1 00:00:18,200 --> 00:00:19,363 W naszej kulturze 2 00:00:19,363 --> 00:00:22,086 rozmawianie o przyszłości to czasem sposób 3 00:00:22,086 --> 00:00:24,030 na powiedzenie o teraźniejszości rzeczy, 4 00:00:24,040 --> 00:00:26,600 które inaczej brzmiałyby ryzykownie lub niestosownie. 5 00:00:26,600 --> 00:00:28,340 Ale czy kiedyś zastanawialiście się, 6 00:00:28,340 --> 00:00:30,700 czemu tak mało świetlanych pomysłów na przyszłość 7 00:00:30,700 --> 00:00:32,950 z prelekcji TED ujrzało światło dnia? 8 00:00:32,950 --> 00:00:34,310 Coś nie tak z pomysłami? 9 00:00:34,310 --> 00:00:37,730 Czy raczej z wyobrażeniem, co pomysły mogą zrobić same z siebie? 10 00:00:37,730 --> 00:00:41,050 Zajmuję się pisaniem o związku między techniką i kulturą, 11 00:00:41,050 --> 00:00:44,740 o tym, jak technika pozwala łączyć pewne światy 12 00:00:44,740 --> 00:00:48,790 i jak z kolei kultura kształtuje ewolucję techniki. 13 00:00:48,790 --> 00:00:51,680 To tutaj przecinają się filozofia i design. 14 00:00:52,460 --> 00:00:56,200 Konceptualizację możliwości traktuję bardzo poważnie. 15 00:00:56,200 --> 00:00:58,850 Dlatego ja i wiele innych osób 16 00:00:58,850 --> 00:01:02,710 uważamy, że trzeba przystanąć i zadać kilka poważnych pytań 17 00:01:02,710 --> 00:01:06,330 na temat intelektualnej wydolności takich przedsięwzięć jak TED. 18 00:01:06,950 --> 00:01:10,060 Nie będę więc mówił o swojej pracy czy nowej książce, 19 00:01:10,060 --> 00:01:11,690 jak to ma zwykle miejsce, 20 00:01:11,690 --> 00:01:13,130 ale o konferencji TED, 21 00:01:13,130 --> 00:01:15,950 czym jest i dlaczego nie działa. 22 00:01:15,950 --> 00:01:18,520 Pierwszy powód: zbytnie upraszczanie. 23 00:01:18,520 --> 00:01:20,530 I żeby było jasne, nie mam nic przeciwko 24 00:01:20,530 --> 00:01:23,050 interesującym osobom, które robią błyskotliwe rzeczy 25 00:01:23,070 --> 00:01:27,180 i tłumaczą je w sposób zrozumiały dla każdego. 26 00:01:27,180 --> 00:01:29,080 Ale TED znacznie poza to wykracza. 27 00:01:29,080 --> 00:01:30,200 Opowiem wam anegdotę. 28 00:01:30,200 --> 00:01:34,050 Byłem ostatnio na prezentacji mojego kolegi, astrofizyka, 29 00:01:34,070 --> 00:01:36,150 u potencjalnego sponsora. 30 00:01:36,150 --> 00:01:39,180 Prezentacja wydała mi się klarowna i zajmująca, 31 00:01:39,180 --> 00:01:42,070 a jestem profesorem sztuk wizualnych tu w San Diego 32 00:01:42,070 --> 00:01:44,210 i nie mam zielonego pojęcia o astrofizyce. 33 00:01:44,220 --> 00:01:47,170 Ale sponsor powiedział: "Wiesz co, dam sobie spokój, 34 00:01:47,180 --> 00:01:48,633 nie kręci mnie to. 35 00:01:48,633 --> 00:01:51,816 Powinieneś być bardziej jak Malcolm Gladwell". 36 00:01:52,446 --> 00:01:55,080 To mnie wkurzyło. Jak to? 37 00:01:55,080 --> 00:01:59,070 Pomyślcie: naukowiec tworzący prawdziwą wiedzę 38 00:01:59,070 --> 00:02:03,010 ma naśladować dziennikarza, który odgrzewa fałszywe spostrzeżenia! 39 00:02:03,010 --> 00:02:04,450 To już nie jest popularyzacja. 40 00:02:04,450 --> 00:02:06,800 To jest branie czegoś z treścią i wartością 41 00:02:06,800 --> 00:02:09,860 i przerabianie tak długo, aż da się połknąć bez przeżuwania. 42 00:02:09,860 --> 00:02:12,770 To nie jest sposób na stawianie czoła strasznym problemom, 43 00:02:12,770 --> 00:02:15,640 tylko właśnie jeden z tych strasznych problemów. 44 00:02:19,260 --> 00:02:21,010 Czym jest TED? 45 00:02:21,010 --> 00:02:25,050 TED to może propozycja, 46 00:02:25,050 --> 00:02:28,210 że jeśli dostatecznie dużo będziemy mówili o przełomowych ideach, 47 00:02:28,210 --> 00:02:29,750 to świat w końcu się zmieni. 48 00:02:29,750 --> 00:02:32,880 Ale to nieprawda. I to kolejny problem. 49 00:02:32,880 --> 00:02:36,680 TED oznacza Technikę, Rozrywkę i Design. 50 00:02:36,680 --> 00:02:42,400 Ale dla mnie to niezbyt wyszukana inforozrywka rodem z mega-kościoła. 51 00:02:43,120 --> 00:02:45,560 Główną retoryczną sztuczką w każdej prezentacji TED 52 00:02:45,560 --> 00:02:48,850 jest połączenie objawienia z osobistym świadectwem. 53 00:02:48,850 --> 00:02:53,310 Prelegent opowiada historię swojego oświecenia i spostrzeżeń, 54 00:02:53,310 --> 00:02:54,650 trudu i znoju. 55 00:02:55,060 --> 00:02:58,020 Co ma wynieść z tego publiczność? 56 00:02:58,020 --> 00:03:01,670 Cudzy pogląd? Chwilowe olśnienie? 57 00:03:01,680 --> 00:03:04,160 Wrażenie, że wszystko jakoś się ułoży? 58 00:03:04,160 --> 00:03:06,170 Duchowe podniecenie? 59 00:03:06,170 --> 00:03:09,280 Przykro mi, ale to za mało, żeby stawić czoła problemom, 60 00:03:09,280 --> 00:03:11,860 które niby przyszliśmy tu rozwiązać. 61 00:03:11,860 --> 00:03:16,080 A te są złożone, trudne i wymagają czegoś więcej, niż ładnej prowizorki. 62 00:03:16,080 --> 00:03:19,670 Nie pomoże czyjeś pełne optymizmu doświadczenie. 63 00:03:19,670 --> 00:03:24,120 Ryzyko marnowania czasu najlepszych i najmądrzejszych spośród nas 64 00:03:24,120 --> 00:03:26,080 oraz czasu publiczności 65 00:03:26,080 --> 00:03:30,440 na chwyty jak z reklam informacyjnych to za duża cena. 66 00:03:30,440 --> 00:03:32,870 I jest to cyniczne. 67 00:03:32,870 --> 00:03:35,000 W dodatku zwyczajnie nie działa. 68 00:03:35,020 --> 00:03:38,150 Ostatnio TEDGlobal wysłał do organizatorów TEDx notatkę, 69 00:03:38,150 --> 00:03:40,546 w której kazał unikać zapraszania osób 70 00:03:40,546 --> 00:03:43,012 mówiących o rzeczach paranormalnych, 71 00:03:43,012 --> 00:03:48,160 o konspiracjach, "kwantowej neuroenergii" New Age i tym podobnych zabobonach. 72 00:03:49,120 --> 00:03:51,720 Zalecili zapraszać osoby z wyobraźnią, 73 00:03:51,720 --> 00:03:53,360 ale zakorzenione w rzeczywistości. 74 00:03:53,360 --> 00:03:56,060 TEDGlobal się za to oberwało, 75 00:03:56,060 --> 00:03:59,210 więc warto uznać ich gest. 76 00:03:59,210 --> 00:04:02,490 "Nie" dla naukowego i medycznego placebo. 77 00:04:02,490 --> 00:04:06,270 Ale następstwem naukowego i medycznego placebo 78 00:04:06,270 --> 00:04:09,210 jest polityczne i innowacyjne placebo, 79 00:04:09,210 --> 00:04:11,190 a tutaj TED ma sporo do naprawienia. 80 00:04:12,090 --> 00:04:14,200 Szczytem politycznego placebo była chyba 81 00:04:14,200 --> 00:04:17,070 prezentacja na TEDxSanDiego kilka lat temu. 82 00:04:18,010 --> 00:04:22,070 Znacie, jak sądzę, kampanię Kony2012 z mediów społecznościowych? 83 00:04:23,010 --> 00:04:24,170 Co się wydarzyło? 84 00:04:24,630 --> 00:04:27,180 Surfer-ewangelik jedzie do Afryki. 85 00:04:27,180 --> 00:04:30,493 Kręci banalny film, w którym tłumaczy ludobójstwo obsadzie "Glee". 86 00:04:30,493 --> 00:04:31,406 (Śmiech) 87 00:04:31,406 --> 00:04:35,610 Świat uznaje jego płytkie objawienie za graniczące z obłędem. 88 00:04:35,610 --> 00:04:40,000 Skomplikowana sytuacja geopolityczna Centralnej Afryki pozostaje bez zmian. 89 00:04:40,000 --> 00:04:42,334 Kony siedzi tam do tej pory. Koniec. 90 00:04:42,334 --> 00:04:45,680 Kiedy inspiracja staje się manipulacją, 91 00:04:45,680 --> 00:04:48,266 powoduje też zaciemnienie obrazu. 92 00:04:48,266 --> 00:04:52,047 Jeśli nie jesteście cyniczni, musicie sceptycznie patrzeć 93 00:04:52,047 --> 00:04:55,788 na placebo w polityce, tak samo, jak na leki placebo. 94 00:04:55,788 --> 00:04:57,415 T-E-D. 95 00:04:57,415 --> 00:04:59,770 Po pierwsze, Technika. 96 00:04:59,770 --> 00:05:01,810 Podobno nie tylko jest coraz więcej zmian, 97 00:05:01,810 --> 00:05:03,700 ale zwiększyło się też ich tempo. 98 00:05:03,700 --> 00:05:06,380 Jeśli chodzi o możliwości obliczeniowe komputerów 99 00:05:06,380 --> 00:05:08,676 w skali planety to rzeczywiście prawda. 100 00:05:08,676 --> 00:05:11,573 Co nie jest to bez związku, 101 00:05:11,573 --> 00:05:13,544 jednocześnie jesteśmy świadkami 102 00:05:13,544 --> 00:05:15,392 spowolnienia kulturalnego. 103 00:05:15,392 --> 00:05:18,931 Inwestujemy całą energię w futurystyczne techniki informacyjne, 104 00:05:18,931 --> 00:05:21,604 włącznie z samochodami, którymi potem wracamy do domów 105 00:05:21,604 --> 00:05:24,782 skopiowanych z kiczowatej XVIII-wiecznej architektury. 106 00:05:24,782 --> 00:05:27,900 Oferuje się nam przyszłość, w której wszystko można zmienić, 107 00:05:27,900 --> 00:05:30,230 o ile wszystko pozostanie takie samo. 108 00:05:30,230 --> 00:05:34,026 Będziemy mieli Google Glass, ale i nieformalny strój do biura. 109 00:05:34,026 --> 00:05:36,700 Taka lękliwość nie prowadzi do przyszłości. 110 00:05:36,700 --> 00:05:38,554 To niewiarogodny konserwatyzm. 111 00:05:38,554 --> 00:05:40,906 Kolejne gigaflopy nic tu nie pomogą, 112 00:05:40,906 --> 00:05:43,104 bo jeśli problem jest dla systemu endemiczny, 113 00:05:43,104 --> 00:05:45,142 to wykładnicze efekty prawa Moora 114 00:05:45,142 --> 00:05:47,621 zwiększają tylko istniejące problemy. 115 00:05:47,621 --> 00:05:50,890 Mamy dużą moc obliczeniową, ale według niewłaściwej krzywej, 116 00:05:50,890 --> 00:05:53,680 i nie widzę tu triumfu Rozumu. 117 00:05:53,680 --> 00:05:57,538 Spora część mojej pracy dotyczy głębokich technokulturowych zmian 118 00:05:57,538 --> 00:06:01,508 od post-humanizmu do post-antropocenu. 119 00:06:01,520 --> 00:06:04,013 Wersja TED za mocno wierzy w technikę, 120 00:06:04,013 --> 00:06:06,905 ale za mało się w nią chce angażować. 121 00:06:06,905 --> 00:06:09,543 To placebo technoradykalizmu, 122 00:06:09,543 --> 00:06:12,782 zabawa z ryzykiem, żeby potwierdzić to, co wygodne. 123 00:06:13,811 --> 00:06:17,101 Nasze maszyny mądrzeją, a my głupiejemy. 124 00:06:17,101 --> 00:06:19,741 Nie musi zawsze tak być. Wszyscy możemy mądrzeć. 125 00:06:19,741 --> 00:06:22,273 Kolejny futuryzm jest możliwy. 126 00:06:23,673 --> 00:06:27,149 "E" w TED mogłoby oznaczać ekonomię, 127 00:06:27,149 --> 00:06:29,506 koncepcję i budowę nowych systemów 128 00:06:29,506 --> 00:06:31,863 wyceny i wymiany rozliczania 129 00:06:31,863 --> 00:06:34,221 czynników zewnętrznych transakcji, 130 00:06:34,221 --> 00:06:36,646 funduszy na skoordynowane planowanie. 131 00:06:36,646 --> 00:06:39,322 Państwa i rynki lub państwa kontra rynki, 132 00:06:39,322 --> 00:06:41,532 to niewystarczające modele, 133 00:06:41,532 --> 00:06:44,149 nasze myślenie utknęło w czasach Zimnej Wojny. 134 00:06:44,149 --> 00:06:46,480 Co gorsza o ekonomii mówi się jak o metafizyce, 135 00:06:46,480 --> 00:06:48,406 jakby każdy istniejący system 136 00:06:48,406 --> 00:06:51,042 był po prostu złym przykładem ideału. 137 00:06:51,042 --> 00:06:54,180 Komunizm w teorii był egalitarną utopią. 138 00:06:54,180 --> 00:06:57,220 W praktyce oznaczał ekologiczną katastrofę, 139 00:06:57,220 --> 00:06:58,791 szpiegujące państwo, 140 00:06:58,791 --> 00:07:01,343 marne samochody, gułagi. 141 00:07:01,343 --> 00:07:05,683 Kapitalizm w teorii to rakiety, 142 00:07:05,683 --> 00:07:06,836 nanomedycyna 143 00:07:06,836 --> 00:07:08,538 i Bono ratujący Afrykę. 144 00:07:08,538 --> 00:07:09,602 (Śmiech) 145 00:07:09,602 --> 00:07:12,178 W praktyce kapitalizm to praca w Walmarcie, 146 00:07:12,178 --> 00:07:13,342 McPałace, 147 00:07:13,342 --> 00:07:14,323 ludzie mieszkający 148 00:07:14,323 --> 00:07:16,164 w kanałach ściekowych pod Las Vegas 149 00:07:16,164 --> 00:07:18,226 i Ryan Seacrest. 150 00:07:18,226 --> 00:07:20,205 Plus ekologiczna katastrofa, 151 00:07:20,205 --> 00:07:21,416 szpiegujące państwo, 152 00:07:21,416 --> 00:07:23,314 słaby transport publiczny 153 00:07:23,314 --> 00:07:25,149 i komercyjne więzienia. 154 00:07:25,842 --> 00:07:28,426 Jednak alternatywa to wybór między tym, 155 00:07:28,426 --> 00:07:30,868 co mamy, plus ciut więcej Hayka, 156 00:07:30,868 --> 00:07:33,226 a tym, co mamy, plus ciut więcej Keynesa. 157 00:07:33,226 --> 00:07:34,539 Dlaczego? 158 00:07:34,539 --> 00:07:38,011 Ostatnie stulecia były czasem ogromnego postępu 159 00:07:38,011 --> 00:07:39,519 w poprawie jakości życia. 160 00:07:39,519 --> 00:07:41,615 Paradoks polega na tym, że obecny system 161 00:07:41,615 --> 00:07:43,075 jakkolwiek go nazwiecie, 162 00:07:43,075 --> 00:07:46,269 na krótką metę pozwala na rozwój nowych technik, 163 00:07:46,269 --> 00:07:50,110 lecz na dłuższą nie daje im się w pełni rozwinąć. 164 00:07:50,110 --> 00:07:52,966 Warunkiem koniecznym byłby nowy model ekonomiczny. 165 00:07:54,476 --> 00:07:56,254 "D" jak design. 166 00:07:56,254 --> 00:07:58,938 Może nasi designerzy, zamiast tworzyć prototypy 167 00:07:58,938 --> 00:08:02,154 "środków zmiany na lepsze" bezustannie i od nowa 168 00:08:02,154 --> 00:08:05,526 i zastanawiać się, czemu nikt ich nie stosuje na większą skalę, 169 00:08:05,526 --> 00:08:08,984 powinni zrozumieć, że design nie jest żadnym magicznym środkiem. 170 00:08:08,984 --> 00:08:12,174 Jest bardzo ważny, ale z innych względów. 171 00:08:12,174 --> 00:08:16,326 Ekscytowanie się designem jest łatwe, bo, tak jak mówienie o przyszłości, 172 00:08:16,326 --> 00:08:21,053 jest uprzejmiejsze niż praca nad właściwymi problemami. 173 00:08:21,053 --> 00:08:24,258 Czyli telefonami, dronami i genomami. 174 00:08:24,258 --> 00:08:27,001 Tym własnie zajmujemy się w San Diego i La Jolla. 175 00:08:27,001 --> 00:08:31,253 Te techniki, poza wspaniałymi zaletami, 176 00:08:31,253 --> 00:08:34,269 pozwalają też NSA na szpiegowanie, 177 00:08:34,269 --> 00:08:36,269 latającym robotom na zabijanie ludzi, 178 00:08:36,269 --> 00:08:39,272 i na hurtową prywatyzację biologicznego życia. 179 00:08:39,272 --> 00:08:42,010 Także tym się zajmujemy. 180 00:08:42,010 --> 00:08:44,306 Jak widać, potencjał tych technik 181 00:08:44,306 --> 00:08:47,734 jest wspaniały i przerażający zarazem 182 00:08:47,734 --> 00:08:50,226 i żeby poprowadzić go w przyszłość, 183 00:08:50,226 --> 00:08:54,451 design jako "innowacja" sam w sobie nie wystarczy. 184 00:08:54,451 --> 00:08:57,591 Trzeba traktować design jak szczepionkę, 185 00:08:57,591 --> 00:09:02,725 aktywne zapobieganie niektórym niepożądanym "innowacjom". 186 00:09:06,260 --> 00:09:10,525 Nie mam magicznych wniosków, z którymi mógłbym was zostawić. 187 00:09:10,525 --> 00:09:12,109 O to właściwie chodziło. 188 00:09:12,109 --> 00:09:13,001 (Śmiech) 189 00:09:13,001 --> 00:09:14,921 Zaryzykowałbym stwierdzenie, 190 00:09:14,921 --> 00:09:18,208 że gdyby nasz gatunek umiał rozwiązać najpoważniejsze problemy, 191 00:09:18,208 --> 00:09:20,718 sporo z nas na sali nie miałoby pracy 192 00:09:20,718 --> 00:09:22,773 albo siedziałoby w więzieniu. 193 00:09:22,773 --> 00:09:27,273 Nie brakuje nam ważnych tematów do dyskusji. 194 00:09:27,273 --> 00:09:29,279 Musimy dogłębnie omówić różnice między 195 00:09:29,279 --> 00:09:32,221 cyfrowym kosmopolityzmem i chmurowym feudalizmem. 196 00:09:32,221 --> 00:09:35,306 Ukłonem w stronę homoseksualizmu w historii nauk komputerowych 197 00:09:35,306 --> 00:09:38,102 byłoby święto państwowe w dniu urodzin Alana Turinga. 198 00:09:38,102 --> 00:09:40,305 Marzą mi się nowe mapy świata, 199 00:09:40,305 --> 00:09:42,806 które nie opierają się na osadniczym kolonializmie, 200 00:09:42,806 --> 00:09:44,226 dziedzictwie genomów 201 00:09:44,226 --> 00:09:45,659 i mitach z epoki brązu, 202 00:09:45,659 --> 00:09:48,418 lecz na czymś z większym potencjałem. 203 00:09:48,418 --> 00:09:50,938 TED nie jest dzisiaj czymś takim. 204 00:09:50,938 --> 00:09:52,918 Nasze problemy to nie puzzle do ułożenia. 205 00:09:52,918 --> 00:09:54,271 Taka metafora sugeruje, 206 00:09:54,271 --> 00:09:56,580 że wszystkie potrzebne elementy są już na stole, 207 00:09:56,580 --> 00:09:58,816 wystarczy je poukładać i przeprogramować. 208 00:09:58,816 --> 00:10:00,212 A to nieprawda. 209 00:10:00,212 --> 00:10:02,479 "Innowacja" rozumiana jako "puzzle", 210 00:10:02,479 --> 00:10:05,081 czyli układanie kawałków i dodawanie mocy procesowej, 211 00:10:05,081 --> 00:10:08,880 to nie jakiś Wielki Pomysł, który naprawi zepsuty status quo, 212 00:10:08,880 --> 00:10:11,535 bo to własnie jest ten zepsuty status quo. 213 00:10:13,465 --> 00:10:16,177 Jeden z prelegentów TED tak mówił o swojej pracy: 214 00:10:16,177 --> 00:10:19,565 "Teraz, kiedy nie ma już barier, jedyną barierą jest nasza wyobraźnia". 215 00:10:19,565 --> 00:10:21,039 Błąd. 216 00:10:21,039 --> 00:10:24,279 Jeśli naprawdę chcemy zmian, musimy przerobić trudny materiał: 217 00:10:24,279 --> 00:10:28,663 historię, ekonomię, filozofię, sztukę, niejasności i przeciwności. 218 00:10:28,663 --> 00:10:32,260 Ponieważ skupianie się wyłącznie na technice czy innowacji 219 00:10:32,260 --> 00:10:34,749 właśnie zapobiega transformacji. 220 00:10:35,431 --> 00:10:38,235 Musimy podnieść poziom ogólnego zrozumienia 221 00:10:38,235 --> 00:10:40,337 do poziomu złożoności systemów, 222 00:10:40,337 --> 00:10:43,627 w których tkwimy i które tkwią w nas. 223 00:10:43,627 --> 00:10:46,315 Nie chodzi o "inspirowanie osobistymi wynurzeniami", 224 00:10:46,315 --> 00:10:48,365 tylko o ciężką, trudną pracę 225 00:10:48,365 --> 00:10:52,585 nad demistyfikacją i rekonceptualizacją. 226 00:10:52,585 --> 00:10:56,205 Więcej Kopernika, mniej Tony'ego Robbinsa. 227 00:10:56,335 --> 00:10:59,184 Na poziomie społeczeństwa działa to tak, 228 00:10:59,184 --> 00:11:01,171 że inwestowanie w rzeczy, 229 00:11:01,171 --> 00:11:03,408 które nas bawią, ale nie skutkują, 230 00:11:03,408 --> 00:11:06,536 i nieinwestowanie w to, co nas nie bawi, 231 00:11:06,536 --> 00:11:08,264 ale rozwiązuje problemy, 232 00:11:08,264 --> 00:11:09,754 spowoduje, że na dłuższą metę 233 00:11:09,754 --> 00:11:11,786 będzie coraz trudniej o dobre samopoczucie 234 00:11:11,786 --> 00:11:13,790 wobec nierozwiązanych problemów. 235 00:11:13,790 --> 00:11:16,473 W tym przypadku placebo nie tylko jest nieefektywne, 236 00:11:16,473 --> 00:11:17,966 ale wręcz szkodliwe. 237 00:11:17,966 --> 00:11:21,540 Odbiera zainteresowanie, energię i wściekłość 238 00:11:21,540 --> 00:11:26,020 i zamienia je w czarną dziurę udawania. 239 00:11:27,160 --> 00:11:31,130 "Zachowaj spokój i wprowadzaj innowacje" - czy to prawdziwy przekaz TED? 240 00:11:31,910 --> 00:11:34,710 Nie wydaje mi się inspirujący, tylko cyniczny. 241 00:11:35,190 --> 00:11:38,620 W USA prawica ma własne kanały medialne 242 00:11:38,620 --> 00:11:41,680 promujące ich wąską wizję rzeczywistości. 243 00:11:41,680 --> 00:11:44,270 Inne orientacje polityczne mają TED. 244 00:11:44,800 --> 00:11:46,600 Dziękuję za wasz czas. 245 00:11:46,600 --> 00:11:49,010 (Brawa)