WEBVTT

00:00:13.487 --> 00:00:16.361
Dirilme fikri hepimize korkunç gelse de

00:00:16.361 --> 00:00:17.516
bilim insanları bunun

00:00:17.516 --> 00:00:19.649
muazzam bir fırsat 
olabileceğini düşünüyor.

00:00:19.649 --> 00:00:22.570
Elbette zombilerden bahsetmiyoruz burada.

00:00:22.570 --> 00:00:26.189
Ancak bu fırsat, 
"koelakant" olarak bilinen

00:00:26.189 --> 00:00:28.088
büyük, yavaş hareket eden balıkların

00:00:28.088 --> 00:00:30.388
beklenmedik bir formu 
olarak karşımıza çıkıyor.

00:00:30.388 --> 00:00:33.242
Bu tuhaf tür,
360 milyon yıl önce yaşıyordu.

00:00:33.242 --> 00:00:36.662
Ve neslinin, 65 milyon yıl 
önce dinozorları yok eden

00:00:36.662 --> 00:00:40.492
kütlesel yok oluş sırasında 
tükendiğine inanılıyordu.

00:00:40.492 --> 00:00:45.382
Biyologlar ve paleontolojistlere göre
bu canlı, oldukça antik ve büyüleyici

00:00:45.382 --> 00:00:50.265
ancak soyu tükenmiş ve bir daha
rastlayamayacağımız bir balıktı.

00:00:50.265 --> 00:00:56.501
Ancak 1938'de Güney Afrika müzesinden 
küratör Marjorie Courtenay-Latimer

00:00:56.501 --> 00:00:59.571
tarih öncesine ait görünümü olan

00:00:59.571 --> 00:01:01.981
pırıl pırıl mavi balıkları
rıhtımda görene dek.

00:01:01.981 --> 00:01:06.895
Bu garip, 1,5 metre uzunluğundaki 
balığın önemli olduğunu düşünse de

00:01:06.895 --> 00:01:10.960
incelenmesi için onu 
koruyamadı ama kuruttu.

00:01:10.960 --> 00:01:15.004
Yerel bir balık uzmanı olan
J.L.B Smith'e gittiğinde

00:01:15.004 --> 00:01:20.088
Smith ilk bakışta balığın, 
gerçek bir koelakant olduğunu anladı.

00:01:20.088 --> 00:01:24.640
Ancak tam 14 yıl önce Komor Adalarında 
canlı bir örneğinin bulunması

00:01:24.640 --> 00:01:27.026
bilim insanlarına 300 milyon yıl boyunca

00:01:27.026 --> 00:01:30.437
neredeyse hiç görülmemiş bir yaratığı
yakından inceleme fırsatı verdi.

00:01:30.437 --> 00:01:32.953
Yani yaşayan bir fosil.

00:01:32.953 --> 00:01:36.437
Yıllar sonra Endonezya'ya yakın bir yerde
benzer bir tür bulundu.

00:01:36.437 --> 00:01:39.604
Soyunun tükendiği sanılan
canlıların aslında halen yaşıyor olması

00:01:39.604 --> 00:01:42.960
bunun, yüzyılın en büyük keşiflerinden
biri olduğunu kanıtlamış oldu.

00:01:42.960 --> 00:01:45.937
Ancak aslında koelakantı ilginç kılan şey

00:01:45.937 --> 00:01:48.482
dirilmesi değil.

00:01:48.482 --> 00:01:51.022
Daha da ilginç olanı, 
genetik ve morfolojik olarak,

00:01:51.022 --> 00:01:54.257
balığın, dört bacaklı omurgalılarla 
neredeyse diğer tüm balıklardan

00:01:54.257 --> 00:01:56.897
daha fazla ortak noktasının olması

00:01:56.897 --> 00:02:00.264
ve üzerinde çalışması oldukça kolay olan
daha küçük genomunun olması.

00:02:00.264 --> 00:02:02.588
Bu da, koelakantın su
ve kara omurgalıları ile

00:02:02.588 --> 00:02:04.858
güçlü bir bağının olduğunu ortaya koyuyor.

00:02:04.858 --> 00:02:09.516
Milyonlarca yıl önce sudan 
karaya geçişin canlı bir kanıtı.

00:02:09.516 --> 00:02:12.576
Bu geçişin sırrı yüzgeçlerde.

00:02:12.576 --> 00:02:17.085
Okyanus balıklarının çoğu
ışınlı balıklar kategorisine girerken,

00:02:17.085 --> 00:02:19.991
koelakant, daha kalın yüzgeçlere 
sahip olup çok daha küçük,

00:02:19.991 --> 00:02:22.181
evrimsel olarak farklı 
bir grubun parçasıdır

00:02:22.181 --> 00:02:24.417
ve et yüzgeçliler olarak bilinirler.

00:02:24.417 --> 00:02:27.909
Koelakant yüzgeçlerinin altısı 
uzuvlarımıza çok benzeyen

00:02:27.909 --> 00:02:28.909
kemiklerden oluşur.

00:02:28.909 --> 00:02:31.459
Bir kemik, yüzgeci vücuda bağlar,

00:02:31.459 --> 00:02:33.850
diğer ikisi kemiği yüzgecin ucuna bağlar,

00:02:33.850 --> 00:02:37.329
ve bu uçta küçük, parmak 
benzeri birçok kemik bulunur.

00:02:37.329 --> 00:02:39.164
Bu yüzgeçler sadece çiftler halinde

00:02:39.164 --> 00:02:41.640
senkronize hareket edecek
şekilde yapılandırılmamış,

00:02:41.640 --> 00:02:43.815
aynı zamanda Koelakant, 
kara omurgalılarında

00:02:43.815 --> 00:02:47.520
uzuv gelişimini sağlayan 
aynı genetik diziyi bile paylaşır.

00:02:47.520 --> 00:02:50.413
Yani koelakant karada
yürümese de yüzgeçleri,

00:02:50.413 --> 00:02:53.705
sağlam, esnek uzantıların yardımıyla
bedenlerini karaya çıkaran

00:02:53.705 --> 00:02:55.854
ve karada yürüyebilenler olarak

00:02:55.854 --> 00:02:58.411
evrimsel bir köprü olmuş

00:02:58.411 --> 00:03:02.182
yakın akrabalarının yüzgeçlerine benziyor.

00:03:02.182 --> 00:03:05.400
İşte bu tarih öncesi balık,
omurgalıların sudan karaya doğru olan

00:03:05.400 --> 00:03:08.517
evrimsel hareketini 
açıklığa kavuşturmamızı sağlıyor.

00:03:08.517 --> 00:03:10.698
Milyonlarca yıl boyunca,

00:03:10.698 --> 00:03:14.744
bu geçiş amfibiler, kuşlar 
ve hatta atalarımız olan memeliler gibi

00:03:14.744 --> 00:03:19.267
tetrapod adı verilen dört ayaklı 
hayvanların yayılmasına yol açtı.

00:03:19.267 --> 00:03:21.331
Başka bir güçlü ipucu daha var.

00:03:21.331 --> 00:03:24.422
Çoğu balıktan farklı olarak,
koelakantlar yumurtlamıyor,

00:03:24.422 --> 00:03:28.189
bunun yerine, tıpkı memeliler 
gibi yavrularını doğuruyorlar.

00:03:28.189 --> 00:03:32.736
Ve bu tarih öncesi balıklar, 
300 milyon yıl önce omurgalıların,

00:03:32.736 --> 00:03:38.003
okyanustan nasıl göç ettikleri hakkında 
büyüleyici bilgiler sunmaya devam edecek.

00:03:38.003 --> 00:03:40.399
Nihayetinde kendi evrimimizi, 
hayatta kalmamızı

00:03:40.399 --> 00:03:42.349
ve varlığımıza dayanan bir yolculuk.

00:03:42.349 --> 00:03:46.468
Bugün koelakant, 
bilimin keşfettiği ve keşfedeceği

00:03:46.468 --> 00:03:48.605
harika gizemlerin bir sembolü.

00:03:48.605 --> 00:03:50.497
Bu balıklar, okyanusun derinlikleri

00:03:50.497 --> 00:03:52.817
ve evrimle ilgili daha
öğrenilecek çok şey var.

00:03:52.817 --> 00:03:57.330
Gelecekteki keşiflerin hangi gizli sırları
açığa çıkaracağını kim bilebilir ki?