0:00:06.563,0:00:10.701 Adım Kakani Katija [br]ve ben bir biyomühendisim. 0:00:10.701,0:00:14.494 Deniz hayvanlarını, [br]kendi habitatlarında çalışıyorum. 0:00:14.494,0:00:15.941 Size anlatmak istediğim 0:00:15.941,0:00:18.925 ve en azından bu görsellemede [br]görebileceğiniz gibi 0:00:18.925,0:00:21.282 okyanus habitatı dinamik bir yerdir. 0:00:21.282,0:00:25.247 Gördükleriniz gelgitler ve rüzgarların 0:00:25.247,0:00:29.181 okyanusta arkalarında bıraktığı[br]akıntı ve anaforlardır. 0:00:29.181,0:00:32.621 Bu habitatta yaşayan [br]bir deniz organizmasını hayal edin. 0:00:32.621,0:00:37.330 Tüm hayatlarını bu akıntılarla[br]mücadele ederek geçirmeye çalışıyorlar. 0:00:37.330,0:00:39.159 Anlatmak istediğim bir başka şeyse 0:00:39.159,0:00:43.907 bu küçük organizmaların da[br]küçük sıvı hareketleri yaratabildiği. 0:00:43.907,0:00:46.983 İşte bu sıvı hareketleri[br]benim çalışma alanım. 0:00:46.983,0:00:50.153 Onları tıpkı ayak izleri gibi [br]düşünebiliriz. 0:00:50.153,0:00:52.419 Bu köpeğim Kieran. 0:00:52.419,0:00:54.206 Ayak izlerine bir bakın. 0:00:54.206,0:00:58.697 Ayak izleri bize sadece hangi organizmanın[br]o izleri bıraktığını değil, 0:00:58.697,0:01:02.790 organizmanın ne zaman orada olduğu,[br]ne tip bir davranış sergilediği, 0:01:02.790,0:01:06.409 koşuyor muydu, yürüyor muydu gibi[br]birçok konuda bilgi sağlar. 0:01:06.409,0:01:09.837 Kara organizmaları,[br]tıpkı tatlı köpeğim Kieran gibi 0:01:09.837,0:01:14.644 kumda ya da tozda[br]ayak izleri bırakabilirlerken 0:01:14.644,0:01:20.848 deniz organizmaları, sıvı içinde[br]ayak izlerini bizim "uyandırma yapısı" 0:01:20.848,0:01:23.861 veya hidrodinamik imzalar[br]adını verdiğimiz formda bırakır. 0:01:23.861,0:01:26.807 Şimdi hayal edin,[br]bu yapıları görmek gerçekten zordur 0:01:26.807,0:01:28.794 çünkü sıvı saydamdır. 0:01:28.794,0:01:34.454 Ama sıvıya bir şeyler eklersek[br]tamamıyla farklı bir görüntü elde ederiz. 0:01:34.454,0:01:38.481 Görüyorsunuz ki deniz organizmalarının[br]bıraktığı ayak izleri dinamikler. 0:01:38.481,0:01:40.082 Sürekli değişiyorlar. 0:01:40.082,0:01:43.645 Bir de deniz organizmalarının [br]bu imzaları hissetme yetenekleri var. 0:01:43.645,0:01:45.955 Hatta bu imzalardan edindikleri bilgilerle 0:01:45.955,0:01:48.936 imzayı takip edip etmeme[br]kararını verebilirler 0:01:48.936,0:01:52.335 ve bu kararlarıyla partner [br]ve yiyecek bulabilecekleri gibi 0:01:52.335,0:01:55.421 yem olmaktan kaçınmak için[br]imzadan kaçabilirler de. 0:01:55.421,0:01:59.026 Şimdi bu imzaları yalnızca görebilmeyi 0:01:59.026,0:02:01.482 veya görüntüleyebilmeyi değil, 0:02:01.482,0:02:03.788 ölçebilmeyi düşünün. 0:02:03.788,0:02:06.442 Bu, yaptığım işin mühendislik tarafı. 0:02:06.442,0:02:08.773 Aslında yaptığım şey 0:02:08.773,0:02:11.105 bir laboratuvar tekniğini minyatürize edip 0:02:11.104,0:02:13.555 su altı kullanımı için batırarak 0:02:13.555,0:02:19.959 bir scuba dalgıcının yalnızken de [br]kullanabileceği bir cihaz geliştirmekti. 0:02:19.959,0:02:24.231 Bu sayede bir scuba dalgıcı[br]yüzeyden 40 metre derine inip 0:02:24.231,0:02:30.711 organizmaların bıraktığı[br]hidrodinamik imzaları ölçebiliyor. 0:02:30.711,0:02:36.040 Başlamadan önce size bu tür ölçümlerin[br]istediği koşulları anlatmak istiyorum. 0:02:36.040,0:02:39.339 Çalışmak için geceleri dalıyoruz 0:02:39.339,0:02:43.264 ve böylece lazer ışığı [br]ve güneş ışınları arasındaki 0:02:43.264,0:02:46.166 tüm etkileşimleri [br]minimize etmeyi amaçlıyoruz. 0:02:46.166,0:02:48.775 Tamamen karanlık bir şekilde dalıyoruz 0:02:48.775,0:02:52.249 çünkü üstünde çalıştığımız organizmaların[br]korkup kaçmalarını istemiyoruz. 0:02:52.249,0:02:55.085 İlgilendiğimiz organizmalardan[br]birini bulduğumuzda, 0:02:55.085,0:02:57.708 yeşil lazer ışığı açıyoruz. 0:02:57.708,0:03:01.277 Bu yeşil lazer aslında [br]bir sıvı tabakasını işaretliyor. 0:03:01.277,0:03:03.998 Lazer, bu sıvı tabakası içinde yer alan 0:03:03.998,0:03:07.219 ve okyanusun her tarafında[br]var olan parçacıkları yansıtıyor. 0:03:07.219,0:03:10.976 Bir hayvan, bu lazer tabakanın [br]içinden yüzdüğünde 0:03:10.976,0:03:14.016 bu parçacıkların zamanla [br]hareket ettiğini görebilirsiniz. 0:03:14.016,0:03:17.717 Yani biz aslında bu tip verilere[br]ulaşırken hayatımızı tehlikeye atıyoruz. 0:03:17.717,0:03:20.834 Soldaki parçacık görüntüsünde 0:03:20.834,0:03:23.952 sıvının zamana karşı [br]aldığı yolu göreceksiniz. 0:03:23.952,0:03:29.252 Bu veriyi kullanarak[br]sıvının hızını hesaplayabilirsiniz 0:03:29.252,0:03:32.756 ki bu ortada gördüğünüz [br]vektör noktalarıyla belirtilmiş. 0:03:32.756,0:03:34.890 Dahası bu veriyi kullanarak 0:03:34.890,0:03:40.396 sadece sıvıdaki dairesel hareketleri,[br]sağda görebilirsiniz, değil, 0:03:40.396,0:03:44.342 aynı zamanda sıvının enerjisi[br]veya sıvıdaki organizmalar üstünde 0:03:44.342,0:03:46.204 ne tür kuvvetlerin olduğu, 0:03:46.204,0:03:48.746 organizmaların yüzme [br]ve beslenme performansları gibi 0:03:48.746,0:03:50.748 birçok farklı soruyu cevaplayabiliriz. 0:03:50.748,0:03:53.888 Bu tekniği birçok farklı [br]organizma üzerinde kullandık 0:03:53.888,0:03:56.299 ama hatırlarsanız ki bir problem var. 0:03:56.299,0:04:00.915 Sadece bir scuba dalgıcının ulaşabileceği[br]organizmaları çalışabiliyoruz. 0:04:00.915,0:04:03.020 Bitirmeden önce, 0:04:03.020,0:04:07.950 size bu tür ölçümlerdeki [br]son sınırı söylemek istiyorum. 0:04:07.950,0:04:12.236 Monterey Bay Akvaryum Araştırma [br]Enstitüsü'nden iş arkadaşlarıyla beraber 0:04:12.236,0:04:17.147 yüzeyden 4000 metre derindeki[br]organizmaları çalışmamızı sağlayacak 0:04:17.147,0:04:23.495 uzaktan kumandalı cihazlar geliştiriyoruz. 0:04:23.495,0:04:26.836 Bu organizma hakkında [br]birçok ilginç soruya cevap verebiliriz. 0:04:26.836,0:04:28.547 Bu bir larvacean, 0:04:28.547,0:04:30.338 bir beslenme akımı yaratarak 0:04:30.338,0:04:35.949 sıvıları mukus kanalına[br]doğru gitmeye zorlar ve besinini sağlar. 0:04:35.949,0:04:38.759 Bu hayvan ise bir sifonofor, 0:04:38.759,0:04:43.161 yaklaşık yarım futbol sahası[br]uzunluğuna gelebilir 0:04:43.161,0:04:48.452 ve jet itişi üreterek [br]okyanusta dikey olarak yüzebilir. 0:04:48.452,0:04:50.360 Sonunda bu sorulara, 0:04:50.360,0:04:53.868 sürü halinde hareket eden kril gibi[br]küçük organizmaların 0:04:53.868,0:04:57.059 büyük etkilere nasıl yol açtığına,[br]cevap verebiliyoruz. 0:04:57.059,0:05:03.076 Aslında bu, organizmaların [br]özellikle kitle halinde hareket ederlerken 0:05:03.076,0:05:07.398 farklı seviyelerde rüzgar ve gelgitlere [br]eşdeğer seviyede karışabilmesi, 0:05:07.398,0:05:13.510 scuba dalış cihazıyla [br]bu organizmalar hakkında ulaştığımız 0:05:13.510,0:05:17.359 en ilginç sonuçlardan biri. 0:05:17.359,0:05:18.641 Ama bitirmeden önce 0:05:18.641,0:05:21.500 hepinizi bir soru ile bırakmak istiyorum 0:05:21.500,0:05:25.549 çünkü bugün kıymetini bilmediğimiz[br]teknolojinin bir yerden başladığını 0:05:25.549,0:05:28.424 aklımızda tutmamızın[br]önemli olduğuna inanıyorum. 0:05:28.424,0:05:30.443 Bir şeyden ilham alınmıştı. 0:05:30.443,0:05:33.950 Bilim adamları ve mühendislerin[br]uçakları icat ederken 0:05:33.950,0:05:36.191 kuşlardan ilham aldıklarını düşünün. 0:05:36.191,0:05:38.103 Değerini hafife aldığımız diğer bir şey, 0:05:38.103,0:05:40.417 San Francisco'dan New York'a uçmak, 0:05:40.417,0:05:43.440 bir organizmadan ilham alınmıştı. 0:05:43.440,0:05:47.763 Deniz organizmalarını anlayabilmek için[br]yeni teknolojiler geliştirirken 0:05:47.763,0:05:50.327 cevap vermek istediğimiz soru şu: 0:05:50.327,0:05:52.937 Deniz organizmaları[br]bize nasıl ilham verecek? 0:05:52.937,0:05:56.897 Yeni su altı teknolojisi [br]geliştirmemizi sağlayacak mı, 0:05:56.897,0:05:59.466 deniz anası gibi görünen [br]yeni su altı araçları gibi? 0:05:59.466,0:06:02.543 Bence bu okyanus keşfi için[br]gerçekten heyecan verici bir zaman 0:06:02.543,0:06:06.437 çünkü artık bu tür soruları [br]cevaplayabilecek ekipmanlara sahibiz 0:06:06.437,0:06:09.279 ve bir noktada sizlerin yardımıyla 0:06:09.279,0:06:12.807 siz bu ekipmanları bu tür sorulara[br]cevap vermek için kullanabilir 0:06:12.807,0:06:15.851 hatta geleceğin teknolojisini [br]geliştirebilirsiniz. 0:06:15.851,0:06:17.291 Teşekkür ederim.