WEBVTT 00:00:00.760 --> 00:00:04.420 Κρις Άντερσον: Μπορούμε να ξεκινήσουμε, μιλώντας μας για τη χώρα σας. 00:00:04.420 --> 00:00:08.256 Είναι τρεις τελείες πάνω στην υδρόγειο, όμως αυτές οι τελείες είναι τεράστιες. 00:00:08.256 --> 00:00:10.960 Νομίζω ότι κάθε μία έχει το μέγεθος της Καλιφόρνια. 00:00:10.960 --> 00:00:12.856 Μιλήστε μας για το Κιριμπάτι. NOTE Paragraph 00:00:12.856 --> 00:00:17.352 Ανότ Τονγκ: Πρώτα απ' όλα θα ήθελα να πω πόσο ευγνώνων είμαι 00:00:17.352 --> 00:00:21.488 για την ευκαιρία που έχω να μοιραστώ την ιστορία μου με ανθρώπους που νοιάζονται. 00:00:21.488 --> 00:00:26.360 Νομίζω ότι μοιράστηκα την ιστορία μου με ανθρώπους που δεν νοιάστηκαν ιδιαίτερα. 00:00:27.030 --> 00:00:31.016 Το Κιριμπάτι αποτελείται από τρία νησιωτικά συμπλέγματα: 00:00:31.016 --> 00:00:33.832 Τα νησιά Γκίλμπερτ δυτικά, 00:00:33.832 --> 00:00:37.168 έχουμε τα νησιά του Φοίνικα στη μέση, 00:00:37.168 --> 00:00:41.534 και στα ανατολικά τα νησιά της Γραμμής του Ισημερινού. 00:00:41.680 --> 00:00:44.776 Ειλικρινά, πιστεύω ότι το Κιριμπάτι είναι ίσως η μόνη χώρα 00:00:44.776 --> 00:00:47.117 που βρίσκεται στις τέσσερις γωνιές του κόσμου, 00:00:47.117 --> 00:00:50.150 επειδή βρισκόμαστε στο Βόρειο Ημισφαίριο, στο Νότιο Ημισφαίριο, 00:00:50.150 --> 00:00:53.595 καθώς και ανατολικά και δυτικά της Διεθνούς Γραμμής Ημερομηνίας. 00:00:53.595 --> 00:00:59.896 Αυτά τα νησιά είναι φτιαγμένα εξολοκλήρου από κοραλλιογενείς ατόλες, 00:00:59.896 --> 00:01:04.831 και κατά μέσο όρο βρίσκονται δύο μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. 00:01:04.831 --> 00:01:07.234 Αυτό έχουμε. 00:01:08.360 --> 00:01:13.176 Συνήθως όχι παραπάνω από δύο χιλιόμετρα πλάτος. 00:01:13.176 --> 00:01:16.112 Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις, με ρωτάει ο κόσμος, 00:01:16.112 --> 00:01:18.590 «Υποφέρετε, γιατί δεν υποχωρείτε;» 00:01:18.590 --> 00:01:19.936 Δεν καταλαβαίνουν. 00:01:19.936 --> 00:01:23.632 Δεν ξέρουν πόσο πολύπλοκο είναι αυτό. 00:01:23.632 --> 00:01:27.208 Με την άνοδο της θάλασσας, λένε, «Μπορείτε να υποχωρήσετε». 00:01:27.208 --> 00:01:28.784 Λοιπόν, αυτό τους απαντάω. 00:01:28.784 --> 00:01:33.120 Αν υποχωρήσουμε, θα πέσουμε από στην άλλη πλευρά του ωκεανού. Εντάξει; 00:01:33.240 --> 00:01:37.796 Όμως αυτά είναι προβλήματα που δεν μπορεί να καταλάβει ο κόσμος. NOTE Paragraph 00:01:38.040 --> 00:01:42.256 ΚΑ: Έτσι αυτό σίγουρα αποτελεί μια εικόνα αστάθειας εκεί. 00:01:42.256 --> 00:01:44.792 Πότε καταλάβατε εσείς ο ίδιος 00:01:44.792 --> 00:01:48.208 ότι μπορεί να υπάρχει ένας επικείμενος κίνδυνος για τη χώρα σας; NOTE Paragraph 00:01:48.480 --> 00:01:51.836 ΑΤ: Λοιπόν, η ιστορία της κλιματικής αλλαγής ακούγεται 00:01:51.836 --> 00:01:53.522 εδώ και πολλές δεκαετίες. 00:01:53.522 --> 00:01:58.176 Και όταν ανέλαβα καθήκοντα το 2003, 00:01:58.176 --> 00:02:02.432 ξεκίνησα να μιλάω για την κλιματική αλλαγή στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, 00:02:02.432 --> 00:02:05.190 όμως όχι με αρκετό πάθος, 00:02:05.190 --> 00:02:08.856 επειδή υπήρχε ακόμη αυτή η διαμάχη μεταξύ των επιστημόνων 00:02:08.856 --> 00:02:14.112 σχετικά με το αν προκλήθηκε από τον άνθρωπο, αν ήταν πραγματική ή όχι. 00:02:14.112 --> 00:02:20.248 Όμως πιστεύω ότι αυτή η συζήτηση έκλεισε ουσιαστικά το 2007 00:02:20.248 --> 00:02:25.824 με την τέταρτη Έκθεση Αξιολόγησης της Δ.Ε.Α.Κ., 00:02:25.824 --> 00:02:32.680 που έκανε μια κατηγορηματική δήλωση ότι είναι αληθινή και ανθρωπογενής, 00:02:32.680 --> 00:02:36.736 και προέβλεπε κάποια πολύ σοβαρά σενάρια 00:02:36.736 --> 00:02:39.272 για χώρες σαν τη δική μου. 00:02:39.272 --> 00:02:42.528 Και τότε ήταν που έγινα πολύ σοβαρός. 00:02:42.528 --> 00:02:45.974 Κατά το παρελθόν, μιλούσα γι' αυτό. 00:02:46.600 --> 00:02:47.816 Ανησυχούσαμε. 00:02:47.816 --> 00:02:51.552 Όμως όταν αυτά τα σενάρια, οι προβλέψεις βγήκανε το 2007, 00:02:51.552 --> 00:02:53.888 έγινε ένα πραγματικό πρόβλημα για εμάς. NOTE Paragraph 00:02:53.888 --> 00:02:59.504 ΚΑ: Τώρα, αυτές οι προβλέψεις λένε, νομίζω ότι το 2100, 00:02:59.504 --> 00:03:02.264 η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει κατά ένα μέτρο. 00:03:02.264 --> 00:03:04.884 Υπάρχουν σενάρια όπου είναι ακόμη παραπάνω, σίγουρα, 00:03:04.884 --> 00:03:07.020 όμως τι θα λέγατε σε έναν δύσπιστο που λέει, 00:03:07.020 --> 00:03:08.320 «Τι είναι ένα μέτρο; 00:03:08.320 --> 00:03:10.806 Είστε κατά μέσο όρο δύο μέτρα πάνω από τη θάλασσα. 00:03:10.806 --> 00:03:12.176 Ποιο είναι το πρόβλημα;» NOTE Paragraph 00:03:12.176 --> 00:03:14.232 ΑΤ: Πιστεύω ότι πρέπει να γίνει κατανοητό 00:03:14.232 --> 00:03:16.288 ότι μια οριακή άνοδος της θάλασσας 00:03:16.288 --> 00:03:19.074 θα σήμαινε απώλεια μεγάλου μέρους της γης, 00:03:19.074 --> 00:03:22.256 επειδή μεγάλο μέρος της γης βρίσκεται χαμηλά. 00:03:22.256 --> 00:03:27.336 Και εκτός από αυτό, νιώθουμε τα κύματα αυτή τη στιγμή. 00:03:27.336 --> 00:03:29.512 Άρα δεν έχει να κάνει με το ένα μέτρο. 00:03:29.512 --> 00:03:32.528 Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν 00:03:32.528 --> 00:03:38.134 επειδή πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι κάτι που θα συμβεί στο μέλλον. 00:03:38.800 --> 00:03:41.616 Λοιπόν, νομίζω ότι βρισκόμαστε στο τέλος του δρόμου. 00:03:41.616 --> 00:03:42.942 Είναι ήδη μαζί μας. 00:03:42.942 --> 00:03:46.326 Έχουμε κοινότητες που έχουν ήδη μετακινηθεί. 00:03:46.760 --> 00:03:50.696 Έπρεπε να μετακινηθούν, και σε κάθε συνεδρίαση του κοινοβουλίου, 00:03:50.696 --> 00:03:53.032 δέχομαι διαμαρτυρίες από διαφορετικές κοινότητες 00:03:53.032 --> 00:03:56.088 που ζητάνε βοήθεια για να χτίσουν κυματοθραύστες, 00:03:56.088 --> 00:03:58.794 να δούμε τι θα κάνουμε για τις πηγές φρέσκου νερού 00:03:58.794 --> 00:04:00.536 επειδή καταστρέφονται, 00:04:00.536 --> 00:04:03.272 κι έτσι στα ταξίδια μου στα διάφορα νησιά, 00:04:03.272 --> 00:04:06.038 βλέπω αποδείξεις από τις κοινότητες 00:04:06.038 --> 00:04:09.654 που τώρα πρέπει να αντιμετωπίσουν την απώλεια των καλλιεργειών τροφίμων 00:04:09.654 --> 00:04:13.230 τη μόλυνση των πηγών φρέσκου νερού, 00:04:13.230 --> 00:04:17.566 και βλέπω αυτές τις κοινότητες πιθανόν να πρέπει να μετεγκατασταθούν 00:04:17.566 --> 00:04:19.902 μέσα στα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια. NOTE Paragraph 00:04:20.000 --> 00:04:23.936 ΚΑ: Και τότε, νομίζω η χώρα αντιμετώπισε τον πρώτο της κυκλώνα, 00:04:23.936 --> 00:04:27.472 και αυτό έχει σχέση, ναι; Τι συνέβη τότε; NOTE Paragraph 00:04:27.472 --> 00:04:30.168 ΑΤ: Λοιπόν, βρισκόμαστε στον Ισημερινό, 00:04:30.168 --> 00:04:34.584 και είμαι σίγουρος ότι καταλαβαίνετε ότι όταν βρίσκεσαι στον ισημερινό, 00:04:34.584 --> 00:04:37.700 υποτίθεται ότι έχεις ηρεμία. Δεν πρέπει να έχουμε κυκλώνες. 00:04:37.700 --> 00:04:41.380 Τους δημιουργούμε και μετά τους στέλνουμε είτε βόρεια είτε νότια. NOTE Paragraph 00:04:41.380 --> 00:04:42.496 (Γέλια) NOTE Paragraph 00:04:42.496 --> 00:04:44.422 Αλλά δεν πρέπει να γυρίζουν πίσω. 00:04:44.422 --> 00:04:46.924 Όμως για πρώτη φορά στις αρχές του χρόνου, 00:04:46.924 --> 00:04:50.592 ο κυκλώνας Παμ, ο οποίος κατέστρεψε το Βανουάτου, 00:04:50.592 --> 00:04:54.048 και στην πορεία, οι άκρες του ακούμπησαν 00:04:54.048 --> 00:04:56.424 τα δύο νοτιότερα νησιά μας, 00:04:56.424 --> 00:05:01.920 και όλο το Τουβαλού ήταν κάτω από το νερό όταν χτύπησε ο τυφώνας Παμ. 00:05:01.920 --> 00:05:05.616 Όμως στα δύο νοτιότερα νησιά μας, 00:05:05.616 --> 00:05:08.952 είχαμε κύματα που κάλυπταν το μισό νησί, 00:05:08.952 --> 00:05:11.408 και αυτό δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ. 00:05:11.408 --> 00:05:12.984 Είναι μια νέα εμπειρία. 00:05:12.984 --> 00:05:18.320 Είχα μόλις γυρίσει από την περιφέρειά μου, 00:05:18.320 --> 00:05:21.786 και είχα δει αυτά τα όμορφα δέντρα που βρίσκονταν εκεί εδώ και δεκαετίες, 00:05:21.786 --> 00:05:23.656 είχαν καταστραφεί εντελώς. 00:05:23.656 --> 00:05:25.352 Αυτό συμβαίνει λοιπόν, 00:05:25.352 --> 00:05:29.348 όμως όταν μιλάμε για την άνοδο του επιπέδου της θάλασσας, 00:05:29.348 --> 00:05:32.444 θεωρούμε ότι είναι κάτι που θα συμβεί σταδιακά. 00:05:32.444 --> 00:05:35.500 Έρχεται με τους ανέμους, έρχεται με τα κύματα, 00:05:35.500 --> 00:05:37.436 και έτσι μπορεί να μεγεθυνθεί, 00:05:37.436 --> 00:05:43.772 όμως αυτό που αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε είναι η αλλαγή στο καιρικό μοτίβο, 00:05:43.772 --> 00:05:46.496 που ίσως είναι μια πιο επείγουσα πρόκληση 00:05:46.496 --> 00:05:51.032 που ίσως θα αντιμετωπίσουμε νωρίτερα από την άνοδο του επιπέδου της θάλασσας. NOTE Paragraph 00:05:51.032 --> 00:05:54.288 ΚΑ: Δηλαδή η χώρα αντιμετωπίζει ήδη τις επιπτώσεις. 00:05:54.288 --> 00:05:56.464 Βλέποντας το μέλλον, 00:05:56.464 --> 00:06:00.400 ποιες είναι οι επιλογές σας ως χώρα, ως έθνος; NOTE Paragraph 00:06:00.520 --> 00:06:03.176 ΑΤ: Λέω αυτή την ιστορία κάθε χρόνο. 00:06:03.176 --> 00:06:04.605 Νομίζω ότι επισκέπτομαι - 00:06:04.605 --> 00:06:09.568 Ταξιδεύω στον κόσμο και προσπαθώ να κάνω τον κόσμο να καταλάβει. 00:06:09.568 --> 00:06:12.024 Έχουμε ένα σχέδιο, νομίζουμε ότι έχουμε ένα σχέδιο. 00:06:12.024 --> 00:06:15.600 Και κάποια στιγμή, νομίζω ότι μιλούσα στη Γενεύη 00:06:15.600 --> 00:06:19.806 και ήταν ένας κύριος που μου έπερνε συνέντευξη 00:06:19.806 --> 00:06:21.496 για κάτι σχετικό με αυτό, 00:06:21.496 --> 00:06:23.832 και είπα, «Σκεφτόμαστε πλωτά νησιά», 00:06:23.832 --> 00:06:26.048 και νόμιζε ότι ήταν αστείο, όμως κάποιος είπε, 00:06:26.048 --> 00:06:30.124 «Όχι, δεν είναι αστείο. Αυτοί οι άνθρωποι ψάχνουν για λύσεις». 00:06:30.124 --> 00:06:33.616 Και έτσι κοιτούσα τα πλωτά νησιά. 00:06:33.616 --> 00:06:37.352 Οι Γιαπωνέζοι ενδιαφέρονται να κατασκευάσουν πλωτά νησιά. NOTE Paragraph 00:06:37.352 --> 00:06:40.418 Όμως, σαν χώρα έχουμε δεσμευτεί 00:06:40.418 --> 00:06:44.056 ότι και αν συμβεί, να προσπαθήσουμε όσο περισσότερο μπορούμε 00:06:44.056 --> 00:06:48.232 να μείνουμε και να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως έθνος. 00:06:48.232 --> 00:06:49.888 Αυτό που θα χρειαστεί γι' αυτό, 00:06:49.888 --> 00:06:53.256 θα είναι κάτι σημαντικό, 00:06:53.256 --> 00:06:55.240 κάτι πολύ, πολύ ουσιώδες. 00:06:55.240 --> 00:06:57.096 Είτε θα ζούμε πάνω σε πλωτά νησιά, 00:06:57.096 --> 00:07:01.072 είτε θα πρέπει να ενισχύσουμε τα νησιά για να παραμείνουμε πάνω από το νερό 00:07:01.072 --> 00:07:05.808 καθώς η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει και οι καταιγίδες γίνονται πιο δυνατές. 00:07:05.808 --> 00:07:08.237 Ακόμη κι έτσι όμως, θα είναι πολύ, πολύ δύσκολο 00:07:08.237 --> 00:07:11.080 να βρούμε τους πόρους που θα χρειαστούμε. NOTE Paragraph 00:07:11.200 --> 00:07:15.010 ΚΑ: Και τότε η μοναδική λύση θα είναι κάποιας μορφής αναγκαστική μετανάστευση. NOTE Paragraph 00:07:15.010 --> 00:07:17.296 ΑΤ: Κοιτάζουμε και αυτή την περίπτωση 00:07:17.296 --> 00:07:20.302 επειδή στο ενδεχόμενο που δεν θα έρθει βοήθεια 00:07:20.302 --> 00:07:22.056 από τη διεθνή κοινότητα, 00:07:22.056 --> 00:07:23.312 προετοιμαζόμαστε, 00:07:23.312 --> 00:07:26.618 δεν θέλουμε να μας πιάσουν όπως συμβαίνει στην Ευρώπη. 00:07:26.618 --> 00:07:29.296 Οκ; Δεν θέλουμε να μεταναστεύσουμε μαζικά στο μέλλον. 00:07:29.296 --> 00:07:32.712 Θέλουμε να μπορούμε να δώσουμε στον κόσμο την επιλογή σήμερα, 00:07:32.712 --> 00:07:36.368 αυτοί που θα το επιλέξουν, και θέλουν να το κάνουν, να μεταναστεύσουν. 00:07:36.368 --> 00:07:41.614 Δεν θέλουμε να συμβεί κάτι που θα τους αναγκάσει να μεταναστεύσουν 00:07:41.614 --> 00:07:43.816 χωρίς να είναι προετοιμασμένοι για κάτι τέτοιο. 00:07:43.816 --> 00:07:47.312 Φυσικά, ο πολιτισμός μας και η κοινωνία μας είναι πολύ διαφορετικά, 00:07:47.312 --> 00:07:49.728 και αν μεταναστεύσουμε σε ένα άλλο μέρος, 00:07:49.728 --> 00:07:50.936 έναν άλλο πολιτισμό, 00:07:50.936 --> 00:07:53.872 θα είναι απαραίτητη μεγάλη προσαρμογή. NOTE Paragraph 00:07:53.872 --> 00:07:57.238 ΚΑ: Λοιπόν, υπήρξε μαζική μετανάστευση στη χώρα σας στο παρελθόν, 00:07:57.238 --> 00:07:59.206 και νομίζω ότι αυτή την εβδομάδα, 00:07:59.206 --> 00:08:02.112 μόλις χθές ή προχθές, 00:08:02.112 --> 00:08:04.288 επισκεφθήκατε αυτούς τους ανθρώπους. 00:08:04.288 --> 00:08:06.464 Τι συνέβει εκεί; Ποια είναι η ιστορία; NOTE Paragraph 00:08:06.464 --> 00:08:09.050 ΑΤ: Ναι, και λυπάμαι, νομίζω ότι κάποιος ρώτησε 00:08:09.050 --> 00:08:11.976 γιατί πήγαμε κρυφά να επισκεφτούμε αυτή την περιοχή. 00:08:11.976 --> 00:08:16.072 Είχα πολύ καλό λόγο, καθώς έχουμε μια κοινότητα με ανθρώπους από το Κιριμπάτι 00:08:16.072 --> 00:08:20.096 που ζουν σε αυτό το κομμάτι των νησιών του Σολομώντα, 00:08:20.096 --> 00:08:23.952 όμως αυτοί οι άνθρωποι μετεγκαταστάθηκαν εδώ από τα νησιά του Φοίνικα, 00:08:23.952 --> 00:08:25.408 τη δεκαετία του 1960. 00:08:25.408 --> 00:08:29.944 Υπήρχε τρομερή ξηρασία, και ο κόσμος δεν μπορούσε να μείνει άλλο στο νησί, 00:08:29.944 --> 00:08:33.320 και έτσι μετανάστευσαν για να ζήσουν εδώ στα νησιά του Σολομώντα. 00:08:33.320 --> 00:08:36.496 Και έτσι χθες είχε ενδιαφέρον η συνάντηση με αυτούς τους ανθρώπους 00:08:36.496 --> 00:08:38.952 Δεν ήξεραν ποιος είμαι. Δεν είχαν ακούσει για εμένα. 00:08:38.952 --> 00:08:41.528 Κάποιοι από αυτούς αργότερα με αναγνώρισαν, 00:08:41.528 --> 00:08:45.104 και πιστεύω ότι χάρηκαν πολύ. 00:08:45.320 --> 00:08:49.736 Μετά ήθελαν πραγματικά να έχουν την ευκαιρία να με υποδεχθούν επίσημα. 00:08:49.736 --> 00:08:52.992 Όμως νομίζω ότι αυτό που είδα χθές είχε πολύ ενδιαφέρον 00:08:52.992 --> 00:08:54.808 επειδή εδώ είδα τους ανθρώπους μας. 00:08:54.808 --> 00:09:00.624 Μίλησα στη γλώσσα μας, και φυσικά μίλησαν και αυτοί, απαντήσαν, 00:09:00.624 --> 00:09:05.320 όμως η προφορά τους -- δεν μπορούν να μιλήσουν τα Κιριμπάτι σωστά. 00:09:05.320 --> 00:09:08.046 Τους είδα, εκεί ήταν αυτή η κυρία με κόκκινα δόντια. 00:09:08.046 --> 00:09:10.176 Μασούσε καρύδια 00:09:10.176 --> 00:09:12.432 και αυτό δεν το κάνουμε στο Κιριμπάτι. 00:09:12.432 --> 00:09:14.268 Δεν μασάμε καρύδια. 00:09:15.120 --> 00:09:20.976 Συνάντησα επίσης μια οικογένεια που έχει παντρευτεί με ντόπιους εδώ, 00:09:20.976 --> 00:09:23.962 και λοιπόν αυτό συμβαίνει. 00:09:25.120 --> 00:09:28.696 Από τη στιγμή που μπαίνεις σε μια νέα κοινωνία, θα υπάρξουν αλλαγές. 00:09:28.696 --> 00:09:33.152 Είναι σίγουρο ότι θα υπάρξει κάποια απώλεια της εθνικής ταυτότητας, 00:09:33.152 --> 00:09:36.608 και αυτό πρέπει να το προσέξουμε στο μέλλον 00:09:36.608 --> 00:09:38.864 αν και όταν μεταναστεύσουμε. NOTE Paragraph 00:09:38.864 --> 00:09:42.040 ΚΑ: Πρέπει να ήταν μια εξαιρετικά συναισθηματική μέρα 00:09:42.040 --> 00:09:44.856 εξαιτίας των ερωτήσεων σχετικά με την ταυτότητα, 00:09:44.856 --> 00:09:50.072 της χαράς που σας είδανε και πιθανόν της έντονης αίσθησης του τι έχασαν. 00:09:50.072 --> 00:09:53.457 Είναι συναρπαστικό να σας ακούμε να λέτε ότι θα πολεμήσετε μέχρι τέλους 00:09:53.457 --> 00:09:57.646 προσπαθώντας να διατηρήσετε το έθνος στη χώρα του. NOTE Paragraph 00:09:58.080 --> 00:09:59.376 ΑΤ: Αυτή είναι η ευχή μας. 00:09:59.376 --> 00:10:02.432 Κανείς δεν θέλει ποτέ να εγκαταλείψει το σπίτι του, 00:10:02.432 --> 00:10:05.638 και έτσι, είναι μια πολύ δύσκολη απόφαση για εμένα. 00:10:05.638 --> 00:10:10.936 Ως ηγέτης, δεν κάνεις σχέδια να εγκαταλείψεις το νησί σου, το σπίτι σου, 00:10:10.936 --> 00:10:13.192 και έτσι ρωτήθηκα σε αρκετές περιπτώσεις, 00:10:13.192 --> 00:10:14.518 «Πώς αισθάνεσαι;» 00:10:14.518 --> 00:10:17.616 Και δεν αισθάνομαι καθόλου καλά. 00:10:17.616 --> 00:10:21.192 Είναι κάτι συναισθηματικό, και προσπαθώ να ζήσω με αυτό, 00:10:21.192 --> 00:10:26.128 και γνωρίζω ότι σε κάποιες περιπτώσεις, με κατηγορούν ότι δεν προσπαθώ 00:10:26.128 --> 00:10:28.214 επειδή δεν μπορώ να λύσω το πρόβλημα. 00:10:28.214 --> 00:10:31.016 είναι κάτι που πρέπει να γίνει συλλογικά. NOTE Paragraph 00:10:31.016 --> 00:10:36.792 Η κλιματική αλλαγή είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, όπως έχω πει πολλές φορές, 00:10:36.792 --> 00:10:41.288 δυστυχώς, οι χώρες, όταν ερχόμαστε στα Ηνωμένα Έθνη - 00:10:41.288 --> 00:10:46.184 ήμουν σε μια συνάντηση με τις χώρες του Φόρουμ των Νήσων του Ειρηνικού 00:10:46.184 --> 00:10:48.750 όπου η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία είναι επίσης μέλη, 00:10:48.750 --> 00:10:50.440 και είχαμε μια διαφωνία. 00:10:50.440 --> 00:10:53.136 Βγήκε και μια ιστορία στις ειδήσεις 00:10:53.136 --> 00:10:57.510 επειδή διαφωνούσαμε για το ότι η μείωση εκπομπών, 00:10:57.510 --> 00:10:59.916 θα ήταν κάτι που δεν μπορούσαν να κάνουν 00:10:59.916 --> 00:11:03.096 επειδή θα επηρέαζε τις βιομηχανίες. 00:11:03.096 --> 00:11:04.552 Και εδώ εγώ έλεγα, 00:11:04.552 --> 00:11:06.768 εντάξει, σας ακούω, 00:11:06.768 --> 00:11:08.424 καταλαβαίνω αυτό που λέτε, 00:11:08.424 --> 00:11:10.840 αλλά προσπαθήστε να καταλάβετε αυτό που λέω 00:11:10.840 --> 00:11:13.466 επειδή αν δεν μειώσετε της εκπομπές, 00:11:13.466 --> 00:11:15.816 τότε κινδυνεύει η επιβίωσή μας. 00:11:15.816 --> 00:11:20.152 Και αυτά τα ηθικά ζητήματα, είναι κάτι που πρέπει να υπολογίσετε. 00:11:20.152 --> 00:11:24.168 Είναι η βιομηχανία εναντίον της επιβίωσης ενός λαού. NOTE Paragraph 00:11:24.240 --> 00:11:26.896 ΚΑ: Ξέρετε, σας ρώτησα και χθες τι σας εκνεύρισε, 00:11:26.896 --> 00:11:30.392 και είπατε, «Δεν εκνευρίζομαι». Όμως μετά σταματήσατε. 00:11:30.392 --> 00:11:32.008 Νομίζω ότι αυτό σας εκνευρίζει. NOTE Paragraph 00:11:32.008 --> 00:11:36.904 ΑΤ: Θα σας παραπέμψω στη ομιλία που έκανα νωρίτερα στα Ηνωμένα Έθνη. 00:11:36.904 --> 00:11:41.840 Ήμουνα πολύ εκνευρισμένος, πολύ απογοητευμένος και στη συνέχεια πιεσμένος. 00:11:41.840 --> 00:11:44.086 Υπήρχε μια αίσθηση ματαιότητας 00:11:44.086 --> 00:11:48.346 ότι παλεύουμε έναν αγώνα χωρίς καμία ελπίδα για νίκη. 00:11:49.440 --> 00:11:51.616 Έπρεπε να αλλάξω την προσέγγισή μου. 00:11:51.616 --> 00:11:53.412 Έπρεπε να γίνω πιο λογικός 00:11:53.412 --> 00:11:56.645 επειδή πίστεψα ότι ο κόσμος θα ακούσει κάποιον που είναι λογικός, 00:11:56.645 --> 00:11:59.564 όμως παρέμεινα ριζικά λογικός ό,τι και αν σημαίνει αυτό. NOTE Paragraph 00:11:59.564 --> 00:12:01.040 (Γέλια) NOTE Paragraph 00:12:01.040 --> 00:12:04.936 ΚΑ: Τώρα, το ψάρεμα αποτελεί τον πυρήνα της εθνικής σας ταυτότητας. 00:12:04.936 --> 00:12:08.416 Νομίζω πως είπατε ότι όλοι ασχολούνται με κάποιον τρόπο με το ψάρεμα. NOTE Paragraph 00:12:08.416 --> 00:12:11.192 ΑΤ: Λοιπόν, τρώμε ψάρι κάθε μέρα, κάθε μέρα, 00:12:11.192 --> 00:12:15.700 και πιστεύω πως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ποσοστό μας της κατανάλωσης ψαριού 00:12:15.700 --> 00:12:17.936 είναι ίσως από τα υψηλότερα στον κόσμο. 00:12:17.936 --> 00:12:20.392 Δεν έχουμε πολλά ζώα, 00:12:20.392 --> 00:12:23.168 έτσι βασιζόμαστε στα ψάρια. NOTE Paragraph 00:12:23.168 --> 00:12:26.484 ΚΑ: Έτσι βασίζεστε στα ψάρια, και σε τοπικό επίπεδο 00:12:26.484 --> 00:12:29.096 και για τα έσοδα της χώρα σας 00:12:29.096 --> 00:12:31.672 από τις παγκόσμιες επιχειρήσεις αλιείας τόνου, 00:12:31.672 --> 00:12:36.568 και παρόλα αυτά, πριν λίγα χρόνια πήρατε μια ριζοσπαστική απόφαση. 00:12:36.568 --> 00:12:38.064 Θα μας πείτε κάτι γι' αυτή; 00:12:38.064 --> 00:12:41.376 Νομίζω ότι κάτι συνέβη εδώ, στα νησιά του Φοίνικα. NOTE Paragraph 00:12:41.376 --> 00:12:46.672 ΑΤ: Επιτρέψτε μου να σας εξηγήσω τι είναι τα ψάρια για εμάς. 00:12:46.672 --> 00:12:50.608 Έχουμε μία από τις μεγαλύτερες αλιείες τονοειδών που απομένει στον κόσμο. 00:12:50.608 --> 00:12:53.464 Στον Ειρηνικό, νομίζω ότι μας ανήκει περίπου το 60% 00:12:53.464 --> 00:12:55.360 της αλιείας τονοειδών, 00:12:55.360 --> 00:12:59.826 και παραμένει σχετικά υγιής για κάποια είδη όχι όμως για όλα. 00:12:59.826 --> 00:13:05.320 Και το Κιριμπάτι είναι ένας από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες πόρων, 00:13:05.920 --> 00:13:07.616 ιδιοκτήτης πόρων τόνου. 00:13:07.616 --> 00:13:11.192 Και για την ώρα, παίρνουμε 00:13:11.192 --> 00:13:14.088 περίπου το 80% με 90% των εσόδων μας 00:13:14.088 --> 00:13:16.544 από τέλη πρόσβασης, χορήγηση αδειών. NOTE Paragraph 00:13:16.544 --> 00:13:18.510 ΚΑ: Του εθνικού σας εισοδήματος. NOTE Paragraph 00:13:18.520 --> 00:13:20.406 ΑΤ: Του εθνικού μας εισοδήματος, 00:13:20.406 --> 00:13:23.176 που κινεί ό,τι κάνουμε 00:13:23.176 --> 00:13:27.192 τον δημόσιο τομέα, τα νοσοκομεία, τα σχολεία και ό,τι άλλο έχουμε. 00:13:27.192 --> 00:13:32.408 Όμως αποφασίσαμε να την κλείσουμε και ήταν μια πολύ δύσκολη απόφαση. 00:13:32.408 --> 00:13:37.944 Μπορώ να σας διαβεβαιώσω, πολιτικά, τοπικά, δεν ήταν εύκολο. 00:13:37.944 --> 00:13:41.880 Όμως ήμουν πεπεισμένος ότι έπρεπε να το κάνουμε 00:13:41.880 --> 00:13:46.456 για να εξασφαλίσουμε ότι η αλιεία θα παραμείνει βιώσιμη. 00:13:46.600 --> 00:13:49.376 Υπήρξαν κάποιες ενδείξεις ότι κάποια είδη, 00:13:49.376 --> 00:13:53.512 συγκεκριμένα το μεγαλόφθαλμο, κινδύνευε ιδιαίτερα. 00:13:53.512 --> 00:13:56.888 Το κιτρινόπτερο ψαρεύεται πολύ επίσης. 00:13:56.888 --> 00:13:58.624 Η παλαμίδα παραμένει υγιής. 00:13:58.624 --> 00:14:03.010 Και έτσι έπρεπε να κάνουμε κάτι, και γι' αυτό τον λόγο το έκανα. 00:14:03.520 --> 00:14:07.416 Ένας άλλος λόγος που το έκανα, 00:14:07.416 --> 00:14:12.112 ήταν επειδή έλεγα στη διεθνή κοινότητα 00:14:12.112 --> 00:14:16.648 για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, για να την πολεμήσουμε, 00:14:16.648 --> 00:14:20.544 πρέπει να κάνουμε θυσίες, πρέπει να υπάρχουν δεσμεύσεις. 00:14:20.544 --> 00:14:25.840 Έτσι, ζητώντας από τη διεθνή κοινότητα να κάνει μια θυσία, 00:14:25.840 --> 00:14:28.656 θεώρησα ότι και εμείς πρέπει να κάνουμε μια θυσία. 00:14:28.656 --> 00:14:30.472 Και έτσι κάναμε τη θυσία. 00:14:30.640 --> 00:14:35.583 Και η απόσυρση από την εμπορική αλιεία 00:14:35.583 --> 00:14:38.191 στην προστατευμένη περιοχή των νησιών του Φοίνικα 00:14:38.191 --> 00:14:40.047 σημαίνει απώλεια εσόδων. 00:14:40.047 --> 00:14:42.524 Ακόμη προσπαθούμε να αξιολογήσουμε τη ζημία 00:14:42.524 --> 00:14:47.759 επειδή στην πραγματικότητα σταματήσαμε στις αρχές του χρόνου, 00:14:47.759 --> 00:14:50.095 και έτσι θα δούμε στο τέλος της χρονιάς 00:14:50.095 --> 00:14:53.591 τι σημαίνει σε γενικές γραμμές η απώλεια εσόδων. NOTE Paragraph 00:14:53.760 --> 00:14:56.016 ΚΑ: Άρα εμπλέκονται πολλά πράγματα σε αυτό. 00:14:56.016 --> 00:15:01.772 Από την άλλη, από αυτό μπορεί να προκύψουν πιο υγιείς αλιείες. 00:15:03.040 --> 00:15:05.416 Εννοώ, πόσο μπορείτε να αυξήσετε τις τιμές 00:15:05.416 --> 00:15:07.912 που χρεώνετε για τις υπόλοιπες περιοχές; NOTE Paragraph 00:15:07.912 --> 00:15:12.528 ΑΤ: Οι διαπραγματεύσεις ήταν πολύ δύσκολες, 00:15:12.528 --> 00:15:16.384 όμως καταφέραμε να αυξήσουμε την τιμή της μέρας ανά σκάφος. 00:15:16.384 --> 00:15:19.000 Για οποιοδήποτε σκάφος έρθει να ψαρέψει για μια μέρα, 00:15:19.000 --> 00:15:22.616 αυξήσαμε την προμήθεια από - ήταν 6.000 δολάρια και 8.000 δολάρια, 00:15:22.616 --> 00:15:27.362 και τώρα είναι 10.000, 12.000 δολάρια ανά μέρα ανά σκάφος. 00:15:27.362 --> 00:15:30.576 Και έτσι υπήρξε μια σημαντική αύξηση. 00:15:30.576 --> 00:15:35.152 Όμως ταυτόχρονα, αυτό που πρέπει να τονίσουμε είναι, 00:15:35.152 --> 00:15:39.488 αν κατά το παρελθόν αυτές οι ψαρόβαρκες 00:15:39.488 --> 00:15:43.424 μπορούσαν να ψαρεύουν σε μια μέρα και να πιάνουν 10 τόνους, 00:15:43.424 --> 00:15:47.320 και τώρα μπορεί να πιάνουν 100 τόνους επειδή έχουν γίνει πιο αποδοτικές. 00:15:47.320 --> 00:15:49.746 Άρα πρέπει να ανταποκριθούμε ανάλογα. 00:15:49.746 --> 00:15:54.032 Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί επειδή η τεχνολογία έχει εξελιχθεί. 00:15:54.032 --> 00:15:59.416 Κάποτε ο Βραζιλιάνικος στόλος μετακινήθηκε από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό. 00:15:59.416 --> 00:16:00.632 Δεν τα κατάφεραν. 00:16:00.632 --> 00:16:03.848 Ξεκίνησαν να πειραματίζονται αν θα μπορούσαν, από μόνοι τους. 00:16:03.848 --> 00:16:08.138 Όμως τώρα έχουν τρόπους να το κάνουν, και έχουν γίνει πολύ αποδοτικοί. NOTE Paragraph 00:16:09.000 --> 00:16:12.198 ΚΑ: Μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα αυτών των διαπραγματεύσεων; 00:16:12.198 --> 00:16:13.895 Επειδή αντιμετωπίσατε εταιρίες 00:16:13.895 --> 00:16:17.347 που έχουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια διαθέσιμα, ουσιαστικά. 00:16:17.560 --> 00:16:20.896 Πώς τις αντιμετωπίσατε; 00:16:20.896 --> 00:16:22.952 Μπορείτε να δώσετε κάποια συμβουλή 00:16:22.952 --> 00:16:26.008 σε άλλους ηγέτες που αντιμετωπίζουν τις ίδιες εταιρίες, 00:16:26.008 --> 00:16:30.444 σχετικά με το πώς να πάρουν ό,τι παραπάνω μπορούν για τη χώρα τους, 00:16:30.444 --> 00:16:33.396 να πάρουν ό,τι περισσότερο μπορούν για τα ψάρια; 00:16:34.416 --> 00:16:35.952 Τι συμβουλή θα τους δίνατε; NOTE Paragraph 00:16:35.952 --> 00:16:42.208 ΑΤ: Λοιπόν, νομίζω ότι εστιάζουμε πολύ συχνά στην αδειοδότηση 00:16:42.208 --> 00:16:44.005 έτσι ώστε να έχουμε το ποσοστό μας, 00:16:44.005 --> 00:16:47.046 επειδή κερδίζουμε από τα τέλη αδειοδότησης 00:16:47.046 --> 00:16:49.416 περίπου το 10% της συνολικής αξίας των αλιευμάτων 00:16:49.440 --> 00:16:52.490 στην αποβάθρα, όχι στα εμπορικά καταστήματα. 00:16:52.490 --> 00:16:55.926 Και πέρνουμε μόνο το 10%. 00:16:56.600 --> 00:16:59.216 Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε όλα αυτά τα χρόνια 00:16:59.216 --> 00:17:03.072 είναι να αυξήσουμε τη συμμετοχή μας στη βιομηχανία, 00:17:03.072 --> 00:17:05.688 στη συγκομιδή, στην επεξεργασία, 00:17:05.688 --> 00:17:07.545 και τελικά, ελπίζουμε, στην αγορά. 00:17:07.545 --> 00:17:11.239 Δεν είναι δύσκολο να εισχωρήσουμε, 00:17:11.239 --> 00:17:13.536 όμως δουλεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση, 00:17:13.536 --> 00:17:16.332 και ναι, η απάντηση είναι να βελτιωθούν. 00:17:16.332 --> 00:17:20.536 Αν αυξήσουμε το ποσοστό επιστροφής μας, θα πρέπει να εμπλακούμε παραπάνω. 00:17:20.536 --> 00:17:23.712 Και έτσι ξεκινήσαμε να το κάνουμε, 00:17:23.712 --> 00:17:28.098 και έπρεπε να αναδιαρθρώσουμε τη βιομηχανία μας. 00:17:28.098 --> 00:17:31.416 Έπρεπε να πούμε σε αυτούς τους ανθρώπους ότι ο κόσμος άλλαξε. 00:17:31.416 --> 00:17:33.832 Τώρα θέλουμε να παράγουμε τα ψάρια οι ίδιοι. NOTE Paragraph 00:17:33.832 --> 00:17:35.928 ΚΑ: Και παράλληλα οι ντόπιοι ψαράδες, 00:17:35.928 --> 00:17:39.024 μπορούν ακόμη να ψαρεύουν, 00:17:39.024 --> 00:17:41.480 όμως πώς είναι η δουλειά γι' αυτούς; 00:17:41.480 --> 00:17:43.976 Γίνεται πιο δύσκολη; Αδειάζουν τα νερά; 00:17:43.976 --> 00:17:47.416 Ή αυτό γίνεται σε βιώσιμη βάση; NOTE Paragraph 00:17:47.416 --> 00:17:48.872 ΑΤ: Στην παράκτια αλιεία, 00:17:48.872 --> 00:17:52.128 δεν συμμετέχουμε στην εμπορική αλιευτική δραστηριότητα 00:17:52.128 --> 00:17:55.144 εκτός μόνο από την προμήθεια της εγχώριας αγοράς. 00:17:55.144 --> 00:17:58.440 Η αλιεία τόνου πάει ολόκληρη στις ξένες αγορές, 00:17:58.440 --> 00:18:03.676 κυρίως εδώ στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ιαπωνία. 00:18:04.800 --> 00:18:09.336 Έτσι, είμαι ψαράς σε μεγάλο βαθμό, 00:18:09.336 --> 00:18:12.512 και συνήθιζα να πιάνω κιτρινόπτερους. 00:18:12.512 --> 00:18:15.288 Τώρα είναι πολύ σπάνιο να πιάσεις κιτρινόπτερους 00:18:15.288 --> 00:18:18.664 επειδή τους βγάζουν από το νερό κατά εκατοντάδες τόνους 00:18:18.664 --> 00:18:20.794 με αυτά τα γρι-γρι. NOTE Paragraph 00:18:22.360 --> 00:18:27.296 ΚΑ: Εδώ βλέπουμε δύο όμορφα κορίτσια από τη χώρα σας. 00:18:27.296 --> 00:18:30.512 Θέλω να πω, καθώς σκέφτεστε το μέλλον, 00:18:30.512 --> 00:18:33.288 τι μήνυμα θα τους στέλνατε 00:18:33.288 --> 00:18:36.256 και τι μήνυμα θα στέλνατε στον κόσμο; NOTE Paragraph 00:18:36.256 --> 00:18:39.685 ΑΤ: Λέω στον κόσμο ότι πραγματικά πρέπει να κάνουμε κάτι 00:18:39.685 --> 00:18:41.628 γι' αυτό που συμβαίνει με το κλίμα 00:18:41.628 --> 00:18:44.376 επειδή για εμάς, είναι το μέλλον των παιδιών μας 00:18:44.376 --> 00:18:46.312 Έχω 12 εγγόνια, τουλάχιστον. 00:18:46.312 --> 00:18:48.328 Νομίζω ότι έχω 12, η γυναίκα μου ξέρει. NOTE Paragraph 00:18:48.328 --> 00:18:50.544 (Γέλια) NOTE Paragraph 00:18:50.544 --> 00:18:53.550 Και νομίζω ότι έχω οκτώ παιδιά. 00:18:53.550 --> 00:18:54.936 Είναι για το μέλλον τους. 00:18:54.936 --> 00:18:58.672 Κάθε μέρα κοιτάζω τα εγγόνια μου, περίπου στην ηλικία αυτών των κοριτσιών, 00:18:58.672 --> 00:19:01.088 και αναρωτιέμαι, 00:19:01.088 --> 00:19:03.304 και κάποιες φορές θυμώνω, αλήθεια. 00:19:03.304 --> 00:19:05.360 Αναρωτιέμαι τι θα απογίνουν. 00:19:05.360 --> 00:19:08.496 Και έτσι για αυτά 00:19:08.496 --> 00:19:10.882 πρέπει να το πούμε σε όλους, 00:19:10.882 --> 00:19:13.188 ότι δεν είναι για το εθνικό τους συμφέρον, 00:19:13.200 --> 00:19:16.856 επειδή η κλιματική αλλαγή, δυστυχώς, 00:19:16.856 --> 00:19:20.952 θεωρείται από πολλές χώρες σαν ένα εθνικό πρόβλημα. Δεν είναι. 00:19:20.952 --> 00:19:23.952 Και αυτή τη διαφωνία είχαμε πρόσφατα με τους εταίρους μας, 00:19:23.952 --> 00:19:25.648 τους Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς, 00:19:25.648 --> 00:19:29.030 επειδή είπαν, «Δεν μπορούμε να μειώσουμε άλλο». 00:19:29.030 --> 00:19:32.646 Αυτό είπε ένας από τους ηγέτες, ο Αυστραλός ηγέτης, 00:19:32.646 --> 00:19:36.902 ότι κάναμε ό,τι μπορούσαμε, κάναμε περικοπές. 00:19:36.902 --> 00:19:40.558 Του είπα, τι θα γίνει με τα υπόλοιπα; Γιατί δεν τα κρατάτε; 00:19:40.558 --> 00:19:43.254 Αν μπορούσατε να κρατήσετε τις υπόλοιπες εκπομπές σας 00:19:43.254 --> 00:19:45.640 εντός των ορίων σας, εντός των συνόρων σας 00:19:45.640 --> 00:19:47.546 δεν θα είχαμε κανένα πρόβλημα. 00:19:47.546 --> 00:19:49.336 Μπορείτε να προχωρήσετε όσο θέλετε. 00:19:49.336 --> 00:19:51.472 Όμως δυστυχώς, τα στέλνετε προς το μέρος μας, 00:19:51.472 --> 00:19:53.663 και επηρεάζει το μέλλον των παιδιών μας. 00:19:53.663 --> 00:19:58.704 Και είμαι σίγουρος ότι αυτή είναι η καρδιά του προβλήματος της κλιματικής αλλαγή. NOTE Paragraph 00:19:58.704 --> 00:20:01.760 Θα συναντηθούμε στο Παρίσι στο τέλος της χρονιάς, 00:20:01.760 --> 00:20:05.696 όμως μέχρι να το θεωρήσουμε ένα παγκόσμιο φαινόμενο, 00:20:05.696 --> 00:20:08.952 επειδή το δημιουργήσαμε ξεχωριστά ως έθνη, 00:20:08.952 --> 00:20:11.018 όμως επηρεάζει όλους τους άλλους, 00:20:11.018 --> 00:20:14.634 και μέχρι τώρα, αρνούμαστε να κάνουμε κάτι γι' αυτό, 00:20:14.634 --> 00:20:17.090 και το αντιμετωπίζουμε ως ένα εθνικό πρόβλημα, 00:20:17.090 --> 00:20:19.186 που δεν είναι, είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, 00:20:19.186 --> 00:20:22.356 και πρέπει να αντιμετωπιστεί συλλογικά. NOTE Paragraph 00:20:23.120 --> 00:20:27.456 ΚΑ: Ο κόσμος είναι υπερβολικά κακός στο να ανταποκρίνεται σε διαγράμματα και αριθμούς 00:20:27.456 --> 00:20:31.232 και κλείνουμε το μυαλό μας σε αυτά. 00:20:31.232 --> 00:20:37.488 Για κάποιο λόγο, για τον κόσμο, μερικές φορές ανταποκρινόμαστε κάπως καλύτερα. 00:20:37.488 --> 00:20:40.424 Και φαίνεται πολύ πιθανό ότι το έθνος σας 00:20:40.424 --> 00:20:44.880 εξαιτίας των έντονων προβλημάτων που αντιμετωπίζετε, 00:20:44.880 --> 00:20:49.776 μπορεί να είστε η προειδοποιητική ένδειξη που λάμπει πιο ξεκάθαρα στον κόσμο, 00:20:49.776 --> 00:20:51.752 πιο δυνατά. 00:20:51.945 --> 00:20:54.762 Θέλω απλά να σας ευχαριστήσω, εκ μέρους όλων μας, 00:20:54.762 --> 00:20:57.256 για την εξαιρετική σας ηγεσία και που είσασταν εδώ. NOTE Paragraph 00:20:57.256 --> 00:20:58.829 Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ. NOTE Paragraph 00:20:58.829 --> 00:20:59.702 ΑΤ: Ευχαριστώ. NOTE Paragraph 00:20:59.702 --> 00:21:00.860 (Χειροκρότημα)