WEBVTT

00:00:00.961 --> 00:00:02.944
Tôi thực sự hào hứng muốn chia sẻ với bạn

00:00:02.944 --> 00:00:05.414
một vài phát hiện khiến tôi bất ngờ

00:00:05.414 --> 00:00:08.085
về điều làm nên những công ty
thành công nhất,

00:00:08.085 --> 00:00:12.177
những yếu tố quan trọng nhất
để khởi nghiệp thành công.

NOTE Paragraph

00:00:12.393 --> 00:00:14.942
Tôi tin rằng khởi nghiệp

00:00:14.942 --> 00:00:18.970
là một trong những điều tuyệt vời nhất
khiến thế giới này tốt đẹp hơn.

00:00:19.230 --> 00:00:22.406
Nếu bạn có một nhóm nhân lực
và một bản phân chia cổ phần hợp lý,

00:00:22.416 --> 00:00:24.635
khi để họ cùng nhau khởi nghiệp,

00:00:24.635 --> 00:00:28.609
bạn có thể mở ra tiềm năng con người
theo 1 cách chưa từng có,

00:00:28.609 --> 00:00:31.139
khiến họ đạt được những điều vĩ đại.

NOTE Paragraph

00:00:31.459 --> 00:00:33.749
Nhưng nếu tổ chức khởi nghiệp
tuyệt vời như vậy?

00:00:33.749 --> 00:00:35.431
tại sao nhiều người lại thất bại?

00:00:35.431 --> 00:00:36.998
Điều đó là điều tôi muốn biết.

00:00:36.998 --> 00:00:39.243
Tôi muốn tìm ra
điều gì quan trọng nhất

00:00:39.243 --> 00:00:40.573
để khởi nghiệp thành công.

NOTE Paragraph

00:00:40.573 --> 00:00:42.782
Và tôi cố gắng tìm hiểu
một cách hệ thống nhất,

00:00:42.782 --> 00:00:45.935
để tránh khỏi những bản năng
và nhận thức sai lệch của cá nhân tôi

00:00:45.935 --> 00:00:48.201
sau nhiều năm quan sát các công ty.

NOTE Paragraph

00:00:48.201 --> 00:00:49.428
Tôi muốn hiểu rõ điều này

00:00:49.428 --> 00:00:52.476
bởi vì tôi đã khởi nghiệp từ năm 12 tuổi.

00:00:52.476 --> 00:00:55.021
Tôi bán kẹo ở trạm xe buýt
của trường cấp 2,

00:00:55.021 --> 00:00:57.452
làm các thiết bị năng lượng mặt trời
ở trường cấp 3,

00:00:57.452 --> 00:00:59.419
rồi sản xuất loa khi tôi học cao đẳng.

00:00:59.419 --> 00:01:02.105
Và khi tốt nghiệp đại học,
tôi mở các công ty phần mềm.

00:01:02.105 --> 00:01:04.064
20 năm trước, tôi khởi nghiệp Idealab,

00:01:04.064 --> 00:01:07.305
và trong vòng 20 năm qua,
chúng tôi đã bắt đầu hơn 100 công ty,

00:01:07.305 --> 00:01:09.629
nhiều thành công và cũng
nhiều thất bại thảm hại,

00:01:09.629 --> 00:01:11.788
nhưng thất bại dạy chúng tôi nhiều điều.

NOTE Paragraph

00:01:11.988 --> 00:01:14.735
Vậy nên tôi cố gắng tổng kết lại
các yếu tố then chốt

00:01:14.735 --> 00:01:17.898
quyết định việc các công ty thành hay bại.

00:01:17.898 --> 00:01:19.458
Và tôi đã xem xét 5 yếu tố sau:

00:01:19.458 --> 00:01:20.418
Đầu tiên là ý tưởng.

00:01:20.418 --> 00:01:22.574
Tôi đã từng nghĩ rằng ý tưởng là tất cả.

00:01:22.574 --> 00:01:24.721
Tôi đặt tên công ty là Idealab
vì tôi tôn thờ

00:01:24.721 --> 00:01:27.384
khoảnh khắc thốt lên 'aha!'
khi ý tưởng đầu tiên lóe lên.

00:01:27.384 --> 00:01:28.335
Nhưng qua thời gian,

00:01:28.335 --> 00:01:31.885
tôi lại nghĩ rằng sự chấp hành
và thích ứng của nhóm,

00:01:31.885 --> 00:01:34.010
có lẽ còn quan trọng hơn cả ý tưởng.

00:01:34.090 --> 00:01:37.971
Tôi chưa từng nghĩ sẽ trích dẫn
Mike Tyson trên sân khấu TED,

NOTE Paragraph

00:01:37.971 --> 00:01:39.653
nhưng anh ấy đã từng nói rằng,

00:01:39.653 --> 00:01:42.792
"Mỗi người đều có 1 kế hoạch,
cho đến khi họ bị đấm vào mặt."

00:01:42.792 --> 00:01:47.135
Và tôi nghĩ điều đó đúng
ngay cả trong kinh doanh.

00:01:47.135 --> 00:01:49.984
Đóng vai trò đáng kể trong khâu vận hành
của nhóm chúng tôi,

00:01:49.984 --> 00:01:53.710
là khả năng thích ứng với việc
bị khách hàng "đấm vào mặt".

00:01:53.710 --> 00:01:55.360
Mà khách hàng là một điều thực tế.

00:01:55.360 --> 00:01:57.089
Và đó là lý do khiến tôi nghĩ

00:01:57.089 --> 00:01:59.509
rằng cả nhóm mới là
điều quan trọng nhất.

00:01:59.509 --> 00:02:01.626
Sau đó, tôi xem xét tới
mô hình kinh doanh.

NOTE Paragraph

00:02:01.626 --> 00:02:05.268
Xem công ty có đang hoạt động
và mang về doanh thu một cách hiệu quả?

00:02:05.268 --> 00:02:07.298
Ý nghĩ này khiến tôi phải lưu tâm

00:02:07.298 --> 00:02:09.792
rằng đây có phải thứ quan trọng nhất
để thành công?

00:02:09.792 --> 00:02:11.569
Rồi tôi lại nghĩ tới vốn và kinh phí.

NOTE Paragraph

00:02:11.569 --> 00:02:13.756
Đôi khi công ty nhận được
nguồn hỗ trợ dồi dào,

00:02:13.756 --> 00:02:15.176
có thể đó mới là lý do chính?

00:02:15.176 --> 00:02:16.994
Và tất nhiên phải nhắc đến thời điểm.

NOTE Paragraph

00:02:16.994 --> 00:02:19.470
Ý tưởng của bạn quá mới
nên thế giới chưa sẵn sàng?

00:02:19.470 --> 00:02:22.410
Hay chính vì thế nên bạn phải
mang nó đế với cho thế giới?

00:02:22.410 --> 00:02:23.377
Bây giờ có phải lúc?

00:02:23.377 --> 00:02:25.516
Hay đã quá trễ và
quá nhiều đối thủ mất rồi?

00:02:25.516 --> 00:02:28.329
Vì vậy, tôi xem xét rất kỹ 5 yếu tố trên

NOTE Paragraph

00:02:28.329 --> 00:02:29.818
ở rất nhiều công ty khác nhau.

00:02:29.818 --> 00:02:31.999
Tôi nhìn vào 100 công ty Idealab,

00:02:31.999 --> 00:02:34.164
và 100 công ty không thuộc Idealab

00:02:34.164 --> 00:02:36.758
để cố tìm ra một kết luận khoa học.

00:02:36.998 --> 00:02:39.004
Đầu tiên, đối với công ty của Idealab,

NOTE Paragraph

00:02:39.004 --> 00:02:40.039
5 công ty đứng đầu --

00:02:40.039 --> 00:02:44.562
Citysearch, CarsDirect, GoTo,
NetZero, Tickets.com --

00:02:44.562 --> 00:02:47.018
đều là doanh nghiệp hàng tỷ đô la
rất thành công.

00:02:47.018 --> 00:02:48.582
Và 5 công ty xếp cuối cùng --

00:02:48.582 --> 00:02:51.715
Z.com, Insider Pages, MyLife,
Desktop Factory, Peoplelink --

00:02:51.715 --> 00:02:54.395
dù được chúng tôi kỳ vọng,
nhưng lại hoàn toàn thất bại.

00:02:54.567 --> 00:02:56.418
Tiếp theo, tôi chấm điểm các công ty

NOTE Paragraph

00:02:56.418 --> 00:03:00.893
xem chúng đáp ứng được
bao nhiêu trong 5 yếu tố trên.

00:03:00.893 --> 00:03:03.835
Còn với công ty ngoài Idealab, tôi để ý
tới những thành công bất ngờ,

00:03:03.835 --> 00:03:07.270
như Airbnb, Instagram, Uber,
Youtube, và LinkedIn,

00:03:07.270 --> 00:03:08.672
và những thất bại,

NOTE Paragraph

00:03:08.672 --> 00:03:10.555
như Webvan, Kozmo, Pets.com

00:03:10.555 --> 00:03:12.525
Flooz và Friendster.

00:03:12.525 --> 00:03:14.555
Những công ty thất bại đều có vốn dồi dào,

00:03:14.555 --> 00:03:16.199
hầu như đều có mô hình kinh doanh,

00:03:16.199 --> 00:03:17.498
nhưng lại không thành công.

00:03:17.498 --> 00:03:19.615
Tôi cố tìm ra yếu tố đóng vai trò lớn nhất

00:03:19.615 --> 00:03:22.406
quyết định số phận công ty.

00:03:22.406 --> 00:03:24.019
Và kết quả thật bất ngờ.

00:03:24.429 --> 00:03:26.728
Yếu tố số một chính là thời điểm.

NOTE Paragraph

00:03:26.728 --> 00:03:29.688
Thời điểm chiếm 42%

00:03:29.688 --> 00:03:32.480
sự chênh lệch giữa thật bại và thành công.

00:03:32.680 --> 00:03:34.760
Đứng thứ 2 là đội ngũ và cách điều hành,

00:03:34.760 --> 00:03:35.892
Còn ý tưởng kinh doanh,

00:03:35.892 --> 00:03:38.164
cụ thể là sự khác biệt và độc đáo
trong ý tưởng,

00:03:38.164 --> 00:03:39.461
thật ra chỉ xếp thứ 3.

00:03:39.461 --> 00:03:41.354
Nhưng kết luận này không hoàn toàn đúng

NOTE Paragraph

00:03:41.354 --> 00:03:42.819
Ý tưởng có quan trọng,

00:03:42.819 --> 00:03:46.596
nhưng tôi ngạc nhiên ở chỗ
ý tưởng không phải thứ quan trọng nhất.

00:03:46.596 --> 00:03:48.786
Đôi khi nó đóng vai trò lớn
khi đúng thời điểm.

00:03:48.786 --> 00:03:52.186
Và tôi hiểu tại sao 2 yếu tố mô hình
kinh doanh và vốn bị xếp cuối cùng.

NOTE Paragraph

00:03:52.186 --> 00:03:54.311
Theo tôi, mô hình kinh doanh
đáng bị xếp thấp

00:03:54.311 --> 00:03:56.048
bởi khởi nghiệp không cần tới chúng,

00:03:56.048 --> 00:03:59.068
và có thể thêm vào sau, nếu được
khách hàng yêu cầu.

00:03:59.068 --> 00:04:00.975
Nguồn vốn cũng vậy.

00:04:00.975 --> 00:04:04.101
Nếu ta thiếu vốn khởi nghiệp,
nhưng lại gây được sự chú ý,

00:04:04.101 --> 00:04:05.586
nhất là vào ngày nay,

00:04:05.586 --> 00:04:08.545
thì cơ hội được cấp vốn sẽ rất rất lớn.

00:04:08.545 --> 00:04:11.556
Có thể kể ra vài ví dụ
cho những điều trên.

NOTE Paragraph

00:04:11.556 --> 00:04:14.366
Như Airbnb - một khởi nghiệp
thành công nổi tiếng.

00:04:14.366 --> 00:04:17.849
Công ty này đã bị nhiều
nhà đầu tư thông minh bỏ qua

00:04:17.849 --> 00:04:18.764
bởi họ nghĩ rằng,

00:04:18.764 --> 00:04:22.006
"Chẳng ai chịu để người lạ
thuê một chỗ trong nhà mình."

00:04:22.006 --> 00:04:23.799
Thực tế rõ ràng đã phủ nhận điều này.

00:04:23.799 --> 00:04:25.444
Nhưng một lý do nó thành công,

00:04:25.444 --> 00:04:28.668
bên cạnh mô hình kinh doanh, ý tưởng tốt,
cách hoạt động tuyệt vời,

00:04:28.668 --> 00:04:29.933
chính là thời điểm.

00:04:29.933 --> 00:04:32.700
Công ty này xuất hiện ngay ở
đỉnh cao của thời kỳ suy thoái

NOTE Paragraph

00:04:32.700 --> 00:04:35.009
khi người ta rất cần thêm thu nhập,

00:04:35.009 --> 00:04:36.577
và điều này đã khiến họ vượt qua

00:04:36.577 --> 00:04:39.181
suy nghĩ "không cho người lạ thê nhà"
trước kia.

00:04:39.181 --> 00:04:40.127
Uber cũng vậy.

NOTE Paragraph

00:04:40.127 --> 00:04:40.986
Uber xuất hiện,

00:04:40.986 --> 00:04:43.129
như một công ty tuyệt vời
có mô hình tuyệt vời

00:04:43.129 --> 00:04:44.480
và cách hoạt động tuyệt hảo.

00:04:44.480 --> 00:04:46.154
Và thời điểm thì thật hoàn hảo

00:04:46.154 --> 00:04:48.736
để khiến các lái xe đăng ký vào hệ thống
của công ty.

00:04:48.736 --> 00:04:51.745
Các lái xe cần thêm thu nhập;
và điều này quan trọng vô cùng.

00:04:51.755 --> 00:04:55.337
Một số thành công trước đó, Citysearch
xuất hiện khi người ta cần trang web.

NOTE Paragraph

00:04:55.337 --> 00:04:58.035
GoTo.com, đã được chúng tôi quảng bá
tại TED năm 1998,

00:04:58.035 --> 00:05:01.372
xuất hiện khi các công ty đang tìm
cách tăng lượng truy cập web.

00:05:01.372 --> 00:05:02.633
Chúng tôi coi trọng ý tưởng,

00:05:02.633 --> 00:05:05.045
nhưng thời điểm còn quan trọng hơn.

00:05:05.045 --> 00:05:06.716
Lấy một vài thất bại làm ví dụ.

00:05:06.716 --> 00:05:09.964
Chúng tôi đã mở Z.com,
một công ty giải trí trực tuyến,

00:05:09.964 --> 00:05:11.231
và thật sự hào hứng với nó.

00:05:11.231 --> 00:05:13.384
Chúng tôi gọi đủ vốn, thiết kế
mô hình kinh doanh xuất sắc,

00:05:13.384 --> 00:05:16.926
và thậm chí còn ký hợp đồng
với 1 ngôi sao Hollywood.

00:05:16.926 --> 00:05:20.724
Nhưng vào năm 1999-2000, lượng truy cập
vào internet bằng băng thông quá ít ỏi,

00:05:20.724 --> 00:05:22.872
khiến việc xem video trên mạng
rất khó khăn.

00:05:22.872 --> 00:05:25.358
Ta phải làm vài thủ thuật
như mã hóa trình duyệt.

00:05:25.358 --> 00:05:27.697
và công ty đã ra đời năm 2003.

00:05:27.697 --> 00:05:29.168
Chỉ 2 năm sau,

NOTE Paragraph

00:05:29.168 --> 00:05:31.734
vấn đề mã hóa đã được
Adobe Flash giải quyết

00:05:31.734 --> 00:05:35.369
và khi truy cập internet bằng băng thông
vượt mức 50% ở Mỹ,

00:05:35.369 --> 00:05:37.393
Youtube đã ra đời hoàn toàn đúng lúc.

00:05:37.393 --> 00:05:39.150
Ý tưởng tốt, và thời điểm hoàn hảo.

00:05:39.150 --> 00:05:41.839
Sự thật là Youtube không hề có
mô hình khi mới kinh doanh

00:05:41.839 --> 00:05:43.769
và còn không chắc là sẽ hoạt động được.

00:05:43.769 --> 00:05:45.772
Nhưng thời điểm đó quá thích hợp.

00:05:45.772 --> 00:05:48.737
Do đó, tôi có thể kết luận ngắn gọn là

NOTE Paragraph

00:05:48.737 --> 00:05:51.028
sự triển khai hoạt động có cần thiết,

00:05:51.028 --> 00:05:52.573
ý tưởng có quan trọng,

00:05:52.573 --> 00:05:54.347
nhưng thời điểm còn hơn thế.

00:05:54.347 --> 00:05:56.496
Và cách tốt nhất để đánh giá thời điểm

00:05:56.496 --> 00:05:59.082
là kiểm tra xem khách hàng đã sẵn sàng

00:05:59.082 --> 00:06:00.849
đón nhận cái ý tưởng đó chưa.

00:06:00.849 --> 00:06:02.505
Và bạn phải thật lòng,

00:06:02.505 --> 00:06:04.747
không phủ nhận bất kỳ
phản hồi nào bạn có được

00:06:04.747 --> 00:06:06.848
bởi nếu bạn trân trọng ý tưởng mà bạn có,

00:06:06.848 --> 00:06:09.699
thì hãy luôn thật lòng cân nhắc
xem thời điểm nào là đúng.

00:06:09.699 --> 00:06:11.439
Và như tôi đã nói,

NOTE Paragraph

00:06:11.439 --> 00:06:14.389
tôi tin khởi nghiệp có thể thay đổi
thế giới theo 1 cách tốt đẹp hơn.

00:06:14.389 --> 00:06:16.248
Tôi hi vọng một vài phân tích trên

00:06:16.248 --> 00:06:19.466
có thể giúp bạn phần nào
khởi nghiệp thành công hơn,

00:06:19.466 --> 00:06:21.928
và từ đó mang đến cho thế giới
những điều tuyệt vời

00:06:21.928 --> 00:06:23.518
mà trước kia chưa từng có.

00:06:23.518 --> 00:06:26.044
Cám ơn rất nhiều, các bạn là
những khán giả tuyệt vời.

NOTE Paragraph

00:06:26.044 --> 00:06:27.425
(Tiếng vỗ tay)