WEBVTT

00:00:06.042 --> 00:00:09.740
Бұл 2007-де біз жобасын жасаған балабақша.

00:00:10.111 --> 00:00:14.036
Балабақшаны шеңбер пішінде жасадық.

00:00:14.036 --> 00:00:17.178
Шатырындағы айналым шексіздік іспеттес.

00:00:17.179 --> 00:00:19.699
Егер ата-ана болсаңыз,

00:00:19.699 --> 00:00:23.663
балалардың айналуға құштар екенін білесіз.

00:00:24.793 --> 00:00:27.600
Шатырдың көрінісі осындай.

NOTE Paragraph

00:00:27.600 --> 00:00:29.858
Біз неге дәл бұлай жобаладық?

00:00:29.858 --> 00:00:32.675
Балабақша басшысы бізге:

00:00:32.675 --> 00:00:35.254
"Жоқ, тұтқаны ұнатпаймын" – деді.

00:00:35.254 --> 00:00:37.483
"Бұл мүмкін емес" – дедім.

00:00:37.483 --> 00:00:43.777
"Шатырдың шетінен тор ілсек қайтеді?
Құлап бара жатқан баланы

00:00:43.777 --> 00:00:45.986
ұстап қалар еді" – деді.

00:00:45.986 --> 00:00:47.433
(Күлкі)

00:00:47.433 --> 00:00:49.509
"Бұл мүмкін емес" – дедім.

NOTE Paragraph

00:00:49.970 --> 00:00:52.889
Әрине, мемлекеттік қызметкер:

00:00:52.889 --> 00:00:56.154
"Міндетті түрде тұтқа болуы керек" – деді.

00:00:58.324 --> 00:01:01.843
Бірақ бұл идеяны ағаштар 
айналасына қолдандық.

00:01:01.843 --> 00:01:05.120
Бойлай өскен үш ағаш бар еді.

00:01:05.120 --> 00:01:10.745
Торды тұтқа орнына қолдануға рұқсат берді.

00:01:10.745 --> 00:01:14.017
Әрине, тұтқаның тормен еш қатысы жоқ.

00:01:14.017 --> 00:01:16.503
Балалар торға құлайды.

00:01:17.304 --> 00:01:20.355
Әрі жайлап-жайлап

00:01:20.355 --> 00:01:23.292
көбейе берді,

00:01:23.292 --> 00:01:24.502
көбейе берді.

00:01:24.502 --> 00:01:25.653
(Күлкі)

00:01:25.653 --> 00:01:29.203
Кейде ағаш айналасына 40 бала жиналады.

00:01:31.733 --> 00:01:32.981
Бұтадағы баланың ағашты

00:01:32.981 --> 00:01:35.464
жақсы көретіні соншалық, тіпті жеп тұр.

00:01:35.464 --> 00:01:37.964
(Күлкі)

NOTE Paragraph

00:01:38.984 --> 00:01:40.785
Қандай да бір шара барысында олар

00:01:40.785 --> 00:01:43.051
шатырда отырады.

00:01:44.191 --> 00:01:46.563
Төменнен қарасаң өте керемет көрінеді.

00:01:46.563 --> 00:01:48.652
Құдды зоопарктегі маймылдардай.

00:01:48.652 --> 00:01:52.552
(Күлкі)

00:01:52.552 --> 00:01:54.318
Тамақтану уақыты.

00:01:54.318 --> 00:01:58.949
(Күлкі) 
(Қол шапалақ)

NOTE Paragraph

00:02:00.784 --> 00:02:03.313
Шатырды барынша төмен қылуға

00:02:03.313 --> 00:02:07.757
тырыстық, төмендегі ғана емес,

00:02:07.757 --> 00:02:10.438
төбедегі балалар да көрініп тұру үшін.

00:02:10.438 --> 00:02:14.299
Шатыр тым биік болса, 
тек төбе көрінер еді.

NOTE Paragraph

00:02:15.699 --> 00:02:20.215
Аяқ жуатын жер-су шүмектерінің алуан түрі.

00:02:20.656 --> 00:02:22.434
Қаласаңыз досыңызға су шаша алатын,

00:02:22.434 --> 00:02:25.329
душқа түсе алатын майысқақ шүмекті

00:02:25.329 --> 00:02:27.044
көре аласыз және бер жағындағысы

00:02:27.044 --> 00:02:29.541
кәдімгі шүмек.

00:02:29.541 --> 00:02:31.087
Бірақ көз тастап қарасаңыз,

00:02:31.087 --> 00:02:32.917
балақай етігін жуып жатқан жоқ,

00:02:32.917 --> 00:02:34.591
суды етік ішіне толтырып жатыр.

00:02:34.591 --> 00:02:36.531
(Күлкі)

NOTE Paragraph

00:02:41.423 --> 00:02:46.499
Жылдың басым бөлігінде бақша есігі ашық.

00:02:47.699 --> 00:02:51.339
Ішкі және сыртқының арасында шекара жоқ.

00:02:51.339 --> 00:02:55.978
Архитектура тұрғысынан алсақ, 
бұл – жай ғана шатыр

00:02:55.978 --> 00:02:59.267
және бөлмелер арасында да шекара жоқ.

00:02:59.267 --> 00:03:02.861
Ендеше акустикалық шекара мүлде жоқ.

00:03:03.590 --> 00:03:09.415
Бірнеше баланы тыныштық орнаған бөлмеге

00:03:09.415 --> 00:03:12.733
қалдырсаңыз, ашуына тиері сөзсіз.

00:03:12.733 --> 00:03:14.985
Бірақ бұл балабақшада ашуланудың

00:03:14.985 --> 00:03:18.415
жөні жоқ.

00:03:18.415 --> 00:03:21.225
Себебі мұнда бөліп-жарар шекара жоқ.

NOTE Paragraph

00:03:21.225 --> 00:03:23.422
Егер бұрыштағы бала бөлмеде отырғысы

00:03:23.422 --> 00:03:27.425
келмесе, оны жөніне жібереміз дейді бақша

00:03:27.425 --> 00:03:29.120
басшысы. Ақыр соңында,

00:03:29.120 --> 00:03:32.279
кеткен жеріне қайта келері
сөзсіз, себебі бұл – шеңбер.

00:03:32.279 --> 00:03:34.241
(Күлкі)

NOTE Paragraph

00:03:36.561 --> 00:03:39.556
Бір жағынан алғанда мұнда да бір мән бар,

00:03:39.556 --> 00:03:42.407
әдетте балалар бір жерге жасырынып жүреді.

00:03:42.407 --> 00:03:46.986
Бірақ мұнда олар кетіп қалады және оралады

00:03:46.986 --> 00:03:48.836
Бұл – табиғи процесс.

NOTE Paragraph

00:03:48.836 --> 00:03:53.859
Екіншіден біз у-шудың маңызын ескердік.

00:03:55.711 --> 00:04:02.142
Өздеріңіз білетіндей, балалар у-шуда 
жақсы ұйықтайды.

00:04:02.142 --> 00:04:05.986
Тыныш жерде ұйықтамайды.

00:04:05.986 --> 00:04:08.236
Ал бұл балабақшада балалар

00:04:08.236 --> 00:04:13.483
керемет қабілеттерін көрсеткен.

00:04:15.193 --> 00:04:21.660
Біздің арғы тегіміз шуға толы ну орманды

00:04:21.660 --> 00:04:23.663
мекендеді. Оларға шу керек.

00:04:23.663 --> 00:04:27.967
Шуға толы барда досыңызбен сөйлесе аласыз.

00:04:27.967 --> 00:04:31.928
Тып-тыныш жерде тұра алмайсыз.

NOTE Paragraph

00:04:31.928 --> 00:04:34.095
Өзіңіз білетіндей, бұл күндері біз

00:04:34.095 --> 00:04:38.569
бар нәрсені қадағалап 
отыруға тырысамыз.

00:04:40.219 --> 00:04:42.021
Өзіңіз білетіндей бұл жерде бәрі ашық

00:04:42.021 --> 00:04:45.033
Қыста -20 градуста шаңғы

00:04:45.033 --> 00:04:50.818
тебе алатынымызды білесіз.

00:04:50.818 --> 00:04:53.922
Жазда жүзуге барасыз.

00:04:53.922 --> 00:04:55.766
Құмның температурасы 50 градус.

00:04:56.636 --> 00:05:00.029
Денеміздің су өткізбейтінін де білесіз.

00:05:00.029 --> 00:05:03.181
Жаңбырда ешқашан су боп ағып кетпейсіз.

00:05:03.181 --> 00:05:07.050
Балалардың да сыртта жүргені абзал.

00:05:07.050 --> 00:05:10.251
Оларға керегін беруіміз керек.

NOTE Paragraph

00:05:10.251 --> 00:05:12.923
Бөлмені олар осылай бөледі.

00:05:12.923 --> 00:05:15.426
Мұғалімге көмектеседі деп күтеміз.

00:05:15.426 --> 00:05:17.731
Бірақ олар көмектеспейді.

00:05:17.731 --> 00:05:19.346
(Күлкі)

00:05:23.226 --> 00:05:25.382
Мен оны онда тыққан жоқпын.

00:05:27.522 --> 00:05:29.706
Сынып бөлмесі.

00:05:30.196 --> 00:05:32.105
Әрі жуынатын шұңғылша.

00:05:32.655 --> 00:05:35.932
Олар бір-бірімен керемет тіл табысуда.

00:05:37.082 --> 00:05:40.819
Әрі бөлме ішінде әрқашан ағаш болады.

00:05:43.969 --> 00:05:47.377
Жоғарыдағы бір маймыл келесі біреуін

00:05:47.377 --> 00:05:49.225
ұстап алғысы келеді (күлкі).

00:05:49.225 --> 00:05:50.829
Маймылдар.

00:05:50.829 --> 00:05:52.283
(Күлкі)

00:05:52.283 --> 00:05:56.698
Әр бөлмеде кем дегенде бір терезе,

00:05:57.468 --> 00:06:01.465
Крисмас мерекесінде Санта Клаустың

NOTE Paragraph

00:06:07.255 --> 00:06:09.682
түсер жері. Бұл сопақша келген бақша

00:06:09.682 --> 00:06:14.151
жанынан салынған жапсырма ғимарат.

00:06:14.151 --> 00:06:19.810
Ғимарат бар болғаны бес метр болса да

00:06:19.810 --> 00:06:21.971
жеті қабаты бар, әлбетте төбесі өте аласа.

00:06:21.971 --> 00:06:26.036
Қауіпсіздігін де қаперге алуыңыз керек.

00:06:26.036 --> 00:06:30.417
Сонымен біз ұл-қыздарымызды сонда жібердік

00:06:31.707 --> 00:06:34.241
Олар ішке кіргісі кеп талпынуда.

00:06:35.731 --> 00:06:38.353
Ол басын соғып алды.

00:06:39.343 --> 00:06:43.312
Оның жағдайы жақсы. 
Бас сүйегі мықты-ау деймін

00:06:43.312 --> 00:06:46.400
Оның еті тірі. Ол – менің ұлым.

00:06:46.400 --> 00:06:48.068
(Күлкі)

00:06:49.038 --> 00:06:51.898
Секіргенде де қауіпсіз бе деп тексеруде.

00:06:53.038 --> 00:06:55.705
Кейін біз басқа балаларды жібердік.

NOTE Paragraph

00:07:00.835 --> 00:07:03.376
Токиодағы кептелістің 
сұмдық екені белгілі.

00:07:03.376 --> 00:07:04.528
(Күлкі)

00:07:04.528 --> 00:07:09.379
Алдындағы жүргізуші,

00:07:09.379 --> 00:07:11.910
айдауды үйренуі керек. 
Бүгін балаларға

00:07:11.910 --> 00:07:16.530
қорқыныштың не екенін аздап көрсету керек.

00:07:18.970 --> 00:07:21.375
Осындай жағдайда олар бір-біріне қалай

00:07:21.375 --> 00:07:25.300
көмектесу керектігін үйренеді.

00:07:25.300 --> 00:07:29.735
Бұл – қоғам. Осындай

NOTE Paragraph

00:07:36.065 --> 00:07:42.976
мүмкіндіктерді жоғалтудамыз. 
Бұл сызба баланың

00:07:42.976 --> 00:07:49.300
9:10 мен 9:30 арасындағы қозғалысын

00:07:49.300 --> 00:07:55.501
көрсетеді. 
Бұл ғимарат ұзындығы 183 метр.

00:07:55.501 --> 00:07:59.353
Аз деп айта алмайсыз.

00:07:59.353 --> 00:08:03.959
Бұл бала таңда 6000 метр жүрген.

00:08:03.959 --> 00:08:07.551
Бірақ таңғаларғылы бұл емес.

00:08:07.551 --> 00:08:14.248
Бұл бақшадағы балалар 
орта есеппен 4000 метр

00:08:15.455 --> 00:08:22.435
жүреді екен. 
Басқа бақша балаларымен

00:08:22.435 --> 00:08:25.590
салыстырғанда атлет қабілеттері жоғары.

00:08:31.390 --> 00:08:33.016
"Оларды жаттықтырмаймын.

00:08:33.016 --> 00:08:38.743
Шатыр үстіне жібереміз. 
Қойлар сияқты" – деді

00:08:39.353 --> 00:08:40.972
балабақша директоры.

00:08:40.972 --> 00:08:42.401
(Күлкі)

00:08:42.401 --> 00:08:44.230
Олар жүгіре береді.

00:08:44.230 --> 00:08:46.259
(Күлкі)

NOTE Paragraph

00:08:46.779 --> 00:08:51.838
Менің түйгенім, оларды қадағалаудың,

00:08:51.838 --> 00:08:55.060
көп қорғаштаудың қажеті жоқ,

00:08:55.060 --> 00:08:58.687
кей кездері жерден де таяқ жеу керек.

00:08:58.687 --> 00:09:02.473
Жарақат та алу керек.

00:09:02.473 --> 00:09:05.892
Олар осы өмірде қалай өмір сүру

00:09:05.892 --> 00:09:09.028
керектігін үйретеді.

00:09:11.848 --> 00:09:19.057
Архитектура әлемді және адамдардың өмірін

00:09:19.057 --> 00:09:20.899
өзгертетініне сенемін.

00:09:21.909 --> 00:09:27.991
Ал бұл – балалар өмірін өзгертуге талпыныс

NOTE Paragraph

00:09:28.481 --> 00:09:30.133
Көп рақмет.

NOTE Paragraph

00:09:30.158 --> 00:09:32.152
(Қол шапалақ)