1
00:00:00,597 --> 00:00:02,478
Kiedy jesteś dzieckiem,

2
00:00:02,478 --> 00:00:06,077
nic i wszystko jest możliwe.

3
00:00:06,147 --> 00:00:10,186
Wyzwaniem, tak często,
jest trzymanie się celu kiedy dorastamy.

4
00:00:10,596 --> 00:00:12,181
Jako czterolatka,

5
00:00:12,181 --> 00:00:14,841
pierwszy raz w życiu żeglowałam.

6
00:00:15,671 --> 00:00:19,878
Nigdy nie zapomnę podniecenia
gdy zmierzaliśmy do wybrzeża.

7
00:00:19,878 --> 00:00:21,643
Nigdy nie zapomnę

8
00:00:21,643 --> 00:00:24,638
poczucia przygody,
kiedy wspinałam się na pokład

9
00:00:24,638 --> 00:00:28,280
i po raz pierwszy
zajrzałam do malutkiej kajuty.

10
00:00:28,280 --> 00:00:31,488
Jednak najwspanialszym uczuciem
było uczucie wolności,

11
00:00:31,488 --> 00:00:35,226
uczucie, gdy wciągaliśmy żagle.

12
00:00:35,226 --> 00:00:37,600
Dla czterolatki

13
00:00:37,600 --> 00:00:41,449
było to najlepsze poczucie wolności,
jakie tylko mogłam sobie wyobrazić.

14
00:00:41,449 --> 00:00:44,792
Tego dnia postanowiłam, że kiedyś

15
00:00:44,792 --> 00:00:47,850
opłynę świata dookoła.

16
00:00:48,530 --> 00:00:52,360
Zrobiłam wszystko, co mogłam,
aby spełnić to marzenie.

17
00:00:52,360 --> 00:00:55,426
W wieku 10 lat oszczędzałam
resztę ze szkolnego obiadu.

18
00:00:55,426 --> 00:00:59,344
Codziennie, przez 8 lat, 
jadłam pure ziemniaczane z fasolą,

19
00:00:59,344 --> 00:01:01,997
po 4 pensy od porcji, sos był za darmo.

20
00:01:01,997 --> 00:01:05,014
Każdego dnia odkładałam
resztę na wierzch skarbonki.

21
00:01:05,014 --> 00:01:07,604
I kiedy uzbierałam funta,
wrzucałam do skarbonki

22
00:01:07,604 --> 00:01:12,167
i wykreślałam jedną ze 100 kratek
narysowanych na kartce.

23
00:01:12,167 --> 00:01:15,418
W końcu kupiłam małą łódkę.

24
00:01:15,418 --> 00:01:19,381
Siedziałam w niej godzinami w ogrodzie,
marząc o moim celu.

25
00:01:19,381 --> 00:01:22,500
Przeczytałam wszystko, co mogłam
znaleźć, o żeglarstwie,

26
00:01:22,500 --> 00:01:25,495
a kiedy powiedziano mi w szkole,

27
00:01:25,495 --> 00:01:27,771
że nie nadaję się na weterynarza,

28
00:01:27,771 --> 00:01:32,454
w wieku 17 lat rzuciłam szkołę, 
aby uczyć się żeglarstwa.

29
00:01:32,739 --> 00:01:36,830
Wyobraźcie sobie, co czułam,
tylko 4 lata później,

30
00:01:36,830 --> 00:01:38,506
siedząc w sali konferencyjnej

31
00:01:38,506 --> 00:01:42,515
naprzeciwko kogoś,
kto mógł spełnić moje marzenie.

32
00:01:42,895 --> 00:01:46,003
Czułam, jakby moje życie 
zależało od tej chwili

33
00:01:46,003 --> 00:01:48,644
i niespodziewanie, ten ktoś się zgodził.

34
00:01:48,644 --> 00:01:52,754
Ledwo mogłam pomieścić emocje
podczas pierwszego spotkania projektowego

35
00:01:52,754 --> 00:01:55,564
projektując łódź
którą miałam popłynąć sama,

36
00:01:55,564 --> 00:01:58,443
bez przerw, dookoła świata.

37
00:01:58,443 --> 00:02:01,299
Od tego pierwszego spotkania,
aż do końca wyścigu,

38
00:02:01,299 --> 00:02:03,597
stało się wszystko, o czym
kiedykolwiek marzyłam.

39
00:02:03,597 --> 00:02:07,498
Tak jak w moich snach,
było niesamowicie i było trudno.

40
00:02:07,498 --> 00:02:09,658
Minęłam górę lodową o 6 m.

41
00:02:09,658 --> 00:02:12,931
9 razy wspinałam się na
27 metrowy maszt.

42
00:02:12,931 --> 00:02:15,300
Na Oceanie Antarktycznym
wiatr przewrócił łódkę.

43
00:02:15,300 --> 00:02:18,272
Ale zachody słońca,
przyroda i odosobnienie

44
00:02:18,272 --> 00:02:21,597
zapierały dech w piersiach.

45
00:02:21,857 --> 00:02:24,504
Po 3 miesiącach na morzu, w wieku 24 lat,

46
00:02:24,504 --> 00:02:26,799
ukończyłam regaty na drugim miejscu.

47
00:02:27,359 --> 00:02:30,750
Pokochałam to tak bardzo, 
że w ciągu kolejnych 6 miesięcy

48
00:02:30,750 --> 00:02:35,326
zdecydowałam opłynąć świat jeszcze raz,
tym razem nie w regatach.

49
00:02:35,326 --> 00:02:40,214
Chciałam być najszybszą osobą,
która opłynęła świat solo bez przerwy.

50
00:02:40,789 --> 00:02:43,650
Do tego potrzebowałam innego jachtu:

51
00:02:43,650 --> 00:02:47,244
większego, szerszego, 
szybszego i mocniejszego.

52
00:02:47,244 --> 00:02:50,959
Żeby pokazać skalę tego jachtu:
Można się wspiąć wewnątrz masztu

53
00:02:50,959 --> 00:02:52,863
aż po sam czubek.

54
00:02:52,863 --> 00:02:55,973
23 metry długi, 18 metrów szeroki.

55
00:02:56,253 --> 00:02:58,372
Pieszczotliwie nazwałam go Moby

56
00:02:58,552 --> 00:03:00,131
To był trimaran.

57
00:03:00,311 --> 00:03:03,892
Kiedy go budowaliśmy, nikt jeszcze
nie dał rady opłynąć świata solo,

58
00:03:03,892 --> 00:03:06,191
bez przerwy, w czymś takim,
choć wielu próbowało.

59
00:03:06,191 --> 00:03:11,063
Ale kiedy budowaliśmy jacht, pewien
Francuz wziął trimaran 25% większy

60
00:03:11,063 --> 00:03:14,852
i nie tylko dał radę,
ale jeszcze pobił rekord z 93 dni

61
00:03:14,852 --> 00:03:17,348
do 72.

62
00:03:17,568 --> 00:03:20,155
Poprzeczka znalazła się znacznie wyżej.

63
00:03:20,155 --> 00:03:22,105
Takie łodzie są niesamowite w żegludze.

64
00:03:22,105 --> 00:03:25,472
To była łódź szkoleniowa
z francuskiego wybrzeża.

65
00:03:25,472 --> 00:03:29,187
Dobrze ją znałam, byłam
jedną z pięcioosobowej załogi.

66
00:03:29,187 --> 00:03:33,538
5 sekund wystarczało,
żeby z pełnej kontroli

67
00:03:33,538 --> 00:03:36,617
znaleźć się w ciemności
z oknami pod wodą,

68
00:03:36,617 --> 00:03:38,776
pięć sekund mija szybko.

69
00:03:38,776 --> 00:03:41,679
Zobaczcie, jak daleko od
tych ludzi jest morze.

70
00:03:41,679 --> 00:03:45,792
Wyobraźcie sobie że jesteście sami
na Oceanie Arktycznym.

71
00:03:45,792 --> 00:03:49,950
Zanurzeni w lodowatej wodzie,
tysiące kilometrów od lądu.

72
00:03:51,270 --> 00:03:53,560
To było Boże Narodzenie.

73
00:03:53,560 --> 00:03:56,933
Wbijałam się w Ocean Antarktyczny
poniżej Australii.

74
00:03:56,933 --> 00:03:59,550
Warunki były straszne.

75
00:03:59,550 --> 00:04:01,531
Zbliżałam się do miejsca

76
00:04:01,531 --> 00:04:05,432
ponad 3000 km od
najbliższego miasta.

77
00:04:05,432 --> 00:04:08,311
Najbliższym lądem była Antarktyka,
a najbliżsi ludzie

78
00:04:08,311 --> 00:04:11,180
to nade mną, obsada 
Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

79
00:04:11,180 --> 00:04:12,560
(śmiech)

80
00:04:12,560 --> 00:04:15,369
To naprawdę środek niczego.

81
00:04:15,369 --> 00:04:17,180
Jeśli potrzebujesz pomocy

82
00:04:17,180 --> 00:04:18,736
i nadal żyjesz,

83
00:04:18,736 --> 00:04:21,731
potrzeba 4 dni,
żeby dotarł statek

84
00:04:21,731 --> 00:04:25,145
i kolejne 4 dni, 
żeby zabrał Cię do portu.

85
00:04:25,145 --> 00:04:27,466
Za daleko na helikopter,

86
00:04:27,466 --> 00:04:29,310
a samolot nie ma jak wylądować.

87
00:04:29,310 --> 00:04:32,584
Zbliżałam się do gigantycznego sztormu,

88
00:04:32,944 --> 00:04:35,370
z wiatrem wiejącym z prędkością 80 węzłów,

89
00:04:35,370 --> 00:04:38,296
zbyt silnym dla łodzi i dla mnie.

90
00:04:38,296 --> 00:04:41,337
Fale sięgały już 12 - 15 metrów,

91
00:04:41,337 --> 00:04:43,427
a piana zdmuchiwana z grzbietów

92
00:04:43,427 --> 00:04:46,492
pędziła poziomo, 
jak śnieg w zadymce.

93
00:04:46,492 --> 00:04:50,370
Jeśli nie popłynęłabym dość szybko,
wkrótce zostałabym pochłonięta,

94
00:04:50,370 --> 00:04:53,527
i albo przewrócona, 
albo roztrzaskana na kawałki.

95
00:04:53,527 --> 00:04:56,314
Dosłownie walczyłam
o swoje życie,

96
00:04:56,314 --> 00:04:59,518
wiszące na włosku.

97
00:04:59,518 --> 00:05:03,351
Prędkość, której tak desperacko 
potrzebowałam, była też groźna.

98
00:05:03,351 --> 00:05:07,575
Wszyscy wiemy jak jest prowadzić auto
30 km/h, 40, 50,

99
00:05:07,575 --> 00:05:10,454
To nie jest trudne,
łatwo się skoncentrować.

100
00:05:10,454 --> 00:05:12,242
Radio może być głośno.

101
00:05:12,242 --> 00:05:16,700
Ale zwiększ prędkość do 80, 100, 120,
i dalej, do 140, 160 km/h

102
00:05:16,700 --> 00:05:19,974
a dłonie zacisną się tak mocno,
że kostki zbieleją.

103
00:05:19,974 --> 00:05:22,537
Zjedź z drogi w nocy z taką prędkością,

104
00:05:22,537 --> 00:05:24,873
usuń wycieraczki
i przednią szybę,

105
00:05:24,873 --> 00:05:26,498
zgaś światła i wymontuj hamulce.

106
00:05:26,498 --> 00:05:28,704
To żeglarstwo na Oceanie 
Antarktycznym.

107
00:05:28,704 --> 00:05:32,192
(śmiech) (aplauz)

108
00:05:32,992 --> 00:05:34,041
Łatwo sobie wyobrazić,

109
00:05:34,041 --> 00:05:36,831
że ciężko spać w takich warunkach,


110
00:05:36,831 --> 00:05:38,511
nawet jako pasażer.

111
00:05:38,781 --> 00:05:40,306
A co kiedy nie jesteś pasażerem?

112
00:05:40,306 --> 00:05:42,705
Sam na jachcie, ledwo
utrzymujesz się na nogach,

113
00:05:42,705 --> 00:05:45,213
i musisz podejmować wszystkie decyzje?

114
00:05:45,213 --> 00:05:48,487
Byłam całkowicie wyczerpana,
fizycznie i psychicznie.

115
00:05:48,487 --> 00:05:50,600
8 zmian żagli w 12 godzin.

116
00:05:50,600 --> 00:05:53,130
Grot wążył 3 razy więcej ode mnie,

117
00:05:53,130 --> 00:05:54,827
i po każdej zmianie

118
00:05:54,827 --> 00:05:57,124
przewracałam się na pokład,
mokra od potu

119
00:05:57,124 --> 00:06:01,721
z tym lodowatym powietrzem arktycznym
palącym mnie w gardło.

120
00:06:01,721 --> 00:06:04,276
Ale tam, najgłębszy niż

121
00:06:04,276 --> 00:06:07,596
kontrastował tak często 
z najwyższym wyżem.

122
00:06:07,596 --> 00:06:11,659
Kilka dni później wydostałam się
z tyłu niżu atmosferycznego

123
00:06:11,659 --> 00:06:15,397
i wbrew przeciwnościom byłam 
w stanie płynąć dalej po rekord

124
00:06:15,397 --> 00:06:17,464
korzystając z niżu za sobą.

125
00:06:17,464 --> 00:06:20,250
Niebo się oczyściło,
deszcz przestał padać.

126
00:06:20,250 --> 00:06:24,569
i nasze emocjonujące, potworne
morza wokół przekształciły się

127
00:06:24,569 --> 00:06:28,168
w najpiękniejsze, zalane księżycem, góry.

128
00:06:28,168 --> 00:06:32,765
Trudno wytłumaczyć,
ten inny stan umysłu na morzu.

129
00:06:32,765 --> 00:06:34,750
Łódź jest całym światem

130
00:06:34,750 --> 00:06:37,595
I to co zostało zabrane na pokład,
jest wszystkim co masz.

131
00:06:37,595 --> 00:06:40,612
Gdybym poprosiła Was,
żebyście pojechali do Vancouver

132
00:06:40,612 --> 00:06:44,348
i przygotowali wszystko co będzie 
potrzebne na kolejne 3 miesiące,

133
00:06:44,348 --> 00:06:46,116
to niemałe zadanie.

134
00:06:46,116 --> 00:06:48,554
Jedzenie, paliwo, ubrania

135
00:06:48,554 --> 00:06:50,969
nawet papier toaletowy i pasta do zębów.

136
00:06:50,969 --> 00:06:52,432
To jest to co robimy,

137
00:06:52,432 --> 00:06:54,336
Przed wyruszeniem właśnie planujemy,

138
00:06:54,336 --> 00:06:58,000
do ostatniej kropli paliwa
i ostatniej puszki z jedzeniem.

139
00:06:58,000 --> 00:06:59,833
Żadne inne doświadczenie

140
00:06:59,833 --> 00:07:03,640
nie mogłoby mi pomóc bardziej
zrozumieć znaczenie słowa "skończone".

141
00:07:03,640 --> 00:07:05,852
Wszystko, co bierzemy,
jest wszystkim co mamy.

142
00:07:05,852 --> 00:07:07,571
Nie ma nic więcej.

143
00:07:07,571 --> 00:07:10,891
Nigdy w życiu nie poczułam
znaczenia "skończone",

144
00:07:10,891 --> 00:07:14,211
które znałam z pokładu,
poza żeglarstwem,

145
00:07:14,211 --> 00:07:18,809
dopóki nie zeszłam z łodzi na końcu
tego rejsu, po pobiciu rekordu.

146
00:07:18,809 --> 00:07:21,955
(aplauz)

147
00:07:24,265 --> 00:07:26,935
Nagle połączyłam kropki.

148
00:07:26,935 --> 00:07:29,164
Nasza światowa gospodarka
niczym się nie różni.

149
00:07:29,774 --> 00:07:32,276
Całkowicie zależy od
skończonej ilości materiałów,

150
00:07:32,276 --> 00:07:34,864
do wykorzystania raz
w całej historii ludzkości.

151
00:07:34,864 --> 00:07:38,638
To trochę jak ujrzeć coś 
niespodziewanego pod kamieniem,

152
00:07:38,638 --> 00:07:40,147
są dwie możliwości:

153
00:07:40,147 --> 00:07:42,701
albo odłożyć kamień na bok

154
00:07:42,701 --> 00:07:46,114
i poznać to coś, albo
odłożyć kamień na miejsce,

155
00:07:46,114 --> 00:07:49,876
i dalej wykonywać swoją pracę
marzeń, żeglując dookoła świata.

156
00:07:50,526 --> 00:07:52,128
Wybrałam to pierwsze.

157
00:07:52,128 --> 00:07:55,611
Odłożyłam kamień na bok i rozpoczęłam
nową wyprawę badawczą,

158
00:07:55,611 --> 00:07:59,117
rozmawiałam z prezesami,
ekspertami, naukowcami, ekonomistami

159
00:07:59,117 --> 00:08:02,739
żeby zrozumieć, jak
działa światowa gospodarka.

160
00:08:02,739 --> 00:08:06,431
Moja ciekawość zaprowadziła
mnie w niezwykłe miejsca.

161
00:08:06,431 --> 00:08:09,983
Ta fotografia została zrobiona
w kotle w elektrowni węglowej.

162
00:08:11,183 --> 00:08:14,317
Byłam urzeczona węglem, podstawą
naszych potrzeb energetycznych,

163
00:08:14,317 --> 00:08:17,274
ale także bardzo bliskim mojej rodzinie.

164
00:08:17,274 --> 00:08:19,280
Mój pradziadek był górnikiem,

165
00:08:19,280 --> 00:08:22,600
spędził 50 lat życia pod ziemia.

166
00:08:23,520 --> 00:08:26,315
To jest jego zdjęcie,
i kiedy je oglądamy,

167
00:08:26,315 --> 00:08:28,480
widać kogoś z innej epoki.

168
00:08:28,800 --> 00:08:31,818
Nikt już w tym wieku dziś
nie nosi spodni

169
00:08:31,818 --> 00:08:34,303
z paskiem tak wysoko. (Śmiech)

170
00:08:34,303 --> 00:08:36,053
A tu ja, z moim
pradziadkiem,

171
00:08:36,053 --> 00:08:38,366
przy okazji, to nie są
jego prawdziwe uszy.

172
00:08:38,376 --> 00:08:44,896
Byliśmy blisko. Na jego kolanach
słuchałam jego górniczych opowieści.

173
00:08:44,906 --> 00:08:47,144
Pamiętam, jak opowiadał
o podziemnej wspólnocie,

174
00:08:47,144 --> 00:08:49,796
i kiedy chowali okruszki z kanapek

175
00:08:49,816 --> 00:08:53,593
dla kucyków pracujących pod ziemią

176
00:08:54,473 --> 00:08:55,801
To było jak wczoraj.

177
00:08:55,951 --> 00:08:58,122
Podczas mojej wyprawy badawczej

178
00:08:58,142 --> 00:09:00,340
odwiedziłam stronę
Światowej Organizacji Węgla,

179
00:09:00,340 --> 00:09:02,532
a tam, gdzieś na środku
strony, było napisane:

180
00:09:02,532 --> 00:09:05,584
"Zostało nam węgla na 118 lat"

181
00:09:06,214 --> 00:09:08,972
Pomyślałam, to nie zdarzy się
za mojego życia,

182
00:09:08,982 --> 00:09:12,246
i to o wiele więcej
niż ropy naftowej.

183
00:09:12,246 --> 00:09:14,985
Zrobiłam rachunek i zdałam
sobie sprawę, ze mój pradziadek

184
00:09:14,995 --> 00:09:19,310
urodził się dokładnie 
118 lat wcześniej.

185
00:09:19,320 --> 00:09:22,104
a ja siedziałam mu
na kolanach do 11 roku życia,

186
00:09:22,114 --> 00:09:24,067
I zdałam sobie sprawę, że to jest nic

187
00:09:24,087 --> 00:09:26,261
ani w czasie, ani w historii.

188
00:09:26,281 --> 00:09:29,693
Podjęłam decyzję,
wcześniej niewyobrażalną,

189
00:09:29,703 --> 00:09:32,481
zostawiam samotne żeglarstwo,

190
00:09:32,481 --> 00:09:35,136
i skupiam się na największym
wyzwaniu, jakie spotkałam:

191
00:09:35,136 --> 00:09:37,281
przyszłość naszej światowej gospodarki.

192
00:09:37,501 --> 00:09:40,221
Szybko zdałam sobie sprawę,
że nie chodzi tylko o energię.

193
00:09:40,221 --> 00:09:41,300
ale też surowce.

194
00:09:41,300 --> 00:09:44,743
W 2008 trafiłam na naukową rozprawę,

195
00:09:44,743 --> 00:09:46,382
na jaki czas mamy zasoby

196
00:09:46,382 --> 00:09:49,562
do wydobycia z Ziemi:

197
00:09:49,592 --> 00:09:53,762
miedź, 61 lat; cyna
i cynk, 40; srebro 29.

198
00:09:53,762 --> 00:09:57,441
Te szacunki nie są dokładne,
ale wiemy, że zasoby są skończone.

199
00:09:57,441 --> 00:09:58,987
Możemy je wydobyć tylko raz.

200
00:09:58,987 --> 00:10:02,864
Do tego, tempo zużycia 
zasobów gwałtownie rośnie,

201
00:10:02,864 --> 00:10:04,338
wykładniczo.

202
00:10:04,338 --> 00:10:06,880
Przy rosnącej liczbie ludzi,
posiadającą coraz więcej,

203
00:10:06,880 --> 00:10:09,026
byliśmy świadkami,
jak 100 lat spadku cen

204
00:10:09,026 --> 00:10:12,780
tych podstawowych towarów,
cofnęło się w tylko 10 lat.

205
00:10:12,790 --> 00:10:15,115
To ma wpływ na nas wszystkich.

206
00:10:15,115 --> 00:10:17,712
Spowodowało duże zmiany w cenach,

207
00:10:17,712 --> 00:10:19,582
tak bardzo, że w 2011

208
00:10:19,612 --> 00:10:22,441
przeciętny producent aut w Europie

209
00:10:22,441 --> 00:10:24,679
obserwował skok cen na surowce

210
00:10:24,679 --> 00:10:27,233
o 500 milionów EUR,

211
00:10:27,233 --> 00:10:29,679
co wymazało połowę
jego zysków operacyjnych,

212
00:10:29,679 --> 00:10:32,751
przez coś, na co
nie miał żadnego wpływu.

213
00:10:32,921 --> 00:10:36,070
Im więcej wiedziałam, tym bardziej 
zmieniałam swoje życie.

214
00:10:36,070 --> 00:10:39,010
Mniej podróżowałam,
mniej robiłam, mniej używałam.

215
00:10:39,010 --> 00:10:42,229
Miałam wrażenie, że robiłam
mniej niż powinnam.

216
00:10:42,239 --> 00:10:44,100
Ale coś nie dawało mi spokoju.

217
00:10:44,110 --> 00:10:45,850
Coś nie było w porządku.

218
00:10:45,850 --> 00:10:48,482
Czułam, że tylko kupuję czas.

219
00:10:48,482 --> 00:10:50,478
Tylko odwlekam koniec.

220
00:10:50,478 --> 00:10:53,660
Nawet, jeśli wszyscy się zmienili,
problem nie zostałby rozwiązany.

221
00:10:53,660 --> 00:10:55,367
System nie zostałby naprawiony.

222
00:10:55,367 --> 00:10:58,261
To było kluczowe dla zmiany,
ale to co mnie zafascynowało,

223
00:10:58,271 --> 00:11:02,502
to pytanie, na co to była zmiana?
Co by zadziałało?

224
00:11:03,632 --> 00:11:07,591
Uderzyło mnie, że sam system,
struktura w której żyjemy,

225
00:11:07,591 --> 00:11:09,086
jest z gruntu wadliwa.

226
00:11:10,006 --> 00:11:11,875
i w końcu dotarło do mnie,

227
00:11:11,875 --> 00:11:14,714
że nasz system operacyjny,
sposób, w jaki działa gospodarka,

228
00:11:14,714 --> 00:11:17,207
w jaki została zbudowana,
to jest właśnie system.

229
00:11:17,237 --> 00:11:19,320
Na morzu musiałam
rozumieć złożone systemy.

230
00:11:19,320 --> 00:11:22,222
Musiałam zdobyć
wiele informacji,

231
00:11:22,222 --> 00:11:24,100
przerobić je,

232
00:11:24,100 --> 00:11:25,612
i zrozumieć zasady, by wygrać.

233
00:11:25,612 --> 00:11:28,150
Musiałam zrozumieć sens.

234
00:11:28,150 --> 00:11:30,233
Kiedy patrzę na gospodarkę,
też widzę taki system.

235
00:11:30,233 --> 00:11:34,296
To układ, który nie może
efektywnie działać dłużej.

236
00:11:34,296 --> 00:11:38,708
Zdałam sobie sprawę, że przez 150 lat
tylko poprawiamy

237
00:11:38,708 --> 00:11:42,059
liniową gospodarkę,

238
00:11:42,059 --> 00:11:44,339
system, gdzie materiały
są wydobywane z ziemi,

239
00:11:44,339 --> 00:11:46,370
wykorzystujemy je,
a potem

240
00:11:46,370 --> 00:11:48,878
wyrzucamy je na śmietnik.
Część przetwarzamy

241
00:11:48,878 --> 00:11:52,152
ale to raczej próba
zrobienia z tym coś na koniec,

242
00:11:52,152 --> 00:11:54,817
a nie plan.

243
00:11:54,817 --> 00:11:57,513
Taka gospodarka z założenia
nie może być długodystansowa,

244
00:11:57,513 --> 00:12:00,557
skoro wiemy, 
że surowce są skończone,

245
00:12:00,557 --> 00:12:03,590
po co budujemy gospodarkę,
która tak korzysta z materiałów,

246
00:12:03,590 --> 00:12:06,919
że powstają śmieci?

247
00:12:06,919 --> 00:12:08,777
Życie istnieje
miliardy lat

248
00:12:08,777 --> 00:12:11,702
i ciągle się przystosowywało,
żeby najlepiej używać surowce.

249
00:12:11,702 --> 00:12:15,324
To skomplikowany system,
lecz nic się w nim nie marnuje.

250
00:12:15,324 --> 00:12:18,645
Wszystko się metabolizuje.

251
00:12:18,645 --> 00:12:20,874
To nie gospodarka liniowa,
ale cyrkulacyjna.

252
00:12:21,244 --> 00:12:24,783
Poczułam się jak dziecko w ogrodzie.

253
00:12:25,934 --> 00:12:28,931
Pierwszy raz, podczas mojej podróży,
zobaczyłam dokąd zmierzamy.

254
00:12:28,931 --> 00:12:33,598
Jeśli dalibyśmy radę stworzyć gospodarkę,
która zamiast zużywać, używa,

255
00:12:33,598 --> 00:12:37,382
moglibyśmy stworzyć gospodarkę,
która działałaby długodystansowo.

256
00:12:37,382 --> 00:12:40,610
Podekscytowało mnie to.

257
00:12:40,610 --> 00:12:42,364
To było coś co warto wypracować.

258
00:12:42,364 --> 00:12:45,463
Wiedzieliśmy dokąd zmierzamy.
Tylko musimy wymyślić w jaki sposób,

259
00:12:45,463 --> 00:12:47,130
i to właśnie było myślą,

260
00:12:47,130 --> 00:12:50,730
która przyświecała przy założeniu
Fundacji Ellen MacArthur we wrześniu 2010.

261
00:12:50,730 --> 00:12:54,095
Wiele szkół naukowych miało na nas wpływ
i nawiązywało do tego pomysłu:

262
00:12:55,485 --> 00:12:59,348
Symbioza przemysłowa, wydajna gospodarka,
ekonomia dzielenia się, bionika,

263
00:12:59,348 --> 00:13:03,968
i, oczywiście, cradle-to-cradle®.

264
00:13:03,968 --> 00:13:06,974
Surowce byłby określone jako
albo techniczne, albo biologiczne,

265
00:13:06,974 --> 00:13:10,579
nie byłoby żadnych zaplanowanych odpadków,

266
00:13:10,579 --> 00:13:13,600
i stworzylibyśmy system,
który mógłby działać

267
00:13:13,600 --> 00:13:16,112
długoterminowo.

268
00:13:16,112 --> 00:13:18,294
Jak by to mogło wyglądać?

269
00:13:18,294 --> 00:13:21,071
Może zamiast kupna żarówek,
płacilibyśmy za oświetlenie,

270
00:13:21,081 --> 00:13:24,899
a producenci
odzyskiwaliby surowce

271
00:13:24,899 --> 00:13:27,532
i, z czasem, wymienialiby sprzęt
na lepszy i wydajniejszy.

272
00:13:27,532 --> 00:13:30,763
Co, jeśli opakowania były tak dobre,
że rozpuszczały by się w wodzie

273
00:13:30,763 --> 00:13:33,990
i moglibyśmy je wypić?
Nigdy nie stałyby się odpadkami.

274
00:13:33,990 --> 00:13:37,102
Co, jeśli maszyny mogłyby
być przebudowane,

275
00:13:37,102 --> 00:13:39,215
i moglibysmy odzyskać
wszystkie surowce

276
00:13:39,215 --> 00:13:41,150
zmniejszając zapotrzebowanie na energię.

277
00:13:41,150 --> 00:13:44,130
Co, jeśli można by rozmontować 
układy scalone i ponownie użyć,

278
00:13:44,130 --> 00:13:47,160
a potem odzyskać z nich
wszystkie surowce

279
00:13:47,160 --> 00:13:49,343
w kolejnym etapie?

280
00:13:49,343 --> 00:13:51,075
Co by było, gdybyśmy
zbierali ścieki?

281
00:13:51,075 --> 00:13:53,637
Co, jeślibyśmy przerobili je
na nawozy, ciepło i prąd,

282
00:13:53,637 --> 00:13:56,698
by w końcu połączyć obieg 
składników odżywczych

283
00:13:56,698 --> 00:13:59,694
i odbudować naturalne zasoby?

284
00:13:59,694 --> 00:14:02,805
A auta? To co potrzebujemy,
to możliwość przemieszczania.

285
00:14:02,805 --> 00:14:05,707
Nie potrzebujemy posiadać
surowców w autach.

286
00:14:05,707 --> 00:14:07,680
Czy samochody mogą też być usługą

287
00:14:07,680 --> 00:14:10,359
i, w przyszłości, dawać tylko
możliwość przenoszenia się?

288
00:14:10,359 --> 00:14:13,643
To wszystko brzmi niesamowicie,
ale to nie mrzonki, to już się dzieje,

289
00:14:13,643 --> 00:14:17,230
to główne założenia
gospodarki cyrkulacyjnej.

290
00:14:17,230 --> 00:14:19,950
Pozostaje to rozszerzyć
i zwiększyć skalę.

291
00:14:19,950 --> 00:14:24,454
Jak przeszlibyście z gospodarki
liniowej na cyrkulacyjną?

292
00:14:24,454 --> 00:14:27,429
My w Fundacji pomyśleliśmy,
że może chcielibyście współpracować

293
00:14:27,899 --> 00:14:31,195
z najlepszymi uniwersytetami na świecie,

294
00:14:31,195 --> 00:14:33,069
z wiodącymi firmami na świecie,

295
00:14:33,069 --> 00:14:34,789
z największymi na świecie
organizacjami

296
00:14:34,789 --> 00:14:35,807
i z rządami.

297
00:14:35,807 --> 00:14:39,059
Pomyśleliśmy, że chcielibyście
współpracować z najlepszymi analitykami

298
00:14:39,059 --> 00:14:39,779
i zapytać

299
00:14:39,779 --> 00:14:42,313
"Czy taka gospodarka może
oddzielić wzrost od zasobów?

300
00:14:42,313 --> 00:14:45,514
Czy gospodarka cyrkulacyjna może
odbudować naturalne zasoby?

301
00:14:45,514 --> 00:14:49,136
Czy gospodarka cyrkulacyjna może 
zastąpić chemiczne nawozy?"

302
00:14:49,136 --> 00:14:52,781
Tak, oddzielenie jest możliwe,

303
00:14:52,781 --> 00:14:55,127
i tak, możemy zastąpić 
dzisiejsze zużycie nawozów

304
00:14:55,127 --> 00:14:58,145
o oszałamiające 2.7 raza.

305
00:14:58,145 --> 00:15:01,930
Ale to, co mnie najbardziej uwiodło
w gospodarce cyrkulacyjnej,

306
00:15:02,690 --> 00:15:05,250
to możliwość inspirowania młodych ludzi.

307
00:15:05,250 --> 00:15:08,239
Młodzi ludzie, patrzący na gospodarkę
w ten nowy sposób,

308
00:15:08,779 --> 00:15:11,914
widzą nowe możliwości
w takim świecie.

309
00:15:11,914 --> 00:15:16,450
Mogą użyć swojej wiedzy
i kreatywności

310
00:15:16,488 --> 00:15:19,093
żeby przebudować cały system,

311
00:15:19,093 --> 00:15:21,480
I to jest do zrobienia już teraz,

312
00:15:21,480 --> 00:15:23,593
im szybciej to zrobimy, tym lepiej.

313
00:15:23,593 --> 00:15:26,049
Czy możemy to osiągnąć za ich życia?

314
00:15:26,049 --> 00:15:28,899
Czy to możliwe?

315
00:15:28,899 --> 00:15:30,345
Wierzę, że tak.

316
00:15:30,345 --> 00:15:33,575
Kiedy spojrzycie na życie mojego
pradziadka, wszystko jest możliwe

317
00:15:33,575 --> 00:15:36,944
Kiedy się urodził, na świecie
było tylko 25 samochodów;

318
00:15:37,574 --> 00:15:41,310
dopiero zostały wynalezione.

319
00:15:41,310 --> 00:15:43,740
Kiedy miał 14 lat, 
po raz pierwszy polecieliśmy.

320
00:15:43,740 --> 00:15:47,671
Teraz jest 100 tys. lotów

321
00:15:47,671 --> 00:15:50,160
każdego dnia.

322
00:15:50,160 --> 00:15:52,106
Kiedy miał 45 lat, stworzyliśmy
pierwszy komputer.

323
00:15:52,106 --> 00:15:56,100
Wielu mówiło, że to się nie przyjmie,
ale się udało, i już 20 lat później

324
00:15:56,100 --> 00:15:59,257
zmieniliśmy go w mikrochip,

325
00:15:59,257 --> 00:16:01,278
jakich jest tysiące
teraz w tej sali.

326
00:16:01,278 --> 00:16:05,360
10 lat przed jego śmiercią
powstał pierwszy telefon komórkowy.

327
00:16:05,360 --> 00:16:08,139
Nie był jeszcze bardzo mobilny, 
trzeba przyznać,

328
00:16:08,139 --> 00:16:10,003
ale teraz już taki jest.

329
00:16:10,003 --> 00:16:12,787
A kiedy pradziadek opuszczał Ziemię, 
pojawił się Internet.

330
00:16:12,787 --> 00:16:16,277
Teraz możemy wszystko,

331
00:16:16,277 --> 00:16:18,390
a co ważniejsze,

332
00:16:18,390 --> 00:16:19,670
mamy plan.

333
00:16:19,670 --> 00:16:21,985
Dziękuję.

334
00:16:24,640 --> 00:16:33,281
(aplauz)