[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.09,0:00:10.44,Default,,0000,0000,0000,,W 1796 roku naukowiec Edward Jenner
Dialogue: 0,0:00:10.44,0:00:15.11,Default,,0000,0000,0000,,wstrzyknął 8-letniemu chłopcu \Nmateriał zakaźny ospy krów,
Dialogue: 0,0:00:15.11,0:00:17.88,Default,,0000,0000,0000,,przeczuwając, że to pomoże ochronić ludzi
Dialogue: 0,0:00:17.88,0:00:23.24,Default,,0000,0000,0000,,przed śmiercionośnymi \Nepidemiami ospy czarnej.
Dialogue: 0,0:00:23.24,0:00:24.89,Default,,0000,0000,0000,,Okazało się to sukcesem.
Dialogue: 0,0:00:24.89,0:00:27.62,Default,,0000,0000,0000,,Chłopiec został zaszczepiony \Nprzeciwko chorobie
Dialogue: 0,0:00:27.62,0:00:30.93,Default,,0000,0000,0000,,pierwszą w historii szczepionką.
Dialogue: 0,0:00:30.93,0:00:32.72,Default,,0000,0000,0000,,Ale czemu to zadziałało?
Dialogue: 0,0:00:32.72,0:00:34.66,Default,,0000,0000,0000,,Aby zrozumieć jak działają szczepionki,
Dialogue: 0,0:00:34.66,0:00:40.27,Default,,0000,0000,0000,,musimy wiedzieć, jak system odpornościowy \Nbroni nas przed chorobami zakaźnymi.
Dialogue: 0,0:00:40.92,0:00:43.07,Default,,0000,0000,0000,,Gdy atakują nas obce mikroby,
Dialogue: 0,0:00:43.07,0:00:46.12,Default,,0000,0000,0000,,system odpornościowy \Nuruchamia serię reakcji
Dialogue: 0,0:00:46.12,0:00:49.76,Default,,0000,0000,0000,,mających na celu zidentyfikowanie \Ni usunięcie mikrobów z organizmu.
Dialogue: 0,0:00:49.76,0:00:52.81,Default,,0000,0000,0000,,Znakiem działania \Nodpowiedzi immunologicznej
Dialogue: 0,0:00:52.81,0:00:57.50,Default,,0000,0000,0000,,są kaszel, kichanie, \Nstan zapalny i gorączka,
Dialogue: 0,0:00:57.50,0:01:03.41,Default,,0000,0000,0000,,mające złapać, zatrzymać i usunąć \Nzagrożenia takie jak bakterie.
Dialogue: 0,0:01:03.41,0:01:07.82,Default,,0000,0000,0000,,Ta wrodzona odpowiedź immunologiczna \Nuruchamia także drugą linię obrony,
Dialogue: 0,0:01:07.82,0:01:10.20,Default,,0000,0000,0000,,nazywaną odpornością swoistą.
Dialogue: 0,0:01:10.20,0:01:15.11,Default,,0000,0000,0000,,Limfocyty B i T walczą z mikrobami
Dialogue: 0,0:01:15.11,0:01:18.33,Default,,0000,0000,0000,,i zapamiętują informacje o nich:
Dialogue: 0,0:01:18.33,0:01:21.48,Default,,0000,0000,0000,,ich wygląd
Dialogue: 0,0:01:21.48,0:01:24.05,Default,,0000,0000,0000,,i jak z nimi walczyć.
Dialogue: 0,0:01:24.05,0:01:25.94,Default,,0000,0000,0000,,Ta wiedza przydaje się,
Dialogue: 0,0:01:25.94,0:01:29.47,Default,,0000,0000,0000,,jeżeli ten sam patogen \Nznowu wtargnie do organizmu.
Dialogue: 0,0:01:29.47,0:01:33.52,Default,,0000,0000,0000,,Lecz mimo tej sprytnej reakcji \Nwciąż istnieje ryzyko.
Dialogue: 0,0:01:33.52,0:01:36.70,Default,,0000,0000,0000,,Organizm potrzebuje czasu, \Nby nauczyć się reakcji na patogeny
Dialogue: 0,0:01:36.70,0:01:38.76,Default,,0000,0000,0000,,i zbudowania obrony.
Dialogue: 0,0:01:38.76,0:01:39.76,Default,,0000,0000,0000,,A nawet wtedy,
Dialogue: 0,0:01:39.77,0:01:43.18,Default,,0000,0000,0000,,jeśli organizm jest zbyt słaby lub młody, \Nby obronić się przed atakiem,
Dialogue: 0,0:01:43.19,0:01:48.88,Default,,0000,0000,0000,,jest narażony na poważne ryzyko, \Njeśli patogen jest bardzo groźny.
Dialogue: 0,0:01:48.88,0:01:51.93,Default,,0000,0000,0000,,A gdyby tak przygotować \Nodpowiedź immunologiczną organizmu,
Dialogue: 0,0:01:51.93,0:01:55.08,Default,,0000,0000,0000,,zanim ten nawet zachoruje?
Dialogue: 0,0:01:55.08,0:01:57.49,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj wkraczają szczepionki.
Dialogue: 0,0:01:57.49,0:02:00.100,Default,,0000,0000,0000,,Według tych samych \Nmechanizmów obronnych organizmu
Dialogue: 0,0:02:00.100,0:02:05.98,Default,,0000,0000,0000,,naukowcy, za pomocą szczepionki, \Nuruchamiają układ odpornościowy,
Dialogue: 0,0:02:05.98,0:02:09.68,Default,,0000,0000,0000,,bez wystawiania ludzi \Nna pełną postać choroby.
Dialogue: 0,0:02:09.68,0:02:13.56,Default,,0000,0000,0000,,Skutkiem jest wiele \Nspecyficznych szczepionek,
Dialogue: 0,0:02:13.56,0:02:16.07,Default,,0000,0000,0000,,pogrupowanych na wiele różnych typów.
Dialogue: 0,0:02:16.07,0:02:19.77,Default,,0000,0000,0000,,Zacznijmy od żywych, \Natenuowanych szczepionek.
Dialogue: 0,0:02:19.77,0:02:21.75,Default,,0000,0000,0000,,W ich skład wchodzi konkretny patogen,
Dialogue: 0,0:02:21.75,0:02:24.75,Default,,0000,0000,0000,,ale w o wiele łagodniejszej wersji.
Dialogue: 0,0:02:24.75,0:02:29.50,Default,,0000,0000,0000,,Mamy też szczepionki zabite, \Nzawierające martwe patogeny.
Dialogue: 0,0:02:29.50,0:02:32.84,Default,,0000,0000,0000,,Osłabiając lub zabijając patogeny,\Nuzyskuje się gwarancję,
Dialogue: 0,0:02:32.84,0:02:36.44,Default,,0000,0000,0000,,że nie rozwiną się one\Nw pełną postać choroby,
Dialogue: 0,0:02:36.44,0:02:40.30,Default,,0000,0000,0000,,ale podobnie jak choroba \Nwywołują odpowiedź immunologiczną,
Dialogue: 0,0:02:40.30,0:02:42.45,Default,,0000,0000,0000,,uczą organizm, jak rozpoznać atak,
Dialogue: 0,0:02:42.45,0:02:46.25,Default,,0000,0000,0000,,tworząc zawczasu profil patogenów.
Dialogue: 0,0:02:46.25,0:02:51.05,Default,,0000,0000,0000,,Trudno tylko stworzyć żywe szczepionki
Dialogue: 0,0:02:51.05,0:02:53.25,Default,,0000,0000,0000,,a ponieważ są żywe i wciąż dosyć silne,
Dialogue: 0,0:02:53.25,0:02:56.59,Default,,0000,0000,0000,,nie podaje się ich osobom \No słabszej odporności.
Dialogue: 0,0:02:56.59,0:03:00.96,Default,,0000,0000,0000,,Natomiast szczepionki zabite \Nnie zapewniają długotrwałej odporności.
Dialogue: 0,0:03:00.96,0:03:03.79,Default,,0000,0000,0000,,Istnieją też szczepionki podjednostkowe,
Dialogue: 0,0:03:03.79,0:03:08.03,Default,,0000,0000,0000,,tworzone z tylko jednej części patogenu, \Nzwanej antygenem,
Dialogue: 0,0:03:08.03,0:03:11.57,Default,,0000,0000,0000,,właśnie tej, która uruchamia \Nreakcję odpornościową.
Dialogue: 0,0:03:11.57,0:03:14.95,Default,,0000,0000,0000,,Dalsze wyizolowanie \Nspecyficznych części antygenów,
Dialogue: 0,0:03:14.95,0:03:17.38,Default,,0000,0000,0000,,takich jak proteiny czy polisacharydy,
Dialogue: 0,0:03:17.38,0:03:21.75,Default,,0000,0000,0000,,pozwala szczepionkom \Nna wywołanie specyficznej odpowiedzi.
Dialogue: 0,0:03:21.75,0:03:25.67,Default,,0000,0000,0000,,Naukowcy pracują teraz \Nnad nową serią szczepionek,
Dialogue: 0,0:03:25.67,0:03:27.17,Default,,0000,0000,0000,,zwanych szczepionkami DNA.
Dialogue: 0,0:03:27.17,0:03:32.03,Default,,0000,0000,0000,,Powstają one w wyniku wyizolowania \Ngenów tworzących te antygeny,
Dialogue: 0,0:03:32.03,0:03:36.57,Default,,0000,0000,0000,,których organizm potrzebuje do wywołania \Nodpowiedzi immunologicznej.
Dialogue: 0,0:03:36.57,0:03:38.72,Default,,0000,0000,0000,,Po wprowadzeniu do ludzkiego organizmu,
Dialogue: 0,0:03:38.72,0:03:42.54,Default,,0000,0000,0000,,omawiane geny uczą komórki \Ntworzenia antygenów.
Dialogue: 0,0:03:42.54,0:03:44.98,Default,,0000,0000,0000,,Skutkuje to silniejszą \Nodpowiedzią immunologiczną
Dialogue: 0,0:03:44.98,0:03:47.91,Default,,0000,0000,0000,,i przygotowuje organizm \Nna przyszłe zagrożenia.
Dialogue: 0,0:03:47.91,0:03:51.38,Default,,0000,0000,0000,,Co więcej, szczepionka zawiera jedynie \Nspecyficzny materiał genetyczny
Dialogue: 0,0:03:51.38,0:03:55.00,Default,,0000,0000,0000,,i nie ma w niej żadnych \Ninnych części patogenu,
Dialogue: 0,0:03:55.00,0:03:58.60,Default,,0000,0000,0000,,które mogłyby rozwinąć się w chorobę \Ni skrzywdzić pacjenta.
Dialogue: 0,0:03:58.60,0:04:00.88,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli te szczepionki odniosą sukces,
Dialogue: 0,0:04:00.88,0:04:03.52,Default,,0000,0000,0000,,może w przyszłości\Nuda nam się walczyć efektywniej
Dialogue: 0,0:04:03.52,0:04:06.15,Default,,0000,0000,0000,,z inwazyjnymi patogenami.
Dialogue: 0,0:04:06.15,0:04:08.37,Default,,0000,0000,0000,,Niezwykłe odkrycie Edwarda Jennersa
Dialogue: 0,0:04:08.37,0:04:11.66,Default,,0000,0000,0000,,kilkadziesiąt temu \Npobudziło rozwój medycyny,
Dialogue: 0,0:04:11.66,0:04:13.68,Default,,0000,0000,0000,,a nieustający rozwój szczepionek
Dialogue: 0,0:04:13.68,0:04:16.89,Default,,0000,0000,0000,,może otworzyć nam drogę \Ndo leczenia takich chorób jak HIV,
Dialogue: 0,0:04:16.89,0:04:17.89,Default,,0000,0000,0000,,malaria
Dialogue: 0,0:04:17.90,0:04:19.61,Default,,0000,0000,0000,,lub, pewnego dnia, Ebola.