1
00:00:03,204 --> 00:00:05,614
8-BITS FILOSOFIE

2
00:00:05,614 --> 00:00:18,536
♪ (muziek) ♪

3
00:00:18,946 --> 00:00:23,206
Is verandering alleen maar een illusie?

4
00:00:23,246 --> 00:00:25,253
In de 5e eeuw voor Christus

5
00:00:25,253 --> 00:00:27,584
stelde de Griekse filosoof Parmenides

6
00:00:27,584 --> 00:00:30,634
dat het universum niet was gemaakt van vele verschillende onderdelen,

7
00:00:30,634 --> 00:00:36,306
maar dat het een ondeelbare substantie is:

8
00:00:36,376 --> 00:00:39,407
Een eeuwig 'nu' dat alle tijd

9
00:00:39,425 --> 00:00:42,202
en alle dingen omvat.

10
00:00:42,255 --> 00:00:44,195
En als het universum één is,

11
00:00:44,225 --> 00:00:46,355
is alle verandering onmogelijk.

12
00:00:46,361 --> 00:00:48,591
Want het idee van verandering houdt in

13
00:00:48,591 --> 00:00:50,190
dat iets van de ene fase

14
00:00:50,190 --> 00:00:52,104
naar een andere fase overgaat,

15
00:00:52,107 --> 00:00:54,073
Maar volgens Parminedes

16
00:00:54,073 --> 00:00:56,614
verschijnen alle fases gelijktijdig--

17
00:00:56,634 --> 00:00:59,916
verandering is dus onmogelijk.

18
00:01:00,802 --> 00:01:02,662
Na forse kritiek

19
00:01:02,672 --> 00:01:05,402
van zijn tijdsgenoten schoot Parminedes's leerling,

20
00:01:05,432 --> 00:01:07,872
Zeno van Elea, hem te hulp

21
00:01:07,872 --> 00:01:11,062
door een serie paradoxen te creëren met als doel

22
00:01:11,062 --> 00:01:13,028
aan te tonen dat tijd en verandering

23
00:01:13,028 --> 00:01:15,851
feitelijk absolute onzin zijn.

24
00:01:15,941 --> 00:01:26,149
♪ (Excite Bike (Nintendo) thema) ♪

25
00:01:26,149 --> 00:01:28,739
Bedenk de situatie dat een motorrijder

26
00:01:28,753 --> 00:01:30,933
racet tegen een voetganger.

27
00:01:30,933 --> 00:01:32,933
Laten we aannemen dat de voetganger

28
00:01:32,933 --> 00:01:34,553
50 meter voorsprong krijgt.

29
00:01:34,903 --> 00:01:36,523
Als de motorrijder

30
00:01:36,526 --> 00:01:38,836
het 50-meter punt heeft bereikt, is de man

31
00:01:38,836 --> 00:01:40,526
al weer een stukje verder gelopen.

32
00:01:41,516 --> 00:01:43,806
En als de motorrijder ook dat stukje overbrugt

33
00:01:43,806 --> 00:01:45,297
is de man alweer

34
00:01:45,297 --> 00:01:46,681
een stukje verder.

35
00:01:46,681 --> 00:01:48,286
Als er oneindig aantal

36
00:01:48,286 --> 00:01:49,968
meetbare afstanden is

37
00:01:49,968 --> 00:01:52,530
tussen twee willekeurige punten,
zal de man altijd

38
00:01:52,530 --> 00:01:55,175
voor de motorrijder uit blijven lopen.

39
00:01:55,175 --> 00:01:58,091
Dit zal dan oneindig doorgaan,

40
00:01:58,091 --> 00:02:01,115
en de motorrijder zal de voetganger 
nooit inhalen.

41
00:02:02,455 --> 00:02:04,105
Maar dit is absurd!

42
00:02:04,105 --> 00:02:06,462
Want onze waarneming vertelt ons dat

43
00:02:06,462 --> 00:02:08,730
de motorrijder de man snel zal inhalen.

44
00:02:08,730 --> 00:02:11,347
Daarom vertel Zeno's paradox ons

45
00:02:11,370 --> 00:02:13,266
dat onze waarneming gebrekkig is

46
00:02:13,266 --> 00:02:16,259
en verandering in afstand absurd.

47
00:02:16,259 --> 00:02:25,111
♪ (muziek) ♪

48
00:02:25,111 --> 00:02:27,629
In een andere paradox praat Zeno

49
00:02:27,629 --> 00:02:29,803
over een pijl die op een doel wordt geschoten.

50
00:02:29,803 --> 00:02:32,241
Als die pijl er een seconde over doet om

51
00:02:32,241 --> 00:02:35,632
20 meter te overbruggen, duurt het halve tel

52
00:02:35,632 --> 00:02:36,931
om de helft daarvan te overbruggen.

53
00:02:36,931 --> 00:02:38,400
Een kwart seconde voor

54
00:02:38,400 --> 00:02:40,998
de helft daarvan enzovoorts.

55
00:02:40,998 --> 00:02:42,982
Als dit proces doorgaat bereiken we

56
00:02:42,982 --> 00:02:45,489
uiteindelijk een tijdsspanne in welke

57
00:02:45,489 --> 00:02:48,422
de pijl een ruimte bezet in volledige rust.

58
00:02:48,611 --> 00:02:50,983
Laten we deze tijdsspanne

59
00:02:50,983 --> 00:02:52,281
'een moment' noemen.

60
00:02:52,341 --> 00:02:54,231
Als het pad van de pijl de som is

61
00:02:54,261 --> 00:02:56,291
van deze bevroren momenten,

62
00:02:56,291 --> 00:02:58,945
hoe kan de pijl dan ooit doel treffen?

63
00:02:58,945 --> 00:03:02,383
En zo geredeneerd is beweging dus onzinnig.

64
00:03:03,063 --> 00:03:05,629
Zeno's paradoxen hebben studenten,

65
00:03:05,632 --> 00:03:07,942
filosofen en wiskundigen uitgedaagd gedurende

66
00:03:07,982 --> 00:03:09,868
meer dan 2.500 jaar.

67
00:03:10,068 --> 00:03:12,180
Op zijn minst dwingen ze ons

68
00:03:12,220 --> 00:03:15,480
voortdurend onze redeneringen

69
00:03:15,480 --> 00:03:18,172
over de aard van ruimte en tijd te heroverwegen.

70
00:03:18,172 --> 00:03:32,759
♪ (muziek) ♪