1
00:00:07,496 --> 00:00:09,361
Bạn đang đối mặt với một bát

2
00:00:09,361 --> 00:00:12,454
Carbon Crunchies thật to 
đầy năng lượng.

3
00:00:12,454 --> 00:00:15,451
Một muỗng. Hai. Ba.

4
00:00:15,451 --> 00:00:17,812
Nhanh chóng, bạn cảm thấy
dồi dào năng lượng

5
00:00:17,812 --> 00:00:19,703
nhờ vào bữa ăn.

6
00:00:19,703 --> 00:00:22,813
Nhưng làm thế nào năng lượng
lại có trong bát?

7
00:00:22,813 --> 00:00:25,502
Năng lượng tồn tại 
dưới dạng đường

8
00:00:25,502 --> 00:00:28,313
được tạo ra từ ngũ cốc

9
00:00:28,313 --> 00:00:29,979
như lúa mì hay ngô.

10
00:00:29,979 --> 00:00:33,313
Cacbon là xương sống của hóa học.

11
00:00:33,313 --> 00:00:35,011
và cây cối lấy dạng khác

12
00:00:35,011 --> 00:00:38,515
của cacbon, CO2,

13
00:00:38,515 --> 00:00:40,433
từ không khí mà ta hít thở.

14
00:00:40,433 --> 00:00:42,602
Làm thế nào nhà máy
năng lượng của cây cối,

15
00:00:42,602 --> 00:00:45,021
được đặt trong 
chất nền của lục lạp,

16
00:00:45,021 --> 00:00:47,811
lại có thể biến đổi 
một khí cacbon, như CO2,

17
00:00:47,811 --> 00:00:51,774
thành chuỗi sáu cacbon, 
như glucozo?

18
00:00:51,774 --> 00:00:55,029
Nếu bạn nghĩ đến sự quang hợp,
bạn đã đúng rồi đấy.

19
00:00:55,029 --> 00:00:58,240
Quá trình quang hợp được 
chia thành 2 giai đoạn.

20
00:00:58,240 --> 00:01:00,782
Thứ nhất, dự trữ năng lượng 
từ mặt trời

21
00:01:00,782 --> 00:01:05,343
dưới dạng adenosine triphosphate,
hay là ATP.

22
00:01:05,343 --> 00:01:08,842
Thứ hai, chu trình Calvin, 
nhận carbon

23
00:01:08,842 --> 00:01:10,928
và chuyển hóa thành đường.

24
00:01:10,928 --> 00:01:13,296
Giai đoạn thứ hai này 
đại diện cho

25
00:01:13,296 --> 00:01:15,796
dây truyền sản suất bền vững nhất 
của thiên nhiên.

26
00:01:15,796 --> 00:01:20,426
Chào mừng tới nhà máy
nhỏ nhất thế giới

27
00:01:20,426 --> 00:01:21,844
Nguyên liệu đầu tiên?

28
00:01:21,844 --> 00:01:24,308
Một lượng các phân tử CO2 
trong không khí

29
00:01:24,308 --> 00:01:26,760
các phân tử được liên kết lại 
gọi là

30
00:01:26,760 --> 00:01:30,399
ribulose biphosphate, hoặc RuBP,

31
00:01:30,399 --> 00:01:32,261
gồm 5 nguyên tử Cacbon

32
00:01:32,261 --> 00:01:36,178
Nhân tố kích thích ? Một loại enzym 
có tên là RuBisCo

33
00:01:36,178 --> 00:01:39,614
liên kết một nguyên tử cácbon
với một phân tử CO2

34
00:01:39,614 --> 00:01:41,593
bằng chuỗi RuBP

35
00:01:41,593 --> 00:01:44,618
để xây dựng một chuỗi 
sáu carbon.

36
00:01:44,618 --> 00:01:47,873
Chúng nhanh chóng chia tách 
thành hai chuỗi ngắn

37
00:01:47,873 --> 00:01:49,874
mỗi chuỗi bao gồm 3 cacbon

38
00:01:49,874 --> 00:01:54,391
gọi là phosphoglycerates, 
gọi tắt là PGAs.

39
00:01:54,391 --> 00:01:57,550
Thêm vào ATP, 
và một chất hóa học gọi là

40
00:01:57,550 --> 00:02:01,678
nicotinamide adenine 
dinucleotide phosphate,

41
00:02:01,678 --> 00:02:04,806
gọi tắt là NADPH.

42
00:02:04,806 --> 00:02:07,725
ATP, có vai trò như chất bôi trơn,
cung cấp năng lượng

43
00:02:07,725 --> 00:02:13,511
trong khi NADPH thêm vào 
cho mỗi chuỗi PGA, một hydrogen

44
00:02:13,511 --> 00:02:15,427
biến chúng thành những phân tử

45
00:02:15,427 --> 00:02:19,610
glyceraldehyde 3 phosphates, 
hay G3Ps.

46
00:02:19,610 --> 00:02:22,531
Glucose cần sáu carbon 
để hình thành,

47
00:02:22,531 --> 00:02:25,242
từ hai phân tử G3P,

48
00:02:25,242 --> 00:02:28,426
thứ mà tình cờ 
có sáu nguyên tử cacbon giữa chúng.

49
00:02:28,426 --> 00:02:30,844
Vậy là, đường được sản xuất, 
phải không?

50
00:02:30,844 --> 00:02:32,511
Không đúng lắm.

51
00:02:32,511 --> 00:02:35,878
Chu trình Calvin hoạt động như một
dây chuyền sản xuất bền vững,

52
00:02:35,878 --> 00:02:38,178
nghĩa là các RuBPs gốc

53
00:02:38,178 --> 00:02:40,272
thứ kích hoạt ban đầu,

54
00:02:40,272 --> 00:02:42,727
cần được tái tạo 
từ các vật liệu tái chế

55
00:02:42,727 --> 00:02:44,359
trong chu kỳ hiện nay.

56
00:02:44,359 --> 00:02:46,976
Mỗi RuBP cần năm cacbon

57
00:02:46,976 --> 00:02:49,809
và quá trình glucose lấy cả sáu.

58
00:02:49,809 --> 00:02:51,394
Không cái gì được thêm vào cả.

59
00:02:51,394 --> 00:02:54,195
Câu trả lời là một hiện tượng thực tế.

60
00:02:54,195 --> 00:02:57,225
Trong khi ta tập trung
vào từng dây chuyền sản xuất,

61
00:02:57,225 --> 00:03:00,725
năm quá trình khác 
đang xảy ra cùng lúc.

62
00:03:00,725 --> 00:03:03,662
Với sáu băng chuyền 
chuyển động cùng lúc,

63
00:03:03,662 --> 00:03:05,809
không chỉ là một carbon 
được gắn

64
00:03:05,809 --> 00:03:07,416
với một chuỗi RuBP,

65
00:03:07,416 --> 00:03:11,590
mà là 6 cacbon 
được gắn với 6 RuBPs.

66
00:03:11,590 --> 00:03:15,091
tạo ra 12 chuỗi G3P 
thay vì 2,

67
00:03:15,091 --> 00:03:18,726
nghĩa là tổng cộng, 
có tất cả 36 cacbon tồn tại:

68
00:03:18,726 --> 00:03:21,308
số lượng chính xác 
cần để sản xuất đường,

69
00:03:21,308 --> 00:03:24,392
và xây dựng lại những RuBPs.

70
00:03:24,392 --> 00:03:27,187
Trong số 12 G3Ps gộp lại,

71
00:03:27,187 --> 00:03:28,940
hai đã được giải thoát 
để tạo thành

72
00:03:28,940 --> 00:03:32,309
sáu chuỗi năng lượng 
carbon glucose đó.

73
00:03:32,309 --> 00:03:35,614
Tiếp năng lượng cho bạn 
qua bữa sáng. Thành công!

74
00:03:35,614 --> 00:03:37,617
Quay lại với dây chuyền sản xuất,

75
00:03:37,617 --> 00:03:39,617
các sản phẩm phụ 
của sản phẩm đường này

76
00:03:39,617 --> 00:03:44,202
nhanh chóng ghép lại 
thành 6 RuBPs

77
00:03:44,202 --> 00:03:46,892
Chúng cần 30 cacbon

78
00:03:46,892 --> 00:03:51,002
con số chính xác của 10 G3PS
còn sót lại.

79
00:03:51,002 --> 00:03:54,015
Sự kết hợp phân tử diễn ra.

80
00:03:54,015 --> 00:03:56,422
Hai trong số các G3Ps 
được gắn lại với nhau

81
00:03:56,422 --> 00:03:58,589
hình thành chuỗi sáu carbon.

82
00:03:58,589 --> 00:04:02,875
Bằng cách thêm một G3P thứ ba, 
một chuỗi chín carbon được hình thành.

83
00:04:02,875 --> 00:04:05,957
Các RuBP đầu tiên, được tạo nên từ
năm nguyên tử cacbon,

84
00:04:05,957 --> 00:04:07,599
được tổng hợp từ đây

85
00:04:07,599 --> 00:04:09,559
để lại bốn cacbon.

86
00:04:09,559 --> 00:04:14,273
Nhưng không có lãng phí nào.
Chúng tổng hợp thành phân tử G3P thứ tư

87
00:04:14,273 --> 00:04:16,315
tạo nên chuỗi cacbon thứ bảy.

88
00:04:16,315 --> 00:04:18,541
Thêm vào phân tử G3P thứ năm,

89
00:04:18,541 --> 00:04:20,707
chuỗi carbon mười 
được tạo ra,

90
00:04:20,707 --> 00:04:24,074
đủ giờ để tạo thêm
hai RuBPs nữa.

91
00:04:24,074 --> 00:04:26,875
Với ba RuBPs đầy đủ 
được tái tạo

92
00:04:26,875 --> 00:04:29,204
từ 5 trong 10 G3Ps,

93
00:04:29,204 --> 00:04:31,207
chỉ cần sao chép quá trình này

94
00:04:31,207 --> 00:04:33,875
sẽ làm mới chuỗi 6 RuBP

95
00:04:33,875 --> 00:04:36,671
cần để bắt đầu lại chu trình.

96
00:04:36,671 --> 00:04:39,089
Vì vậy, chu trình Calvin tạo ra
con số chính xác

97
00:04:39,089 --> 00:04:40,793
các nguyên tố và chu trình

98
00:04:40,793 --> 00:04:43,375
cần thiết để giữ dây chuyền sản
xuất sinh học này

99
00:04:43,375 --> 00:04:45,208
tiếp tục mãi mãi.

100
00:04:45,208 --> 00:04:48,637
Nó chỉ là một trong hàng trăm 
quy trình tồn tại trong thiên nhiên.

101
00:04:48,637 --> 00:04:49,959
Tại sao lại nhiều như vậy?

102
00:04:49,959 --> 00:04:53,060
Bởi vì nếu quy trình sản xuất 
sinh học là một chiều,

103
00:04:53,060 --> 00:04:55,730
chúng sẽ gần như không hiệu quả

104
00:04:55,730 --> 00:04:58,444
trong việc sử dụng năng lượng 
để sản xuất các chất

105
00:04:58,444 --> 00:05:01,238
cốt yếu trong tự nhiên, ví dụ 
như đường.

106
00:05:01,238 --> 00:05:03,355
Chu kỳ tạo ra 
các vòng phản hồi quan trọng

107
00:05:03,355 --> 00:05:06,857
liên tục được tái sử dụng và 
tạo ra các thành phần

108
00:05:06,857 --> 00:05:08,609
nhiều nhất có thể

109
00:05:08,609 --> 00:05:10,987
vượt ngoài những nguồn có sẵn 
trên hành tinh.

110
00:05:10,987 --> 00:05:12,488
Ví dụ như đường,

111
00:05:12,488 --> 00:05:14,819
được tạo ra từ 
ánh sáng mặt trời và cacbon

112
00:05:14,819 --> 00:05:16,650
được chuyển đổi 
trong các nhà máy cây

113
00:05:16,650 --> 00:05:18,653
tạo thành năng lượng 
cho bạn sức mạnh

114
00:05:18,653 --> 00:05:21,652
giữ cho chu kỳ này quay vòng 
trong cuộc sống.