0:00:00.000,0:00:11.585
Έχετε ακούσει για το IQ σας,

0:00:11.585,0:00:13.025
τη γενική σας νοημοσύνη,

0:00:13.025,0:00:14.557
αλλά για την ψυχολογική νοημοσύνη;

0:00:14.557,0:00:16.747
Πόσα ξέρετε για τα αίτια[br]της συμπεριφοράς σας,

0:00:16.747,0:00:19.519
και πόσο καλοί είστε[br]στο να προβλέπετε τη συμπεριφορά

0:00:19.519,0:00:21.272
των άλλων, ή ακόμα και τη δική σας;

0:00:21.272,0:00:24.575
Πόσα από αυτά που νομίζετε πως ξέρετε[br]για την ψυχολογία, είναι λάθος;

0:00:24.575,0:00:27.867
Ας δούμε τους 10 πιο συχνούς μύθους[br]σχετικά με την ψυχολογία.

0:00:28.176,0:00:31.335
Πιθανόν έχετε ακούσει να λέγεται[br]πως όσον αφορά την ψυχολογία τους,

0:00:31.335,0:00:33.546
άντρες και γυναίκες είναι[br]πολύ διαφορετικοί.

0:00:33.546,0:00:36.802
Σαν οι άντρες να 'ναι απ' τον Άρη[br]κι οι γυναίκες απ' την Αφροδίτη.

0:00:36.898,0:00:38.574
Τελικά, πόσο διαφορετικοί είναι;

0:00:38.574,0:00:42.175
Για να το βρούμε, ας εντοπίσουμε αρχικά[br]κάτι στο οποίο άντρες και γυναίκες

0:00:42.175,0:00:43.463
πράγματι διαφέρουν

0:00:43.463,0:00:46.797
ώστε να επισημάνουμε τις διαφυλικές[br]διαφορές επάνω στην ίδια βάση.

0:00:46.797,0:00:48.362
Σ' αυτό που όντως διαφέρουν

0:00:48.362,0:00:50.765
είναι στο πόσο μακριά πετούν την μπάλα.

0:00:50.765,0:00:52.637
Κοιτάζοντας τα δεδομένα των ανδρών,

0:00:52.637,0:00:54.983
βλέπουμε μια καμπύλη κανονικής κατανομής.

0:00:54.983,0:00:56.879
Λίγοι πετάνε την μπάλα πολύ μακριά

0:00:56.879,0:00:58.355
και λίγοι πάρα πολύ κοντά,

0:00:58.355,0:01:00.102
ενώ οι πιο πολλοί σε μέση απόσταση.

0:01:00.102,0:01:02.293
Οι γυναίκες παρουσιάζουν όμοια κατανομή,

0:01:02.293,0:01:04.476
αλλά υπάρχει μια μεγάλη διαφορά.

0:01:04.476,0:01:06.782
Ο μέσος άντρας πετά την μπάλα πιο μακριά

0:01:06.782,0:01:08.521
απ' ό,τι το 98% όλων των γυναικών.

0:01:08.521,0:01:11.498
Ας δούμε λοιπόν κάποιες[br]ψυχολογικές διαφυλικές διαφορές

0:01:11.498,0:01:13.773
βασισμένοι πάντοτε[br]στο ίδιο σημείο αναφοράς.

0:01:13.856,0:01:16.667
Οι ψυχολόγοι θα σας πουν[br]πως οι άντρες είναι καλύτεροι

0:01:16.667,0:01:18.337
απ' τις γυναίκες σε ειδικές γνώσεις

0:01:18.337,0:01:21.043
όπως το διάβασμα ενός χάρτη,[br]και είναι αλήθεια,

0:01:21.043,0:01:23.546
αλλά ας δούμε το μέγεθος της διαφοράς.

0:01:23.546,0:01:26.704
Είναι μικρό: οι γραμμές είναι τόσο κοντά[br]που σχεδόν συμπίπτουν.

0:01:26.704,0:01:30.424
Η μέση γυναίκα είναι καλύτερη[br]από το 33% όλων των ανδρών,

0:01:30.424,0:01:32.530
και φυσικά, εάν το ποσοστό αυτό ήταν 50%,

0:01:32.530,0:01:34.926
τότε τα δύο φύλα, θα ήταν ακριβώς ίσα.

0:01:34.926,0:01:38.755
Αξίζει να θυμάστε πως αυτή [br]και η επόμενη διαφορά που θα σας δείξω

0:01:38.755,0:01:41.542
είναι οι πιο μεγάλες ψυχολογικές[br]διαφυλικές διαφορές

0:01:41.542,0:01:43.054
που ανακαλύφθηκαν στην ψυχολογία.

0:01:43.054,0:01:44.289
Ορίστε η επόμενη.

0:01:44.289,0:01:46.785
Οι ψυχολόγοι θα πουν [br]πως οι γυναίκες είναι καλύτερες

0:01:46.785,0:01:48.498
με τη γλώσσα και τη γραμματική.

0:01:48.498,0:01:51.124
Να η απόδοση στο κοινό τεστ γραμματικής.

0:01:51.124,0:01:53.101
Εδώ είναι οι γυναίκες, εδώ οι άντρες.

0:01:53.101,0:01:54.928
Οι γυναίκες πάλι είναι [br]καλύτερες κατά μέσο όρο,

0:01:54.928,0:01:56.755
μα οι γραμμές είναι τόσο κοντά

0:01:56.755,0:01:58.584
που το 33% των ανδρών

0:01:58.584,0:02:00.378
είναι καλύτερο από τη μέση γυναίκα,

0:02:00.378,0:02:02.142
και πάλι αν ήταν 50%,

0:02:02.142,0:02:04.488
θα σήμαινε πλήρη διαφυλική ισότητα.

0:02:04.831,0:02:07.168
Δεν είναι λοιπόν μια υπόθεση[br]Άρη και Αφροδίτης.

0:02:07.168,0:02:09.706
Πρόκειται για πανομοιότυπες καταστάσεις,

0:02:09.706,0:02:11.375
σχεδόν ίδιες, αλλά ξέρετε,

0:02:11.375,0:02:13.758
η μία ίσως να είναι[br]πιο ενδιαφέρουσα απ' την άλλη,

0:02:14.233,0:02:15.957
δεν θα πω όμως ποια.

0:02:16.236,0:02:17.916
Ωραία, τώρα ζεσταθήκατε αρκετά.

0:02:17.916,0:02:21.229
Ας σας ψυχαναλύσω με το περίφημο τεστ[br]μελάνης Ρόρσαχ.

0:02:21.229,0:02:24.937
Πιθανόν να βλέπετε, δύο αρκούδες[br]ή δύο ανθρώπους, ή κάτι άλλο.

0:02:24.937,0:02:26.763
Αλλά τι πιστεύετε πως κάνουν;

0:02:26.763,0:02:29.288
Σηκώσετε το χέρι όσοι νομίζετε[br]πως χαιρετιούνται.

0:02:30.059,0:02:31.385
Όχι και τόσο πολλοί. Οκ.

0:02:31.385,0:02:33.998
Σηκώστε χέρι όσοι πιστεύετε[br]πως κολλάνε πέντε.

0:02:33.998,0:02:36.693
Οκ. Και πόσοι θεωρείτε πως τσακώνονται;

0:02:36.693,0:02:37.920
Πολλοί λίγοι.

0:02:37.920,0:02:40.668
Ωραία, εάν νομίσατε πως λένε γεια[br]ή κολλάνε πέντε,

0:02:40.668,0:02:42.634
σημαίνει πως είστε φιλικός άνθρωπος.

0:02:42.634,0:02:45.401
Εάν νομίσατε πως παλεύουν,[br]σημαίνει πως είστε λίγο

0:02:45.401,0:02:46.887
μοχθηρός, βίαιος ως άνθρωπος.

0:02:46.887,0:02:48.936
Βασικά, είστε είτε αγαπησιάρης[br]είτε μαχητής.

0:02:48.936,0:02:51.425
Τι λέτε για αυτό;[br]Για αυτό δεν θα ψηφίσετε,

0:02:51.425,0:02:53.539
αλλά με το τρία, θα φωνάξετε[br]όλοι τι βλέπετε.

0:02:53.539,0:02:55.055
Ένα, δύο, τρία.

0:02:55.055,0:02:56.733
(Το κοινό φωνάζει)

0:02:57.034,0:02:58.971
Άκουσα χάμστερ.[br]Ποιος είπε χάμστερ;

0:02:58.971,0:03:00.510
Αυτό ήταν πολύ ανησυχητικό.

0:03:00.510,0:03:02.229
Κάποιος είπε χάμστερ.

0:03:02.229,0:03:05.227
Καλώς, θα έπρεπε να δείτε[br]ένα είδος ζώου με δύο πόδια εδώ,

0:03:05.227,0:03:07.523
και μετά το ανάποδο είδωλό τους εκεί.

0:03:07.523,0:03:10.511
Εάν αυτό δεν συνέβη,[br]σημαίνει πως έχετε δυσκολία

0:03:10.511,0:03:12.391
στην επεξεργασία σύνθετων καταστάσεων

0:03:12.391,0:03:14.367
και άλλα πολλά.

0:03:14.367,0:03:16.763
Εκτός φυσικά αν αυτό[br]δεν σημαίνει τίποτα απολύτως.

0:03:16.763,0:03:19.280
Τα τεστ μελάνης Ρόρσαχ[br]δεν είναι καθόλου έγκυρα

0:03:19.280,0:03:21.699
στο να διαγιγνώσκουν[br]την προσωπικότητα των ανθρώπων

0:03:21.699,0:03:24.343
και δεν τα χρησιμοποιούν[br]οι σύγχρονοι ψυχολόγοι.

0:03:24.343,0:03:26.255
Αντίθετα, μια πρόσφατη έρευνα έδειξε

0:03:26.255,0:03:28.892
πως όταν προσπαθείς[br]να διαγνώσεις την ανθρώπινη

0:03:28.892,0:03:30.811
προσωπικότητα με τα τεστ μελάνης Ρόρσαχ

0:03:30.811,0:03:32.578
δίνεται η διάγνωση[br]της σχιζοφρένειας

0:03:32.578,0:03:36.302
σε περίπου 1/6 των υγειών συμμετεχόντων.

0:03:36.952,0:03:39.532
Επομένως αν δεν τα πήγατε καλά με αυτό,

0:03:39.532,0:03:41.946
μάλλον δεν είστε και πολύ οπτικός τύπος.

0:03:41.946,0:03:43.955
Ας κάνουμε λοιπόν ένα άλλο γρήγορο κουίζ.

0:03:43.955,0:03:46.409
Όταν κάνετε ένα κέικ, προτιμάτε να

0:03:46.409,0:03:48.175
-σηκώστε και πάλι τα χέρια σας-

0:03:48.175,0:03:50.829
προτιμάτε να χρησιμοποιείτε[br]βιβλίο συνταγών με εικόνες;

0:03:51.658,0:03:52.805
Ναι, μερικοί ναι.

0:03:52.805,0:03:54.784
Σας είπε τη συνταγή κάποιος φίλος;

0:03:55.354,0:03:57.967
Ή ξεκινάτε πρώτα και τότε αποφασίζετε[br]πώς θα την κάνετε;

0:03:58.811,0:04:00.182
Κάποιοι ναι.

0:04:00.182,0:04:01.926
Ωραία, εάν επιλέξατε το Α,

0:04:01.926,0:04:04.094
είστε οπτικός τύπος[br]και μαθαίνετε καλύτερα

0:04:04.094,0:04:05.822
όταν οι πληροφορίες

0:04:05.822,0:04:07.574
σας δίνονται με οπτικό τρόπο.

0:04:07.574,0:04:10.052
Εάν είπατε το Β, είστε ακουστικός τύπος

0:04:10.052,0:04:13.864
και μαθαίνετε καλύτερα όταν οι πληροφορίες[br]σας δίνονται με ακουστικό τρόπο,

0:04:13.864,0:04:14.966
και αν είπατε το Γ,

0:04:14.966,0:04:16.969
είστε κιναισθητικός τύπος,

0:04:16.969,0:04:18.777
μαθαίνετε καλύτερα[br]όταν εμπλέκεστε

0:04:18.777,0:04:20.449
και κάνετε πράγματα[br]με τα χέρια σας.

0:04:20.449,0:04:22.712
Εκτός κι εάν, όπως προφανώς[br]θα υποθέσατε,

0:04:22.712,0:04:25.633
κάτι τέτοιο δεν ισχύει[br]επειδή όλο αυτό είναι ένας μύθος.

0:04:25.633,0:04:27.011
Τα στυλ μαθήσεως επινοήθηκαν[br]

0:04:27.011,0:04:29.277
και δεν υποστηρίζονται επιστημονικά.

0:04:29.277,0:04:32.597
Το ξέρουμε αυτό επειδή σε αυστηρά[br]ελεγχόμενες πειραματικές μελέτες,

0:04:32.597,0:04:34.768
όταν δίνεται υλικό στα άτομα[br]για να το μάθουν

0:04:34.768,0:04:37.405
είτε με το προτιμώμενο στυλ τους[br]είτε με το αντίθετο,

0:04:37.405,0:04:38.860
δεν υπάρχει καμιά διαφορά

0:04:38.860,0:04:41.090
στην ποσότητα της πληροφορίας[br]που συγκρατούν.

0:04:41.090,0:04:43.195
Αν το καλοσκεφτείτε για λίγο,

0:04:43.195,0:04:45.292
είναι προφανές πως αυτό ισχύει.

0:04:45.292,0:04:47.475
Προφανώς ο καλύτερος τρόπος παρουσίασης

0:04:47.475,0:04:49.332
δεν εξαρτάται από εσάς,[br]

0:04:49.332,0:04:51.159
αλλά από το τι καλείστε να μάθετε.

0:04:51.159,0:04:53.287
Θα μπορούσατε λόγου χάρη[br]να μάθετε οδήγηση,

0:04:53.287,0:04:55.737
απλώς ακούγοντας κάποιον[br]να σας λέει τον τρόπο,

0:04:55.737,0:04:57.275
δίχως κιναισθητική εμπειρία;

0:04:57.275,0:04:59.196
Μπορειτε να λύσετε[br]ταυτόχρονες εξισώσεις

0:04:59.196,0:05:02.417
έχοντας τες στο μυαλό σας[br]δίχως να τις γράφετε;

0:05:02.417,0:05:04.512
Θα διαβάζατε για εξετάσεις[br]στην αρχιτεκτονική

0:05:04.512,0:05:06.931
χορεύοντας, αν είστε κιναισθητικός τύπος;

0:05:06.931,0:05:08.920
Όχι. Πρέπει να ταιριάζετε κάθε φορά

0:05:08.920,0:05:11.632
αυτό που έχετε να μάθετε[br]με τον ανάλογο τρόπο παρουσίασης,

0:05:11.632,0:05:12.512
όχι με εσάς.

0:05:13.525,0:05:15.670
Ξέρω πως πολλοί από εσάς[br]είστε άριστοι μαθητές

0:05:15.670,0:05:17.990
που μόλις πρόσφατα πήρατε[br]το απολυτήριο Λυκείου.

0:05:17.990,0:05:20.492
Αν οι βαθμοί δεν ήταν αυτοί[br]που περιμένατε,

0:05:20.492,0:05:22.775
μπορείτε να κατηγορήσετε[br]το μαθησιακό σας στυλ,

0:05:22.775,0:05:26.229
αλλά σκεφτείτε επίσης μήπως πρέπει[br]να κατηγορήσετε και τα γονίδιά σας.

0:05:26.229,0:05:28.259
Όλα αυτά σχετίζονται[br]με μια πρόσφατη έρευνα

0:05:28.259,0:05:30.323
στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου

0:05:30.323,0:05:32.491
που βρήκε πως το 58% της απόκλισης

0:05:32.491,0:05:35.704
μεταξύ διαφορετικών μαθητών[br]και του βαθμού απολυτηρίου τους

0:05:35.704,0:05:37.663
οφειλόταν σε γενετικούς παράγοντες.

0:05:37.663,0:05:39.713
Εφόσον αυτός είναι ένας ακριβής αριθμός,

0:05:39.713,0:05:41.152
πώς καταλήξαμε σε αυτόν;

0:05:41.152,0:05:44.285
Όταν θέλουμε να βρούμε[br]την αμοιβαία συνεισφορά

0:05:44.285,0:05:46.231
γονιδίων και περιβάλλοντος,

0:05:46.231,0:05:48.489
μπορούμε να κάνουμε[br]μια έρευνα με διδύμους.

0:05:48.489,0:05:52.145
Οι ομοζυγωτικοί δίδυμοι[br]μοιράζονται το 100%

0:05:52.145,0:05:54.154
του περιβάλλοντος[br]και των γονιδίων τους,

0:05:54.154,0:05:57.429
ενώ οι ετεροζυγώτες, αν και μοιράζονται[br]το 100% του περιβάλλοντος,

0:05:57.429,0:05:59.202
όπως όλα τα άλλα αδέρφια,[br]μοιράζονται

0:05:59.202,0:06:00.990
μόνο το 50% των γονιδίων τους.

0:06:00.990,0:06:05.671
Βλέποντας λοιπόν πόσο όμοιοι είναι[br]οι βαθμοί απολυτηρίου των ομοζυγωτών

0:06:05.671,0:06:07.188
σε σχέση με τους ετεροζυγώτες

0:06:07.188,0:06:08.799
και κάνοντας κάποια μαθηματικά,[br]

0:06:08.799,0:06:12.761
έχουμε μια ιδέα για το τι ποσοστό[br]της απόκλισης και της απόδοσης

0:06:12.761,0:06:14.908
οφείλεται στο περιβάλλον[br]και πόσο στα γονίδια.

0:06:14.908,0:06:17.987
Βρέθηκε πως το 58%[br]οφείλεται στα γονίδια.

0:06:20.902,0:06:24.568
Αυτό δεν υποβιβάζει τη σκληρή δουλειά[br]που κάνετε μαζί με τους δασκάλους σας.

0:06:24.568,0:06:27.656
Εάν δεν πήρατε τους βαθμούς[br]που περιμένατε, μπορείτε πάντα

0:06:27.656,0:06:31.159
να κατηγορείτε γι 'αυτό τους γονείς σας[br]ή τουλάχιστον τα γονίδιά τους.

0:06:31.399,0:06:33.344
Αυτό που δεν θα πρέπει να επικαλείστε[br]

0:06:33.344,0:06:35.966
είναι το εάν μαθαίνετε[br]βάσει αριστερού ή δεξιού μέρους

0:06:35.966,0:06:37.778
του εγκεφάλου, διότι αυτό είναι μύθος.

0:06:37.778,0:06:41.205
Ο μύθος αυτός λέει[br]πως το αριστερό μέρος είναι το λογικό,

0:06:41.205,0:06:43.059
είναι καλό με τις εξισώσεις,

0:06:43.059,0:06:44.851
ενώ το δεξιό είναι παραγωγικό,

0:06:44.851,0:06:46.695
οπότε και καλύτερο με τη μουσική.

0:06:46.695,0:06:49.675
Αλλά και πάλι πρόκειται περί μύθου[br]καθώς σχεδόν ό,τι κάνουμε

0:06:49.675,0:06:52.401
περιλαμβάνει σχεδόν[br]όλα τα μέρη του εγκεφάλου,

0:06:52.401,0:06:56.095
ακόμα και το πιο απλό πράγμα[br]όπως το να κάνουμε μια συζήτηση.

0:06:56.095,0:06:59.040
Όμως, ίσως ένας λόγος[br]που αυτός ο μύθος έχει επιζήσει

0:06:59.040,0:07:01.267
είναι γιατί υπάρχει σε αυτόν[br]μια μικρή αλήθεια.

0:07:01.267,0:07:03.251
Μια παραλλαγή του μύθου αυτού[br]υποστηρίζει

0:07:03.251,0:07:06.527
πως οι αριστερόχειρες είναι πιο [br]παραγωγικοί απ' τους δεξιόχειρες,

0:07:06.527,0:07:10.654
κάτι που εξηγείται ίσως καθώς ο εγκέφαλος[br]ελέγχει τα αντίθετα χέρια,

0:07:10.654,0:07:11.813
στους αριστερόχειρες,

0:07:11.813,0:07:14.218
η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου[br]είναι ενεργητικότερη

0:07:14.218,0:07:15.964
από την αριστερή,[br]

0:07:15.964,0:07:18.371
και είπαμε πως είναι[br]περισσότερο παραγωγική.

0:07:18.371,0:07:19.691
Όμως δεν αληθεύει πλήρως [br]

0:07:19.691,0:07:22.769
ότι οι αριστερόχειρες είναι[br]παραγωγικότεροι απ' τους δεξιόχειρες.

0:07:22.769,0:07:24.668
Αυτό που ισχύει είναι ότι οι αμφιδέξιοι

0:07:24.668,0:07:27.415
ή όσοι χρησιμοποιούν και τα δύο[br]χέρια για άλλες δουλειές,

0:07:27.415,0:07:31.026
σκέφτονται περισσότερο παραγωγικά[br]απ' όσους χρησιμοποιούν μόνο το ένα χέρι,

0:07:31.026,0:07:33.655
καθώς το να είσαι αμφιδέξιος απαιτεί

0:07:33.655,0:07:36.337
τη συνεχή επικοινωνία[br]και των δύο πλευρών του εγκεφάλου,

0:07:36.337,0:07:39.878
κάτι που σχετίζεται με τον παραγωγικό[br]και εύκαμπτο τρόπο σκέψης.

0:07:40.272,0:07:42.409
Ο μύθος για τους παραγωγικούς[br]αριστερόχειρες

0:07:42.409,0:07:44.505
προκύπτει καθώς το να είσαι αμφιδέξιος

0:07:44.505,0:07:46.558
είναι πιο σύνηθες στους αριστερόχειρες

0:07:46.558,0:07:47.841
απ' ό,τι στους δεξιόχειρες,

0:07:47.841,0:07:50.659
οπότε υπάρχει μια δόση αλήθειας[br]στην ιδέα αυτή,

0:07:50.659,0:07:52.114
αλλά όχι πολύ μεγάλη.

0:07:52.461,0:07:54.568
Ένας ανάλογος μύθος[br]που θα έχετε ίσως ακούσει

0:07:54.568,0:07:56.999
είναι ότι χρησιμοποιούμε[br]μόνο το 10% του εγκεφάλου μας.

0:07:56.999,0:07:58.788
Αυτός, είναι ένας απόλυτος μύθος.

0:07:58.788,0:08:01.496
Σχεδόν όλα όσα κάνουμε,[br]ακόμη και τα πιο κοινότυπα.

0:08:01.496,0:08:04.025
απαιτούν ολόκληρο τον εγκέφαλό μας.

0:08:04.025,0:08:06.651
Βεβαίως, αληθεύει πως

0:08:06.651,0:08:09.166
τις πιο πολλές φορές δεν χρησιμοποιούμε[br][br]

0:08:09.166,0:08:12.456
τη δυναμική του εγκεφάλου μας τόσο καλά ,[br]όσο θα μπορούσαμε.

0:08:12.456,0:08:15.215
Οπότε τι κάνουμε προκειμένου[br]να την αυξήσουμε;

0:08:15.215,0:08:17.472
Ίσως να ακούσουμε[br]ένα ωραίο κομμάτι του Μότσαρτ.

0:08:17.472,0:08:19.896
Έχετε ακούσει για την επίδραση[br]του Μότσαρτ;

0:08:19.896,0:08:21.890
Η ιδέα υποστηρίζει[br]πως ακούγοντας Μότσαρτ

0:08:21.890,0:08:25.707
γίνεσαι εξυπνότερος και βελτιώνεις[br]τις επιδόσεις σου στα τεστ νοημοσύνης.

0:08:25.742,0:08:27.914
Αυτό που έχει ενδιαφέρον[br]σ' αυτόν το μύθο

0:08:27.914,0:08:29.767
είναι πως παρότι είναι βασικά μύθος

0:08:29.767,0:08:31.419
υπάρχει μια μικρή δόση αλήθειας.

0:08:31.419,0:08:33.573
Η πρωτότυπη έρευνα βρήκε

0:08:33.573,0:08:37.153
ότι οι συμμετέχοντες[br]που άκουσαν Μότσαρτ για λίγα λεπτά

0:08:37.153,0:08:39.176
τα πήγαν καλύτερα στο επακόλουθο IQ τεστ

0:08:39.176,0:08:42.030
απ' ότι οι συμμετέχοντες[br]που δεν άκουσαν τίποτα.

0:08:42.671,0:08:46.217
Συμπληρωματική έρευνα μελέτησε άτομα[br]που τους άρεσε η μουσική του Μότσαρτ

0:08:46.217,0:08:47.758
κι έπειτα μια άλλη[br]ομάδα ατόμων

0:08:47.758,0:08:50.297
που ήταν φανς των ιστοριών τρόμου[br]του Στίβεν Κινγκ.

0:08:50.435,0:08:54.167
Παρουσίαζαν λοιπόν στα άτομα[br]είτε τη μουσική είτε τις ιστορίες.

0:08:54.167,0:08:56.773
Όσοι προτιμούσαν τη μουσική του Μότσαρτ

0:08:56.773,0:08:59.622
ενισχύθηκε το IQ τους ακούγοντας[br]Μότσαρτ, παρά τις ιστορίες,

0:08:59.622,0:09:02.538
αλλά όσοι προτιμούσαν[br]να ακούν τις ιστορίες κι όχι τον Μότσαρτ

0:09:02.538,0:09:03.701
ενισχύθηκε το IQ τους

0:09:03.701,0:09:06.811
χάρη στις ιστορίες του Στίβεν Κινγκ[br]κι όχι λόγω του Μότσαρτ.

0:09:06.811,0:09:09.583
Άρα η αλήθεια είναι πως ακούγοντας[br]κάτι που απολαμβάνεις

0:09:09.583,0:09:12.488
σε ζωντανεύει κάπως και σου ενισχύει[br]προσωρινά το IQ σου

0:09:12.488,0:09:14.288
για μια περιορισμένη γκάμα ενεργειών.

0:09:14.288,0:09:16.513
Σε καμιά περίπτωση το να ακούς Μότσαρτ

0:09:16.513,0:09:18.309
ή οι ιστορίες του Στίβεν Κίνγκ

0:09:18.309,0:09:20.886
δεν θα σε κάνουν εξυπνότερο[br]στο απώτερο μέλλον.

0:09:22.046,0:09:24.614
Μια άλλη παραλλαγή του μύθου του Μότσαρτ

0:09:24.614,0:09:29.513
είναι πως το να ακούς Μότσαρτ σε κάνει όχι[br]μόνο εξυπνότερο αλλά και πιο υγιή.

0:09:29.513,0:09:31.921
Δυστυχώς, κάτι τέτοιο[br]δεν φαίνεται να ισχύει

0:09:31.921,0:09:34.954
καθώς κάποιος που άκουγε[br]όλη τη μέρα Μότσαρτ,

0:09:34.954,0:09:36.299
ο ίδιος ο Μότσαρτ,

0:09:36.299,0:09:39.665
έπασχε από γονόρροια, ευλογιά, αρθρίτιδα

0:09:39.665,0:09:42.520
και απ' αυτό που οι πιο πολλοί[br]θεωρούν ότι πέθανε τελικά,

0:09:42.520,0:09:43.848
τη σύφιλη.

0:09:44.516,0:09:47.554
Μάλλον ο Μότσαρτ θα 'πρεπε[br]να προσέχει περισσότερο,

0:09:47.554,0:09:49.464
όταν επέλεγε ερωτικό σύντροφο.

0:09:49.812,0:09:51.863
Αλλά πώς επιλέγουμε σύντροφο;

0:09:51.863,0:09:57.359
Ένας μύθος, που πρέπει να πω ότι συχνά[br]διαδίδεται από κοινωνιολόγους

0:09:57.359,0:09:59.545
είναι πως η επιλογή του συντρόφου μας

0:09:59.545,0:10:01.115
είναι προϊόν του πολιτισμού,

0:10:01.115,0:10:02.958
σχετίζεται με το πολιτισμικό υπόβαθρο,[br]

0:10:02.958,0:10:04.911
μα τα δεδομένα δεν το υποστηρίζουν αυτό.

0:10:04.911,0:10:09.298
Μια γνωστή έρευνα μελέτησε άτομα[br]από 37 διαφορετικούς πολιτισμούς της γης,

0:10:09.298,0:10:10.612
από Αμερικανούς έως Ζουλού,

0:10:10.612,0:10:12.997
για το τι ψάχνουν σ' έναν σύντροφο.

0:10:12.997,0:10:15.259
Σε κάθε πολιτισμό ανά τον κόσμο,

0:10:15.259,0:10:18.847
οι άντρες έδιναν περισσότερη αξία [br]σε εξωτερικά χαρακτηριστικά του συντρόφου

0:10:18.847,0:10:20.132
από ό,τι οι γυναίκες,

0:10:20.132,0:10:21.734
κι επίσης σε κάθε πολιτισμό,

0:10:21.734,0:10:23.707
οι γυναίκες έδιναν πιο πολλή σημασία

0:10:23.707,0:10:26.334
στη φιλοδοξία και την ισχυρή δύναμη.

0:10:26.334,0:10:27.843
Επίσης, σε κάθε πολιτισμό,

0:10:27.843,0:10:30.419
οι άντρες προτιμούσαν[br]νεότερες γυναίκες από τους ίδιους

0:10:30.419,0:10:33.219
κατά μέσο όρο περίπου 2,66 χρόνια,

0:10:33.219,0:10:34.839
κι επίσης παντού

0:10:34.839,0:10:37.477
οι γυναίκες προτιμούσαν[br]μεγαλύτερους άντρες,

0:10:37.477,0:10:40.035
κατά μέσο όρο 3,42 χρόνια[br]μεγαλύτερους από αυτές,

0:10:40.035,0:10:43.797
κάτι που δείχνει πως όλοι[br]έχουν τις ίδιες ανάγκες.

0:10:44.647,0:10:46.923
Τώρα από το να σκοράρουμε[br]με κάποιον σύντροφο,

0:10:46.923,0:10:50.454
ας πάμε στο σκοράρισμα στο μπάσκετ, [br]το ποδόσφαιρο ή ό,τι άλλο προτιμάτε.

0:10:50.454,0:10:51.948
Ο μύθος είναι πως οι αθλητές[br]

0:10:52.162,0:10:54.927
έχουν κάποιες σίγουρες φάσεις,[br]σύμφωνα με τους Αμερικανούς,

0:10:54.927,0:10:57.230
ή στανταράκια επιτυχίας[br]όπως τα λέμε στην Αγγλία,

0:10:57.230,0:10:58.457
που δεν γίνεται να χάσουν

0:10:58.457,0:10:59.739
όπως ο νεαρός εδώ.

0:10:59.739,0:11:03.534
Όμως, αυτό που βλέπουμε[br]αν αναλύσουμε στατιστικά έναν πίνακα

0:11:03.534,0:11:05.226
με εύστοχες κι άστοχες προσπάθειες,

0:11:05.226,0:11:07.641
είναι ότι σχεδόν τα πάντα[br]είναι αποτέλεσμα τύχης.

0:11:07.641,0:11:10.011
Το μυαλό δημιουργεί μοτίβα[br]βασιζόμενο στην τύχη.

0:11:10.011,0:11:11.914
Εάν πετάξουμε ένα κέρμα,[br]ξέρουμε πως

0:11:11.914,0:11:15.333
τυχαία θα έρθει κορώνα ή γράμματα,

0:11:15.333,0:11:18.347
λες και το μυαλό μας να βλέπει[br]καταστάσεις που δεν υπάρχουν,

0:11:18.347,0:11:20.896
τις βλέπουμε και τους αποδίδουμε νόημα

0:11:20.896,0:11:22.961
και λέμε: «Ναι, είναι σε φόρμα σήμερα»

0:11:22.961,0:11:25.214
τη στιγμή που το ίδιο θα συνέβαινε

0:11:25.214,0:11:28.559
να απλώς κάναμε σουτ τυχαία[br]και ή τα βάζαμε ή τα χάναμε.

0:11:29.838,0:11:32.851
Μια εξαίρεση σε αυτό αποτελούν τα πέναλτι.

0:11:32.851,0:11:36.320
Μια έρευνα που μελετούσε[br]τα πέναλτι στο ποδόσφαιρο

0:11:36.320,0:11:38.518
δείχνει πως παίχτες χωρών

0:11:38.518,0:11:40.900
με άσχημα στατιστικά στα πέναλτι,

0:11:40.900,0:11:42.633
όπως για παράδειγμα η Αγγλία,

0:11:42.633,0:11:47.199
τείνουν να τα σουτάρουν γρηγορότερα[br]απ' ό,τι οι χώρες με καλύτερα στατιστικά,

0:11:47.199,0:11:50.652
και ως αποτέλεσμα υπάρχει μεγαλύτερη[br]πιθανότητα να αποτύχουν.

0:11:50.652,0:11:52.055
Προκύπτει λοιπόν η ερώτηση

0:11:52.055,0:11:55.418
εάν υπάρχει κάτι με το οποίο μπορούμε[br]να αυξήσουμε την επίδοση,

0:11:55.418,0:11:57.282
και ίσως αυτό που θα σκεφτούμε είναι

0:11:57.282,0:11:59.340
να τιμωρούμε τα άτομα[br]για τις αποτυχίες τους

0:11:59.340,0:12:01.032
για να δούμε εάν έτσι βελτιώνονται.

0:12:01.062,0:12:04.709
Η ιδέα ότι η τιμωρία βοηθά στην απόδοση,

0:12:04.709,0:12:06.909
είναι αυτό που οι συμμετέχοντες[br]πίστευαν πως

0:12:06.909,0:12:09.480
ερευνάται στο πείραμα μάθησης[br]και τιμωρίας του Μίλγκραμ

0:12:09.480,0:12:12.682
που θα 'χατε ακούσει[br]εάν ήσασταν φοιτητές ψυχολογίας.

0:12:13.552,0:12:16.200
Οι συμμετέχοντες στο πείραμα[br]προετοιμάστηκαν να κάνουν

0:12:16.200,0:12:20.014
ένα θανάσιμο όπως πίστευαν ηλεκτροσόκ[br]σε έναν άλλο συμμετέχοντα

0:12:20.014,0:12:22.126
όταν απαντούσε λάθος σε μια ερώτηση,[br]

0:12:22.126,0:12:24.611
επειδή τους το 'πε κάποιος με λευκή ρόμπα.

0:12:24.611,0:12:27.244
Αλλά αυτή η ιστορία αποτελεί μύθο[br]για τρεις λόγους.

0:12:27.244,0:12:30.174
Πρώτα και κύρια, η ρόμπα δεν ήταν λευκή.

0:12:30.174,0:12:31.741
Ήταν γκρι.

0:12:32.589,0:12:36.722
Δεύτερον, οι συμμετέχοντες ήξεραν από πριν

0:12:36.722,0:12:39.197
και τους το υπενθύμιζαν συνεχώς [br]όποτε αμφέβαλλαν,

0:12:39.197,0:12:42.139
πως αν και τα ηλεκτροσόκ ήταν επώδυνα,[br]δεν ήταν θανάσιμα

0:12:42.139,0:12:44.956
και επίσης δεν προκαλούσαν[br]κάποια μόνιμη βλάβη.

0:12:44.956,0:12:47.246
Τρίτον, οι συμμετέχοντες[br]δεν έκαναν το ηλεκτροσόκ

0:12:47.246,0:12:49.924
επειδή απλώς τους το είπε[br]κάποιος με ρόμπα.

0:12:49.924,0:12:51.967
Όταν μετά το πείραμα[br]πέρασαν από συνέντευξη,

0:12:51.967,0:12:54.370
όλοι είπαν πως πράγματι πίστευαν

0:12:54.370,0:12:58.347
ότι η έρευνα για τη μάθηση και την τιμωρία[br]άξιζε να γίνει για επιστημονικούς σκοπούς

0:12:58.347,0:13:00.276
και θα επέφερε σημαντικά οφέλη

0:13:00.276,0:13:04.398
που ήταν πολλά σε σχέση με τη στιγμιαία[br]μη θανάσιμη δυσφορία

0:13:04.398,0:13:07.052
που υπέστησαν οι συμμετέχοντες.

0:13:08.143,0:13:11.070
Μιλάω 12 λεπτά,

0:13:11.070,0:13:12.925
και προφανώς κάθεστε εκεί,

0:13:12.925,0:13:15.983
μ' ακούτε, αναλύετε τον τρόπο ομιλίας[br]και τη γλώσσα σώματός μου

0:13:15.983,0:13:19.426
και αναρωτιέστε αν θα 'πρεπε[br]να ακούτε όσα λέω,

0:13:19.426,0:13:21.829
αν λέω την αλήθεια ή αν λέω ψέματα,

0:13:21.829,0:13:23.921
μα αν το κάνατε αυτό,[br]προφανέστατα αποτύχατε,

0:13:23.921,0:13:26.740
διότι αν και θεωρούμε πως μπορούμε[br]να καταλάβουμε έναν ψεύτη

0:13:26.740,0:13:28.910
από τη γλώσσα σώματος[br]και τον τρόπο που μιλάει

0:13:28.910,0:13:31.484
εκατοντάδες ψυχολογικά τεστ[br]όλα αυτά τα χρόνια δείχνουν

0:13:31.484,0:13:33.894
πως όλοι μας, και οι αστυνόμοι[br]και οι ντέτεκτιβ

0:13:33.894,0:13:37.316
βασίζονται στην τύχη όταν ψάχνουν ψέματα[br]από τη γλώσσα σώματος

0:13:37.316,0:13:38.605
και τους τρόπους ομιλίας.

0:13:38.605,0:13:40.608
Ενδιαφέρον είναι πως υπάρχει μια εξαίρεση:

0:13:40.608,0:13:43.230
οι εκκλήσεις μέσω τηλεόρασης[br]για αγνοούμενους συγγενείς.

0:13:43.230,0:13:47.123
Είναι εύκολο να προβλέψουμε[br]αν ο συγγενής πράγματι χάθηκε

0:13:47.123,0:13:50.847
ή αν τον σκότωσαν οι ίδιοι[br]που τον αναζητούν.

0:13:52.963,0:13:56.726
Όσοι ψευδώς τον αναζητούν, συνήθως κουνάνε[br]τα κεφάλια τους, αποσπούν το βλέμμα,

0:13:56.726,0:13:58.582
κάνουν λάθη στην ομιλία,

0:13:58.582,0:14:00.581
ενώ όσοι αλήθεια ενδιαφέρονται συνήθως

0:14:00.581,0:14:02.961
ευελπιστούν πως θα γυρίσει ασφαλής

0:14:02.961,0:14:04.455
κι αποφεύγουν τη σκληρή γλώσσα.

0:14:04.455,0:14:08.506
Για παράδειγμα λένε «μας τον πήραν»[br]κι όχι «τον σκότωσαν».

0:14:09.402,0:14:10.589
Και επί τη ευκαιρία,

0:14:10.589,0:14:12.224
είναι ώρα να τελειώνω,

0:14:12.224,0:14:14.127
αλλά πριν το κάνω, θέλω να σας πω

0:14:14.127,0:14:15.250
σε 30 δεύτερα

0:14:15.250,0:14:17.959
τον βασικό μύθο για την ψυχολογία.

0:14:18.276,0:14:21.325
Ο κύριος μύθος, όπως τον αντιλαμβάνομαι,

0:14:21.325,0:14:24.783
και που τα βιβλία ψυχολογίας[br]δεν κάνουν κάτι

0:14:24.783,0:14:27.517
ούτε τα μαθήματα στο Πανεπιστήμιο, [br]για να τον διαψεύσουν,

0:14:27.517,0:14:29.171
ο μύθος είναι πως η ψυχολογία

0:14:29.171,0:14:31.456
είναι απλά μια συλλογή[br]από ενδιαφέρουσες θεωρίες,

0:14:31.456,0:14:33.014
οι οποίες όλες λένε κάτι χρήσιμο

0:14:33.014,0:14:35.022
και όλες έχουν κάτι να προσφέρουν.

0:14:35.022,0:14:37.514
Ελπίζω να σας έδειξα[br]μες στα προηγούμενα λεπτά

0:14:37.514,0:14:38.739
πως αυτό δεν ισχύει.

0:14:38.739,0:14:42.224
Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι[br]να έχουμε πρόσβαση σ' αυτές τις θεωρίες

0:14:42.224,0:14:44.017
βλέποντας τι προβλέπει,

0:14:44.017,0:14:46.810
εάν δηλαδή ακούγοντας Μότσαρτ[br]γίνεσαι εξυπνότερος,

0:14:46.810,0:14:49.088
εάν μαθαίνεις καλύτερα όταν οι πληροφορίες

0:14:49.088,0:14:51.300
σου δίνονται βάσει του δικού σου[br]στυλ μάθησης,

0:14:51.300,0:14:54.892
ή το οτιδήποτε, όλα αυτά[br]είναι μετρήσιμες εμπειρικές προβλέψεις,

0:14:54.892,0:14:56.735
και ο μόνος τρόπος για να πάμε μπροστά[br]

0:14:56.735,0:14:58.885
είναι να ελέγχουμε τις προβλέψεις κόντρα

0:14:58.885,0:15:01.011
στα δεδομένα με στενά ελεγχόμενες μελέτες,[br]

0:15:01.011,0:15:03.771
και μόνο έτσι ελπίζουμε[br]πως θα ανακαλύψουμε

0:15:03.771,0:15:06.712
ποιες από αυτές τις θεωρίες όντως ισχύουν,

0:15:06.712,0:15:10.332
και ποιες, όπως αυτές[br]που σας ανέφερα, είναι μύθοι.

0:15:10.332,0:15:11.341
Σας ευχαριστώ.

0:15:11.341,0:15:12.705
(Χειροκρότημα)