WEBVTT

00:00:00.597 --> 00:00:02.478
Çocukken,

00:00:02.478 --> 00:00:06.077
her şey mümkündür.

00:00:06.147 --> 00:00:10.186
Zorluklar, sık sık, 
biz büyüdükçe ortaya çıkar.


00:00:10.596 --> 00:00:12.181
Dört yaşındayken,

00:00:12.181 --> 00:00:14.841
ilk kez denize 
açılma fırsatım oldu.

NOTE Paragraph

00:00:15.671 --> 00:00:19.878
Kıyıya yaklaştığımızdaki heyecanımı 
hiç bir zaman unutmayacağım.

00:00:19.878 --> 00:00:21.643
İlk kez bota çıktığım

00:00:21.643 --> 00:00:24.638
ve küçük kamaraya 
bakakaldığım andaki macera hissini

00:00:24.638 --> 00:00:28.120
hiçbir zaman unutmayacağım.

00:00:28.120 --> 00:00:31.488
Fakat en inanılmaz duygu
özgürlük duygusuydu,


00:00:31.488 --> 00:00:35.226
onun yelkenlerini açtığımızdaki
hissettiğim duygu.


00:00:35.226 --> 00:00:36.990
Dört yaşındaki bir çocuk olarak,

00:00:36.990 --> 00:00:41.449
bu, hayal edebileceğim en 
büyük özgürlük hissiydi.

00:00:41.449 --> 00:00:44.792
Orada kararımı verdim
ve bir gün, bir şekilde

00:00:44.792 --> 00:00:47.850
dünyanın etrafını yelkenli 
ile dolaşacaktım.

NOTE Paragraph

00:00:48.530 --> 00:00:52.360
Bu hayale ulaşmak için hayatım boyunca 
elimden geldiği kadarını yaptım.


00:00:52.360 --> 00:00:55.426
10 yaşımda, okul yemeğinden 
artan paramı biriktiriyordum.


00:00:55.426 --> 00:00:59.124
8 yıl boyunca her Allah’ın günü
patates püresi ve fırında pişmiş 



00:00:59.124 --> 00:01:01.997
kurufasulye yedim, her biri 
4 peniydi ve sos da bedavaydı.

00:01:05.014 --> 00:01:07.604
her gün bozuk paraları kumbaramın
üzerine dizecektim,

00:01:01.997 --> 00:01:05.014
Bunlar 1 pound olunca kutuya atacak,

00:01:07.604 --> 00:01:12.167
önceden bir kağıdın üstüne çizdiğim 100 
kareden birinin üstünü çizecektim.


00:01:12.167 --> 00:01:15.418
Sonunda küçük bir bot satın aldım.

00:01:15.418 --> 00:01:19.381
Hedefimi hayal ederek bahçede 
onun içinde saatlerce oturdum.


00:01:19.381 --> 00:01:22.500
Yelkencilik hakkında bulabildiğim
her kitabı okudum

00:01:22.500 --> 00:01:24.935
ve sonunda okulum tarafından bana

00:01:24.935 --> 00:01:27.771
veteriner olmak için yeterince 
zeki olmadığım söylenince


00:01:27.771 --> 00:01:32.454
17 yaşında, yelkenci çıraklık 
eğitimi için okulu bıraktım.

NOTE Paragraph

00:01:32.739 --> 00:01:36.830
Sadece dört yıl sonra hayalinizi 
gerçekteştirebileceğini

00:01:36.830 --> 00:01:39.616
bildiğiniz birinin yönetim kurulu 
toplantı odasının önünde

00:01:39.616 --> 00:01:42.515
oturmanın nasıl bir his 
olduğunu bir hayal edin.

00:01:42.895 --> 00:01:46.003
Hayatımın o ana bağlı 
olduğunu hisseder gibiydim

00:01:46.003 --> 00:01:48.644
ve inanılmaz bir şekilde,
o evet dedi.

00:01:48.644 --> 00:01:52.754
Ve ilk tasarım toplantısında 
otururken heyecanımı zor bastırabildim,

00:01:52.754 --> 00:01:55.564
dünyanın etrafında tek başıma, 
hiç durmadan 


00:01:55.564 --> 00:01:57.693
yelken açabileceğim botun tasarımı.

00:01:58.443 --> 00:02:01.299
İlk toplantıdan yarışın 
bitiş çizgisine kadar 


00:02:01.299 --> 00:02:03.597
her şey hayal ettiğim gibiydi.

00:02:03.597 --> 00:02:07.278
Tam da hayal ettiğim gibi, 
harika ve zor kısımları vardı.


00:02:07.278 --> 00:02:09.658
Neredeyse 6 metre ötedeki 
buz dağına çarpacaktık.


00:02:09.658 --> 00:02:12.881
Dokuz defa 27 metrelik direğin
en üstüne kadar tırmandım.


00:02:12.881 --> 00:02:15.300
Güney Okyanusu'nda rüzgar
bizden tarafa doğru esti.

00:02:15.300 --> 00:02:18.272
Fakat gün batımları,
vahşi yaşam ve uzaklık

00:02:18.272 --> 00:02:21.597
kesinlikle nefes kesiciydi.

00:02:21.857 --> 00:02:24.504
Denizdeki üç aydan sonra, 
daha henüz 24 yaşımda 



00:02:24.504 --> 00:02:26.799
yarışı ikinci olarak bitirdim.

00:02:27.359 --> 00:02:30.750
Bu o kadar hoşuma gitti ki altı ay içinde

00:02:30.750 --> 00:02:35.326
dünyanın etrafını yalnız başına en hızlı 
turlayan kişi olmak için tekrar

00:02:35.326 --> 00:02:40.214
dünyanın etrafını turlamaya karar verdim, 
fakat bu sefer bir yarışta değil.

00:02:40.789 --> 00:02:43.650
Bunun için daha farklı 
bir tekneye ihtiyacım vardı:

00:02:43.650 --> 00:02:47.244
Daha büyük, daha geniş, 
daha hızlı ve daha güçlü.

00:02:47.244 --> 00:02:49.049
Bu botun ölçüsünü şöyle tarif edeyim,

00:02:49.049 --> 00:02:52.863
yelken direğinin en üstüne 
kadar tırmanabiliyordum.

00:02:52.863 --> 00:02:55.973
Uzunluğu 23 metre, genişliği 19 metre.

00:02:56.253 --> 00:02:58.372
Sevgiyle ona Moby ismini verdim.

00:02:58.552 --> 00:03:00.131
Çok gövdeli bir yelkenliydi.

00:03:00.311 --> 00:03:03.432
Onu yaptığımızda, birçoklarının 
denemesine rağmen henüz hiç kimse

00:03:03.432 --> 00:03:06.191
tek başına hiç durmadan dünyanın
etrafında tur yapmamıştı,

00:03:06.191 --> 00:03:11.063
Fakat biz onu bitirdiğimizde, bir Fransız 
benimkinden %25 daha büyük bir botla

00:03:11.063 --> 00:03:14.852
bunu sadece başarmakla kalmadı,
ayrıca 93 gün olan rekoru da

00:03:14.852 --> 00:03:17.348
72 güne düşürdü.

00:03:17.568 --> 00:03:20.155
Çıta şimdi çok daha fazla yüksekti.

NOTE Paragraph

00:03:20.155 --> 00:03:22.105
Ve bu botlar yelken açmaya can atıyordu.

00:03:22.105 --> 00:03:25.472
Bu, Fransa sahillerindeki 
yelken yarışı deneme yelkeniydi.

00:03:25.472 --> 00:03:29.187
Bunu çok iyi biliyorum çünkü güvertedeki 
beş mürettebattan biri bendim.

00:03:29.187 --> 00:03:33.538
Beş saniye içinde her şey berbat oldu,

00:03:33.538 --> 00:03:36.617
pencerelerimiz suya batarken 
hayatımız karardı

00:03:36.617 --> 00:03:38.776
ve bu beş saniye o kadar 
çabuk geçiyor ki.

00:03:38.776 --> 00:03:41.679
O insanların ne kadar denizin
altında olduklarını görmek.


00:03:41.679 --> 00:03:45.792
Karadan binlerce kilometre uzakta 
Güney Okyanusu'nda

00:03:45.792 --> 00:03:49.180
buzlu suya doğru battığınızı 
bir hayal edin.

NOTE Paragraph

00:03:51.270 --> 00:03:53.020
Noel günüydü.

00:03:53.030 --> 00:03:55.963
Avustralya'nın altında
Güney Okyanusu'na doğru ilerliyordum.

00:03:56.933 --> 00:03:58.610
Şartlar korkunçtu.

00:03:59.900 --> 00:04:02.581
Okyanusun en yakın kasabadan 3200 km

00:04:02.581 --> 00:04:05.432
uzakta bulunan bir bölümüne 
doğru yaklaşıyordum.


00:04:05.432 --> 00:04:08.311
En yakın kara Antarktika’ydı ve 
bana en yakın insanlar da

00:04:08.311 --> 00:04:11.180
muhtemelen üzerimdeki Avrupa Uzay 
İstasyonunda çalışanlardı.

00:04:11.180 --> 00:04:12.560
(Gülüşmeler)

00:04:12.560 --> 00:04:15.369
Gerçekten hiçbir yerin 
tam ortasındasınız.

00:04:15.369 --> 00:04:17.180
Eğer yardıma ihtiyacınız olsa

00:04:17.180 --> 00:04:18.736
ve hâlâ hayattaysanız,

00:04:18.736 --> 00:04:21.731
bir geminin sizi alması dört günü alıyor

00:04:21.731 --> 00:04:25.145
ve bir de o geminin seni limana 
geri götürmesi de dört gün.

00:04:25.145 --> 00:04:27.346
Hiçbir helikopter sana orada ulaşamaz

00:04:27.346 --> 00:04:29.310
ve hiçbir uçak inemez.

00:04:29.310 --> 00:04:32.584
Çok büyük bir fırtınaya doğru ilerliyoruz.

00:04:32.944 --> 00:04:35.370
Fırtınanın hızı saatte 148 km/h idi ki

00:04:35.370 --> 00:04:38.296
bununla ne ben ne de
teknem başa çıkabilirdi.

00:04:38.296 --> 00:04:41.337
Dalgaların boyu zaten 
12-15 metreyi bulmuştu

00:04:41.337 --> 00:04:43.427
ve dalga tepesinden gelen su, 


00:04:43.427 --> 00:04:46.492
tipideki kar gibi yatay 
bir şekilde esiyordu.


00:04:46.492 --> 00:04:50.370
Eğer yeterince hızlı yol almasaydık,
fırtınada batardık,

00:04:50.370 --> 00:04:53.527
ya alabora olurduk ya da 
teknemiz parçalara ayrılırdı.

00:04:53.527 --> 00:04:56.314
Tabiri caizse hayata
pamuk ipiyle bağlıydık

00:04:56.314 --> 00:04:59.518
ve bıçağın sırtında 
devam ediyorduk yola.

NOTE Paragraph

00:04:59.518 --> 00:05:03.351
Çok ihtiyacım olan hız tehlikeyi 
de beraberinde getirdi.


00:05:03.351 --> 00:05:07.575
Biz arabayla saatte 30, 50, 60 km/h 
gitmenin nasıl bir şey olduğunu biliyoruz.

00:05:07.575 --> 00:05:10.454
Çok zor değil.
Konsantre olabiliriz.


00:05:10.454 --> 00:05:12.042
Radyoyu açabiliriz.

00:05:12.042 --> 00:05:16.700
Hızlanın ve bu 80, 95, 110 km/h’i 
130, 145, 160 km/h’e çıkarın.

00:05:16.700 --> 00:05:19.974
Şimdi biraz gerildiniz, direksiyona
sıkıca yapıştınız.

00:05:19.974 --> 00:05:22.537
Şimdi geceleyin bu arabayı
araziye çıkarın

00:05:22.537 --> 00:05:24.873
ve ön cam sileceklerini,
ön camı çıkarın,

00:05:24.873 --> 00:05:26.498
farları ve frenleri de.

00:05:26.498 --> 00:05:28.704
İşte Güney Okyanusu aynen böyle.

00:05:28.704 --> 00:05:32.192
(Gülüşmeler) (Alkışlar)

00:05:33.172 --> 00:05:34.041
Böyle bir durumda

00:05:34.041 --> 00:05:36.831
uyumanın yolcu olarak bile
ne kadar zor olacağını

00:05:36.831 --> 00:05:38.511
hayal edebilirsiniz.

00:05:38.751 --> 00:05:40.136
Fakat sen bir yolcu değilsin.

00:05:40.136 --> 00:05:42.705
Üzerinde güç bela ayakta 
durabildiğin botta yalnızsın

00:05:42.705 --> 00:05:45.213
ve güvertedeki her kararı 
sen vermek zorundasın.


00:05:45.213 --> 00:05:48.487
Fiziksel ve ruhsal olarak 
tamamen tükenmiştim.


00:05:48.487 --> 00:05:50.600
12 saatte sekiz defa yelken değişimi.

00:05:50.600 --> 00:05:53.130
Ana yelken benim ağırlığımdan 
üç kat fazlaydı

00:05:53.130 --> 00:05:54.827
ve her değişimden sonra

00:05:54.827 --> 00:05:57.834
genzimi yakan Güney Okyanusu’nun
dondurucu havası ile

00:05:57.834 --> 00:06:01.721
kan ter içinde neredeyse
yere yığılıyordum.

NOTE Paragraph

00:06:01.721 --> 00:06:04.276
Fakat orada, sıklıkla

00:06:04.276 --> 00:06:07.596
ifrat ve tefrit birbirine karışıyor.

00:06:07.596 --> 00:06:11.659
Birkaç gün sonra en kötü 
durumu atlatmıştık.

00:06:11.659 --> 00:06:15.397
Bütün tuhaflıklara karşın
bu kadar depresyonunun içinde

00:06:15.397 --> 00:06:17.464
rekoru egale edebilmeyi 
başardık.


00:06:17.464 --> 00:06:20.250
Hava açıldı, yağmur durdu

00:06:20.250 --> 00:06:24.569
ve kalp atışlarımız, etrafımızdaki 
korkunç denizler


00:06:24.569 --> 00:06:28.168
en güzel mehtaplı dağlara dönüştü.

NOTE Paragraph

00:06:28.168 --> 00:06:32.765
Açıklaması zor, ama yola çıkınca
bambaşka bir moda giriyorsun.


00:06:32.765 --> 00:06:34.750
Teknen senin tüm dünyan

00:06:34.750 --> 00:06:37.595
ve ayrılırken yanına aldığıkların
sahip olduğun her şeydir.

00:06:37.595 --> 00:06:40.612
Şimdi hepinize: “Vancouver’a gidin

00:06:40.612 --> 00:06:44.348
ve gelecek üç ayda yaşamınızı sürdürmek 
için ihtiyacınız olan her şeyi bulun.”

00:06:44.348 --> 00:06:46.116
desem bu epey bir iş yani.

00:06:46.116 --> 00:06:48.554
Bu, yiyecek, yakıt, elbise,

00:06:48.554 --> 00:06:50.969
hatta tuvalet kağıdı 
ve diş macunu demek.

00:06:50.969 --> 00:06:52.432
İşte bizim yaptığımız bu

00:06:52.432 --> 00:06:54.336
ve ayrıldığımızda yakıtın
son damlasından



00:06:54.336 --> 00:06:57.800
son paket yiyeceğe kadar
her şeyi idare ediyoruz.

00:06:57.800 --> 00:07:00.083
Hayatımdaki hiçbir tecrübe bana

00:07:00.083 --> 00:07:03.580
“sonlu” kelimesinin tarifini 
daha güzel anlatamazdı.

00:07:03.580 --> 00:07:05.922
Sahip olduğumuz her şey 
sadece orada olan şeyler.

00:07:05.922 --> 00:07:07.571
Dahası yok.

NOTE Paragraph

00:07:07.571 --> 00:07:10.891
Bitiş çizgisinde rekoru kırmış olarak 
bottan aşağı inene kadar 


00:07:10.891 --> 00:07:14.211
güvertede yelkenin dışındaki 
her şeye karşı hissetmiş olduğum 


00:07:14.211 --> 00:07:18.809
sonlu olmak kavramını hayatımda 
hiç tercüme etmemiştim. 


NOTE Paragraph

00:07:18.809 --> 00:07:21.955
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:07:24.595 --> 00:07:26.935
Birden noktaları birleştirdim.

00:07:26.935 --> 00:07:29.494
Küresel ekonomimiz 
bundan pek de farklı değil.

00:07:29.734 --> 00:07:32.276
O, insanlık tarihinde yalnızca
bir kez sahip olduğumuz 



00:07:32.276 --> 00:07:35.204
sonlu olan maddelere 
tamamen bağımlı durumda.

00:07:35.204 --> 00:07:38.638
Ve bu biraz bir taşın altında
ummadığın bir şeyi görmek 


00:07:38.638 --> 00:07:40.357
ve iki seçeneğin olmak 
gibi bir şey:

00:07:40.357 --> 00:07:43.371
Ya bu taşı bir tarafa koyarım 
ve onun hakkında


00:07:43.371 --> 00:07:46.894
daha fazla şeyler öğrenirim ya da 
taşı geri koyar hayalimdeki iş olan

00:07:46.894 --> 00:07:49.876
dünyanın etrafında yelkenliyle 
dolaşmaya devam ederim.

NOTE Paragraph

00:07:50.526 --> 00:07:52.128
Ben ilkini seçtim.

00:07:52.128 --> 00:07:55.611
Taşı bir tarafıma koydum 
ve küresel ekonomimizin 



00:07:55.611 --> 00:07:59.117
nasıl işlediğini anlamak için 
yöneticiler, uzmanlar, bilim adamları,

00:07:59.117 --> 00:08:02.739
ekonomistlerle konuşarak yeni
bir öğrenme macerasına çıktım.


00:08:02.739 --> 00:08:06.431
Ve merakım beni sıra dışı 
yerlere götürdü.

NOTE Paragraph

00:08:06.431 --> 00:08:09.983
Bu fotoğraf bir termik
santralin ocağında çekildi.

00:08:10.503 --> 00:08:14.317
Kömür, küresel enerji ihtiyacının 
temeli olması ve fakat aynı zamanda 


00:08:14.317 --> 00:08:17.274
aileme çok yakın olmasıyla beni şaşırttı.

00:08:17.274 --> 00:08:19.470
Benim büyük büyükbabam 
bir kömür madencisiydi

00:08:19.470 --> 00:08:22.600
ve yaşamının 50 yılını
yer altında geçirdi.

00:08:23.100 --> 00:08:26.315
Bu onun bir fotoğrafı
ve bu fotoğrafı gördüğünüzde,

00:08:26.315 --> 00:08:28.480
başka bir çağdan birisini görürsünüz.


00:08:28.800 --> 00:08:31.818
Bugün bu çağda hiç kimse 
bu kadar yüksek belli 



00:08:31.818 --> 00:08:34.303
bir pantolon giymez. (Gülüşmeler)

00:08:34.303 --> 00:08:36.973
Buna rağmen, bu ben ve büyük büyük babam.

00:08:36.973 --> 00:08:41.106
Bu arada onlar gerçek
kulakları değil. (Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:08:41.106 --> 00:08:45.564
Biz çok yakındık. Dizinde oturup maden 
hikayelerini dinlediğimi hatırlıyorum.


00:08:45.564 --> 00:08:47.816
O, yer altındaki arkadaşlıktan

00:08:47.816 --> 00:08:51.253
ve sandviçlerinin hamurunu
bozulmasın diye orada 


00:08:51.253 --> 00:08:54.341
birlikte çalıştıkları midilli atlarına 
verdiklerinden bahsederdi.

00:08:54.341 --> 00:08:56.732
Sanki dün gibi.

00:08:56.732 --> 00:08:58.520
Ve öğrenme maceramda,

00:08:58.520 --> 00:09:00.842
Dünya Kömür Birliği’nin 
web sitesine girdim

00:09:00.842 --> 00:09:03.164
ve anasayfanın ortasında 
şöyle diyordu:

00:09:03.164 --> 00:09:06.322
”Yaklaşık 118 yıllık kömürümüz kaldı.”

00:09:06.322 --> 00:09:09.456
Ve kendi kendime düşündüm, peki, 
bu benim ömrümden daha fazla

00:09:09.456 --> 00:09:12.335
ve petrol hakkındaki 
tahminlerden çok, çok fazla.

00:09:12.335 --> 00:09:15.400
Bir hesap yaptım, büyük 
büyükbabamın tam olarak 


00:09:15.400 --> 00:09:19.974
o yıldan 118 yıl önce 
doğduğunu fark ettim

00:09:19.974 --> 00:09:22.737
ve ben onun kucağında
11 yaşına kadar oturmuştum

00:09:22.737 --> 00:09:24.641
ve bunun ne şimdi ne de tarihte

00:09:24.641 --> 00:09:26.963
hiçbir şey olmadığını fark ettim.

00:09:26.963 --> 00:09:30.121
Bu, bana yapacağımı hiç 
düşünmediğim bir karar aldırdı:


00:09:30.121 --> 00:09:32.466
bireysel yelkencilik 
sporunu arkada bırakmak


00:09:32.466 --> 00:09:35.531
ve hayatımda karşılaştığım 
en büyük zorluğa odaklanmak:


00:09:35.531 --> 00:09:37.861
küresel ekonomimizin geleceğine.


NOTE Paragraph

00:09:37.861 --> 00:09:40.570
Bunun sadece enerjiyle alakalı
olmadığı hemen fark ettim.

00:09:40.570 --> 00:09:42.403
Aynı zamanda materyallerle alakalıydı.

00:09:42.403 --> 00:09:44.772
2008'de elime değerli madenleri 
çıkarmak için

00:09:44.772 --> 00:09:46.816
kaç yılımız olduğunu anlatan

00:09:46.816 --> 00:09:49.532
bir bilimsel çalışma aldım:

00:09:49.532 --> 00:09:53.921
bakır, 61; kalay, çinko, 40; gümüş, 29.

00:09:53.921 --> 00:09:57.837
Bu rakamlar tam olmayabilir, fakat 
biz bunların sonlu olduğunu biliyorduk.


00:09:57.837 --> 00:09:59.504
Biz onlara bir defalık sahibiz.

00:09:59.504 --> 00:10:03.208
Ve maalesef bu materyalleri
kullanma hızımız süratle,

00:10:03.208 --> 00:10:04.690
katlanarak arttı.

00:10:04.690 --> 00:10:07.806
Dünyadaki daha fazla insan ve 
nesneyle gerçekten gördük ki

00:10:07.806 --> 00:10:11.310
bu temel emtialardaki 
100 yılın fiyat düşüşü 


00:10:11.330 --> 00:10:13.425
sadece 10 yılda bitti.

00:10:13.425 --> 00:10:15.212
Ve bu hepimizi etkiliyor.

00:10:15.212 --> 00:10:17.612
Bu fiyatları uçurdu,

00:10:17.612 --> 00:10:20.081
öyle ki 2011’de,

00:10:20.081 --> 00:10:22.619
ortalama bir Avrupalı araç üreticisi

00:10:22.619 --> 00:10:25.173
tamamen kontrollerinin 
dışındaki bir şeyden dolayı

00:10:25.173 --> 00:10:27.379
faaliyet kârlarının yarısını
silip süpüreren

00:10:27.379 --> 00:10:29.701
500 milyon Avroluk

00:10:29.701 --> 00:10:33.260
bir ham madde fiyat artışı gördü.

NOTE Paragraph

00:10:33.260 --> 00:10:36.350
Daha fazla öğrendikçe hayatımı 
daha fazla değiştirmeye başladım.


00:10:36.350 --> 00:10:38.869
Daha az seyahat etmeye, daha az şey 
yapmaya ve kullanmaya başladım.

00:10:38.869 --> 00:10:42.390
Daha az şey yapmayı yapmak zorunda 
olduğumuz bir şeymiş gibi hissettim.


00:10:42.390 --> 00:10:44.230
Fakat bu beni rahatsız etti.

00:10:44.230 --> 00:10:45.862
Doğru olmadığı hissi uyardı.

00:10:45.862 --> 00:10:48.358
Zamana oynadığımızı hissettim.

00:10:48.358 --> 00:10:50.250
Resmen top çeviriyorduk.

00:10:50.250 --> 00:10:53.477
Herkes değişse bile,
bu problemi çözmeyecektir.

00:10:53.477 --> 00:10:55.521
Sistemi tamir etmeyecektir.

00:10:55.521 --> 00:10:58.642
Bu, geçiş aşamasında önemliydi, 
fakat beni asıl meraklandıran şey



00:10:58.642 --> 00:11:02.451
neye geçildiğiydi.
Aslında ne işe yarabilirdi?

NOTE Paragraph

00:11:03.451 --> 00:11:07.246
Beni asıl vuran çerçevesi 
içinde yaşadığımız 


00:11:07.246 --> 00:11:09.545
temeli çatlamış sistemin kendisiydi.

00:11:09.995 --> 00:11:11.804
Ve sonunda anladım ki,

00:11:12.804 --> 00:11:15.837
işletme sistemimiz, 
ekonomimizin işleme biçimi,

00:11:15.837 --> 00:11:19.320
ekonomimizin kuruluş biçimi 
kendi içinde bir sistemdir.


00:11:19.320 --> 00:11:22.222
Denizdeyken karmaşık sistemleri
anlamak zorunda kalmıştım.


00:11:22.222 --> 00:11:24.100
Birden fazla girdiyi almak,

00:11:24.100 --> 00:11:25.612
onları işlemek

00:11:25.612 --> 00:11:28.070
ve kazanmak için sistemi 
anlamak zorundaydım.

00:11:28.070 --> 00:11:30.233
Onu anlamlandırmalıydım.

00:11:30.233 --> 00:11:34.296
Küresel ekonomimize baktığımda 
fark ettim ki o da bir sistem, 


00:11:34.296 --> 00:11:38.708
fakat uzun vadede etkili bir şekilde 
sürdürülebilir olmayan bir sistem.


NOTE Paragraph

00:11:38.708 --> 00:11:42.469
Ve fark ettim ki 150 yıldır 
doğrusal ekonomiyi 


00:11:42.469 --> 00:11:44.339
geliştirmeye çalışıyoruz.

00:11:44.339 --> 00:11:46.370
Bir materyali yerin 
altından çıkardığımızda


00:11:46.370 --> 00:11:48.878
ondan bir şey yapıyoruz 
ve en sonunda 


00:11:48.878 --> 00:11:52.152
bu ürün atılıyor, evet, 
bazısını geri dönüştürüyoruz,

00:11:52.152 --> 00:11:55.147
başta öyle planlandığı için değil,

00:11:55.147 --> 00:11:57.353
başka çare olmadığı için.

00:11:57.353 --> 00:12:00.557
Bu öyle bir ekonomi ki aslında 
uzun vadede sürdürülemez

00:12:00.557 --> 00:12:03.590
ve sonlu materyellerimizin 
olduğunu da biliyorsak,


00:12:03.590 --> 00:12:06.919
peki o zaman neden 
nesneleri tüketen

00:12:06.919 --> 00:12:08.777
ve çöp üreten bir 
ekonomi kuralım ki?

00:12:08.777 --> 00:12:11.702
Hayat milyarlarca yıl önce oluştu

00:12:11.702 --> 00:12:15.324
ve sürekli materyalleri etkin bir şekilde
kullanmaya adapte oldu.


00:12:15.324 --> 00:12:18.645
Çok karmaşık bir sistem ama
içinde bir tane bile çöp yok.


00:12:18.645 --> 00:12:20.874
Her şey metabolize ediliyor.

00:12:21.244 --> 00:12:24.783
Bu kesinlikle doğrusal bir ekonomi değil, 
fakat döngüsel.

NOTE Paragraph

00:12:25.934 --> 00:12:28.931
Ve ben bahçedeki o çocuk gibi hissettim.

00:12:28.931 --> 00:12:33.598
Bu yeni maceramda ilk kez, nereye 
yöneldiğimizi tam olarak görebiliyordum.


00:12:33.598 --> 00:12:37.382
Nesneleri tüketmekten ziyade 
kullanan bir ekonomi kurabilsek,


00:12:37.382 --> 00:12:40.610
gerçekten uzun vadede işleyecek 
bir gelecek inşa edebiliriz.


00:12:40.610 --> 00:12:42.514
Heyecanlanmıştım.

00:12:42.514 --> 00:12:44.673
Bu çözüm üretecek bir şeydi.

00:12:44.673 --> 00:12:48.450
Nereye doğru gittiğimizi tam 
olarak biliyorduk. Oraya ulaşmak için

00:12:48.450 --> 00:12:50.950
çok çalışmak zorunda kaldık.
Bu duygu ve düşüncelerle

00:12:50.950 --> 00:12:54.095
2010 yılı Eylül ayında Ellen MacArthur 
Vakfı'nı kurduk.

NOTE Paragraph

00:12:55.485 --> 00:12:59.348
Bir çok düşünce okulu düşüncemizi besledi 
ve bizi bu modele yönlendirdi:

00:12:59.348 --> 00:13:03.968
Sanayisel ortak yaşam, performans 
ekonomisi, paylaşım ekonomisi, biyomimikri

00:13:03.968 --> 00:13:06.724
ve elbette, “beşikten beşiğe 
tasarım” anlayışı.

00:13:06.894 --> 00:13:10.579
Materyaller ya teknik ya da 
biyolojik olarak tarif edilecek.

00:13:10.579 --> 00:13:13.600
Çöp tamamen düzenlenecek

00:13:13.600 --> 00:13:16.112
ve biz uzun vadede işleyecek


00:13:16.112 --> 00:13:18.294
bir sisteme sahip olacaktık.


NOTE Paragraph

00:13:18.294 --> 00:13:20.361
Peki bu ekonomi neye benzetilebilir?

00:13:21.151 --> 00:13:25.089
Belki aydınlatma cihazlarını 
satın almazdık, fakat elektrik

00:13:25.089 --> 00:13:27.972
hizmeti için para öderdik,
üreticiler materyalleri tamir eder

00:13:27.972 --> 00:13:30.693
ve daha iyi ürünler olduğunda 
cihazları değiştirirlerdi.

00:13:30.693 --> 00:13:33.990
Ya ambalajlar toksik olmasa 
ve suda çözülebilse 


00:13:33.990 --> 00:13:37.102
ve biz onu içebilsek ve 
hiç çöp olmasa?

00:13:37.102 --> 00:13:39.215
Ya motorlar tekrar üretilebilir olsa

00:13:39.215 --> 00:13:41.490
ve biz bileşen malzemeleri 
tamir edebilsek 


00:13:41.490 --> 00:13:43.720
ve enerji talebini önemli 
bir oranda azaltabilsek?

00:13:43.720 --> 00:13:47.160
Ya devre kartlarının bileşen 
malzemeleri tamir edebilsek, 


00:13:47.160 --> 00:13:49.823
ikinci bir aşama yoluyla 
içindeki materyalleri

00:13:49.823 --> 00:13:51.225
tamamıyla tamir edebilsek?

00:13:51.225 --> 00:13:53.517
Ya yiyecek ve insan 
artıklarını toplayabilsek?

00:13:53.517 --> 00:13:56.698
Ya onlardan gübre, ısı, enerji,

00:13:56.698 --> 00:13:59.694
nihayetinde besleyici sistemleri 
tekrar birbirine bağlasak 


00:13:59.694 --> 00:14:02.805
ve doğal sermayeyi tekrar kursak?

00:14:02.805 --> 00:14:05.707
Ve arabalar -- istediğimiz şey 
bir yerlere gitmek.

00:14:05.707 --> 00:14:08.350
İçindeki materyallere 
sahip olmamız gerekmiyor.

00:14:08.350 --> 00:14:09.989
Arabalar bir hizmet olabilir

00:14:09.989 --> 00:14:12.543
ve gelecekte bize hareketlilik
sağlayabilir mi?

00:14:13.033 --> 00:14:17.230
Bunlar kulağa çok hoş geliyor, fakat 
bunlar sadece fikir değil, artık gerçek

00:14:17.230 --> 00:14:19.950
ve bunlar döngüsel ekonominin 
başında yer alıyor.


00:14:19.950 --> 00:14:24.454
Bizim önümüzde olan şey 
bunları genişletmek ve büyütmek.


NOTE Paragraph

00:14:24.454 --> 00:14:27.429
Peki doğrusaldan döngüsele
nasıl geçiş yapardınız?


00:14:27.899 --> 00:14:29.725
Takımım ve ben vakıfta düşündük ki

00:14:29.725 --> 00:14:31.499
siz dünyanın en iyi üniversiteleriyle

00:14:31.499 --> 00:14:33.129
dünyadaki öncü işletmelerle,

00:14:33.129 --> 00:14:36.467
dünyada bir çok kişinin 
katıldığı platformlarla

00:14:36.467 --> 00:14:38.439
ve hükümetlerle çalışmak istersiniz.

00:14:38.439 --> 00:14:40.509
Düşündük ki, en iyi analistlerle çalışıp

00:14:40.509 --> 00:14:41.963
onlara şunu sormak istersiniz:

00:14:41.963 --> 00:14:45.514
"Döngüsel ekonomi büyümeyi 
kaynak kısıtlılığından ayrıştırabilir mi?


00:14:45.514 --> 00:14:49.136
Döngüsel ekonomi doğal 
sermayeyi yeniden kurabilir mi?


00:14:49.136 --> 00:14:52.781
Döngüsel ekonomi mevcut kimyasal 
gübre kullanımının yerini alabilir mi?"

00:14:52.781 --> 00:14:55.127
Ayrıştırabilmeye olan cevap evetti,

00:14:55.127 --> 00:14:58.145
mevcut kimyasal gübre kullanımının 
değiştirilmesine de evetti,

00:14:58.145 --> 00:15:01.930
çarpıcı bir şekilde 2.7 kat fazla.

00:15:02.520 --> 00:15:05.250
Fakat bana döngüsel ekonomi hakkında 
en çok ilham veren şey 


00:15:05.250 --> 00:15:08.239
gençlere ilham verme yeteneğiydi.

00:15:08.779 --> 00:15:11.914
Gençler ekonomiyi dairesel 
bir lensle görürlerse,

00:15:11.914 --> 00:15:16.450
tamamen aynı ufukta 
yepyeni fırsatları görürler.

00:15:16.488 --> 00:15:19.093
Onlar sistemin tümünü 
yeniden kurmak için 


00:15:19.093 --> 00:15:21.480
yaratıcılık ve bilgilerini 
kullanabilirler

00:15:21.480 --> 00:15:23.593
ve işte orada şu an 
sizin almanızı bekliyor,

00:15:23.593 --> 00:15:26.249
ve bunu ne kadar hızlı yaparsak 
o kadar iyi.

NOTE Paragraph

00:15:26.249 --> 00:15:29.119
Buna ulaşmaya onların ömrü yeter mi?

00:15:29.119 --> 00:15:31.035
Bu gerçekten mümkün mü?

00:15:31.035 --> 00:15:32.765
Ben inanıyorum ki evet.

00:15:33.105 --> 00:15:36.944
Büyük büyükbabamın hayatına 
bakarsanız, her şey mümkün.


00:15:37.574 --> 00:15:41.310
O doğduğunda dünyada 
sadece 25 tane araba vardı;


00:15:41.310 --> 00:15:43.410
daha yeni icat edilmişlerdi.

00:15:43.410 --> 00:15:47.671
O 14 yaşındayken, tarihte ilk kez uçtuk.

00:15:47.671 --> 00:15:50.160
Şimdiyse her gün 100 bin adet

00:15:50.160 --> 00:15:52.396
çarter uçuşu yapılıyor.

00:15:52.396 --> 00:15:56.100
O 45 yaşındayken, ilk bilgisayarı yaptık.

00:15:56.100 --> 00:15:58.127
Çokları “Tutmaz bu.” dediler, fakat tuttu,

00:15:58.127 --> 00:16:01.168
sadece 20 yıl sonra onu bir
mikroçipe dönüştürdük

00:16:01.168 --> 00:16:04.660
ki bugün bu salonda binlercesi var.

00:16:05.480 --> 00:16:08.359
O ölmeden 10 yıl önce ilk
taşınabilir telefonunu yaptık.

00:16:08.359 --> 00:16:10.333
Açıkçası çok da taşınabilir değildi,

00:16:10.333 --> 00:16:12.307
fakat şimdi gerçekten de öyle.

00:16:12.307 --> 00:16:16.277
Büyük büyükbabam dünyadan 
göçtüğünde, internet geldi.

00:16:16.277 --> 00:16:18.390
Şimdi her şeyi yapabiliriz,

00:16:18.390 --> 00:16:19.670
fakat daha da önemlisi,

00:16:19.670 --> 00:16:21.635
şimdi bizim bir planımız var.

NOTE Paragraph

00:16:21.635 --> 00:16:22.770
Teşekkür ederim.



NOTE Paragraph

00:16:22.770 --> 00:16:26.131
(Alkışlar)