[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.10,0:00:05.01,Default,,0000,0000,0000,,(muzyka w tle)
Dialogue: 0,0:00:05.01,0:00:07.80,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźmy sobie jak pięknie musiało to wyglądać,
Dialogue: 0,0:00:07.80,0:00:10.80,Default,,0000,0000,0000,,plac z olbrzymimi łukami pokrytymi trawertynem,
Dialogue: 0,0:00:10.80,0:00:15.61,Default,,0000,0000,0000,,wszystkie te posągi i piękne fontanny tryskające wodą,
Dialogue: 0,0:00:15.61,0:00:17.32,Default,,0000,0000,0000,,odbijające światło na trawertynie.
Dialogue: 0,0:00:17.32,0:00:19.46,Default,,0000,0000,0000,,Moglibyśmy porównać postrzeganie tego obiektu do
Dialogue: 0,0:00:19.46,0:00:22.20,Default,,0000,0000,0000,,postrzegania w dzisiejszych czasach Lincoln Centre - dokładnie -
Dialogue: 0,0:00:22.20,0:00:25.73,Default,,0000,0000,0000,,z fontannami umiejscowionymi pośrodku i lśniącymi kamieniami.
Dialogue: 0,0:00:25.73,0:00:27.29,Default,,0000,0000,0000,,Zacznijmy od powiedzenia co nieco na temat
Dialogue: 0,0:00:27.29,0:00:29.44,Default,,0000,0000,0000,,budowy i sposobu, w jaki zostało wybudowane Koloseum.
Dialogue: 0,0:00:29.44,0:00:31.85,Default,,0000,0000,0000,,Musimy sobie wyobrazić Koloseum jako olbrzymiego pączka z dziurką,
Dialogue: 0,0:00:31.85,0:00:34.01,Default,,0000,0000,0000,,którego wnętrze to arena.
Dialogue: 0,0:00:34.01,0:00:36.36,Default,,0000,0000,0000,,Słowo "arena" pochodzi z łaciny o oznacza "piasek".
Dialogue: 0,0:00:36.36,0:00:39.18,Default,,0000,0000,0000,,Na miejscu, gdzie walczyli gladiatorzy
Dialogue: 0,0:00:39.18,0:00:42.85,Default,,0000,0000,0000,,używano piasku, który pochłaniał krew i płyny limfatyczne.
Dialogue: 0,0:00:42.85,0:00:45.42,Default,,0000,0000,0000,,Niczym olbrzymia kuweta dla kota.
Dialogue: 0,0:00:45.42,0:00:47.84,Default,,0000,0000,0000,,A więc ... pomiędzy walkami
Dialogue: 0,0:00:47.84,0:00:50.54,Default,,0000,0000,0000,,w prosty sposób czyszczono arenę.
Dialogue: 0,0:00:50.54,0:00:53.92,Default,,0000,0000,0000,,Pierwotna nazwa tego obiektu to nie Koloseum.
Dialogue: 0,0:00:53.92,0:00:56.32,Default,,0000,0000,0000,,Koloseum to nazwa nadana później -
Dialogue: 0,0:00:56.32,0:00:58.11,Default,,0000,0000,0000,,nie dlatego, że był to kolosalny budynek,
Dialogue: 0,0:00:58.11,0:01:00.64,Default,,0000,0000,0000,,ale dlatego, że był zbudowany w sąsiedztwie
Dialogue: 0,0:01:00.64,0:01:03.43,Default,,0000,0000,0000,,kolosalnego posągu - pierwotnie na cześć Nerona -
Dialogue: 0,0:01:03.43,0:01:05.56,Default,,0000,0000,0000,,który był częścią dekoracji w jego domu.
Dialogue: 0,0:01:05.56,0:01:10.55,Default,,0000,0000,0000,,Z czasem nazwa Koloseum przylgnęła do owego budynku.
Dialogue: 0,0:01:10.55,0:01:14.05,Default,,0000,0000,0000,,Pierwotna nazwa to w rzeczywistości Amfiteatr Flawiuszów,
Dialogue: 0,0:01:14.05,0:01:15.62,Default,,0000,0000,0000,,co jest bardzo charakterystyczne
Dialogue: 0,0:01:15.62,0:01:17.71,Default,,0000,0000,0000,,nawet jeśli spojrzymy na budowle amerykańskie -
Dialogue: 0,0:01:17.71,0:01:19.04,Default,,0000,0000,0000,,mamy Lincoln Center,
Dialogue: 0,0:01:19.04,0:01:20.53,Default,,0000,0000,0000,,mamy Rockefeller Center -
Dialogue: 0,0:01:20.53,0:01:24.34,Default,,0000,0000,0000,,są one związane z nazwiskiem rodziny, która ufundowała ich budowę.
Dialogue: 0,0:01:24.34,0:01:27.50,Default,,0000,0000,0000,,Rodzina Flawiuszów zapłaciła za Koloseum.
Dialogue: 0,0:01:27.50,0:01:32.03,Default,,0000,0000,0000,,Amfiteatr Flawiuszów to nazwa techniczna związana z kształtem budynku.
Dialogue: 0,0:01:32.03,0:01:34.24,Default,,0000,0000,0000,,Z greckiego oznacza to po prostu "podwójny teatr".
Dialogue: 0,0:01:34.24,0:01:36.85,Default,,0000,0000,0000,,Typowe greckie teatry w rzeczywistości miały kształt podkowy
Dialogue: 0,0:01:36.85,0:01:38.64,Default,,0000,0000,0000,,z płaskim zakończeniem w postaci sceny.
Dialogue: 0,0:01:38.64,0:01:40.67,Default,,0000,0000,0000,,Jest to więc jakby połączenie dwóch takich teatrów.
Dialogue: 0,0:01:40.67,0:01:42.83,Default,,0000,0000,0000,,Przy użyciu łuków i betonu,
Dialogue: 0,0:01:42.83,0:01:45.82,Default,,0000,0000,0000,,Rzymianie byli w stanie zbudować amfiteatr,
Dialogue: 0,0:01:45.82,0:01:49.56,Default,,0000,0000,0000,,nawet podwójny teatr z trybunami umieszczonymi na płaskiej powierzchni.
Dialogue: 0,0:01:49.56,0:01:53.40,Default,,0000,0000,0000,,Włożona w budowę Koloseum praca inżynierów jest całkowicie zaskakująca,
Dialogue: 0,0:01:53.40,0:01:56.03,Default,,0000,0000,0000,,biorąc pod uwagę, że zostało ono zbudowane zaledwie w dziesięć lat.
Dialogue: 0,0:01:56.03,0:02:00.24,Default,,0000,0000,0000,,Koloseum mogło pomieścić pomiędzy 50 a 80 tysiącami ludzi,
Dialogue: 0,0:02:00.24,0:02:04.62,Default,,0000,0000,0000,,a jeśli spojrzymy na górną część każdego łuku,
Dialogue: 0,0:02:04.62,0:02:06.13,Default,,0000,0000,0000,,zobaczymy cyfrę rzymską.
Dialogue: 0,0:02:06.13,0:02:08.81,Default,,0000,0000,0000,,Są one ciemne i zniszczone.
Dialogue: 0,0:02:08.81,0:02:10.40,Default,,0000,0000,0000,,Widzimy tu XXIII (23),
Dialogue: 0,0:02:10.40,0:02:11.55,Default,,0000,0000,0000,,tutaj XXIV (24),
Dialogue: 0,0:02:11.55,0:02:12.78,Default,,0000,0000,0000,,z kolei tu jest XXV (25).
Dialogue: 0,0:02:12.78,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Rosną one stopniowo.
Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:16.96,Default,,0000,0000,0000,,Te numery mogły znajdować się na biletach, które otrzymywali ludzie.
Dialogue: 0,0:02:16.96,0:02:18.07,Default,,0000,0000,0000,,Przypomina to trochę nowoczesny stadion -
Dialogue: 0,0:02:18.07,0:02:20.06,Default,,0000,0000,0000,,każdy miał przypisane miejsce i
Dialogue: 0,0:02:20.06,0:02:21.81,Default,,0000,0000,0000,,numer bramki. Miejsce
Dialogue: 0,0:02:21.81,0:02:23.97,Default,,0000,0000,0000,,było bardzo ważne dla Rzymian,
Dialogue: 0,0:02:23.97,0:02:26.22,Default,,0000,0000,0000,,nawet poszczególne miejsca były oznaczone według statusu społecznego.
Dialogue: 0,0:02:26.22,0:02:29.82,Default,,0000,0000,0000,,A więc najbliżej areny siedzą najważniejsi ludzie w społeczeństwie,
Dialogue: 0,0:02:29.82,0:02:33.94,Default,,0000,0000,0000,,najmniej znaczący - kobiety - znajdują się na górnych trybunach.
Dialogue: 0,0:02:33.94,0:02:36.66,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj widzimy dokładnie styl, w jakim zostało zbudowane Koloseum.
Dialogue: 0,0:02:36.66,0:02:39.78,Default,,0000,0000,0000,,Mamy trzy kondygnacje łuków,
Dialogue: 0,0:02:39.78,0:02:43.27,Default,,0000,0000,0000,,i jedną kondygnację - czwarty poziom z oknami,
Dialogue: 0,0:02:43.27,0:02:45.80,Default,,0000,0000,0000,,a więc budynek zamykają małe okienka.
Dialogue: 0,0:02:45.80,0:02:47.77,Default,,0000,0000,0000,,Gdy popatrzymy na łuki
Dialogue: 0,0:02:47.77,0:02:50.56,Default,,0000,0000,0000,,widzimy, że są one okolone kolumnami.
Dialogue: 0,0:02:50.56,0:02:52.94,Default,,0000,0000,0000,,Dolny poziom to kolumny toskańskie,
Dialogue: 0,0:02:52.94,0:02:54.22,Default,,0000,0000,0000,,podobne do doryckich,
Dialogue: 0,0:02:54.22,0:02:57.10,Default,,0000,0000,0000,,ale bardziej rzymsko-doryckie.
Dialogue: 0,0:02:57.10,0:02:59.26,Default,,0000,0000,0000,,Zdaje się, że są nawet prostsze niż doryckie.
Dialogue: 0,0:02:59.26,0:03:00.33,Default,,0000,0000,0000,,Tak, tu mamy także podstawę -
Dialogue: 0,0:03:00.33,0:03:02.15,Default,,0000,0000,0000,,mam tu na myśli fakt, że doryckie kolumny nie mają podstawy,
Dialogue: 0,0:03:02.15,0:03:05.27,Default,,0000,0000,0000,,a toskańskie tak.
Dialogue: 0,0:03:05.27,0:03:07.57,Default,,0000,0000,0000,,I nie są one także żłobione, prawda? Nie.
Dialogue: 0,0:03:07.57,0:03:11.51,Default,,0000,0000,0000,,Następnie mamy drugi poziom i kolumny jońskie.
Dialogue: 0,0:03:11.51,0:03:13.38,Default,,0000,0000,0000,,Kolumny jońskie tak na prawdę są ...
Dialogue: 0,0:03:13.38,0:03:15.84,Default,,0000,0000,0000,,uważa się je za najbardziej kobiece ze wszystkich kolumn,
Dialogue: 0,0:03:15.84,0:03:18.18,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ były smuklejsze
Dialogue: 0,0:03:18.18,0:03:19.74,Default,,0000,0000,0000,,i zakończone na szczycie korpusami spiralnymi -
Dialogue: 0,0:03:19.74,0:03:21.90,Default,,0000,0000,0000,,no i kobiety siadały na wyższym poziomie - dokładnie.
Dialogue: 0,0:03:21.90,0:03:24.45,Default,,0000,0000,0000,,Na najwyższym poziomie mamy kolumny korynckie.
Dialogue: 0,0:03:24.45,0:03:26.41,Default,,0000,0000,0000,,Są one oparte na roślinie zwanej akantem,
Dialogue: 0,0:03:26.41,0:03:29.09,Default,,0000,0000,0000,,która jest rodzimą rośliną Rzymu i można ją znaleźć w wielu ogrodach.
Dialogue: 0,0:03:29.09,0:03:31.54,Default,,0000,0000,0000,,Jest bardzo ładna, ma zielone listki -
Dialogue: 0,0:03:31.54,0:03:34.38,Default,,0000,0000,0000,,a więc mamy tu imitację kamienia
Dialogue: 0,0:03:34.38,0:03:36.65,Default,,0000,0000,0000,,pokrytego listkami i trawą.
Dialogue: 0,0:03:36.65,0:03:39.86,Default,,0000,0000,0000,,W środku każdego z łuków na drugim i trzecim poziomie
Dialogue: 0,0:03:39.86,0:03:41.27,Default,,0000,0000,0000,,znajdowały się posągi,
Dialogue: 0,0:03:41.27,0:03:43.73,Default,,0000,0000,0000,,a na najwyższym poziomie
Dialogue: 0,0:03:43.73,0:03:48.52,Default,,0000,0000,0000,,prawdopodobnie były tarcze z brązu w miejscu okien.
Dialogue: 0,0:03:48.52,0:03:51.27,Default,,0000,0000,0000,,Dokładnie, wyobraźmy sobie Koloseum jako pączka z dziurką.
Dialogue: 0,0:03:51.27,0:03:56.02,Default,,0000,0000,0000,,Zewnętrzne kręgi zostały zrobione z trawertynu,
Dialogue: 0,0:03:56.02,0:03:59.90,Default,,0000,0000,0000,,wnętrze "pączka" wykonano z betonu.
Dialogue: 0,0:03:59.90,0:04:01.67,Default,,0000,0000,0000,,Starożytni Rzymianie udoskonalili beton
Dialogue: 0,0:04:01.67,0:04:04.78,Default,,0000,0000,0000,,i jako pierwsi użyli go jako materiału budowlanego,
Dialogue: 0,0:04:04.78,0:04:08.16,Default,,0000,0000,0000,,co było czynnikiem kluczowym do budowania obiektów tej wielkości,
Dialogue: 0,0:04:08.16,0:04:10.74,Default,,0000,0000,0000,,również Panteonu.
Dialogue: 0,0:04:10.74,0:04:14.56,Default,,0000,0000,0000,,Udoskonalenie betonu było istotne z dwóch powodów.
Dialogue: 0,0:04:14.56,0:04:17.51,Default,,0000,0000,0000,,Po pierwsze, jeśli pracuje się z ciosanymi kamieniami:
Dialogue: 0,0:04:17.51,0:04:19.94,Default,,0000,0000,0000,,marmur, trawertyn czy tuf,
Dialogue: 0,0:04:19.94,0:04:22.06,Default,,0000,0000,0000,,potrzeba wyspecjalizowanych robotników,
Dialogue: 0,0:04:22.06,0:04:23.55,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ należy wiedzieć, jak ciąć kamień.
Dialogue: 0,0:04:23.55,0:04:24.89,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zrobi się to nieprawidłowo,
Dialogue: 0,0:04:24.89,0:04:27.14,Default,,0000,0000,0000,,kamień rozpadnie się w rękach, prawda?
Dialogue: 0,0:04:27.14,0:04:31.52,Default,,0000,0000,0000,,Beton umożliwia osobom, które nie są specjalistami
Dialogue: 0,0:04:31.52,0:04:33.93,Default,,0000,0000,0000,,stworzenie czegoś bardziej trwałego,
Dialogue: 0,0:04:33.93,0:04:36.26,Default,,0000,0000,0000,,a jednocześnie tańszego.
Dialogue: 0,0:04:36.26,0:04:39.28,Default,,0000,0000,0000,,Wydobycie bloków marmurowych nie jest najtańsze,
Dialogue: 0,0:04:39.28,0:04:41.04,Default,,0000,0000,0000,,a beton mógł powstawać wszędzie.
Dialogue: 0,0:04:41.04,0:04:46.89,Default,,0000,0000,0000,,Potrzeba jedynie moździerza i kilku kamieni do łączenia oraz wody.
Dialogue: 0,0:04:46.89,0:04:50.63,Default,,0000,0000,0000,,Jest to więc bardzo proste, a otrzymany materiał jest sprężysty.
Dialogue: 0,0:04:50.63,0:04:55.06,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki betonowi otrzymujemy swego rodzaju sprężystość i możemy formować wszystko,
Dialogue: 0,0:04:55.06,0:04:59.22,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ ma konsystencję cieczy i można go kształtować w dowolny sposób.
Dialogue: 0,0:04:59.22,0:05:02.58,Default,,0000,0000,0000,,A więc budowano drewnianą formę
Dialogue: 0,0:05:02.58,0:05:05.26,Default,,0000,0000,0000,,w wybranym miejscu
Dialogue: 0,0:05:05.26,0:05:09.07,Default,,0000,0000,0000,,i następnie zalewano ją betonem.
Dialogue: 0,0:05:09.07,0:05:13.12,Default,,0000,0000,0000,,Dokładnie, a następnie można było to udekorować.
Dialogue: 0,0:05:13.12,0:05:16.52,Default,,0000,0000,0000,,Mogły być to cegiełki, stiuki czy cokolwiek innego.
Dialogue: 0,0:05:16.52,0:05:19.71,Default,,0000,0000,0000,,A więc beton umożliwił budowanie o wiele większych obiektów
Dialogue: 0,0:05:19.71,0:05:23.81,Default,,0000,0000,0000,,przy czym koszty budowy i samo wykonanie były do przyjęcia.
Dialogue: 0,0:05:23.81,0:05:25.77,Default,,0000,0000,0000,,Budowa była tańsza i szybsza.
Dialogue: 0,0:05:25.77,0:05:28.70,Default,,0000,0000,0000,,Dziesięć lat na zbudowanie Koloseum to niezłe osiągnięcie,
Dialogue: 0,0:05:28.70,0:05:31.35,Default,,0000,0000,0000,,a to dzięki użyciu betonu,
Dialogue: 0,0:05:31.35,0:05:34.36,Default,,0000,0000,0000,,a także dzięki nowemu spojrzeniu na architekturę
Dialogue: 0,0:05:34.36,0:05:38.36,Default,,0000,0000,0000,,pod względem kreowania wnętrz.
Dialogue: 0,0:05:38.36,0:05:39.47,Default,,0000,0000,0000,,Zwłaszcza wnętrz,
Dialogue: 0,0:05:39.47,0:05:41.25,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ jeśli spojrzymy na architekturę grecką
Dialogue: 0,0:05:41.25,0:05:42.30,Default,,0000,0000,0000,,ujrzymy świątynie,
Dialogue: 0,0:05:42.30,0:05:44.95,Default,,0000,0000,0000,,których wnętrza są dość wąskie;
Dialogue: 0,0:05:44.95,0:05:49.70,Default,,0000,0000,0000,,jeśli pomyślimy o Panteonie, od razu znajdujemy się w tej niezwykłej wielkiej przestrzeni
Dialogue: 0,0:05:49.70,0:05:51.33,Default,,0000,0000,0000,,i jest to przestrzeń, którą Rzymianie stworzyli -
Dialogue: 0,0:05:51.33,0:05:53.95,Default,,0000,0000,0000,,kształtowanie wnętrza, a nie zewnętrznej struktury budynku,
Dialogue: 0,0:05:53.95,0:05:56.64,Default,,0000,0000,0000,,by stworzyć sklepienie,
Dialogue: 0,0:05:56.64,0:06:00.66,Default,,0000,0000,0000,,które umożliwi pozbycie się kolumn je podtrzymujących,
Dialogue: 0,0:06:00.66,0:06:03.11,Default,,0000,0000,0000,,stojących pośrodku, by wspierać dach.
Dialogue: 0,0:06:03.11,0:06:07.18,Default,,0000,0000,0000,,Odeszli oni od tradycyjnych rozwiązań na rzecz przestrzeni wewnętrznej,
Dialogue: 0,0:06:07.18,0:06:10.56,Default,,0000,0000,0000,,co dosłownie podwoiło słownictwo w zakresie architektury
Dialogue: 0,0:06:10.56,0:06:13.30,Default,,0000,0000,0000,,i unowocześniło rozwiązania budowlane,
Dialogue: 0,0:06:13.30,0:06:14.99,Default,,0000,0000,0000,,które istniały tysiące lat.
Dialogue: 0,0:06:14.99,0:06:18.59,Default,,0000,0000,0000,,Rzymianie wykorzystują beton na taką skalę,
Dialogue: 0,0:06:18.59,0:06:21.41,Default,,0000,0000,0000,,że umożliwia im to budowanie gdzie tylko zapragną.
Dialogue: 0,0:06:21.41,0:06:24.34,Default,,0000,0000,0000,,Nie byli ograniczani przez dostępną przestrzeń.
Dialogue: 0,0:06:24.34,0:06:26.26,Default,,0000,0000,0000,,Grecy nie mogli zbudować teatru gdzie tylko chcieli,
Dialogue: 0,0:06:26.26,0:06:27.35,Default,,0000,0000,0000,,potrzebowali stoku.
Dialogue: 0,0:06:27.35,0:06:30.56,Default,,0000,0000,0000,,A co jeśli mieszkało się w mieście, gdzie nie było stoku?
Dialogue: 0,0:06:30.56,0:06:32.38,Default,,0000,0000,0000,,Żadnego teatru, tak?
Dialogue: 0,0:06:32.38,0:06:34.85,Default,,0000,0000,0000,,Rzymianie byli w stanie zbudować teatr, amfiteatr
Dialogue: 0,0:06:34.85,0:06:38.73,Default,,0000,0000,0000,,albo cyrk, czy łaźnie gdziekolwiek zapragnęli.
Dialogue: 0,0:06:38.73,0:06:43.31,Default,,0000,0000,0000,,To prawda, że Grecy pasywnie wykorzystywali zasoby naturalne,
Dialogue: 0,0:06:43.31,0:06:46.86,Default,,0000,0000,0000,,a Rzymianie kształtowali krajobraz bardziej agresywnie.
Dialogue: 0,0:06:46.86,0:06:48.91,Default,,0000,0000,0000,,Mówiłaś, że znajdowało się tu jezioro.
Dialogue: 0,0:06:48.91,0:06:50.75,Default,,0000,0000,0000,,Wysuszyli je. Zbudowali w tym miejscu budynek.
Dialogue: 0,0:06:50.75,0:06:55.36,Default,,0000,0000,0000,,A więc przyroda służy człowiekowi, a nie vice versa.
Dialogue: 0,0:06:55.36,0:06:56.87,Default,,0000,0000,0000,,Słuszna uwaga.
Dialogue: 0,0:06:56.87,0:06:59.99,Default,,0000,0000,0000,,Prawdą jest, że chcieli kształtować przestrzeń,
Dialogue: 0,0:06:59.99,0:07:02.18,Default,,0000,0000,0000,,a więc pojawia się planowanie urbanistyczne -
Dialogue: 0,0:07:02.18,0:07:05.10,Default,,0000,0000,0000,,można było zbudować miasto tak, jak się chciało
Dialogue: 0,0:07:05.10,0:07:08.39,Default,,0000,0000,0000,,i nie było to zależne od krajobrazu.
Dialogue: 0,0:07:08.39,0:07:10.95,Default,,0000,0000,0000,,Uważam, że Rzymianie myślą o sobie
Dialogue: 0,0:07:10.95,0:07:13.61,Default,,0000,0000,0000,,w bardzo specyficzny sposób -
Dialogue: 0,0:07:13.61,0:07:16.31,Default,,0000,0000,0000,,jak o rządzących krajobrazem, dominujących.
Dialogue: 0,0:07:16.31,0:07:19.18,Default,,0000,0000,0000,,Wydaje mi się, że Rzymianie kształtowali krajobraz w taki sposób,
Dialogue: 0,0:07:19.18,0:07:22.85,Default,,0000,0000,0000,,który przemawia za tym, że posiadali wewnętrzną siłę.
Dialogue: 0,0:07:22.85,0:07:25.55,Default,,0000,0000,0000,,To, co odróżnia rzymskie społeczeństwo to fakt,
Dialogue: 0,0:07:25.55,0:07:27.04,Default,,0000,0000,0000,,że nie byli oni rasistami -
Dialogue: 0,0:07:27.04,0:07:28.78,Default,,0000,0000,0000,,nie patrzyli na kolor skóry.
Dialogue: 0,0:07:28.78,0:07:30.47,Default,,0000,0000,0000,,Nie przejmowali się tym.
Dialogue: 0,0:07:30.47,0:07:32.87,Default,,0000,0000,0000,,Było to społeczeństwo wielokulturowe,
Dialogue: 0,0:07:32.87,0:07:34.68,Default,,0000,0000,0000,,które tworzyli Rzymianie z Afryki,
Dialogue: 0,0:07:34.68,0:07:37.84,Default,,0000,0000,0000,,Rzymianie z Turcji, Rzymianie z Niemiec.
Dialogue: 0,0:07:37.84,0:07:41.30,Default,,0000,0000,0000,,To, co odróżniało ludzi to posiadanie statusu obywatela.
Dialogue: 0,0:07:41.30,0:07:44.13,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli nie było się obywatelem, było się nikim,
Dialogue: 0,0:07:44.13,0:07:48.82,Default,,0000,0000,0000,,ale jeśli było się obywatelem Rzymu - kolor skóry nie miał znaczenia.
Dialogue: 0,0:07:48.82,0:07:52.06,Default,,0000,0000,0000,,Istniały jednak wyraźne różnice między obywatelami,
Dialogue: 0,0:07:52.06,0:07:54.34,Default,,0000,0000,0000,,istniał oczywiście podział klasowy.
Dialogue: 0,0:07:54.34,0:07:58.58,Default,,0000,0000,0000,,Ciekawostką jest fakt, że można było wspinać się po drabinie społecznej,
Dialogue: 0,0:07:58.58,0:08:02.29,Default,,0000,0000,0000,,podczas gdy w Grecji nie można było nawet nabyć obywatelstwa.
Dialogue: 0,0:08:02.29,0:08:05.74,Default,,0000,0000,0000,,Nabycie obywatelstwa było niezwykle rzadkie.
Dialogue: 0,0:08:05.74,0:08:09.84,Default,,0000,0000,0000,,W Rzymie nawet niewolnik mógł stać się wolnym człowiekiem,
Dialogue: 0,0:08:09.84,0:08:13.52,Default,,0000,0000,0000,,a następnie jego dzieci mogły stać się pełnoprawnymi obywatelami Rzymu.
Dialogue: 0,0:08:13.52,0:08:15.46,Default,,0000,0000,0000,,Tak jak dzieje się to w Ameryce. Jeśli przyjrzymy się Ameryce zauważymy, że
Dialogue: 0,0:08:15.46,0:08:18.72,Default,,0000,0000,0000,,podobnie wygląda sytuacja z drugim pokoleniem imigrantów.
Dialogue: 0,0:08:18.72,0:08:21.41,Default,,0000,0000,0000,,Zdali oni sobie sprawę z tego, że możliwość rozwoju i
Dialogue: 0,0:08:21.41,0:08:24.72,Default,,0000,0000,0000,,danie ludziom szansy na inne życie
Dialogue: 0,0:08:24.72,0:08:27.26,Default,,0000,0000,0000,,mogło wpływać pozytywnie na gospodarkę.
Dialogue: 0,0:08:27.26,0:08:33.71,Default,,0000,0000,0000,,(muzyka w tle)