[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.56,0:00:10.70,Default,,0000,0000,0000,,Adım Kakani Katija \Nve ben bir biyomühendisim. Dialogue: 0,0:00:10.70,0:00:14.49,Default,,0000,0000,0000,,Deniz hayvanlarını, \Nkendi habitatlarında çalışıyorum. Dialogue: 0,0:00:14.49,0:00:15.94,Default,,0000,0000,0000,,Size anlatmak istediğim Dialogue: 0,0:00:15.94,0:00:18.92,Default,,0000,0000,0000,,ve en azından bu görsellemede \Ngörebileceğiniz gibi Dialogue: 0,0:00:18.92,0:00:21.28,Default,,0000,0000,0000,,okyanus habitatı dinamik bir yerdir. Dialogue: 0,0:00:21.28,0:00:25.25,Default,,0000,0000,0000,,Gördükleriniz gelgitler ve rüzgarların Dialogue: 0,0:00:25.25,0:00:29.18,Default,,0000,0000,0000,,okyanusta arkalarında bıraktığı\Nakıntı ve anaforlardır. Dialogue: 0,0:00:29.18,0:00:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Bu habitatta yaşayan \Nbir deniz organizmasını hayal edin. Dialogue: 0,0:00:32.62,0:00:37.33,Default,,0000,0000,0000,,Tüm hayatlarını bu akıntılarla\Nmücadele ederek geçirmeye çalışıyorlar. Dialogue: 0,0:00:37.33,0:00:39.16,Default,,0000,0000,0000,,Anlatmak istediğim bir başka şeyse Dialogue: 0,0:00:39.16,0:00:43.91,Default,,0000,0000,0000,,bu küçük organizmaların da\Nküçük sıvı hareketleri yaratabildiği. Dialogue: 0,0:00:43.91,0:00:46.98,Default,,0000,0000,0000,,İşte bu sıvı hareketleri\Nbenim çalışma alanım. Dialogue: 0,0:00:46.98,0:00:50.15,Default,,0000,0000,0000,,Onları tıpkı ayak izleri gibi \Ndüşünebiliriz. Dialogue: 0,0:00:50.15,0:00:52.42,Default,,0000,0000,0000,,Bu köpeğim Kieran. Dialogue: 0,0:00:52.42,0:00:54.21,Default,,0000,0000,0000,,Ayak izlerine bir bakın. Dialogue: 0,0:00:54.21,0:00:58.70,Default,,0000,0000,0000,,Ayak izleri bize sadece hangi organizmanın\No izleri bıraktığını değil, Dialogue: 0,0:00:58.70,0:01:02.79,Default,,0000,0000,0000,,organizmanın ne zaman orada olduğu,\Nne tip bir davranış sergilediği, Dialogue: 0,0:01:02.79,0:01:06.41,Default,,0000,0000,0000,,koşuyor muydu, yürüyor muydu gibi\Nbirçok konuda bilgi sağlar. Dialogue: 0,0:01:06.41,0:01:09.84,Default,,0000,0000,0000,,Kara organizmaları,\Ntıpkı tatlı köpeğim Kieran gibi Dialogue: 0,0:01:09.84,0:01:14.64,Default,,0000,0000,0000,,kumda ya da tozda\Nayak izleri bırakabilirlerken Dialogue: 0,0:01:14.64,0:01:20.85,Default,,0000,0000,0000,,deniz organizmaları, sıvı içinde\Nayak izlerini bizim "uyandırma yapısı" Dialogue: 0,0:01:20.85,0:01:23.86,Default,,0000,0000,0000,,veya hidrodinamik imzalar\Nadını verdiğimiz formda bırakır. Dialogue: 0,0:01:23.86,0:01:26.81,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi hayal edin,\Nbu yapıları görmek gerçekten zordur Dialogue: 0,0:01:26.81,0:01:28.79,Default,,0000,0000,0000,,çünkü sıvı saydamdır. Dialogue: 0,0:01:28.79,0:01:34.45,Default,,0000,0000,0000,,Ama sıvıya bir şeyler eklersek\Ntamamıyla farklı bir görüntü elde ederiz. Dialogue: 0,0:01:34.45,0:01:38.48,Default,,0000,0000,0000,,Görüyorsunuz ki deniz organizmalarının\Nbıraktığı ayak izleri dinamikler. Dialogue: 0,0:01:38.48,0:01:40.08,Default,,0000,0000,0000,,Sürekli değişiyorlar. Dialogue: 0,0:01:40.08,0:01:43.64,Default,,0000,0000,0000,,Bir de deniz organizmalarının \Nbu imzaları hissetme yetenekleri var. Dialogue: 0,0:01:43.64,0:01:45.96,Default,,0000,0000,0000,,Hatta bu imzalardan edindikleri bilgilerle Dialogue: 0,0:01:45.96,0:01:48.94,Default,,0000,0000,0000,,imzayı takip edip etmeme\Nkararını verebilirler Dialogue: 0,0:01:48.94,0:01:52.34,Default,,0000,0000,0000,,ve bu kararlarıyla partner \Nve yiyecek bulabilecekleri gibi Dialogue: 0,0:01:52.34,0:01:55.42,Default,,0000,0000,0000,,yem olmaktan kaçınmak için\Nimzadan kaçabilirler de. Dialogue: 0,0:01:55.42,0:01:59.03,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bu imzaları yalnızca görebilmeyi Dialogue: 0,0:01:59.03,0:02:01.48,Default,,0000,0000,0000,,veya görüntüleyebilmeyi değil, Dialogue: 0,0:02:01.48,0:02:03.79,Default,,0000,0000,0000,,ölçebilmeyi düşünün. Dialogue: 0,0:02:03.79,0:02:06.44,Default,,0000,0000,0000,,Bu, yaptığım işin mühendislik tarafı. Dialogue: 0,0:02:06.44,0:02:08.77,Default,,0000,0000,0000,,Aslında yaptığım şey Dialogue: 0,0:02:08.77,0:02:11.10,Default,,0000,0000,0000,,bir laboratuvar tekniğini minyatürize edip Dialogue: 0,0:02:11.10,0:02:13.56,Default,,0000,0000,0000,,su altı kullanımı için batırarak Dialogue: 0,0:02:13.56,0:02:19.96,Default,,0000,0000,0000,,bir scuba dalgıcının yalnızken de \Nkullanabileceği bir cihaz geliştirmekti. Dialogue: 0,0:02:19.96,0:02:24.23,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayede bir scuba dalgıcı\Nyüzeyden 40 metre derine inip Dialogue: 0,0:02:24.23,0:02:30.71,Default,,0000,0000,0000,,organizmaların bıraktığı\Nhidrodinamik imzaları ölçebiliyor. Dialogue: 0,0:02:30.71,0:02:36.04,Default,,0000,0000,0000,,Başlamadan önce size bu tür ölçümlerin\Nistediği koşulları anlatmak istiyorum. Dialogue: 0,0:02:36.04,0:02:39.34,Default,,0000,0000,0000,,Çalışmak için geceleri dalıyoruz Dialogue: 0,0:02:39.34,0:02:43.26,Default,,0000,0000,0000,,ve böylece lazer ışığı \Nve güneş ışınları arasındaki Dialogue: 0,0:02:43.26,0:02:46.17,Default,,0000,0000,0000,,tüm etkileşimleri \Nminimize etmeyi amaçlıyoruz. Dialogue: 0,0:02:46.17,0:02:48.78,Default,,0000,0000,0000,,Tamamen karanlık bir şekilde dalıyoruz Dialogue: 0,0:02:48.78,0:02:52.25,Default,,0000,0000,0000,,çünkü üstünde çalıştığımız organizmaların\Nkorkup kaçmalarını istemiyoruz. Dialogue: 0,0:02:52.25,0:02:55.08,Default,,0000,0000,0000,,İlgilendiğimiz organizmalardan\Nbirini bulduğumuzda, Dialogue: 0,0:02:55.08,0:02:57.71,Default,,0000,0000,0000,,yeşil lazer ışığı açıyoruz. Dialogue: 0,0:02:57.71,0:03:01.28,Default,,0000,0000,0000,,Bu yeşil lazer aslında \Nbir sıvı tabakasını işaretliyor. Dialogue: 0,0:03:01.28,0:03:03.100,Default,,0000,0000,0000,,Lazer, bu sıvı tabakası içinde yer alan Dialogue: 0,0:03:03.100,0:03:07.22,Default,,0000,0000,0000,,ve okyanusun her tarafında\Nvar olan parçacıkları yansıtıyor. Dialogue: 0,0:03:07.22,0:03:10.98,Default,,0000,0000,0000,,Bir hayvan, bu lazer tabakanın \Niçinden yüzdüğünde Dialogue: 0,0:03:10.98,0:03:14.02,Default,,0000,0000,0000,,bu parçacıkların zamanla \Nhareket ettiğini görebilirsiniz. Dialogue: 0,0:03:14.02,0:03:17.72,Default,,0000,0000,0000,,Yani biz aslında bu tip verilere\Nulaşırken hayatımızı tehlikeye atıyoruz. Dialogue: 0,0:03:17.72,0:03:20.83,Default,,0000,0000,0000,,Soldaki parçacık görüntüsünde Dialogue: 0,0:03:20.83,0:03:23.95,Default,,0000,0000,0000,,sıvının zamana karşı \Naldığı yolu göreceksiniz. Dialogue: 0,0:03:23.95,0:03:29.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu veriyi kullanarak\Nsıvının hızını hesaplayabilirsiniz Dialogue: 0,0:03:29.25,0:03:32.76,Default,,0000,0000,0000,,ki bu ortada gördüğünüz \Nvektör noktalarıyla belirtilmiş. Dialogue: 0,0:03:32.76,0:03:34.89,Default,,0000,0000,0000,,Dahası bu veriyi kullanarak Dialogue: 0,0:03:34.89,0:03:40.40,Default,,0000,0000,0000,,sadece sıvıdaki dairesel hareketleri,\Nsağda görebilirsiniz, değil, Dialogue: 0,0:03:40.40,0:03:44.34,Default,,0000,0000,0000,,aynı zamanda sıvının enerjisi\Nveya sıvıdaki organizmalar üstünde Dialogue: 0,0:03:44.34,0:03:46.20,Default,,0000,0000,0000,,ne tür kuvvetlerin olduğu, Dialogue: 0,0:03:46.20,0:03:48.75,Default,,0000,0000,0000,,organizmaların yüzme \Nve beslenme performansları gibi Dialogue: 0,0:03:48.75,0:03:50.75,Default,,0000,0000,0000,,birçok farklı soruyu cevaplayabiliriz. Dialogue: 0,0:03:50.75,0:03:53.89,Default,,0000,0000,0000,,Bu tekniği birçok farklı \Norganizma üzerinde kullandık Dialogue: 0,0:03:53.89,0:03:56.30,Default,,0000,0000,0000,,ama hatırlarsanız ki bir problem var. Dialogue: 0,0:03:56.30,0:04:00.92,Default,,0000,0000,0000,,Sadece bir scuba dalgıcının ulaşabileceği\Norganizmaları çalışabiliyoruz. Dialogue: 0,0:04:00.92,0:04:03.02,Default,,0000,0000,0000,,Bitirmeden önce, Dialogue: 0,0:04:03.02,0:04:07.95,Default,,0000,0000,0000,,size bu tür ölçümlerdeki \Nson sınırı söylemek istiyorum. Dialogue: 0,0:04:07.95,0:04:12.24,Default,,0000,0000,0000,,Monterey Bay Akvaryum Araştırma \NEnstitüsü'nden iş arkadaşlarıyla beraber Dialogue: 0,0:04:12.24,0:04:17.15,Default,,0000,0000,0000,,yüzeyden 4000 metre derindeki\Norganizmaları çalışmamızı sağlayacak Dialogue: 0,0:04:17.15,0:04:23.50,Default,,0000,0000,0000,,uzaktan kumandalı cihazlar geliştiriyoruz. Dialogue: 0,0:04:23.50,0:04:26.84,Default,,0000,0000,0000,,Bu organizma hakkında \Nbirçok ilginç soruya cevap verebiliriz. Dialogue: 0,0:04:26.84,0:04:28.55,Default,,0000,0000,0000,,Bu bir larvacean, Dialogue: 0,0:04:28.55,0:04:30.34,Default,,0000,0000,0000,,bir beslenme akımı yaratarak Dialogue: 0,0:04:30.34,0:04:35.95,Default,,0000,0000,0000,,sıvıları mukus kanalına\Ndoğru gitmeye zorlar ve besinini sağlar. Dialogue: 0,0:04:35.95,0:04:38.76,Default,,0000,0000,0000,,Bu hayvan ise bir sifonofor, Dialogue: 0,0:04:38.76,0:04:43.16,Default,,0000,0000,0000,,yaklaşık yarım futbol sahası\Nuzunluğuna gelebilir Dialogue: 0,0:04:43.16,0:04:48.45,Default,,0000,0000,0000,,ve jet itişi üreterek \Nokyanusta dikey olarak yüzebilir. Dialogue: 0,0:04:48.45,0:04:50.36,Default,,0000,0000,0000,,Sonunda bu sorulara, Dialogue: 0,0:04:50.36,0:04:53.87,Default,,0000,0000,0000,,sürü halinde hareket eden kril gibi\Nküçük organizmaların Dialogue: 0,0:04:53.87,0:04:57.06,Default,,0000,0000,0000,,büyük etkilere nasıl yol açtığına,\Ncevap verebiliyoruz. Dialogue: 0,0:04:57.06,0:05:03.08,Default,,0000,0000,0000,,Aslında bu, organizmaların \Nözellikle kitle halinde hareket ederlerken Dialogue: 0,0:05:03.08,0:05:07.40,Default,,0000,0000,0000,,farklı seviyelerde rüzgar ve gelgitlere \Neşdeğer seviyede karışabilmesi, Dialogue: 0,0:05:07.40,0:05:13.51,Default,,0000,0000,0000,,scuba dalış cihazıyla \Nbu organizmalar hakkında ulaştığımız Dialogue: 0,0:05:13.51,0:05:17.36,Default,,0000,0000,0000,,en ilginç sonuçlardan biri. Dialogue: 0,0:05:17.36,0:05:18.64,Default,,0000,0000,0000,,Ama bitirmeden önce Dialogue: 0,0:05:18.64,0:05:21.50,Default,,0000,0000,0000,,hepinizi bir soru ile bırakmak istiyorum Dialogue: 0,0:05:21.50,0:05:25.55,Default,,0000,0000,0000,,çünkü bugün kıymetini bilmediğimiz\Nteknolojinin bir yerden başladığını Dialogue: 0,0:05:25.55,0:05:28.42,Default,,0000,0000,0000,,aklımızda tutmamızın\Nönemli olduğuna inanıyorum. Dialogue: 0,0:05:28.42,0:05:30.44,Default,,0000,0000,0000,,Bir şeyden ilham alınmıştı. Dialogue: 0,0:05:30.44,0:05:33.95,Default,,0000,0000,0000,,Bilim adamları ve mühendislerin\Nuçakları icat ederken Dialogue: 0,0:05:33.95,0:05:36.19,Default,,0000,0000,0000,,kuşlardan ilham aldıklarını düşünün. Dialogue: 0,0:05:36.19,0:05:38.10,Default,,0000,0000,0000,,Değerini hafife aldığımız diğer bir şey, Dialogue: 0,0:05:38.10,0:05:40.42,Default,,0000,0000,0000,,San Francisco'dan New York'a uçmak, Dialogue: 0,0:05:40.42,0:05:43.44,Default,,0000,0000,0000,,bir organizmadan ilham alınmıştı. Dialogue: 0,0:05:43.44,0:05:47.76,Default,,0000,0000,0000,,Deniz organizmalarını anlayabilmek için\Nyeni teknolojiler geliştirirken Dialogue: 0,0:05:47.76,0:05:50.33,Default,,0000,0000,0000,,cevap vermek istediğimiz soru şu: Dialogue: 0,0:05:50.33,0:05:52.94,Default,,0000,0000,0000,,Deniz organizmaları\Nbize nasıl ilham verecek? Dialogue: 0,0:05:52.94,0:05:56.90,Default,,0000,0000,0000,,Yeni su altı teknolojisi \Ngeliştirmemizi sağlayacak mı, Dialogue: 0,0:05:56.90,0:05:59.47,Default,,0000,0000,0000,,deniz anası gibi görünen \Nyeni su altı araçları gibi? Dialogue: 0,0:05:59.47,0:06:02.54,Default,,0000,0000,0000,,Bence bu okyanus keşfi için\Ngerçekten heyecan verici bir zaman Dialogue: 0,0:06:02.54,0:06:06.44,Default,,0000,0000,0000,,çünkü artık bu tür soruları \Ncevaplayabilecek ekipmanlara sahibiz Dialogue: 0,0:06:06.44,0:06:09.28,Default,,0000,0000,0000,,ve bir noktada sizlerin yardımıyla Dialogue: 0,0:06:09.28,0:06:12.81,Default,,0000,0000,0000,,siz bu ekipmanları bu tür sorulara\Ncevap vermek için kullanabilir Dialogue: 0,0:06:12.81,0:06:15.85,Default,,0000,0000,0000,,hatta geleceğin teknolojisini \Ngeliştirebilirsiniz. Dialogue: 0,0:06:15.85,0:06:17.29,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkür ederim.