WEBVTT

00:00:07.742 --> 00:00:09.621
Hãy tưởng tượng bạn đang lên kế hoạch
tổ chức một buổi tiệc cho một người bạn

00:00:09.621 --> 00:00:11.165
và anh ấy nhắn tin cho bạn

00:00:11.165 --> 00:00:14.082
bảo rằng "Nhớ dẫn theo Bob, 
DJ và chú hề."

00:00:14.082 --> 00:00:15.296
Bạn khá là ngạc nhiên

00:00:15.296 --> 00:00:17.750
vì không hề biết rằng 
Bob có nhiều tài lẻ đến vậy

00:00:17.750 --> 00:00:19.333
Nhưng khi đến buổi tiệc,

00:00:19.333 --> 00:00:21.082
mọi chuyện không như bạn nghĩ. 
Bob không phải là người có nhiều tài lẻ

00:00:21.082 --> 00:00:24.805
và lẽ ra bạn phải dẫn theo 3 người khác nhau.

00:00:24.805 --> 00:00:27.082
Đến khi các bạn
đã an toạ trong một buổi tiệc chán ngắt,

00:00:27.082 --> 00:00:30.000
bạn mới chợt nhận ra rằng 
mình có thể tránh được sự nhầm lẫn tai hại này

00:00:30.000 --> 00:00:34.016
đơn giản bằng cách 
dùng thêm một dấu phẩy sau từ DJ.

00:00:34.016 --> 00:00:35.940
Dấu phẩy cuối cùng trong danh sách

00:00:35.940 --> 00:00:38.234
được đặt trực tiếp trước liên từ chính

00:00:38.234 --> 00:00:41.167
như là and, or, hoặc nor,

00:00:41.167 --> 00:00:42.989
được gọi là dấu phẩy thứ tự

00:00:42.989 --> 00:00:44.615
hay còn gọi là dấu phẩy Oxford.

00:00:44.615 --> 00:00:47.201
Điều này đã khiến cho 
nhiều người kém ngữ pháp phát điên

00:00:47.201 --> 00:00:49.203
bởi vì thậm chí ngay cả
những viện ngôn ngữ lớn

00:00:49.203 --> 00:00:51.748
cũng không đồng ý với việc 
dùng dấu phẩy Oxford này.

00:00:51.748 --> 00:00:53.207
Mỉa mai thay, dấu phẩy Oxford

00:00:53.207 --> 00:00:54.917
lại được sử dụng phổ biến ở Mỹ.

00:00:54.917 --> 00:00:56.249
nơi mà nó được khuyên dùng bởi

00:00:56.249 --> 00:00:58.167
MLA (Hiệp hội ngôn ngữ hiện đại), 
Chicago Style Manual,

00:00:58.167 --> 00:01:00.167
và cả văn phòng in ấn của chính phủ.

00:01:00.167 --> 00:01:02.833
ngoại trừ AP Style Book 
(hãng truyền thông nổi tiếng ở Mỹ)

00:01:02.833 --> 00:01:05.250
Ở vương quốc Anh 
và các nước sử dụng tiếng Anh khác,

00:01:05.250 --> 00:01:07.499
hầu hết các chỉ dẫn phong cách 
đều không ủng hộ việc sử dụng dấu phẩy

00:01:07.499 --> 00:01:09.166
ngoại trừ một nơi trùng tên với nó,

00:01:09.166 --> 00:01:11.499
nhà xuất bản đại học Oxford.

00:01:11.499 --> 00:01:13.644
Tại sao lại không dùng dấu phẩy thứ tự?

00:01:13.644 --> 00:01:15.022
Một trong những tranh cãi chính ở đây là

00:01:15.022 --> 00:01:16.918
bản thân liên từ cũng đã đủ

00:01:16.918 --> 00:01:18.565
để chỉ rõ phần tách biệt.

00:01:18.565 --> 00:01:19.833
Và khi nó không đủ rõ ràng để chỉ ra điều đó

00:01:19.833 --> 00:01:21.442
như trong danh sách khách mời xui xẻo của bạn,

00:01:21.442 --> 00:01:24.916
thì việc thay đổi trật tự các danh mục 
vẫn sẽ làm tốt công việc.

00:01:24.916 --> 00:01:26.742
Nhiều nhà báo 
cũng không thích dùng dấu phẩy

00:01:26.742 --> 00:01:28.282
bởi vì nó làm choáng chỗ bài viết

00:01:28.282 --> 00:01:30.249
và làm nó trông rất lộn xộn.

00:01:30.249 --> 00:01:32.830
Thậm chí, đôi khi còn gây ra nhầm lẫn

00:01:32.830 --> 00:01:34.249
Ví dụ như

00:01:34.249 --> 00:01:35.874
nếu bạn của bạn đề nghị dẫn theo "Bob,

00:01:35.874 --> 00:01:37.417
DJ và con chó,"

00:01:37.417 --> 00:01:38.583
bạn có thể đoán ra rằng

00:01:38.583 --> 00:01:40.296
chúng là 3 thực thể riêng biệt.

00:01:40.296 --> 00:01:41.333
Chó con rất đáng yêu

00:01:41.333 --> 00:01:42.882
nhưng chúng không thể
trở thành những DJ giỏi.

00:01:42.882 --> 00:01:44.168
Nhưng khi sử dụng dấu phẩy,

00:01:44.168 --> 00:01:45.082
bạn có thể cho rằng

00:01:45.082 --> 00:01:46.249
Bob chính là DJ,

00:01:46.249 --> 00:01:48.387
và người bạn cần phải dẫn theo
chính là Bob và con chó.

00:01:48.387 --> 00:01:50.500
Việc tranh cãi về dấu phẩy Oxford

00:01:50.500 --> 00:01:52.999
đã dấy lên nhiều dư luận quan tâm
trong nhiều năm

00:01:52.999 --> 00:01:56.406
cuối cùng dẫn đến 1 cuộc hưu chiến

00:01:56.406 --> 00:01:57.810
Hướng giải quyết chung cho vấn đề này là

00:01:57.810 --> 00:01:58.982
không bắt buộc sử dụng dấu phẩy,

00:01:58.982 --> 00:02:00.441
và việc sử dụng nó 
tùy thuộc vào ngữ cảnh

00:02:00.441 --> 00:02:02.000
cũng như tác dụng của nó
trong việc tránh gây nhầm lẫn.

00:02:02.000 --> 00:02:03.612
Thêm một điều nữa,

00:02:03.612 --> 00:02:05.654
bạn phải sử dụng 
hoặc không sử dụng

00:02:05.654 --> 00:02:07.031
dấu phẩy Oxford

00:02:07.031 --> 00:02:09.283
một cách nhất quán trong toàn bài viết.

00:02:09.283 --> 00:02:10.951
Vì vậy, việc sử dụng dấu phẩy chỉ khi nào cần thiết

00:02:10.951 --> 00:02:12.620
không phải là một lựa chọn.

00:02:12.620 --> 00:02:13.703
Và ý kiến cho rằng

00:02:13.703 --> 00:02:15.702
có thể tùy ý tuân theo 1 quy tắc ngữ pháp

00:02:15.702 --> 00:02:17.249
là rất kỳ cục.

00:02:17.249 --> 00:02:19.499
Thử tưởng tượng
bạn đã không làm hỏng kế hoạch buổi tiệc

00:02:19.499 --> 00:02:21.915
và nhận được tin nhắn vào ngày hôm sau 
rằng "Mọi người đã có 1 khoảng thời gian tuyệt vời

00:02:21.915 --> 00:02:24.465
với ninja, cướp biển, cướp biển Viking, già và trẻ."

00:02:24.465 --> 00:02:26.666
Nếu dấu phẩy Oxford là chuẩn mực,

00:02:26.666 --> 00:02:28.083
bạn sẽ nhận thấy rằng 
nó còn thiếu

00:02:28.083 --> 00:02:29.667
và kết luận rằng già và trẻ ở đây

00:02:29.667 --> 00:02:33.167
là tính từ miêu tả 
những nhân vật đã được liệt kê trước đó.

00:02:33.167 --> 00:02:34.166
Nhưng khi không để ý tới dấu phẩy Oxford,

00:02:34.166 --> 00:02:35.249
bạn sẽ luôn tự hỏi rằng

00:02:35.249 --> 00:02:36.333
liệu có phải nó có nghĩa là

00:02:36.333 --> 00:02:38.539
một đám nhóc quy củ,
tẻ nhạt và cả những người già

00:02:38.539 --> 00:02:40.064
cũng quy củ và tẻ nhạt như vậy không.

00:02:40.064 --> 00:02:43.649
Về cơ bản, dấu phẩy thứ tự 
có thể trở nên hữu dụng hoặc phiền toái

00:02:43.649 --> 00:02:44.933
nhưng quan điểm của bạn về nó

00:02:44.933 --> 00:02:46.377
hay về nhiều điều không bắt buộc khác

00:02:46.377 --> 00:02:47.499
có thể liên quan tới

00:02:47.499 --> 00:02:50.683
bất kỳ một phong cách nào
mà bạn đã được dạy.

00:02:50.683 --> 00:02:52.630
Chẳng hạn như việc
giáo viên cấp 3 của bạn thích nó,

00:02:52.630 --> 00:02:54.119
nhiều khả năng bạn vẫn đang dùng nó.

00:02:54.119 --> 00:02:55.956
Hay biên tập viên đầu tiên của bạn ghét nó,

00:02:55.956 --> 00:02:57.456
thế là bạn cũng ghét nó theo.

00:02:57.456 --> 00:02:59.208
Và cũng có thể việc quan trọng hóa vấn đề

00:02:59.208 --> 00:03:01.044
giữa dùng hay không dùng

00:03:01.044 --> 00:03:02.417
là rất ngớ ngẩn.

00:03:02.417 --> 00:03:03.380
Rốt cuộc thì

00:03:03.380 --> 00:03:04.796
có rất nhiều vấn đề to lớn hơn

00:03:04.796 --> 00:03:05.748
cần được quan tâm.

00:03:05.748 --> 00:03:08.133
Nhưng đôi khi, những điều nhỏ nhặt 
cũng có thể tạo ra một khác biệt lớn.