1
00:00:00,597 --> 00:00:02,478
Çocukken,

2
00:00:02,478 --> 00:00:06,077
her şey mümkündür.

3
00:00:06,147 --> 00:00:10,186
Zorluklar, sık sık, 
biz büyüdükçe ortaya çıkar.


4
00:00:10,596 --> 00:00:12,181
Dört yaşındayken,

5
00:00:12,181 --> 00:00:14,841
ilk kez denize 
açılma fırsatım oldu.

6
00:00:15,671 --> 00:00:19,878
Kıyıya yaklaştığımızdaki heyecanımı 
hiç bir zaman unutmayacağım.

7
00:00:19,878 --> 00:00:21,643
İlk kez bota çıktığım

8
00:00:21,643 --> 00:00:24,638
ve küçük kamaraya 
bakakaldığım andaki macera hissini

9
00:00:24,638 --> 00:00:28,120
hiçbir zaman unutmayacağım.

10
00:00:28,120 --> 00:00:31,488
Fakat en inanılmaz duygu
özgürlük duygusuydu,


11
00:00:31,488 --> 00:00:35,226
onun yelkenlerini açtığımızdaki
hissettiğim duygu.


12
00:00:35,226 --> 00:00:36,990
Dört yaşındaki bir çocuk olarak,

13
00:00:36,990 --> 00:00:41,449
bu, hayal edebileceğim en 
büyük özgürlük hissiydi.

14
00:00:41,449 --> 00:00:44,792
Orada kararımı verdim
ve bir gün, bir şekilde

15
00:00:44,792 --> 00:00:47,850
dünyanın etrafını yelkenli 
ile dolaşacaktım.

16
00:00:48,530 --> 00:00:52,360
Bu hayale ulaşmak için hayatım boyunca 
elimden geldiği kadarını yaptım.


17
00:00:52,360 --> 00:00:55,426
10 yaşımda, okul yemeğinden 
artan paramı biriktiriyordum.


18
00:00:55,426 --> 00:00:59,124
8 yıl boyunca her Allah’ın günü
patates püresi ve fırında pişmiş 



19
00:00:59,124 --> 00:01:01,997
kurufasulye yedim, her biri 
4 peniydi ve sos da bedavaydı.

20
00:01:05,014 --> 00:01:07,604
her gün bozuk paraları kumbaramın
üzerine dizecektim,

21
00:01:01,997 --> 00:01:05,014
Bunlar 1 pound olunca kutuya atacak,

22
00:01:07,604 --> 00:01:12,167
önceden bir kağıdın üstüne çizdiğim 100 
kareden birinin üstünü çizecektim.


23
00:01:12,167 --> 00:01:15,418
Sonunda küçük bir bot satın aldım.

24
00:01:15,418 --> 00:01:19,381
Hedefimi hayal ederek bahçede 
onun içinde saatlerce oturdum.


25
00:01:19,381 --> 00:01:22,500
Yelkencilik hakkında bulabildiğim
her kitabı okudum

26
00:01:22,500 --> 00:01:24,935
ve sonunda okulum tarafından bana

27
00:01:24,935 --> 00:01:27,771
veteriner olmak için yeterince 
zeki olmadığım söylenince


28
00:01:27,771 --> 00:01:32,454
17 yaşında, yelkenci çıraklık 
eğitimi için okulu bıraktım.

29
00:01:32,739 --> 00:01:36,830
Sadece dört yıl sonra hayalinizi 
gerçekteştirebileceğini

30
00:01:36,830 --> 00:01:39,616
bildiğiniz birinin yönetim kurulu 
toplantı odasının önünde

31
00:01:39,616 --> 00:01:42,515
oturmanın nasıl bir his 
olduğunu bir hayal edin.

32
00:01:42,895 --> 00:01:46,003
Hayatımın o ana bağlı 
olduğunu hisseder gibiydim

33
00:01:46,003 --> 00:01:48,644
ve inanılmaz bir şekilde,
o evet dedi.

34
00:01:48,644 --> 00:01:52,754
Ve ilk tasarım toplantısında 
otururken heyecanımı zor bastırabildim,

35
00:01:52,754 --> 00:01:55,564
dünyanın etrafında tek başıma, 
hiç durmadan 


36
00:01:55,564 --> 00:01:57,693
yelken açabileceğim botun tasarımı.

37
00:01:58,443 --> 00:02:01,299
İlk toplantıdan yarışın 
bitiş çizgisine kadar 


38
00:02:01,299 --> 00:02:03,597
her şey hayal ettiğim gibiydi.

39
00:02:03,597 --> 00:02:07,278
Tam da hayal ettiğim gibi, 
harika ve zor kısımları vardı.


40
00:02:07,278 --> 00:02:09,658
Neredeyse 6 metre ötedeki 
buz dağına çarpacaktık.


41
00:02:09,658 --> 00:02:12,881
Dokuz defa 27 metrelik direğin
en üstüne kadar tırmandım.


42
00:02:12,881 --> 00:02:15,300
Güney Okyanusu'nda rüzgar
bizden tarafa doğru esti.

43
00:02:15,300 --> 00:02:18,272
Fakat gün batımları,
vahşi yaşam ve uzaklık

44
00:02:18,272 --> 00:02:21,597
kesinlikle nefes kesiciydi.

45
00:02:21,857 --> 00:02:24,504
Denizdeki üç aydan sonra, 
daha henüz 24 yaşımda 



46
00:02:24,504 --> 00:02:26,799
yarışı ikinci olarak bitirdim.

47
00:02:27,359 --> 00:02:30,750
Bu o kadar hoşuma gitti ki altı ay içinde

48
00:02:30,750 --> 00:02:35,326
dünyanın etrafını yalnız başına en hızlı 
turlayan kişi olmak için tekrar

49
00:02:35,326 --> 00:02:40,214
dünyanın etrafını turlamaya karar verdim, 
fakat bu sefer bir yarışta değil.

50
00:02:40,789 --> 00:02:43,650
Bunun için daha farklı 
bir tekneye ihtiyacım vardı:

51
00:02:43,650 --> 00:02:47,244
Daha büyük, daha geniş, 
daha hızlı ve daha güçlü.

52
00:02:47,244 --> 00:02:49,049
Bu botun ölçüsünü şöyle tarif edeyim,

53
00:02:49,049 --> 00:02:52,863
yelken direğinin en üstüne 
kadar tırmanabiliyordum.

54
00:02:52,863 --> 00:02:55,973
Uzunluğu 23 metre, genişliği 19 metre.

55
00:02:56,253 --> 00:02:58,372
Sevgiyle ona Moby ismini verdim.

56
00:02:58,552 --> 00:03:00,131
Çok gövdeli bir yelkenliydi.

57
00:03:00,311 --> 00:03:03,432
Onu yaptığımızda, birçoklarının 
denemesine rağmen henüz hiç kimse

58
00:03:03,432 --> 00:03:06,191
tek başına hiç durmadan dünyanın
etrafında tur yapmamıştı,

59
00:03:06,191 --> 00:03:11,063
Fakat biz onu bitirdiğimizde, bir Fransız 
benimkinden %25 daha büyük bir botla

60
00:03:11,063 --> 00:03:14,852
bunu sadece başarmakla kalmadı,
ayrıca 93 gün olan rekoru da

61
00:03:14,852 --> 00:03:17,348
72 güne düşürdü.

62
00:03:17,568 --> 00:03:20,155
Çıta şimdi çok daha fazla yüksekti.

63
00:03:20,155 --> 00:03:22,105
Ve bu botlar yelken açmaya can atıyordu.

64
00:03:22,105 --> 00:03:25,472
Bu, Fransa sahillerindeki 
yelken yarışı deneme yelkeniydi.

65
00:03:25,472 --> 00:03:29,187
Bunu çok iyi biliyorum çünkü güvertedeki 
beş mürettebattan biri bendim.

66
00:03:29,187 --> 00:03:33,538
Beş saniye içinde her şey berbat oldu,

67
00:03:33,538 --> 00:03:36,617
pencerelerimiz suya batarken 
hayatımız karardı

68
00:03:36,617 --> 00:03:38,776
ve bu beş saniye o kadar 
çabuk geçiyor ki.

69
00:03:38,776 --> 00:03:41,679
O insanların ne kadar denizin
altında olduklarını görmek.


70
00:03:41,679 --> 00:03:45,792
Karadan binlerce kilometre uzakta 
Güney Okyanusu'nda

71
00:03:45,792 --> 00:03:49,180
buzlu suya doğru battığınızı 
bir hayal edin.

72
00:03:51,270 --> 00:03:53,020
Noel günüydü.

73
00:03:53,030 --> 00:03:55,963
Avustralya'nın altında
Güney Okyanusu'na doğru ilerliyordum.

74
00:03:56,933 --> 00:03:58,610
Şartlar korkunçtu.

75
00:03:59,900 --> 00:04:02,581
Okyanusun en yakın kasabadan 3200 km

76
00:04:02,581 --> 00:04:05,432
uzakta bulunan bir bölümüne 
doğru yaklaşıyordum.


77
00:04:05,432 --> 00:04:08,311
En yakın kara Antarktika’ydı ve 
bana en yakın insanlar da

78
00:04:08,311 --> 00:04:11,180
muhtemelen üzerimdeki Avrupa Uzay 
İstasyonunda çalışanlardı.

79
00:04:11,180 --> 00:04:12,560
(Gülüşmeler)

80
00:04:12,560 --> 00:04:15,369
Gerçekten hiçbir yerin 
tam ortasındasınız.

81
00:04:15,369 --> 00:04:17,180
Eğer yardıma ihtiyacınız olsa

82
00:04:17,180 --> 00:04:18,736
ve hâlâ hayattaysanız,

83
00:04:18,736 --> 00:04:21,731
bir geminin sizi alması dört günü alıyor

84
00:04:21,731 --> 00:04:25,145
ve bir de o geminin seni limana 
geri götürmesi de dört gün.

85
00:04:25,145 --> 00:04:27,346
Hiçbir helikopter sana orada ulaşamaz

86
00:04:27,346 --> 00:04:29,310
ve hiçbir uçak inemez.

87
00:04:29,310 --> 00:04:32,584
Çok büyük bir fırtınaya doğru ilerliyoruz.

88
00:04:32,944 --> 00:04:35,370
Fırtınanın hızı saatte 148 km/h idi ki

89
00:04:35,370 --> 00:04:38,296
bununla ne ben ne de
teknem başa çıkabilirdi.

90
00:04:38,296 --> 00:04:41,337
Dalgaların boyu zaten 
12-15 metreyi bulmuştu

91
00:04:41,337 --> 00:04:43,427
ve dalga tepesinden gelen su, 


92
00:04:43,427 --> 00:04:46,492
tipideki kar gibi yatay 
bir şekilde esiyordu.


93
00:04:46,492 --> 00:04:50,370
Eğer yeterince hızlı yol almasaydık,
fırtınada batardık,

94
00:04:50,370 --> 00:04:53,527
ya alabora olurduk ya da 
teknemiz parçalara ayrılırdı.

95
00:04:53,527 --> 00:04:56,314
Tabiri caizse hayata
pamuk ipiyle bağlıydık

96
00:04:56,314 --> 00:04:59,518
ve bıçağın sırtında 
devam ediyorduk yola.

97
00:04:59,518 --> 00:05:03,351
Çok ihtiyacım olan hız tehlikeyi 
de beraberinde getirdi.


98
00:05:03,351 --> 00:05:07,575
Biz arabayla saatte 30, 50, 60 km/h 
gitmenin nasıl bir şey olduğunu biliyoruz.

99
00:05:07,575 --> 00:05:10,454
Çok zor değil.
Konsantre olabiliriz.


100
00:05:10,454 --> 00:05:12,042
Radyoyu açabiliriz.

101
00:05:12,042 --> 00:05:16,700
Hızlanın ve bu 80, 95, 110 km/h’i 
130, 145, 160 km/h’e çıkarın.

102
00:05:16,700 --> 00:05:19,974
Şimdi biraz gerildiniz, direksiyona
sıkıca yapıştınız.

103
00:05:19,974 --> 00:05:22,537
Şimdi geceleyin bu arabayı
araziye çıkarın

104
00:05:22,537 --> 00:05:24,873
ve ön cam sileceklerini,
ön camı çıkarın,

105
00:05:24,873 --> 00:05:26,498
farları ve frenleri de.

106
00:05:26,498 --> 00:05:28,704
İşte Güney Okyanusu aynen böyle.

107
00:05:28,704 --> 00:05:32,192
(Gülüşmeler) (Alkışlar)

108
00:05:33,172 --> 00:05:34,041
Böyle bir durumda

109
00:05:34,041 --> 00:05:36,831
uyumanın yolcu olarak bile
ne kadar zor olacağını

110
00:05:36,831 --> 00:05:38,511
hayal edebilirsiniz.

111
00:05:38,751 --> 00:05:40,136
Fakat sen bir yolcu değilsin.

112
00:05:40,136 --> 00:05:42,705
Üzerinde güç bela ayakta 
durabildiğin botta yalnızsın

113
00:05:42,705 --> 00:05:45,213
ve güvertedeki her kararı 
sen vermek zorundasın.


114
00:05:45,213 --> 00:05:48,487
Fiziksel ve ruhsal olarak 
tamamen tükenmiştim.


115
00:05:48,487 --> 00:05:50,600
12 saatte sekiz defa yelken değişimi.

116
00:05:50,600 --> 00:05:53,130
Ana yelken benim ağırlığımdan 
üç kat fazlaydı

117
00:05:53,130 --> 00:05:54,827
ve her değişimden sonra

118
00:05:54,827 --> 00:05:57,834
genzimi yakan Güney Okyanusu’nun
dondurucu havası ile

119
00:05:57,834 --> 00:06:01,721
kan ter içinde neredeyse
yere yığılıyordum.

120
00:06:01,721 --> 00:06:04,276
Fakat orada, sıklıkla

121
00:06:04,276 --> 00:06:07,596
ifrat ve tefrit birbirine karışıyor.

122
00:06:07,596 --> 00:06:11,659
Birkaç gün sonra en kötü 
durumu atlatmıştık.

123
00:06:11,659 --> 00:06:15,397
Bütün tuhaflıklara karşın
bu kadar depresyonunun içinde

124
00:06:15,397 --> 00:06:17,464
rekoru egale edebilmeyi 
başardık.


125
00:06:17,464 --> 00:06:20,250
Hava açıldı, yağmur durdu

126
00:06:20,250 --> 00:06:24,569
ve kalp atışlarımız, etrafımızdaki 
korkunç denizler


127
00:06:24,569 --> 00:06:28,168
en güzel mehtaplı dağlara dönüştü.

128
00:06:28,168 --> 00:06:32,765
Açıklaması zor, ama yola çıkınca
bambaşka bir moda giriyorsun.


129
00:06:32,765 --> 00:06:34,750
Teknen senin tüm dünyan

130
00:06:34,750 --> 00:06:37,595
ve ayrılırken yanına aldığıkların
sahip olduğun her şeydir.

131
00:06:37,595 --> 00:06:40,612
Şimdi hepinize: “Vancouver’a gidin

132
00:06:40,612 --> 00:06:44,348
ve gelecek üç ayda yaşamınızı sürdürmek 
için ihtiyacınız olan her şeyi bulun.”

133
00:06:44,348 --> 00:06:46,116
desem bu epey bir iş yani.

134
00:06:46,116 --> 00:06:48,554
Bu, yiyecek, yakıt, elbise,

135
00:06:48,554 --> 00:06:50,969
hatta tuvalet kağıdı 
ve diş macunu demek.

136
00:06:50,969 --> 00:06:52,432
İşte bizim yaptığımız bu

137
00:06:52,432 --> 00:06:54,336
ve ayrıldığımızda yakıtın
son damlasından



138
00:06:54,336 --> 00:06:57,800
son paket yiyeceğe kadar
her şeyi idare ediyoruz.

139
00:06:57,800 --> 00:07:00,083
Hayatımdaki hiçbir tecrübe bana

140
00:07:00,083 --> 00:07:03,580
“sonlu” kelimesinin tarifini 
daha güzel anlatamazdı.

141
00:07:03,580 --> 00:07:05,922
Sahip olduğumuz her şey 
sadece orada olan şeyler.

142
00:07:05,922 --> 00:07:07,571
Dahası yok.

143
00:07:07,571 --> 00:07:10,891
Bitiş çizgisinde rekoru kırmış olarak 
bottan aşağı inene kadar 


144
00:07:10,891 --> 00:07:14,211
güvertede yelkenin dışındaki 
her şeye karşı hissetmiş olduğum 


145
00:07:14,211 --> 00:07:18,809
sonlu olmak kavramını hayatımda 
hiç tercüme etmemiştim. 


146
00:07:18,809 --> 00:07:21,955
(Alkışlar)

147
00:07:24,595 --> 00:07:26,935
Birden noktaları birleştirdim.

148
00:07:26,935 --> 00:07:29,494
Küresel ekonomimiz 
bundan pek de farklı değil.

149
00:07:29,734 --> 00:07:32,276
O, insanlık tarihinde yalnızca
bir kez sahip olduğumuz 



150
00:07:32,276 --> 00:07:35,204
sonlu olan maddelere 
tamamen bağımlı durumda.

151
00:07:35,204 --> 00:07:38,638
Ve bu biraz bir taşın altında
ummadığın bir şeyi görmek 


152
00:07:38,638 --> 00:07:40,357
ve iki seçeneğin olmak 
gibi bir şey:

153
00:07:40,357 --> 00:07:43,371
Ya bu taşı bir tarafa koyarım 
ve onun hakkında


154
00:07:43,371 --> 00:07:46,894
daha fazla şeyler öğrenirim ya da 
taşı geri koyar hayalimdeki iş olan

155
00:07:46,894 --> 00:07:49,876
dünyanın etrafında yelkenliyle 
dolaşmaya devam ederim.

156
00:07:50,526 --> 00:07:52,128
Ben ilkini seçtim.

157
00:07:52,128 --> 00:07:55,611
Taşı bir tarafıma koydum 
ve küresel ekonomimizin 



158
00:07:55,611 --> 00:07:59,117
nasıl işlediğini anlamak için 
yöneticiler, uzmanlar, bilim adamları,

159
00:07:59,117 --> 00:08:02,739
ekonomistlerle konuşarak yeni
bir öğrenme macerasına çıktım.


160
00:08:02,739 --> 00:08:06,431
Ve merakım beni sıra dışı 
yerlere götürdü.

161
00:08:06,431 --> 00:08:09,983
Bu fotoğraf bir termik
santralin ocağında çekildi.

162
00:08:10,503 --> 00:08:14,317
Kömür, küresel enerji ihtiyacının 
temeli olması ve fakat aynı zamanda 


163
00:08:14,317 --> 00:08:17,274
aileme çok yakın olmasıyla beni şaşırttı.

164
00:08:17,274 --> 00:08:19,470
Benim büyük büyükbabam 
bir kömür madencisiydi

165
00:08:19,470 --> 00:08:22,600
ve yaşamının 50 yılını
yer altında geçirdi.

166
00:08:23,100 --> 00:08:26,315
Bu onun bir fotoğrafı
ve bu fotoğrafı gördüğünüzde,

167
00:08:26,315 --> 00:08:28,480
başka bir çağdan birisini görürsünüz.


168
00:08:28,800 --> 00:08:31,818
Bugün bu çağda hiç kimse 
bu kadar yüksek belli 



169
00:08:31,818 --> 00:08:34,303
bir pantolon giymez. (Gülüşmeler)

170
00:08:34,303 --> 00:08:36,973
Buna rağmen, bu ben ve büyük büyük babam.

171
00:08:36,973 --> 00:08:41,106
Bu arada onlar gerçek
kulakları değil. (Gülüşmeler)

172
00:08:41,106 --> 00:08:45,564
Biz çok yakındık. Dizinde oturup maden 
hikayelerini dinlediğimi hatırlıyorum.


173
00:08:45,564 --> 00:08:47,816
O, yer altındaki arkadaşlıktan

174
00:08:47,816 --> 00:08:51,253
ve sandviçlerinin hamurunu
bozulmasın diye orada 


175
00:08:51,253 --> 00:08:54,341
birlikte çalıştıkları midilli atlarına 
verdiklerinden bahsederdi.

176
00:08:54,341 --> 00:08:56,732
Sanki dün gibi.

177
00:08:56,732 --> 00:08:58,520
Ve öğrenme maceramda,

178
00:08:58,520 --> 00:09:00,842
Dünya Kömür Birliği’nin 
web sitesine girdim

179
00:09:00,842 --> 00:09:03,164
ve anasayfanın ortasında 
şöyle diyordu:

180
00:09:03,164 --> 00:09:06,322
”Yaklaşık 118 yıllık kömürümüz kaldı.”

181
00:09:06,322 --> 00:09:09,456
Ve kendi kendime düşündüm, peki, 
bu benim ömrümden daha fazla

182
00:09:09,456 --> 00:09:12,335
ve petrol hakkındaki 
tahminlerden çok, çok fazla.

183
00:09:12,335 --> 00:09:15,400
Bir hesap yaptım, büyük 
büyükbabamın tam olarak 


184
00:09:15,400 --> 00:09:19,974
o yıldan 118 yıl önce 
doğduğunu fark ettim

185
00:09:19,974 --> 00:09:22,737
ve ben onun kucağında
11 yaşına kadar oturmuştum

186
00:09:22,737 --> 00:09:24,641
ve bunun ne şimdi ne de tarihte

187
00:09:24,641 --> 00:09:26,963
hiçbir şey olmadığını fark ettim.

188
00:09:26,963 --> 00:09:30,121
Bu, bana yapacağımı hiç 
düşünmediğim bir karar aldırdı:


189
00:09:30,121 --> 00:09:32,466
bireysel yelkencilik 
sporunu arkada bırakmak


190
00:09:32,466 --> 00:09:35,531
ve hayatımda karşılaştığım 
en büyük zorluğa odaklanmak:


191
00:09:35,531 --> 00:09:37,861
küresel ekonomimizin geleceğine.


192
00:09:37,861 --> 00:09:40,570
Bunun sadece enerjiyle alakalı
olmadığı hemen fark ettim.

193
00:09:40,570 --> 00:09:42,403
Aynı zamanda materyallerle alakalıydı.

194
00:09:42,403 --> 00:09:44,772
2008'de elime değerli madenleri 
çıkarmak için

195
00:09:44,772 --> 00:09:46,816
kaç yılımız olduğunu anlatan

196
00:09:46,816 --> 00:09:49,532
bir bilimsel çalışma aldım:

197
00:09:49,532 --> 00:09:53,921
bakır, 61; kalay, çinko, 40; gümüş, 29.

198
00:09:53,921 --> 00:09:57,837
Bu rakamlar tam olmayabilir, fakat 
biz bunların sonlu olduğunu biliyorduk.


199
00:09:57,837 --> 00:09:59,504
Biz onlara bir defalık sahibiz.

200
00:09:59,504 --> 00:10:03,208
Ve maalesef bu materyalleri
kullanma hızımız süratle,

201
00:10:03,208 --> 00:10:04,690
katlanarak arttı.

202
00:10:04,690 --> 00:10:07,806
Dünyadaki daha fazla insan ve 
nesneyle gerçekten gördük ki

203
00:10:07,806 --> 00:10:11,310
bu temel emtialardaki 
100 yılın fiyat düşüşü 


204
00:10:11,330 --> 00:10:13,425
sadece 10 yılda bitti.

205
00:10:13,425 --> 00:10:15,212
Ve bu hepimizi etkiliyor.

206
00:10:15,212 --> 00:10:17,612
Bu fiyatları uçurdu,

207
00:10:17,612 --> 00:10:20,081
öyle ki 2011’de,

208
00:10:20,081 --> 00:10:22,619
ortalama bir Avrupalı araç üreticisi

209
00:10:22,619 --> 00:10:25,173
tamamen kontrollerinin 
dışındaki bir şeyden dolayı

210
00:10:25,173 --> 00:10:27,379
faaliyet kârlarının yarısını
silip süpüreren

211
00:10:27,379 --> 00:10:29,701
500 milyon Avroluk

212
00:10:29,701 --> 00:10:33,260
bir ham madde fiyat artışı gördü.

213
00:10:33,260 --> 00:10:36,350
Daha fazla öğrendikçe hayatımı 
daha fazla değiştirmeye başladım.


214
00:10:36,350 --> 00:10:38,869
Daha az seyahat etmeye, daha az şey 
yapmaya ve kullanmaya başladım.

215
00:10:38,869 --> 00:10:42,390
Daha az şey yapmayı yapmak zorunda 
olduğumuz bir şeymiş gibi hissettim.


216
00:10:42,390 --> 00:10:44,230
Fakat bu beni rahatsız etti.

217
00:10:44,230 --> 00:10:45,862
Doğru olmadığı hissi uyardı.

218
00:10:45,862 --> 00:10:48,358
Zamana oynadığımızı hissettim.

219
00:10:48,358 --> 00:10:50,250
Resmen top çeviriyorduk.

220
00:10:50,250 --> 00:10:53,477
Herkes değişse bile,
bu problemi çözmeyecektir.

221
00:10:53,477 --> 00:10:55,521
Sistemi tamir etmeyecektir.

222
00:10:55,521 --> 00:10:58,642
Bu, geçiş aşamasında önemliydi, 
fakat beni asıl meraklandıran şey



223
00:10:58,642 --> 00:11:02,451
neye geçildiğiydi.
Aslında ne işe yarabilirdi?

224
00:11:03,451 --> 00:11:07,246
Beni asıl vuran çerçevesi 
içinde yaşadığımız 


225
00:11:07,246 --> 00:11:09,545
temeli çatlamış sistemin kendisiydi.

226
00:11:09,995 --> 00:11:11,804
Ve sonunda anladım ki,

227
00:11:12,804 --> 00:11:15,837
işletme sistemimiz, 
ekonomimizin işleme biçimi,

228
00:11:15,837 --> 00:11:19,320
ekonomimizin kuruluş biçimi 
kendi içinde bir sistemdir.


229
00:11:19,320 --> 00:11:22,222
Denizdeyken karmaşık sistemleri
anlamak zorunda kalmıştım.


230
00:11:22,222 --> 00:11:24,100
Birden fazla girdiyi almak,

231
00:11:24,100 --> 00:11:25,612
onları işlemek

232
00:11:25,612 --> 00:11:28,070
ve kazanmak için sistemi 
anlamak zorundaydım.

233
00:11:28,070 --> 00:11:30,233
Onu anlamlandırmalıydım.

234
00:11:30,233 --> 00:11:34,296
Küresel ekonomimize baktığımda 
fark ettim ki o da bir sistem, 


235
00:11:34,296 --> 00:11:38,708
fakat uzun vadede etkili bir şekilde 
sürdürülebilir olmayan bir sistem.


236
00:11:38,708 --> 00:11:42,469
Ve fark ettim ki 150 yıldır 
doğrusal ekonomiyi 


237
00:11:42,469 --> 00:11:44,339
geliştirmeye çalışıyoruz.

238
00:11:44,339 --> 00:11:46,370
Bir materyali yerin 
altından çıkardığımızda


239
00:11:46,370 --> 00:11:48,878
ondan bir şey yapıyoruz 
ve en sonunda 


240
00:11:48,878 --> 00:11:52,152
bu ürün atılıyor, evet, 
bazısını geri dönüştürüyoruz,

241
00:11:52,152 --> 00:11:55,147
başta öyle planlandığı için değil,

242
00:11:55,147 --> 00:11:57,353
başka çare olmadığı için.

243
00:11:57,353 --> 00:12:00,557
Bu öyle bir ekonomi ki aslında 
uzun vadede sürdürülemez

244
00:12:00,557 --> 00:12:03,590
ve sonlu materyellerimizin 
olduğunu da biliyorsak,


245
00:12:03,590 --> 00:12:06,919
peki o zaman neden 
nesneleri tüketen

246
00:12:06,919 --> 00:12:08,777
ve çöp üreten bir 
ekonomi kuralım ki?

247
00:12:08,777 --> 00:12:11,702
Hayat milyarlarca yıl önce oluştu

248
00:12:11,702 --> 00:12:15,324
ve sürekli materyalleri etkin bir şekilde
kullanmaya adapte oldu.


249
00:12:15,324 --> 00:12:18,645
Çok karmaşık bir sistem ama
içinde bir tane bile çöp yok.


250
00:12:18,645 --> 00:12:20,874
Her şey metabolize ediliyor.

251
00:12:21,244 --> 00:12:24,783
Bu kesinlikle doğrusal bir ekonomi değil, 
fakat döngüsel.

252
00:12:25,934 --> 00:12:28,931
Ve ben bahçedeki o çocuk gibi hissettim.

253
00:12:28,931 --> 00:12:33,598
Bu yeni maceramda ilk kez, nereye 
yöneldiğimizi tam olarak görebiliyordum.


254
00:12:33,598 --> 00:12:37,382
Nesneleri tüketmekten ziyade 
kullanan bir ekonomi kurabilsek,


255
00:12:37,382 --> 00:12:40,610
gerçekten uzun vadede işleyecek 
bir gelecek inşa edebiliriz.


256
00:12:40,610 --> 00:12:42,514
Heyecanlanmıştım.

257
00:12:42,514 --> 00:12:44,673
Bu çözüm üretecek bir şeydi.

258
00:12:44,673 --> 00:12:48,450
Nereye doğru gittiğimizi tam 
olarak biliyorduk. Oraya ulaşmak için

259
00:12:48,450 --> 00:12:50,950
çok çalışmak zorunda kaldık.
Bu duygu ve düşüncelerle

260
00:12:50,950 --> 00:12:54,095
2010 yılı Eylül ayında Ellen MacArthur 
Vakfı'nı kurduk.

261
00:12:55,485 --> 00:12:59,348
Bir çok düşünce okulu düşüncemizi besledi 
ve bizi bu modele yönlendirdi:

262
00:12:59,348 --> 00:13:03,968
Sanayisel ortak yaşam, performans 
ekonomisi, paylaşım ekonomisi, biyomimikri

263
00:13:03,968 --> 00:13:06,724
ve elbette, “beşikten beşiğe 
tasarım” anlayışı.

264
00:13:06,894 --> 00:13:10,579
Materyaller ya teknik ya da 
biyolojik olarak tarif edilecek.

265
00:13:10,579 --> 00:13:13,600
Çöp tamamen düzenlenecek

266
00:13:13,600 --> 00:13:16,112
ve biz uzun vadede işleyecek


267
00:13:16,112 --> 00:13:18,294
bir sisteme sahip olacaktık.


268
00:13:18,294 --> 00:13:20,361
Peki bu ekonomi neye benzetilebilir?

269
00:13:21,151 --> 00:13:25,089
Belki aydınlatma cihazlarını 
satın almazdık, fakat elektrik

270
00:13:25,089 --> 00:13:27,972
hizmeti için para öderdik,
üreticiler materyalleri tamir eder

271
00:13:27,972 --> 00:13:30,693
ve daha iyi ürünler olduğunda 
cihazları değiştirirlerdi.

272
00:13:30,693 --> 00:13:33,990
Ya ambalajlar toksik olmasa 
ve suda çözülebilse 


273
00:13:33,990 --> 00:13:37,102
ve biz onu içebilsek ve 
hiç çöp olmasa?

274
00:13:37,102 --> 00:13:39,215
Ya motorlar tekrar üretilebilir olsa

275
00:13:39,215 --> 00:13:41,490
ve biz bileşen malzemeleri 
tamir edebilsek 


276
00:13:41,490 --> 00:13:43,720
ve enerji talebini önemli 
bir oranda azaltabilsek?

277
00:13:43,720 --> 00:13:47,160
Ya devre kartlarının bileşen 
malzemeleri tamir edebilsek, 


278
00:13:47,160 --> 00:13:49,823
ikinci bir aşama yoluyla 
içindeki materyalleri

279
00:13:49,823 --> 00:13:51,225
tamamıyla tamir edebilsek?

280
00:13:51,225 --> 00:13:53,517
Ya yiyecek ve insan 
artıklarını toplayabilsek?

281
00:13:53,517 --> 00:13:56,698
Ya onlardan gübre, ısı, enerji,

282
00:13:56,698 --> 00:13:59,694
nihayetinde besleyici sistemleri 
tekrar birbirine bağlasak 


283
00:13:59,694 --> 00:14:02,805
ve doğal sermayeyi tekrar kursak?

284
00:14:02,805 --> 00:14:05,707
Ve arabalar -- istediğimiz şey 
bir yerlere gitmek.

285
00:14:05,707 --> 00:14:08,350
İçindeki materyallere 
sahip olmamız gerekmiyor.

286
00:14:08,350 --> 00:14:09,989
Arabalar bir hizmet olabilir

287
00:14:09,989 --> 00:14:12,543
ve gelecekte bize hareketlilik
sağlayabilir mi?

288
00:14:13,033 --> 00:14:17,230
Bunlar kulağa çok hoş geliyor, fakat 
bunlar sadece fikir değil, artık gerçek

289
00:14:17,230 --> 00:14:19,950
ve bunlar döngüsel ekonominin 
başında yer alıyor.


290
00:14:19,950 --> 00:14:24,454
Bizim önümüzde olan şey 
bunları genişletmek ve büyütmek.


291
00:14:24,454 --> 00:14:27,429
Peki doğrusaldan döngüsele
nasıl geçiş yapardınız?


292
00:14:27,899 --> 00:14:29,725
Takımım ve ben vakıfta düşündük ki

293
00:14:29,725 --> 00:14:31,499
siz dünyanın en iyi üniversiteleriyle

294
00:14:31,499 --> 00:14:33,129
dünyadaki öncü işletmelerle,

295
00:14:33,129 --> 00:14:36,467
dünyada bir çok kişinin 
katıldığı platformlarla

296
00:14:36,467 --> 00:14:38,439
ve hükümetlerle çalışmak istersiniz.

297
00:14:38,439 --> 00:14:40,509
Düşündük ki, en iyi analistlerle çalışıp

298
00:14:40,509 --> 00:14:41,963
onlara şunu sormak istersiniz:

299
00:14:41,963 --> 00:14:45,514
"Döngüsel ekonomi büyümeyi 
kaynak kısıtlılığından ayrıştırabilir mi?


300
00:14:45,514 --> 00:14:49,136
Döngüsel ekonomi doğal 
sermayeyi yeniden kurabilir mi?


301
00:14:49,136 --> 00:14:52,781
Döngüsel ekonomi mevcut kimyasal 
gübre kullanımının yerini alabilir mi?"

302
00:14:52,781 --> 00:14:55,127
Ayrıştırabilmeye olan cevap evetti,

303
00:14:55,127 --> 00:14:58,145
mevcut kimyasal gübre kullanımının 
değiştirilmesine de evetti,

304
00:14:58,145 --> 00:15:01,930
çarpıcı bir şekilde 2.7 kat fazla.

305
00:15:02,520 --> 00:15:05,250
Fakat bana döngüsel ekonomi hakkında 
en çok ilham veren şey 


306
00:15:05,250 --> 00:15:08,239
gençlere ilham verme yeteneğiydi.

307
00:15:08,779 --> 00:15:11,914
Gençler ekonomiyi dairesel 
bir lensle görürlerse,

308
00:15:11,914 --> 00:15:16,450
tamamen aynı ufukta 
yepyeni fırsatları görürler.

309
00:15:16,488 --> 00:15:19,093
Onlar sistemin tümünü 
yeniden kurmak için 


310
00:15:19,093 --> 00:15:21,480
yaratıcılık ve bilgilerini 
kullanabilirler

311
00:15:21,480 --> 00:15:23,593
ve işte orada şu an 
sizin almanızı bekliyor,

312
00:15:23,593 --> 00:15:26,249
ve bunu ne kadar hızlı yaparsak 
o kadar iyi.

313
00:15:26,249 --> 00:15:29,119
Buna ulaşmaya onların ömrü yeter mi?

314
00:15:29,119 --> 00:15:31,035
Bu gerçekten mümkün mü?

315
00:15:31,035 --> 00:15:32,765
Ben inanıyorum ki evet.

316
00:15:33,105 --> 00:15:36,944
Büyük büyükbabamın hayatına 
bakarsanız, her şey mümkün.


317
00:15:37,574 --> 00:15:41,310
O doğduğunda dünyada 
sadece 25 tane araba vardı;


318
00:15:41,310 --> 00:15:43,410
daha yeni icat edilmişlerdi.

319
00:15:43,410 --> 00:15:47,671
O 14 yaşındayken, tarihte ilk kez uçtuk.

320
00:15:47,671 --> 00:15:50,160
Şimdiyse her gün 100 bin adet

321
00:15:50,160 --> 00:15:52,396
çarter uçuşu yapılıyor.

322
00:15:52,396 --> 00:15:56,100
O 45 yaşındayken, ilk bilgisayarı yaptık.

323
00:15:56,100 --> 00:15:58,127
Çokları “Tutmaz bu.” dediler, fakat tuttu,

324
00:15:58,127 --> 00:16:01,168
sadece 20 yıl sonra onu bir
mikroçipe dönüştürdük

325
00:16:01,168 --> 00:16:04,660
ki bugün bu salonda binlercesi var.

326
00:16:05,480 --> 00:16:08,359
O ölmeden 10 yıl önce ilk
taşınabilir telefonunu yaptık.

327
00:16:08,359 --> 00:16:10,333
Açıkçası çok da taşınabilir değildi,

328
00:16:10,333 --> 00:16:12,307
fakat şimdi gerçekten de öyle.

329
00:16:12,307 --> 00:16:16,277
Büyük büyükbabam dünyadan 
göçtüğünde, internet geldi.

330
00:16:16,277 --> 00:16:18,390
Şimdi her şeyi yapabiliriz,

331
00:16:18,390 --> 00:16:19,670
fakat daha da önemlisi,

332
00:16:19,670 --> 00:16:21,635
şimdi bizim bir planımız var.

333
00:16:21,635 --> 00:16:22,770
Teşekkür ederim.



334
00:16:22,770 --> 00:16:26,131
(Alkışlar)