WEBVTT

00:00:08.207 --> 00:00:11.126
Paranız veya mesleğiniz
olmaksızın, evinizden binlerce

00:00:11.126 --> 00:00:13.757
kilometre uzağa gönderiliyorsunuz.

00:00:14.097 --> 00:00:19.106
Böyle bir durumda çoğu insan
çaresiz kalıp kaderini lanetleyebilir.

00:00:19.526 --> 00:00:26.506
Fakat Kıbrıslı Zenon için bu, işi ve
mirasının temelleri hâline gelmişti.

00:00:26.506 --> 00:00:31.411
Bir zamanlar zengin olan tüccar,
M.Ö. 300 yılında Atina'da geçirdiği

00:00:31.411 --> 00:00:34.206
gemi kazasında, her şeyini kaybetti.

00:00:34.386 --> 00:00:37.631
Yapabileceği bir şey yoktu
ve bir kitap mağazasına girdi,

00:00:37.631 --> 00:00:40.526
orada Sokrates okumaya
meraklandı ve şehrin

00:00:40.526 --> 00:00:45.927
en bilinen filozoflarını aramak
ve onlarla çalışmak için yola koyuldu.

00:00:46.667 --> 00:00:49.396
Zenon, kendi öğrencilerine

00:00:49.396 --> 00:00:53.359
eğitim vermeye başladığında
erdem, tolerans ve irade öğretileri

00:00:53.359 --> 00:00:56.862
yıllar boyunca düşünürlere
ve liderlere ilham veren,

00:00:56.862 --> 00:01:01.649
Stoacılık olarak
bilinen felsefesini üretti.

00:01:01.649 --> 00:01:05.337
Stoacılık, Zenon ve öğrencilerinin
tartışmak üzere toplandığı

00:01:05.337 --> 00:01:07.296
süslü umumi sütunları olan

00:01:07.296 --> 00:01:11.358
Stoa Poikile'den gelmektedir.

00:01:11.358 --> 00:01:14.606
Günümüzde stoik kelimesini
halk arasında, baskı altında

00:01:14.606 --> 00:01:18.068
sakin kalan ve duygusal
aşırılıklardan kaçınan

00:01:18.068 --> 00:01:20.487
insanlardan bahsetmek için kullanıyoruz.

00:01:21.127 --> 00:01:24.717
Bu anlam Stoacılık'ın önemli
yönlerini yakalıyor olsa da,

00:01:24.717 --> 00:01:28.847
orijinal felsefesi bir 
tavırdan çok daha fazlasıydı.

00:01:29.067 --> 00:01:31.348
Stoacılar, etrafımızdaki her şeyin

00:01:31.348 --> 00:01:34.758
bir sebep-sonuç ağına bağlı
olarak işlediğine ve sonucunda da

00:01:34.758 --> 00:01:37.902
logos adını verdikleri, evrenin
rasyonel bir yapısının ortaya

00:01:37.902 --> 00:01:39.728
çıktığına inanıyorlardı.

00:01:40.598 --> 00:01:44.989
Bizleri etkileyen olayları
her zaman kontrol edemesek de,

00:01:44.989 --> 00:01:49.169
bazı şeylere yaklaşımımız
üzerinde kontrolümüz vardır.

00:01:49.799 --> 00:01:52.297
Stoacılar, ideal bir
toplum hayal etmektense,

00:01:52.297 --> 00:01:55.828
dünyayı olduğu gibi ele alırlar

00:01:55.828 --> 00:02:00.099
ve dört önemli erdem aracılığıyla
öz-gelişim amacı güderler:

00:02:00.479 --> 00:02:01.829
Pratik bilgelik,

00:02:01.829 --> 00:02:07.870
karmaşık durumları mantıklı, bilinçli
ve sakin bir yolla idare etme yeteneği;

00:02:08.220 --> 00:02:09.250
aşırıya kaçmama,

00:02:09.250 --> 00:02:14.139
yaşamın tüm yönlerinde
öz-hakimiyet ve ılımlılık uygulamak;

00:02:14.799 --> 00:02:15.870
adalet,

00:02:15.870 --> 00:02:19.689
insanlar yanlış bir şey yapsalar
bile onlara insaflı davranmak

00:02:20.229 --> 00:02:21.580
ve cesaret,

00:02:21.580 --> 00:02:24.210
yalnızca olağan dışı durumlara değil,

00:02:24.210 --> 00:02:28.820
günlük görevlere de netlik
ve dürüstlükle göğüs germek.

00:02:28.820 --> 00:02:32.180
En ünlü Romalı Stoacılardan
olan Seneca'nın da dediği gibi,

00:02:32.180 --> 00:02:35.970
"Bazen, yaşamak bile
cesurluk sergilemektir."

00:02:36.870 --> 00:02:40.281
Stoacılık kişisel gelişime odaklansa bile,

00:02:40.281 --> 00:02:42.971
ben-merkezci bir felsefe değildir.

00:02:43.371 --> 00:02:47.221
Roma kanunları köleleri mülk 
olarak gördüğü zamanlarda,

00:02:47.221 --> 00:02:49.871
Seneca onlara insancıl
davranılmasını istedi

00:02:49.871 --> 00:02:53.782
ve hepimizin aynı insanlık
temelini paylaştığımızı vurguladı.

00:02:54.342 --> 00:02:57.261
Stoacılık, pasifliğe teşvik etmez.

00:02:57.951 --> 00:03:00.742
Ana fikir, yalnızca erdem
ve irade sahibi olan insanların

00:03:00.742 --> 00:03:06.142
diğer insanlarda olumlu bir
değişiklik sağlayabilecek olmasıdır.

00:03:06.792 --> 00:03:11.671
En ünlü Stoacı yazarlarından birisi,
Roma'nın en büyük imparatorlarındandı.

00:03:12.141 --> 00:03:14.862
19 yıllık egemenliği boyunca Stoacılık,

00:03:14.862 --> 00:03:21.413
Marcus Aurelius'a, çocuklarının
çoğunun kaybıyla baş ederken,

00:03:21.413 --> 00:03:24.902
iki büyük savaşta imparatorluğu 
yönetme azmi verdi.

00:03:25.532 --> 00:03:30.143
Asırlar sonra Marcus'un
günlükleri, Güney Afrika'da

00:03:30.143 --> 00:03:32.923
ırksal eşitlik için verdiği
mücadele esnasındaki

00:03:32.923 --> 00:03:36.753
27 yıllık tutukluluğunda, Nelson
Mandela'ya yol gösterdi ve huzur verdi.

00:03:37.173 --> 00:03:42.664
Tahliyesi ve nihai zaferinden sonra
Mandela, barış ve uzlaşma vurgusu yaptı

00:03:42.664 --> 00:03:46.152
ve geçmişteki adaletsizlikler
değiştirilemeyecek olsa da,

00:03:46.152 --> 00:03:49.234
insanların şimdiki zamanda onlarla
yüzleşebileceğine ve daha iyi,

00:03:49.234 --> 00:03:52.293
daha adil bir gelecek kurmaya
çalışacaklarına inandı.

00:03:52.803 --> 00:03:56.813
Stoacılık, Yunanistan ve
Roma'da birkaç asır boyunca

00:03:56.813 --> 00:03:58.593
aktif bir felsefe okuluydu.

00:03:58.593 --> 00:04:01.202
Resmi bir enstitü olarak, yok oldu,

00:04:01.202 --> 00:04:04.115
fakat etkisi günümüze dek geldi.

00:04:05.095 --> 00:04:08.184
Thomas Aquinas gibi Hristiyan teologlar,

00:04:08.184 --> 00:04:12.211
Stoacılık'ın erdem odağına
hayran oldu ve onu benimsedi

00:04:12.211 --> 00:04:17.264
ve Stoik sükûnet veya zihnin dinginliği
ve Budizm'deki Nirvana kavramı

00:04:17.264 --> 00:04:20.226
arasında paralellik vardır.

00:04:21.276 --> 00:04:25.658
Özellikle etkileyici bir Stoacı
olan filozof Epiktetos,

00:04:25.658 --> 00:04:27.489
ıstırabın yaşamdaki olaylardan değil,

00:04:27.489 --> 00:04:31.958
onları değerlendirme biçimimizden
ortaya çıktığını söylemiştir.

00:04:32.148 --> 00:04:35.300
Bu ifade, modern psikoloji ve
kişisel gelişim hareketiyle

00:04:35.300 --> 00:04:37.179
yankılanmıştır.

00:04:37.819 --> 00:04:41.013
Örneğin, akılcı duygusal
davranışsal terapi,

00:04:41.013 --> 00:04:44.115
insanların kendi yaşam
şartları hakkında oluşturdukları,

00:04:44.115 --> 00:04:47.856
kendilerini engelleyen
tutumları değiştirmeye odaklanır.

00:04:48.816 --> 00:04:52.272
Bir de Viktor Frankl'ın logoterapisi var.

00:04:53.102 --> 00:04:57.137
Frankl'ın bir toplama kampı esiri
olarak geçen zamanından esinlenen

00:04:57.137 --> 00:04:59.895
logoterapi, en kasvetli
anlarda bile yaşamımızı anlamla

00:04:59.895 --> 00:05:04.159
doldurmak için, kararlılığımızı
kontrol edebileceğimizi belirten

00:05:04.159 --> 00:05:06.775
Stoacılık ilkesine bağlıdır.