WEBVTT

00:00:00.926 --> 00:00:03.580
Dit is een gelukkige foto
van mij uit 1999.

00:00:04.144 --> 00:00:06.234
Ik zat in het laatste jaar van mijn studie

00:00:06.258 --> 00:00:08.190
en het was vlak na een dansles.

00:00:08.214 --> 00:00:09.732
Ik was heel erg gelukkig.

00:00:10.328 --> 00:00:14.214
En ik weet nog precies 
waar ik anderhalve week later was.

00:00:14.238 --> 00:00:17.457
Ik zat achterin mijn 
tweedehands minibusje

00:00:17.481 --> 00:00:19.238
op een parkeerplaats bij de school,

00:00:19.238 --> 00:00:20.413
toen ik besloot

00:00:20.413 --> 00:00:23.432
om zelfmoord te plegen.

00:00:23.976 --> 00:00:28.013
Ik ging pijlsnel van besluiten 
naar regelrecht plannen.

00:00:28.518 --> 00:00:31.563
En ik kwam zo dichtbij 
de rand van de afgrond.

00:00:31.587 --> 00:00:33.674
Zo dichtbij ben ik nog nooit gekomen.

00:00:33.709 --> 00:00:36.661
En dat ik de trekker losliet,

00:00:36.685 --> 00:00:39.608
kwam door een gelukkige 
samenloop van omstandigheden.

00:00:39.679 --> 00:00:41.370
En toen dat gebeurde,

00:00:41.394 --> 00:00:44.936
baarde dat me eigenlijk nog 
de meeste zorgen: de toevalsfactor.

NOTE Paragraph

00:00:45.242 --> 00:00:48.434
Dus probeerde ik heel systematisch
verschillende manieren uit

00:00:48.458 --> 00:00:50.588
om mijn ups en downs te beheersen,

00:00:50.612 --> 00:00:54.481
wat een goede investering 
is gebleken. (Lacht)

00:00:54.481 --> 00:00:58.657
Veel normale mensen hebben misschien 
zes tot tien ernstig depressieve periodes

00:00:58.681 --> 00:01:00.208
in hun leven.

00:01:00.222 --> 00:01:02.598
Ik heb bipolaire depressies.
Dat zit in mijn genen.

00:01:02.598 --> 00:01:05.607
Ik heb er op dit moment meer dan 50 gehad

00:01:05.631 --> 00:01:07.152
en ik heb veel geleerd.

00:01:07.895 --> 00:01:09.748
Ik ben vaak aan de beurt geweest,

00:01:09.772 --> 00:01:12.113
heb vaak in het duister verkeerd

00:01:12.137 --> 00:01:13.597
maar heb goed opgelet.

00:01:13.961 --> 00:01:17.296
Dus ik dacht, laat ik in plaats van
de een of andere succesformule

00:01:17.320 --> 00:01:18.473
of reeks hoogtepunten,

00:01:18.497 --> 00:01:23.236
mijn recept geven voor het 
voorkomen van zelfdestructie

00:01:23.241 --> 00:01:25.238
en vooral zelfverlamming.

NOTE Paragraph

00:01:26.429 --> 00:01:30.215
En het hulpmiddel dat het meest 
betrouwbare vangnet bleek te zijn

00:01:30.239 --> 00:01:32.625
voor een emotionele vrije val,

00:01:32.683 --> 00:01:34.252
is in feite hetzelfde hulpmiddel

00:01:34.276 --> 00:01:36.877
dat mij hielp bij mijn beste
zakelijke beslissingen.

00:01:36.901 --> 00:01:38.221
Maar dat is bijzaak.

00:01:38.523 --> 00:01:39.720
En het is ...

00:01:40.153 --> 00:01:41.824
stoïcisme.

00:01:41.874 --> 00:01:43.398
Dat klinkt saai.

NOTE Paragraph

00:01:43.422 --> 00:01:44.329
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:01:44.329 --> 00:01:46.155
Misschien denk je aan dr. Spock,

00:01:46.155 --> 00:01:48.664
of roept het een beeld op zoals dit --

NOTE Paragraph

00:01:48.688 --> 00:01:50.164
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:01:50.188 --> 00:01:52.165
een koe in de regen.

00:01:52.470 --> 00:01:55.510
Ze is niet treurig. 
Ze is niet uitzonderlijk blij.

00:01:55.534 --> 00:01:59.334
Het is gewoon een koelbloedig wezen
dat het leven neemt zoals het komt.

NOTE Paragraph

00:01:59.763 --> 00:02:04.295
Je denkt misschien niet aan 
de ultieme rivaal, zoals Bill Belichick,

00:02:04.319 --> 00:02:06.579
hoofdcoach van de New England Patriots,

00:02:06.579 --> 00:02:09.648
die de meeste Super Bowl-titels ooit
op zijn naam heeft.

00:02:09.672 --> 00:02:15.027
Stoïcisme verspreidde zich
de laatste jaren

00:02:15.051 --> 00:02:18.858
als een lopend vuurtje door de NFL-top
als een hulpmiddel bij mentale training.

00:02:18.858 --> 00:02:22.441
Je denkt misschien niet 
aan de grondleggers van de VS --

00:02:22.465 --> 00:02:25.603
Thomas Jefferson, John Adams,
George Washington,

00:02:25.627 --> 00:02:28.293
om maar eens 3 studenten 
van het stoïcisme te noemen.

00:02:28.293 --> 00:02:32.495
George Washington liet zelfs een 
toneelstuk opvoeren over een stoïcijn --

00:02:32.495 --> 00:02:34.292
'Cato, een tragedie' --

00:02:34.292 --> 00:02:37.759
voor zijn troepen bij Valley Forge
om de motivatie erin te houden.

NOTE Paragraph

00:02:38.346 --> 00:02:42.426
Dus waarom zouden daadkrachtige mensen
zo focussen op een eeuwenoude filosofie?

00:02:42.450 --> 00:02:44.136
Dit lijkt heel theoretisch.

00:02:44.745 --> 00:02:47.932
Ik nodig je uit om een beetje anders 
over stoïcisme te gaan denken,

00:02:47.932 --> 00:02:51.515
als een besturingssysteem om
te gedijen in een stressvolle omgeving,

00:02:51.519 --> 00:02:53.531
om betere beslissingen te nemen.

00:02:53.559 --> 00:02:56.149
En het begon allemaal hier,

00:02:56.173 --> 00:02:57.336
soort van,

00:02:57.360 --> 00:02:58.806
op een veranda.

NOTE Paragraph

00:02:58.830 --> 00:03:02.011
Zo rond 300 v.C. in Athene

00:03:02.011 --> 00:03:04.938
gaf een zekere Zeno van Citium
talloze colleges

00:03:04.938 --> 00:03:07.790
terwijl hij rondliep op een
geschilderde veranda: een 'stoa'.

00:03:07.790 --> 00:03:09.886
Dat werd later 'stoïcisme'.

00:03:10.401 --> 00:03:12.661
In de Grieks-Romeinse wereld

00:03:12.661 --> 00:03:15.577
gebruikten de mensen stoïcisme
als een alomvattend systeem

00:03:15.577 --> 00:03:17.517
voor een groot aantal dingen.

00:03:17.540 --> 00:03:21.463
Maar wat ons interesseert:
het belangrijkste was jezelf trainen

00:03:21.463 --> 00:03:25.084
om te onderscheiden wat je wel 
en wat je niet onder controle hebt

00:03:25.084 --> 00:03:28.246
en dan te oefenen om je
uitsluitend te richten

00:03:28.246 --> 00:03:29.261
op het eerste.

00:03:29.261 --> 00:03:31.859
Dat vermindert emotionele reactiviteit

00:03:31.883 --> 00:03:33.881
en dat kan een enorme kracht zijn.

NOTE Paragraph

00:03:34.163 --> 00:03:37.024
Andersom, stel, je bent quarterback.

00:03:37.048 --> 00:03:39.240
Je mist de bal.
Je gaat door het lint.

00:03:39.264 --> 00:03:40.770
Dat kan je de wedstrijd kosten.

00:03:41.168 --> 00:03:45.188
Als je een CEO bent en je gaat tekeer 
tegen een gewaardeerde medewerker

00:03:45.212 --> 00:03:46.646
vanwege een kleinigheid,

00:03:46.646 --> 00:03:49.567
dan verlies je daarmee 
waarschijnlijk de medewerker.

00:03:49.581 --> 00:03:54.279
Of je bent een student die zich
in een neerwaartse spiraal bevindt

00:03:54.748 --> 00:03:57.133
en je voelt je voortdurend
hulpeloos en hopeloos,

00:03:57.133 --> 00:03:59.124
dan kan je dat je leven kosten.

00:03:59.124 --> 00:04:01.377
Dus er staat heel veel op het spel.

NOTE Paragraph

00:04:02.258 --> 00:04:05.395
En er zijn talloze hulpmiddelen
die je daarbij kunt gebruiken.

00:04:05.419 --> 00:04:09.866
Ik ga het nu hebben over een hulpmiddel 
dat in 2004 mijn leven totaal veranderde.

00:04:09.988 --> 00:04:12.619
Het kwam op mijn pad door twee dingen:

00:04:12.643 --> 00:04:18.008
een hele goede vriend van mijn leeftijd
stierf onverwacht aan alvleesklierkanker,

00:04:18.032 --> 00:04:21.860
en toen verliet mijn vriendin me,
met wie ik dacht te gaan trouwen.

00:04:21.884 --> 00:04:25.929
Ze had er genoeg van
en in plaats van een brief

00:04:25.953 --> 00:04:28.304
gaf ze me dit:

00:04:28.328 --> 00:04:29.640
een herdenkingsplaat.

NOTE Paragraph

00:04:29.664 --> 00:04:30.696
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:04:30.696 --> 00:04:32.541
Ik verzin dit niet. Ik heb 't bewaard.

00:04:32.545 --> 00:04:35.166
'Kantooruren eindigen om 5 uur.'

00:04:35.166 --> 00:04:37.956
Dit gaf ze me voor op mijn bureau
voor mijn gezondheid,

00:04:37.956 --> 00:04:40.949
want op dat moment werkte ik 
aan mijn eerste eigen bedrijf.

00:04:40.949 --> 00:04:42.248
Ik was echt fout bezig.

00:04:42.248 --> 00:04:46.135
Ik werkte 14 uur per dag,
7 dagen per week.

00:04:46.208 --> 00:04:48.586
Ik gebruikte pepmiddelen
om door te kunnen gaan.

00:04:48.586 --> 00:04:51.197
Ik gebruikte kalmeringsmiddelen
om te kunnen slapen.

00:04:51.221 --> 00:04:52.412
Het was een ramp.

00:04:52.436 --> 00:04:54.630
Ik zat helemaal vast.

00:04:54.650 --> 00:04:58.712
Ik kocht een boek over eenvoudig leven
om een oplossing te vinden.

NOTE Paragraph

00:04:58.736 --> 00:05:02.565
En ik vond ook een citaat
dat mijn leven veranderde.

00:05:02.589 --> 00:05:07.736
Het luidde: 'Men lijdt het meest
door het lijden wat men vreest',

00:05:07.760 --> 00:05:09.544
door Seneca de Jongere,

00:05:09.568 --> 00:05:11.191
een beroemde stoïcijnse schrijver.

00:05:11.215 --> 00:05:13.031
Dat leidde mij naar zijn brieven,

00:05:13.055 --> 00:05:15.312
wat weer leidde naar dé oefening:

00:05:15.312 --> 00:05:17.569
'premeditatio malorum',

00:05:17.749 --> 00:05:20.385
ofwel 'de voorstelling van het kwaad'.

00:05:20.385 --> 00:05:21.529
Simpel gezegd:

00:05:21.529 --> 00:05:26.318
het is het gedetailleerd visualiseren 
van het ergste scenario dat je vreest

00:05:26.362 --> 00:05:28.449
en je tegenhoudt
om in actie te komen,

00:05:28.449 --> 00:05:31.213
zodat je ervoor kunt zorgen
dat je die verlamming overwint.

00:05:31.213 --> 00:05:35.070
Het was altijd een enorm gekwetter
in mijn hoofd -- heel dwingend.

00:05:35.070 --> 00:05:37.643
Problemen alleen analyseren werkt niet.

00:05:37.643 --> 00:05:39.788
Ik moest mijn gedachten
vastleggen op papier.

00:05:39.788 --> 00:05:41.773
Dus ik bedacht een geschreven oefening,

00:05:41.773 --> 00:05:44.205
die ik 'angstbepaling' noemde,
zoals 'doelbepaling',

00:05:44.205 --> 00:05:45.348
voor mezelf.

00:05:45.372 --> 00:05:47.471
Ze bestaat uit drie pagina's.

00:05:47.748 --> 00:05:49.169
Supersimpel.

NOTE Paragraph

00:05:49.587 --> 00:05:51.007
De eerste pagina zie je hier.

00:05:51.821 --> 00:05:53.657
"Wat als ik...?"

00:05:54.021 --> 00:05:55.578
Dat is waar je bang voor bent,

00:05:55.602 --> 00:05:57.685
alles wat je nerveus maakt,

00:05:57.709 --> 00:05:59.070
alles dat je uitstelt.

00:05:59.094 --> 00:06:00.611
Zoals iemand mee uit vragen,

00:06:00.611 --> 00:06:02.229
een relatie beëindigen,

00:06:02.253 --> 00:06:05.291
vragen om opslag, ontslag nemen,
een bedrijf beginnen.

00:06:05.315 --> 00:06:06.466
Het kan van alles zijn.

00:06:06.466 --> 00:06:09.528
Bij mij was het vakantie nemen 
voor het eerst in vier jaar

00:06:09.532 --> 00:06:12.629
en mijn bedrijf een maand lang achterlaten
om naar Londen te gaan,

00:06:12.629 --> 00:06:15.627
waar ik gratis op de kamer 
van een vriend kon verblijven,

00:06:15.651 --> 00:06:18.407
om ofwel mezelf te verwijderen
als knelpunt in het bedrijf,

00:06:18.407 --> 00:06:20.016
ofwel het stop te zetten.

NOTE Paragraph

00:06:20.525 --> 00:06:22.483
In de eerste kolom: 'Benoem',

00:06:22.507 --> 00:06:25.735
beschrijf je het ergste
wat er kan gebeuren

00:06:25.735 --> 00:06:27.586
wanneer je die stap zet.

00:06:27.610 --> 00:06:29.146
Bedenk 10 tot 20 dingen.

00:06:29.146 --> 00:06:32.290
Ik zal ze niet allemaal noemen,
maar ik zal twee voorbeelden geven.

00:06:32.290 --> 00:06:35.956
Het eerste was: ik ga naar Londen,
dan regent het, dan word ik depressief,

00:06:35.980 --> 00:06:38.223
het is allemaal
een enorme tijdverspilling.

00:06:38.227 --> 00:06:41.031
Nummer twee: ik zal
een belastingaanslag missen

00:06:41.055 --> 00:06:42.570
en dan gaan ze me controleren,

00:06:42.594 --> 00:06:45.312
of ze vallen binnen,
of ze sluiten de tent of zoiets.

NOTE Paragraph

00:06:45.585 --> 00:06:47.559
En dan ga je naar de kolom: 'Voorkom'.

00:06:47.583 --> 00:06:49.733
In die kolom beantwoord je 
de volgende vraag:

00:06:49.757 --> 00:06:52.852
Wat kan ik doen om elk 
van deze punten te voorkomen,

00:06:52.876 --> 00:06:56.350
of op zijn minst de waarschijnlijkheid
ervan een beetje te verminderen?

00:06:56.829 --> 00:06:59.224
Dus tegen depressies in Londen

00:06:59.248 --> 00:07:01.262
kan ik een draagbare blauwe lamp meenemen

00:07:01.286 --> 00:07:03.281
en die 's ochtends 15 minuten aanzetten.

00:07:03.305 --> 00:07:05.970
Ik wist dat dat hielp
om depressieaanvallen af te wenden.

00:07:05.984 --> 00:07:09.855
Wat de belastingdienst betreft kon ik 
het postadres dat ze hadden, wijzigen,

00:07:09.869 --> 00:07:11.966
zodat mijn boekhouder 
hun post zou krijgen

00:07:11.970 --> 00:07:13.923
en niet mijn UPS-adres.

00:07:13.947 --> 00:07:15.396
Makkelijk zat.

NOTE Paragraph

00:07:15.420 --> 00:07:17.462
Dan komen we bij 'Repareer'.

00:07:18.238 --> 00:07:20.708
Dus als het ergste gebeurt,

00:07:20.732 --> 00:07:23.698
wat kan je dan doen 
om de schade enigszins te beperken,

00:07:23.722 --> 00:07:25.488
of wie kun je om hulp vragen?

00:07:26.431 --> 00:07:27.990
Nou, als het gaat om Londen

00:07:27.990 --> 00:07:31.513
zou ik wat geld kunnen uitgeven,
naar Spanje vliegen, beetje zon pakken --

00:07:31.513 --> 00:07:34.264
om de schade te herstellen
mocht ik depressief worden.

00:07:34.264 --> 00:07:36.723
Voor het geval ik een brief 
van de belasting mis,

00:07:36.747 --> 00:07:39.188
kan ik een vriend bellen, die jurist is,

00:07:39.212 --> 00:07:41.706
of aan een professor in de rechten vragen

00:07:42.777 --> 00:07:44.078
wat die zou adviseren,

00:07:44.102 --> 00:07:47.298
met wie ik zou moeten praten,
hoe anderen dat hebben opgelost.

00:07:47.322 --> 00:07:51.359
Dus één vraag die je moet onthouden
als je de eerste pagina invult, is:

00:07:51.383 --> 00:07:53.540
heeft ooit iemand

00:07:53.564 --> 00:07:55.711
die minder intelligent is 
of minder gedreven,

00:07:55.711 --> 00:07:56.919
dit al eens opgelost?

00:07:57.143 --> 00:07:59.679
Grote kans dat het antwoord 'ja' is.

NOTE Paragraph

00:07:59.703 --> 00:08:00.705
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:08:00.729 --> 00:08:03.826
De tweede bladzijde is eenvoudig:

00:08:03.826 --> 00:08:07.674
wat kunnen de voordelen zijn
van een poging of van gedeeltelijk succes?

00:08:07.698 --> 00:08:09.509
Zoals je ziet voeren we de angst op

00:08:09.533 --> 00:08:12.415
en kijken we terughoudend 
naar de positieve kant.

00:08:12.844 --> 00:08:15.320
Dus als je iets probeert, wat dan ook,

00:08:15.320 --> 00:08:17.518
creëer je dan zelfvertrouwen 
of vaardigheden,

00:08:17.522 --> 00:08:20.304
emotioneel, financieel
of op een andere manier?

00:08:20.328 --> 00:08:23.087
Wat zouden de voordelen zijn
van bijvoorbeeld een doelpunt?

00:08:23.087 --> 00:08:25.158
Neem hier 10 tot 15 minuten voor.

NOTE Paragraph

00:08:25.182 --> 00:08:26.702
Pagina drie.

00:08:26.702 --> 00:08:29.414
Dit is wellicht het belangrijkste, 
dus sla het niet over:

00:08:29.414 --> 00:08:30.738
'De prijs van niets doen.'

00:08:30.762 --> 00:08:33.670
Mensen zijn heel goed in het bedenken
van wat er mis kan gaan

00:08:33.694 --> 00:08:37.083
als we iets nieuws proberen,
zoals om opslag vragen.

00:08:37.107 --> 00:08:42.299
Wat we meestal vergeten,
is de wrede prijs van de status quo --

00:08:42.679 --> 00:08:44.163
helemaal niets veranderen.

00:08:44.959 --> 00:08:46.810
Dus je zou je moeten afvragen:

00:08:46.834 --> 00:08:50.034
als ik nu niets doe of besluit

00:08:51.042 --> 00:08:53.565
en ook in toekomstige gevallen niet,

00:08:53.589 --> 00:08:58.346
hoe zou mijn leven er dan uitzien 
over zes maanden, een jaar, drie jaar?

00:08:58.370 --> 00:09:00.858
Veel verder dan dat 
begint ongrijpbaar te worden.

00:09:00.882 --> 00:09:04.729
En ook hier weer --
ga in detail, emotioneel, financieel,

00:09:04.753 --> 00:09:05.951
fysiek, wat dan ook.

NOTE Paragraph

00:09:06.571 --> 00:09:09.274
Toen ik dit deed, liet dat
een angstaanjagend beeld zien.

00:09:09.298 --> 00:09:10.834
Ik gebruikte drugs,

00:09:11.417 --> 00:09:15.178
mijn bedrijf kon steeds
op elk moment imploderen,

00:09:15.202 --> 00:09:16.377
als ik geen afstand nam.

00:09:16.391 --> 00:09:18.924
Mijn relaties verwaterden of mislukten.

00:09:18.948 --> 00:09:23.049
En ik realiseerde me dat niets doen
voor mij geen optie meer was.

NOTE Paragraph

00:09:24.131 --> 00:09:26.942
Dat zijn de de drie pagina's. 
Dat is angstbepaling.

00:09:26.946 --> 00:09:30.537
Daarna wist ik dat, 
op een schaal van één tot 10,

00:09:30.561 --> 00:09:34.128
waarbij één minimale
en 10 maximale impact betekent,

00:09:34.152 --> 00:09:35.794
dat als ik op reis ging,


00:09:35.818 --> 00:09:39.152
ik een één tot drie aan tijdelijke 
en omkeerbare pijn riskeerde,

00:09:39.176 --> 00:09:43.187
tegenover een acht tot 10 aan positieve
impact die mijn leven zou veranderen

00:09:43.211 --> 00:09:45.283
en die semipermanent zou kunnen zijn.

00:09:45.389 --> 00:09:47.163
Dus ging ik op reis.

00:09:47.187 --> 00:09:48.972
Geen van de rampen gebeurde ook echt.

00:09:48.986 --> 00:09:50.521
Er waren heus wel wat hobbels.

00:09:50.521 --> 00:09:53.047
Het lukte me om me uit
het bedrijf terug te trekken.

00:09:53.071 --> 00:09:56.929
Uiteindelijk heb ik de reis 
met anderhalf jaar verlengd,

00:09:56.953 --> 00:09:59.159
wat de basis vormde voor mijn eerste boek,

00:09:59.183 --> 00:10:00.660
waardoor ik nu hier sta.

NOTE Paragraph

00:10:00.684 --> 00:10:04.016
Mijn grootste overwinningen

00:10:04.040 --> 00:10:06.943
en mijn grootste afgewende mislukkingen

00:10:06.967 --> 00:10:08.849
kan ik herleiden naar angstbepalen,

00:10:08.853 --> 00:10:10.444
minstens één keer per kwartaal.

00:10:11.020 --> 00:10:12.439
Het is geen wondermiddel.

00:10:12.439 --> 00:10:15.323
Je zult merken dat sommige angsten
heel terecht zijn.

NOTE Paragraph

00:10:15.347 --> 00:10:16.396
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:10:16.396 --> 00:10:18.097
Maar dat moet je niet concluderen

00:10:18.101 --> 00:10:20.648
voordat je ze eerst
grondig hebt geanalyseerd.

00:10:21.154 --> 00:10:24.297
En het maakt de zware tijden
en de moeilijke keuzes niet makkelijk,

00:10:24.297 --> 00:10:27.148
maar het kan een groot aantal ervan
makkelijker maken.

NOTE Paragraph

00:10:27.185 --> 00:10:31.674
Ik wil afsluiten met het profiel van één
van mijn favoriete hedendaagse stoïcijnen.

00:10:32.141 --> 00:10:34.063
Dit is Jerzy Gregorek.

00:10:34.802 --> 00:10:38.231
Hij is voor de vierde keer 
olympisch kampioen gewichtheffen,

00:10:38.255 --> 00:10:39.629
politiek vluchteling,

00:10:39.653 --> 00:10:40.934
gepubliceerd poëet,

00:10:41.546 --> 00:10:42.935
62 jaar oud.

00:10:42.959 --> 00:10:46.429
Hij kan mij nog steeds aan
en waarschijnlijk de meesten hier.

00:10:47.377 --> 00:10:48.669
Het is een imposante kerel.

NOTE Paragraph

00:10:48.669 --> 00:10:50.997
Ik spendeerde veel tijd 
op zijn 'stoa': veranda,

00:10:50.997 --> 00:10:53.845
waar ik hem advies vroeg 
over het leven en over training.

00:10:54.168 --> 00:10:57.352
Hij was lid van 'Solidariteit' in Polen,

00:10:57.376 --> 00:11:00.042
een vreedzame beweging 
voor sociale verandering

00:11:00.066 --> 00:11:02.827
die gewelddadig werd onderdrukt
door de regering.

00:11:02.827 --> 00:11:04.933
Hij raakte zijn werk 
als brandweerman kwijt.

00:11:04.937 --> 00:11:08.042
Toen werd zijn mentor, een priester,
ontvoerd, gemarteld, vermoord

00:11:08.042 --> 00:11:09.716
en in de rivier gegooid.

00:11:09.740 --> 00:11:10.948
Daarna werd hij bedreigd.

00:11:10.968 --> 00:11:14.156
Hij ontvluchtte met zijn vrouw Polen,
stuiterend van land naar land,

00:11:14.160 --> 00:11:16.478
totdat ze in de VS arriveerden
met vrijwel niets

00:11:16.478 --> 00:11:18.581
en op de vloer moesten slapen.

NOTE Paragraph

00:11:18.675 --> 00:11:22.446
Inmiddels woont hij in Woodside, 
Californië, in een heel leuk huis.

00:11:22.486 --> 00:11:25.231
En van de talloze mensen 
die ik ontmoette in mijn leven

00:11:25.231 --> 00:11:27.419
zou ik hem in de top 10 zetten

00:11:27.443 --> 00:11:29.637
als het gaat om succes en geluk.

00:11:30.571 --> 00:11:32.892
Er komt nog een clou, dus let op.

00:11:32.892 --> 00:11:34.955
Ik stuurde hem 
enige weken geleden een sms:

00:11:34.955 --> 00:11:37.614
"Heb je ooit iets over
stoïcijnse filosofie gelezen?"

00:11:37.628 --> 00:11:40.026
En hij reageerde met twee pagina's tekst.

00:11:40.050 --> 00:11:42.385
Dat is ongebruikelijk.
Die gast is altijd bondig.

NOTE Paragraph

00:11:42.385 --> 00:11:43.811
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:11:43.835 --> 00:11:46.896
Hij was niet alleen bekend met stoïcisme,

00:11:46.920 --> 00:11:50.314
maar hij legde ook uit, hoe hij
bij zijn belangrijkste beslissingen,

00:11:50.338 --> 00:11:51.845
zijn scharnierpunten,

00:11:51.869 --> 00:11:55.455
wanneer hij opkwam voor
zijn principes en de moraal,

00:11:56.132 --> 00:11:59.274
hoe hij stoïcisme had toegepast
en iets dat lijkt op angstbepalen.

00:11:59.274 --> 00:12:00.450
Ik was verbluft.

NOTE Paragraph

00:12:00.454 --> 00:12:01.985
En hij sloot af met twee dingen.

00:12:01.985 --> 00:12:05.852
Ten eerste: hij kon zich 
geen mooier leven voorstellen

00:12:05.876 --> 00:12:07.335
dan dat van een stoïcijn.

00:12:08.813 --> 00:12:11.741
En het tweede was zijn mantra
dat hij op alles toepast

00:12:11.765 --> 00:12:13.889
en wat jij op alles kan toepassen:

NOTE Paragraph

00:12:15.404 --> 00:12:17.413
'Makkelijke keuzes, moeilijk leven.

00:12:18.057 --> 00:12:20.566
Moeilijke keuzes, makkelijk leven.'

NOTE Paragraph

00:12:22.272 --> 00:12:24.249
De moeilijke keuzes --

00:12:24.273 --> 00:12:28.082
dat wat we het meeste vrezen
om te doen, vragen, zeggen --

00:12:29.021 --> 00:12:32.571
is heel vaak precies datgene 
wat het belangrijkste is om te doen.

00:12:33.808 --> 00:12:36.487
De grootste uitdagingen
en problemen die we tegenkomen,

00:12:36.487 --> 00:12:39.576
zullen nooit worden opgelost
met comfortabele gesprekken,

00:12:39.600 --> 00:12:42.306
of je ze nou in je eigen hoofd
of met anderen voert.

NOTE Paragraph

00:12:43.364 --> 00:12:44.953
Dus vraag jezelf eens af:

00:12:44.953 --> 00:12:47.108
op welk vlak in je leven op dit moment

00:12:47.132 --> 00:12:52.966
zou het analyseren van angsten 
belangrijker kunnen zijn dan van doelen?

00:12:52.966 --> 00:12:56.171
Ondertussen steeds
de woorden van Seneca indachtig:

00:12:56.195 --> 00:13:00.144
"We lijden meer door onze verbeelding
dan door de werkelijkheid."

NOTE Paragraph

00:13:00.168 --> 00:13:01.340
Heel erg bedankt.

NOTE Paragraph

00:13:01.364 --> 00:13:08.222
(Applaus)