Tôi thực sự hào hứng muốn chia sẻ với bạn
một vài phát hiện khiến tôi bất ngờ
về điều làm nên những công ty
thành công nhất,
những yếu tố quan trọng nhất
để khởi nghiệp thành công.
Tôi tin rằng khởi nghiệp
là một trong những điều tuyệt vời nhất
khiến thế giới này tốt đẹp hơn.
Nếu bạn có một nhóm nhân lực
và một bản phân chia cổ phần hợp lý,
khi để họ cùng nhau khởi nghiệp,
bạn có thể mở ra tiềm năng con người
theo 1 cách chưa từng có,
khiến họ đạt được những điều vĩ đại.
Nhưng nếu tổ chức khởi nghiệp
tuyệt vời như vậy?
tại sao nhiều người lại thất bại?
Điều đó là điều tôi muốn biết.
Tôi muốn tìm ra
điều gì quan trọng nhất
để khởi nghiệp thành công.
Và tôi cố gắng tìm hiểu
một cách hệ thống nhất,
để tránh khỏi những bản năng
và nhận thức sai lệch của cá nhân tôi
sau nhiều năm quan sát các công ty.
Tôi muốn hiểu rõ điều này
bởi vì tôi đã khởi nghiệp từ năm 12 tuổi.
Tôi bán kẹo ở trạm xe buýt
của trường cấp 2,
làm các thiết bị năng lượng mặt trời
ở trường cấp 3,
rồi sản xuất loa khi tôi học cao đẳng.
Và khi tốt nghiệp đại học,
tôi mở các công ty phần mềm.
20 năm trước, tôi khởi nghiệp Idealab,
và trong vòng 20 năm qua,
chúng tôi đã bắt đầu hơn 100 công ty,
nhiều thành công và cũng
nhiều thất bại thảm hại,
nhưng thất bại dạy chúng tôi nhiều điều.
Vậy nên tôi cố gắng tổng kết lại
các yếu tố then chốt
quyết định việc các công ty thành hay bại.
Và tôi đã xem xét 5 yếu tố sau:
Đầu tiên là ý tưởng.
Tôi đã từng nghĩ rằng ý tưởng là tất cả.
Tôi đặt tên công ty là Idealab
vì tôi tôn thờ
khoảnh khắc thốt lên 'aha!'
khi ý tưởng đầu tiên lóe lên.
Nhưng qua thời gian,
tôi lại nghĩ rằng sự chấp hành
và thích ứng của nhóm,
có lẽ còn quan trọng hơn cả ý tưởng.
Tôi chưa từng nghĩ sẽ trích dẫn
Mike Tyson trên sân khấu TED,
nhưng anh ấy đã từng nói rằng,
"Mỗi người đều có 1 kế hoạch,
cho đến khi họ bị đấm vào mặt."
Và tôi nghĩ điều đó đúng
ngay cả trong kinh doanh.
Đóng vai trò đáng kể trong khâu vận hành
của nhóm chúng tôi,
là khả năng thích ứng với việc
bị khách hàng "đấm vào mặt".
Mà khách hàng là một điều thực tế.
Và đó là lý do khiến tôi nghĩ
rằng cả nhóm mới là
điều quan trọng nhất.
Sau đó, tôi xem xét tới
mô hình kinh doanh.
Xem công ty có đang hoạt động
và mang về doanh thu một cách hiệu quả?
Ý nghĩ này khiến tôi phải lưu tâm
rằng đây có phải thứ quan trọng nhất
để thành công?
Rồi tôi lại nghĩ tới vốn và kinh phí.
Đôi khi công ty nhận được
nguồn hỗ trợ dồi dào,
có thể đó mới là lý do chính?
Và tất nhiên phải nhắc đến thời điểm.
Ý tưởng của bạn quá mới
nên thế giới chưa sẵn sàng?
Hay chính vì thế nên bạn phải
mang nó đế với cho thế giới?
Bây giờ có phải lúc?
Hay đã quá trễ và
quá nhiều đối thủ mất rồi?
Vì vậy, tôi xem xét rất kỹ 5 yếu tố trên
ở rất nhiều công ty khác nhau.
Tôi nhìn vào 100 công ty Idealab,
và 100 công ty không thuộc Idealab
để cố tìm ra một kết luận khoa học.
Đầu tiên, đối với công ty của Idealab,
5 công ty đứng đầu --
Citysearch, CarsDirect, GoTo,
NetZero, Tickets.com --
đều là doanh nghiệp hàng tỷ đô la
rất thành công.
Và 5 công ty xếp cuối cùng --
Z.com, Insider Pages, MyLife,
Desktop Factory, Peoplelink --
dù được chúng tôi kỳ vọng,
nhưng lại hoàn toàn thất bại.
Tiếp theo, tôi chấm điểm các công ty
xem chúng đáp ứng được
bao nhiêu trong 5 yếu tố trên.
Còn với công ty ngoài Idealab, tôi để ý
tới những thành công bất ngờ,
như Airbnb, Instagram, Uber,
Youtube, và LinkedIn,
và những thất bại,
như Webvan, Kozmo, Pets.com
Flooz và Friendster.
Những công ty thất bại đều có vốn dồi dào,
hầu như đều có mô hình kinh doanh,
nhưng lại không thành công.
Tôi cố tìm ra yếu tố đóng vai trò lớn nhất
quyết định số phận công ty.
Và kết quả thật bất ngờ.
Yếu tố số một chính là thời điểm.
Thời điểm chiếm 42%
sự chênh lệch giữa thật bại và thành công.
Đứng thứ 2 là đội ngũ và cách điều hành,
Còn ý tưởng kinh doanh,
cụ thể là sự khác biệt và độc đáo
trong ý tưởng,
thật ra chỉ xếp thứ 3.
Nhưng kết luận này không hoàn toàn đúng
Ý tưởng có quan trọng,
nhưng tôi ngạc nhiên ở chỗ
ý tưởng không phải thứ quan trọng nhất.
Đôi khi nó đóng vai trò lớn
khi đúng thời điểm.
Và tôi hiểu tại sao 2 yếu tố mô hình
kinh doanh và vốn bị xếp cuối cùng.
Theo tôi, mô hình kinh doanh
đáng bị xếp thấp
bởi khởi nghiệp không cần tới chúng,
và có thể thêm vào sau, nếu được
khách hàng yêu cầu.
Nguồn vốn cũng vậy.
Nếu ta thiếu vốn khởi nghiệp,
nhưng lại gây được sự chú ý,
nhất là vào ngày nay,
thì cơ hội được cấp vốn sẽ rất rất lớn.
Có thể kể ra vài ví dụ
cho những điều trên.
Như Airbnb - một khởi nghiệp
thành công nổi tiếng.
Công ty này đã bị nhiều
nhà đầu tư thông minh bỏ qua
bởi họ nghĩ rằng,
"Chẳng ai chịu để người lạ
thuê một chỗ trong nhà mình."
Thực tế rõ ràng đã phủ nhận điều này.
Nhưng một lý do nó thành công,
bên cạnh mô hình kinh doanh, ý tưởng tốt,
cách hoạt động tuyệt vời,
chính là thời điểm.
Công ty này xuất hiện ngay ở
đỉnh cao của thời kỳ suy thoái
khi người ta rất cần thêm thu nhập,
và điều này đã khiến họ vượt qua
suy nghĩ "không cho người lạ thê nhà"
trước kia.
Uber cũng vậy.
Uber xuất hiện,
như một công ty tuyệt vời
có mô hình tuyệt vời
và cách hoạt động tuyệt hảo.
Và thời điểm thì thật hoàn hảo
để khiến các lái xe đăng ký vào hệ thống
của công ty.
Các lái xe cần thêm thu nhập;
và điều này quan trọng vô cùng.
Một số thành công trước đó, Citysearch
xuất hiện khi người ta cần trang web.
GoTo.com, đã được chúng tôi quảng bá
tại TED năm 1998,
xuất hiện khi các công ty đang tìm
cách tăng lượng truy cập web.
Chúng tôi coi trọng ý tưởng,
nhưng thời điểm còn quan trọng hơn.
Lấy một vài thất bại làm ví dụ.
Chúng tôi đã mở Z.com,
một công ty giải trí trực tuyến,
và thật sự hào hứng với nó.
Chúng tôi gọi đủ vốn, thiết kế
mô hình kinh doanh xuất sắc,
và thậm chí còn ký hợp đồng
với 1 ngôi sao Hollywood.
Nhưng vào năm 1999-2000, lượng truy cập
vào internet bằng băng thông quá ít ỏi,
khiến việc xem video trên mạng
rất khó khăn.
Ta phải làm vài thủ thuật
như mã hóa trình duyệt.
và công ty đã ra đời năm 2003.
Chỉ 2 năm sau,
vấn đề mã hóa đã được
Adobe Flash giải quyết
và khi truy cập internet bằng băng thông
vượt mức 50% ở Mỹ,
Youtube đã ra đời hoàn toàn đúng lúc.
Ý tưởng tốt, và thời điểm hoàn hảo.
Sự thật là Youtube không hề có
mô hình khi mới kinh doanh
và còn không chắc là sẽ hoạt động được.
Nhưng thời điểm đó quá thích hợp.
Do đó, tôi có thể kết luận ngắn gọn là
sự triển khai hoạt động có cần thiết,
ý tưởng có quan trọng,
nhưng thời điểm còn hơn thế.
Và cách tốt nhất để đánh giá thời điểm
là kiểm tra xem khách hàng đã sẵn sàng
đón nhận cái ý tưởng đó chưa.
Và bạn phải thật lòng,
không phủ nhận bất kỳ
phản hồi nào bạn có được
bởi nếu bạn trân trọng ý tưởng mà bạn có,
thì hãy luôn thật lòng cân nhắc
xem thời điểm nào là đúng.
Và như tôi đã nói,
tôi tin khởi nghiệp có thể thay đổi
thế giới theo 1 cách tốt đẹp hơn.
Tôi hi vọng một vài phân tích trên
có thể giúp bạn phần nào
khởi nghiệp thành công hơn,
và từ đó mang đến cho thế giới
những điều tuyệt vời
mà trước kia chưa từng có.
Cám ơn rất nhiều, các bạn là
những khán giả tuyệt vời.
(Tiếng vỗ tay)