255 Dat betekent 0:05:54.259,0:05:58.117 dat deze mannetjessprinkhanen [br]erg kieskeurig zijn 0:05:58.117,0:06:01.125 in wie ze de huwelijksgift aanbieden. 0:06:01.125,0:06:03.191 De gift is heel voedzaam 0:06:03.191,0:06:05.823 en het vrouwtje eet ervan[br]tijdens en na het paren. 0:06:05.823,0:06:08.290 Hoe groter hij is,[br]des te beter voor het mannetje, 0:06:08.290,0:06:10.414 want dit betekent dat zijn sperma[br] 0:06:10.414,0:06:13.522 meer tijd in haar lichaam heeft[br]om de eitjes te bevruchten. 0:06:13.522,0:06:17.901 Het betekent ook dat de mannetjes[br]nogal passief zijn over het paren 0:06:17.901,0:06:21.490 terwijl de vrouwtjes erg agressief[br]en competitief zijn 0:06:21.490,0:06:25.820 en proberen zoveel mogelijk[br]voedzame bruidsschatten te veroveren. 0:06:25.820,0:06:29.579 Dus dit zijn geen stereotiepe regels. 0:06:30.974,0:06:32.705 Zelfs in algemenere zin 0:06:32.705,0:06:37.757 zijn mannetjes niet zo belangrijk[br]in het leven van veel insecten. 0:06:37.757,0:06:42.200 Bij de sociale insecten[br]zoals bijen, wespen en mieren 0:06:42.200,0:06:44.875 zijn de individuen die je elke dag ziet, 0:06:44.875,0:06:47.344 de mieren die op en neer[br]naar je suikerpot lopen, 0:06:47.344,0:06:50.387 de honingbijen die [br]van bloem naar bloem fladderen, 0:06:50.387,0:06:52.670 altijd vrouwtjes. 0:06:53.300,0:06:57.896 Al duizenden jaren lang kunnen [br]mensen dit nauwelijks geloven. 0:06:57.896,0:07:03.018 De oude Grieken wisten dat er[br]een bijenklasse was, de darren, 0:07:03.018,0:07:05.103 die groter waren dan de werkers. 0:07:05.103,0:07:08.437 Ze keken neer op de luiheid van de darren, 0:07:08.437,0:07:12.546 omdat die bij de korf rondvlogen[br]tot de paringsvlucht -- 0:07:12.546,0:07:13.798 dit zijn de mannetjes. 0:07:13.798,0:07:15.351 Ze wachten op de paringsvlucht, 0:07:15.351,0:07:17.798 maar ze verzamelen [br]geen nectar of stuifmeel. 0:07:17.798,0:07:20.722 De Grieken snapten niet[br]wat het geslacht van de darren was. 0:07:20.722,0:07:25.283 Deel van de verwarring was[br]dat ze wisten dat bijen konden steken 0:07:25.283,0:07:28.154 maar ze konden nauwelijks geloven 0:07:28.154,0:07:31.795 dat dieren met zo'n wapen[br]vrouwelijk zouden kunnen zijn. 0:07:31.795,0:07:34.735 Aristoteles bemoeide zich er ook mee. 0:07:34.735,0:07:39.347 Hij zei: "Oké, als de stekende individuen[br]de mannetjes zijn ..." 0:07:39.347,0:07:41.837 Toen raakte hij in de war,[br]want dat zou betekenen 0:07:41.837,0:07:44.590 dat de mannetjes ook[br]voor de jongen in de kolonie zorgden, 0:07:44.590,0:07:48.486 en hij dacht dat dat [br]absoluut onmogelijk was. 0:07:48.486,0:07:52.059 Hij concludeerde dat bijen[br]misschien de organen van beide seksen 0:07:52.059,0:07:53.440 in hetzelfde individu hebben. 0:07:53.440,0:07:56.043 Dit is niet vergezocht[br]want sommige dieren hebben dat. 0:07:56.043,0:07:58.120 Maar hij heeft het nooit opgelost. 0:07:58.744,0:08:02.570 Zelfs vandaag de dag[br]noemen mijn studenten bijvoorbeeld 0:08:02.570,0:08:07.585 elk dier dat ze zien, [br]inclusief insecten, mannelijk. 0:08:07.585,0:08:11.151 Als ik ze vertel[br]dat die woeste legermieren 0:08:11.151,0:08:14.098 met die gigantische kaken,[br]om de kolonie te verdedigen, 0:08:14.098,0:08:17.234 altijd vrouwtjes zijn, 0:08:17.234,0:08:19.592 lijkt het alsof ze me niet geloven. 0:08:19.592,0:08:20.761 (Gelach) 0:08:20.761,0:08:25.975 En zeker in alle films --[br]Antz, Bee Movie -- 0:08:25.979,0:08:31.834 is de hoofdrolspeler[br]bij de sociale insecten altijd mannelijk. 0:08:32.869,0:08:34.667 Wat maakt dit eigenlijk uit? 0:08:34.667,0:08:36.298 Dit zijn films. Het is fictie. 0:08:36.298,0:08:38.000 Het gaat over pratende dieren. 0:08:38.000,0:08:40.754 Wat maakt het uit of ze[br]als Jerry Seinfeld praten? 0:08:41.754,0:08:43.682 Ik vind het wel belangrijk. 0:08:43.682,0:08:46.544 Het is onderdeel [br]van een dieperliggend probleem 0:08:46.544,0:08:50.943 dat belangrijke gevolgen heeft [br]voor de geneeskunde en gezondheid 0:08:50.943,0:08:53.601 en voor veel meer aspecten[br]van onze levens. 0:08:53.601,0:08:57.118 Jullie weten allemaal dat wetenschappers[br]modelsystemen gebruiken. 0:08:57.118,0:09:00.487 Dit zijn wezens --[br]witte ratten of fruitvliegjes -- 0:09:00.487,0:09:05.081 die worden gebruikt als stand-ins [br]voor andere dieren, inclusief mensen. 0:09:05.081,0:09:08.059 Het idee is dat wat klopt voor een mens 0:09:08.059,0:09:10.448 ook waar zou moeten zijn[br]voor een witte rat. 0:09:10.448,0:09:13.478 In de meeste gevallen[br]blijkt dat zo te zijn. 0:09:13.478,0:09:17.243 Maar je kunt ook te ver gaan[br]met zo'n modelsysteem. 0:09:17.924,0:09:20.243 Ik denk dat wat wij dat doen 0:09:20.243,0:09:25.688 door mannetjes in elke soort[br]als modelsysteem te gebruiken. 0:09:25.688,0:09:26.935 De standaard. 0:09:26.935,0:09:29.506 Zoals de dingen zouden moeten gaan. 0:09:29.506,0:09:32.579 En vrouwtjes als een soort variant -- 0:09:32.579,0:09:36.310 iets bijzonders dat je alleen bestudeert[br]als je de basis kent. 0:09:37.802,0:09:40.505 Dus gaan we terug naar de insecten. 0:09:40.505,0:09:41.841 Ik denk dat dit betekent 0:09:41.841,0:09:44.720 dat mensen hun eigen wereld[br]niet goed begrepen. 0:09:44.720,0:09:51.180 Want ze veronderstelden dat het [br]wereldtoneel uit mannen bestond 0:09:51.180,0:09:55.036 en vrouwen alleen[br]de mindere rollen kregen. 0:09:55.626,0:10:01.065 Als we dat doen, houden we geen rekening [br]met hoe alles werkt in de natuur. 0:10:01.588,0:10:08.607 Dan zien we ook niet hoe natuurlijke,[br]levende dingen, inclusief mensen, 0:10:08.607,0:10:10.031 kunnen verschillen. 0:10:10.031,0:10:14.514 We gebruiken daarom mannen[br]als model bij medische onderzoeken, 0:10:14.514,0:10:17.429 iets waarvan we nu weten[br]dat dit een probleem is 0:10:17.429,0:10:21.610 als we de resultaten toepassen [br]op zowel mannen als vrouwen. 0:10:22.760,0:10:25.307 Het laatste wat ik echt[br]geweldig vind aan insecten 0:10:25.307,0:10:28.602 is iets wat veel mensen eng vinden. 0:10:28.602,0:10:30.393 Ze hebben kleine hersentjes 0:10:30.393,0:10:33.780 met een erg klein cognitief vermogen. 0:10:34.398,0:10:39.074 Ze vertonen gecompliceerd gedrag, [br]maar hebben geen gecompliceerde hersens. 0:10:39.860,0:10:45.057 We kunnen niet denken[br]dat het kleine mensen zijn 0:10:45.057,0:10:48.636 want ze doen dingen anders dan wij. 0:10:48.636,0:10:52.750 Ik vind het goed dat het moeilijk is[br]insecten te antropomorfiseren, 0:10:52.750,0:10:56.297 om je ze voor te stellen[br]als kleine mensjes 0:10:56.297,0:10:58.439 in uitwendige skeletten met zes poten. 0:10:58.439,0:11:00.212 (Gelach) 0:11:00.212,0:11:03.777 In plaats daarvan moet je [br]ze accepteren zoals ze zijn, 0:11:03.777,0:11:08.914 want door insecten vragen we ons af[br]wat normaal en wat natuurlijk is. 0:11:09.527,0:11:14.180 Weet je, mensen schrijven fictie[br]en praten over parallelle universums. 0:11:14.180,0:11:17.512 Ze speculeren over het bovennatuurlijke, 0:11:17.512,0:11:20.939 zoals geesten van overledenen[br]die tussen ons rondlopen. 0:11:22.537,0:11:25.763 Het aanlokkende van een andere wereld 0:11:25.763,0:11:31.911 is een reden voor mensen[br]om met het paranormale te willen spelen. 0:11:32.376,0:11:34.629 Als je het mij vraagt: 0:11:34.629,0:11:36.908 "Wie wil er nou dode mensen kunnen zien 0:11:36.908,0:11:39.260 als je levende insecten kunt zien?" 0:11:39.260,0:11:40.454 Dank jullie wel. 0:11:40.454,0:11:44.931 (Applaus)